Yeni yıla giriş, eğer yeni kararlar alıp onları uygulamaya GERÇEKTEN kararlı ve sebatkâr isen senin için yepyeni bir yıl olabilir. Kendisini geliştirecek kararları alıp ertesi gün unutanlar için ise sadece yılın son rakamının değiştiği bir gün olmaktan öteye gidemez.
Hep aynı şeyi yapıp, hep aynı alışkanlıkları sürdürüp yeni yılın mucizevi şekilde bize istediklerimizi getirmesini beklemek, çocukların Noel Baba’dan istedikleri hediyelerden farksızdır. Hatta çocukların istediği hediyelere kavuşma şansı bizden daha fazla.
Yeni yılda yeni kararlar alıp uygulamak, kendi kendimizin Noel Ana/Babası olmaktır. Ne istiyorsan kendinden istiyorsun. Ne veriyorsan kendine veriyorsun. Yeni yıl, armağanını senin aracılığınla sana getirecektir.
Yeni yılın bir başlangıç olarak büyüsü, dünyanın büyük nüfusu tarafından aynı zamanda kutlanmasından kaynaklanıyor.
Herkes o gün kendince en özel biçimde yeni yıla hoş geldin diyor.
Bir yılbaşını paketlere erzak doldurarak bir gecekondu mahallesindeki evlerin kapısını çalarak geçirmiştim. Kırık dökük tek göz bir evin kapısını çaldığımda unutamadığım bir manzarayla karşılaşmıştım: İkisi de 80’ini aşmış birbirlerinden başka kimseleri olmayan bir karıkoca, yılbaşı şerefine o gün tüp gazlarının üzerinde ciğer kavurma yapıyordu. Ciğer kavurma onların yılbaşı hindisiydi. Her zaman yedikleri akciğer kavurma yerine yılbaşı şerefine karaciğer kavurma pişirerek yeni yıla hoş geldin diyorlardı. Hatta tatlı olarak bir kare çikolataları bile vardı. Güleç yüzle beni de yer sofralarına davet etmişlerdi. Bu iki tonton ihtiyar, “Yılbaşından bana ne” demek yerine yeni yılın gelişini milyarlarca insanla birlikte kendilerince kutluyor ve ele güne muhtaç olmadan kendi yemeklerini pişirebilecek sağlıkta oldukları için hayata şükrediyorlardı.
Nasıl geçeceğini bilmesek de yeni yılı pozitif başlangıç yapmak için bir fırsat olarak değerlendirebiliriz.
Kötü bir sene geçirdiysen bile, umutsuzluğun ve karamsarlığın sana beş kuruşluk yararı olmaz. Evren, “Oh bu çok acı çekmiş, bari yüzünü güldüreyim” diye kimseye Noel Babalık yapmıyor. Zihnimizde hangi düşünceleri sıkça barındırıyorsak hayatımıza onları daha fazla çekiyoruz.
Umutlarımızın hepsi gerçekleşmese de umut etmeye devam etmek hayatla bağlantımızı güçlendirir.
Umut etmek, oturduğumuz yerde isteklerimizin altın tepside bize sunulması değildir. Umut, umut ettiğimiz şeylerin bizi harekete geçirecek motivasyon kaynağı ve gücü olarak yüreğimizde yer almasıdır.
Umut, içimizdeki potansiyelin bize göz kırpışıdır. Başarı ve mutluluk dünyası daima iyimserlere aittir.
YENİ YIL, YENİ KARARLAR
Hayatın boyunca kaç kez yeni yıla girerken yeni kararlar aldın? Kaç kez kararlarından çabucak vazgeçtin?
İnsanların yüzde 37’sinin yeni yıl için aldığı kararları ya sadece birkaç gün sürdürdüklerini ya da hiç uygulamaya sokmadıklarını, yüzde 63’ünün iki aydan daha fazla sürdürdüklerini biliyor musun? İki ay boyunca sürdürenler arasındaysan ha gayret. Demek ki yapabilirsin. Çünkü yeni bir alışkanlığı kazanmanın en zor dönemi ilk zamanlardır. Ne çok insan zor dönemi atlatıp en rahat dönemde kararlarından vazgeçiyor. Devam et. Devam et.
Peki, yeni yılda alınan kararlar içinde en popüler olanların neler olduğunu merak ediyor musun?
İşte 4 popüler karar:
Düzenli egzersiz yapacağım.
İşimde/okulumda daha çalışkan/verimli olacağım.
Sağlıklı besleneceğim.
Sigarayı/içkiyi/ hapları bırakacağım.
