Günümüzde hava kirliliğinin ve dolaylı olarak da kirliliğin en önemli sebeplerinden biri fosil yakıt tüketen araçlardır. Dizel ve benzinli araçlar atmosfere CO2, HC, SO2 ve NO gazları salmakta, dizel motorlardan çıkıp doğal ortamdaki canlılar tarafından kolayca emilimi gerçekleştirilebilen kanserojen ve gen mutasyonlarına sebep olabilen katı partiküller canlıların sağlığı için tehdit oluşturmaktadır. Bu sebeple Avrupa ülkeleri dizel partikül filtreli motorların üretimini zorunlu hale getirmektedir. Benzinli araçların en büyük çevre kirletici nedeni olan kurşun artık yakıtların içeriğinde bulunmadığı için eskiye nazaran daha az çevre kirletici etkiye sahiptir. Ancak kirletici etkisi, milyonlarca aracın her gün trafikte olması ile devam etmekte, önlemler yetersiz kalmaktadır.
Peki, araç kullanımından kaynaklanan hava kirliliği önlemek mümkün mü? Araç kullanımından kaynaklanan hava kirliliğini önlemek için neler yapılabilir?
Gelişen şehirlerde oluşan yoğun trafikle mücadele etmek ve yakıt israfını önemli ölçüde azaltmak için toplu taşımayı kullanmayı denediniz mi? Yapacağınız bu eylem tüm olumsuz etkilerin azalması ile birlikte size zaman kazandırabilir; üstelik böylece çevre korunmasına azımsanmayacak bir katkıda bulunabilirsiniz.
Yeni nesil araçlarda olan sistemler sayesinde araç trafikte durduğunda motor durmaktadır. Bu sisteme sahip, düşük emisyonlu yeni araçlara geçiş yapabilirsiniz. Araç bakım ve onarımlarınızı zamanında yapmanız, kirlilik salan gaz ve partiküllerin salınımını kontrol altında tutmanızı sağlar.
LPG, her ne kadar ticari araçların tercihi olsa da, diğer yakıtlar arasında en az kirlilik oluşturan yakıttır. Aracınızı LPG”li sisteme dönüştürebilirsiniz.
Yeni yeni kullanılsa da araç paylaşımını teşvik eden uygulamalara destek verebilirsiniz. Bu konuda internet siteleri mevcuttur.
Aracınızı uygun devirlerde (2000-3000) kullanmak yakıt tüketiminizi düşürecektir, çok sert gaz ve frene basmaktan kaçınarak daha tasarruflu olabilirsiniz. Yokuş aşağı inerken gaz vermekten kaçınılmalı, araç vitesteyken inilmelidir. Böylelikle motora giden yakıt otomatik olarak kesildiği için yakıt da harcanmamış olur. Yokuş çıkarken ise yüksek viteste gaza tam basmak yerine düşük viteste gaza yarım basmak yakıt tasarrufu yapmanızı sağlayacaktır.
Klima yakıt harcamasını arttırmaktadır. Gerekli olmadığı sürece kullanmamanız, soğuk havalarda motorun ısınması ile sıcak havalandırmayı, sıcak günlerde de önce camları açarak arabanın içerisinde bulunan sıcak havayı atarak sonra klimayı açmayı ve serinlediğinde kapatmayı deneyebilirsiniz. Şehir içi trafiğinde klimayı çalıştırmak yakıt sarfiyatını yaklaşık % 9 artırır.
Araç camları açık şekilde yapılan sürüşlerde yakıt tüketimi artacaktır. Uzun süre camlar açık seyahat etmemenizi tavsiye ederiz.
Modern araçlarda olan hız sabitleme sistemini düz yollarda kullanmayı tercih edin, zira yokuşlu yollarda araç çok devirle çalışacak ve yakıt tüketimini arttıracaktır.
Lastiklerinizin havasını iki ayda bir kontrol edip mevsim ve fabrika ayarlarında tutmanız % 5 civarında yakıt tasarrufu sağlar.
Arabayı soğuk havalarda ısıtmak için uzun süre çalıştırmayın bu işlem için 15 saniye yeterlidir.
Geniş tabanlı lastikler her ne kadar yol tutuşunu arttırsa da yakıt tüketimini de arttırır. Uygun lastik seçimi yapın.
Aracınızda fazla ağırlık bulundurmaktan kaçının. Ortalama bir araç için 50 kilogramlık fazla yük yakıt tüketiminde % 1-2’lik bir artışa neden olabiliyor.
Deponuzu tamamen doldurmaktan kaçının, geri tepmeler olabilir ve kayıp yaşarsınız. Araç üreticisinin önerdiği en düşük oktavlı yakıtı alın, yüksek oktav maliyetli olduğu için pahalıdır ve çok gerekli değildir. Park ederken aşırı manevradan kaçının, birkaç hamlede park etmeye çalışın.
Tasarruf, en ufak ayrıntının ve küçük parçaların birleşmesi ile bütünde değer kazandıran bir eylemdir. Yapacağınız her olumlu hareket toplu olarak size avantajlar sağlamaktadır. Teknolojinin gelişmesi ile elektrikli veya alternatif yakıtlı araçlar geliştirilmektedir ancak onlarda da tasarruf etmek önemli ve gereklidir. Devlet politikalarının kalitesiz yakıt ile mücadelelerini yakından takip edip destekleyerek, toplu taşım kullanarak ve en önemlisi araçlarımızı hayatımızın odağı yapmayarak hem çevre kirliliğini hem de cüzdanımızdaki gereksiz harcamayı engelleyebiliriz. Kazasız, keyif ve tasarruf ile nice sürüşler.
Dr. Volkan Demir