Evet, yeni yıl kararlarında ağırlık sağlıkla ilgili. Daha çok egzersiz yapmak, kilo vermek, sigarayı bırakmak, alkolu azaltmak, daha sağlıklı beslenmek. Bu kararlar mümkün olduğunca uygulanmaya çalışıldığı için insanların çoğu iki ay boyunca kendilerine verdikleri sözleri tutuyorlar. Çünkü artık ölüm nedenlerinin yüzde 60’ının bu alışkanlıklardan kaynaklandığı her gün gazetelerin sağlık sayfalarında yer alıyor. Ama yine de aldıkları kararları bir yaşam biçimine dönüştürenlerin sayısı çok az.
Diğer yaygın kararlar bütçenin ayarlanması, daha çok para kazanacağın bir iş bulma/iş değiştirme, daha iyi zaman planlaması, daha iyi insan olma ve yeni arkadaşlar edinme gibi kendine verilen sözler oluyor.
İnsanların yüzde 67’si nin listesinde birden fazla yeni karar olduğunu biliyor musun? Senin yeni yıl karar listende neler var?
Kararları hayata geçirmenin temelinde özsaygı, özgüven ve özsevgi yatıyor. Alışkanlıklarımızla ilgili kararlar bir seferlik uygulama ile istediğimiz sonucu yaratmaz. Her yeni kararın benimsenerek bir alışkanlığa dönüşmesi bir süreçtir. Vazgeçmek istediğimiz alışkanlıkları da bir günde edinmedik ki.
Geçmişte aldığın kararlardan çabuk vazgeçtiysen ve bu kez bu kısır döngüyü kırmak istiyorsan, GERÇEKTEN hayatında değişiklik yapmak istiyorsan işte sana ipuçları:
Gerçekçi ol: Uygulayamayacağın kararlar almamaya özen göster. Artık ASLA börek çörek yemeyeceğim sözü ne kadar gerçekçi? Tutabileceğin sözleri ver.
Önceden detaylı plan yap: Yeni yıl kararlarını son dakikaya bırakırsan, kararlarını zihnini o gün meşgul eden şeyler etkiler. Bir binayı inşa etmek için nasıl detaylı plana gerek varsa hayatımızı istediğimiz şekilde inşa etmek için de detaylı plana ihtiyacımız vardır. Kararlarını nasıl uygulayacağının detaylı planını yap.
Planını sabote edecek durumlarla nasıl baş edeceğine önceden karar ver: Egzersizden kaytarmak istediğinde kendini nasıl motive edeceksin? Bir tanecik sigara içmek dürtüne nasıl dur diyeceksin? Bir arkadaşından sana destek olması için yardım mı isteyeceksin? Kendi kendine telkin mi yapacaksın? Bir motivasyon kaseti mi dinleyeceksin? Kendine motivasyonunu güçlendirmek için bir artı-eksi listesi yaparak görebileceğin bir yere mi asacaksın?
Kararlarını kâğıda dök: Yaz; yaz; yaz. Yazmanın kendine has gücü vardır. Yazmak kendinle yaptığın bir kontrattır.
Kararlarını paylaş: Seni destekleyeceklerine güvendiğin aile üyeleri veya arkadaşlarınla kararlarını paylaşmaya ne dersin? Hatta benzer kararlar almış bir arkadaşınla birbirinizi motive etmeye ne dersin?
Kendini ödüllendir: Aldığın kararları uyguladığında başarını ödüllendir. Tabii bu sağlıklı beslenmeni ödüllendirmek için bir kutu çikolatayı mideye indirmek anlamına gelmiyor. Ama bir hafta boyunca sağlıklı beslenmeni bir iki parça çikolatayla ödüllendirebilirsin.
Ödüllerini kısa vadeli yap: Ödüllerini kısa vadeli tutarsan kendini motive etmiş olursun. Küçük başarılar seni motive ederek büyük başarıları getirir. Kilo vermek istiyorsan verdiğin her bir kilo için kendini ödüllendir; her beş kilo için değil. Kendine sıkça ödüller vermen seni motive edecektir. Hatta seni sevenler de seni ödüllendirebilir. Örneğin, ben kitap yazarken her 25 sayfayı tamamladığımda eşim bana harika bir romantik akşam yemeği hazırlıyor. Ödüle kavuşmak için ben de kitaplarımı keyifle yazıyorum.
Kendine arada bir hata yapma izni ver: Herkes hata yapar. Arada bir yanlış yaptığında kendini yargılamak ve başarısız saymak amacını gerçekleştirmeni engeller. Her gün yapabileceğinin en iyisini yap, yapmadıysan o gün için kendini affet. Ertesi gün yeni bir gün.
21 gün kuralını hatırla: Bir alışkanlığı kazanmak için onu 21 gün tekrar etmek gerekir. Bu yeni alışkanlığın, örneğin günlük egzersiz yapmanın hayatının bir parçası olması için 6 ay düzenli yapman gerekir. Bu şu anlama geliyor: 21 gün boyunca her gün egzersiz yaptığında bir süre ara versen bile yeniden başlayıp 6 ay boyunca mini aralıklarla egzersizi sürdürdüğünde artık egzersizsiz bir yaşamı düşünemiyorsun. Arada bir kaytarsan da egzersiz senin için tümüyle vazgeçebileceğin bir şey olmaktan çıkıyor.
Yeni gün kararlarıyla yeniden başla: Kararlarından Şubat ayının başında vazgeçsen de bu konuda umutsuzluğa kapılmaya gerek yok. Yeniden başla! Yeni Yıl Kararları, yılın her günü “Yeni Gün Kararları” olabilir.
Hayatının her gününü bir dağa tırmanıyormuş gibi yaşa. Arada bir başını kaldırıp dağın doruğuna bakmak sana amacını hatırlatır. Ama attığın her adım, çıktığın her seviye sana birbirinden güzel manzaralar sunar. Onların da tadına var.
YENİ YIL KUTLAMALARININ TARİHÇESİ
Yeni yıl kutlamaları tüm tatillerin en eskisi. Bilinen en eskisi 4000 yıl önce Babillilerin 23 Mart’ta yaptıkları kutlamalardır. Babillilerin yazılı bir takvimi bile yoktu ama yeni yıl kutlamaları 11 gün sürüyordu. Her günün kutlamasının bir anlamı vardı. Günümüz kutlamalarının o günlerin yanında çok sönük kaldığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Mart’ın ikinci yarısı aslında yeni yıl kutlamaları için mantıklı bir seçim. Çünkü baharın başlangıcı hayatı canlandırıyor ve toprağa yeni ürünler ekiliyor. Oysa 1 Ocak’ın ne astronomik ne de tarımsal bir önemi var. Sadece seçilmiş bir rakam.
Her yeni yıl dünyanın dört bir yanında kutlanan küresel bir yeni başlangıç tarihi oluyor. Yeni başlangıçlar iyidir. Yeni yıl için yeni kararlar alma geleneği M.Ö 153 yılına kadar uzanıyor. Eski Roma’nın mitolojik kralı Janus’un takvimin başına konulan iki yüzü vardı. Biri geçmişe bakarak ders çıkarıyor ve düşmanlarını affediyordu; diğeri geleceğe bakarak planlar yapıyordu. Baş aynı anda iki tarafı da görebiliyordu. Bu dönemde halk yeni yılın başlangıcını iyi şans getirmesi için kutsal ağaçların dallarından birbirlerine hediyeler vererek kutluyordu. Daha sonraları kabuklu yemişler ve üzerinde tanrı Janus’un resmi olan paralar daha yaygınca verilen hediyeler oldu.
Yeni yıl hep 1 Ocak’ta başlamadı. Bugün hâlâ dünyanın birçok bölgesinde yeni yıla giriş tarihi farklıdır. 365 günlük güneş takvimini kullanan kültürlerde 1 Ocak’ın yeni yıl başlangıcı olması Jül Sezar’ın geliştirdiği takvimle M.Ö 46 yılında başladı. Daha önce Romalılar yeni yılın tarihini hemen her imparatorla değiştiriyorlardı. Bu değişimler Jül Sezar’a kadar devam etti. Nihayet Jül Sezar M.Ö. 46 yılında takvimi güneşle uyumlu hale getirebilmek için bir önceki yılı 445 gün sürdürdü.
Romalılar yılın ilk ayına Janus’un adını verdiler (Ocak- January). Janus, başlangıçların tanrısı, kapıların ve girişlerin koruyucusuydu.
Orta Çağ’da Hristiyanlar Yeni yıl tarihini, İsa’nın doğum tarihi olan 25 Aralık olarak değiştirdiler. Sonra tarih Cebrail’in Meryem’e İsa’nın doğumunu müjdelediği gün olarak kabul edilen 25 Mart olarak değiştirildi. 16.yüzyılda Papa 13. Gregory, Julyen takvimini revize ederek, Yeni yıl kutlamalarını yine 1 Ocak’a çevirdi.
Ay takviminin hâkim olduğu kültürlerde ise yeni yıl, Güneş’in Kova burcuna girdikten sonraki ilk dolunayda başlıyor. Bu tarih 19 Ocak- 21 Şubat arasında değişiyor.
Yeni yıla giriş her kültürde aynı olmasa da, Yeni yıl daima bir kutlama ve iyi şans dileme zamanı oluyor.
DEĞİŞİK ÜLKELERDE İYİ ŞANS GELENEKLERİ:
Yılbaşı akşamında kırmızı don giyerek yıl boyunca bollukla donanmaya hazır mısınız?
Bakalım diğer ülkeler yeni yılın kendilerine bolluk ve iyi şans getirmesi için neler yapıyor?
AVUSTURYA: Domuz yavrusu yeni yıl şansının sembolü. Sofrada hindi yerine süslenmiş domuzcuk yer alıyor. Tatlı ise dört yapraklı yonca şekli verilmiş yeşil mintli dondurma
İNGİLTERE: İngilizlerin şansı yeni yılda eve ilk gelen misafirin ellerinde. İlk misafirin erkek olması ve elleri dolu gelmesi tercih ediliyor. Geleneksel hediyeler şömine için kömür, sofra için ekmek ve evin erkeği için içki. İyi şans için misafir ön kapıdan girmeli ve arka kapıdan çıkmalı. Eli boş gelen misafirlerin eve ilk girmesine izin verilmiyor. İngiltere gibi medeni (!) bir ülkede insanın erkeği makbul demek ki.
Galler bölgesinde gece yarısı gongu ilk çaldığında arka kapı açılıyor ve eski yılın çıkıp gitmesine izin verilerek kapı yeniden kapanıyor ve kilitleniyor. Tüm kötülükler de kilitli kapının ardında kalıyor. Saatin onikinci gongunda ön kapı açılıyor ve yeni yılın getirdiği tüm şansla içeri girmesine izin veriliyor.
HAİTİ: Haiti’de herkes yeni giysi giyiyor ve birbirine armağan veriyor. Yeni giysi ve hediyeler yeni yılın şans getirmesini sağlıyor
SİCİLYA: Yeni yılın ilk günü sakın makarna yeme. Şanssızlıktır. Ama lazanya yemek şans kapısını açıyor. .
İSPANYA: Saat gece yarısını gösterdiğinde 12 üzüm yemek şans getiriyor. Her üzüm yeni yılın bir ayı için. Perulular ise 13 üncü üzümü de yiyor. İyi şansın garantilenmesi için.
YUNANİSTAN: Özel yeni yıl ekmeğinin içine bir madeni para saklanıyor. İlk dilim İsa için, ikinci dilim evin reisi için, üçüncü dilim ev için. Eğer madeni para üçüncü dilimde çıkarsa o yıl bahar erken gelecek anlamına geliyor.
JAPONYA: Japonlar yeni yılda evlerini iyi şans tanrılarının isteklerine uygun dekore ediyor. Çam ağacı dalı uzun ömrü, bambu kamışı bolluğu, erik tomurcuğu asaleti temsil ediyor.
ÇİN: Çin yeni yılında evin ön kapısı kırmızıya boyanıyor. Kırmızı boya şans ve mutluluğu sembolize ediyor. Tüm aile yeni yıl kutlamaları için sofra başına toplanıyor ama evdeki tüm bıçaklar 24 saat boyunca saklanıyor. Çünkü birisinin bıçakla bir yerini kesmesi yeni yılda ailenin şansının kesilmesi anlamına geliyor
ABD: Gece yarısı kapının üzerine asılmış ökse otunun altında öpüşmek, eski yılın kötü ruhlarını kovarak yeni yıla arınmış olarak girmeyi sağlıyor. Bence kötü ruhları kovmak için pek keyifli bir gelenek.
NORVEÇ: Norveçliler yeni yıl için sütlaç yapıyor ve içine bir bütün badem koyuyor. Zenginlik, şans bademi tabağında çıkana geliyor.
YENİ YIL TEBESSÜMÜ
Yeni yıla gülerek girmek iyidir.
İşte kararlarını uygulamaya geçiremeyen birinin geçmiş kararlarını değerlendirmesi ve bu kez kesinlikle uygulayabileceği yeni yıl kararları:
GEÇMİŞ KARARLARIMI DEĞERLENDİRİYORUM
1. Kararım
2009: Yılda en az 20 kitap okuyacağım.
2010: Yılda en az 10 kitap okuyacağım.
2011: Bu yıl 5 kitap okuyacağım.
2012: 150 Yıl Yaşayabiliriz kitabını bu sene bitireceğim.
2013: Bu yıl her gün bir gazete okuyacağım.
2014: Bu yıl Pazar günleri gazeteyi baştan sona okuyacağım.
2015: Bu yıl Pazar günleri gazetenin sağlık sayfalarını okuyacağım.
2. Kararım
2009: 60 kiloya ineceğim.
2010: 65 kiloya inene kadar yediklerime dikkat edeceğim.
2011: 70 kiloya inene kadar katı rejim yapacağım.
2012: Bu yıl kilomu koruyacağım. 75 kilomun üzerine bir gram bile almayacağım.
2013: Haftada 5 gün egzersiz yapacağım.
2014: Haftada 3 gün egzersiz yapacağım.
2015: Haftada 1 gün egzersiz yapmaya çalışacağım.
3. Kararım
2009: Paramı gereksiz yere harcamayacağım.
2010 Kredi kartı borcumu sıfırlayacağım.
2011: Kredi kartı borcumu sıfırlayacağım.
2012: Kredi kartı borcumun yarısını ödeyeceğim.
2013: Kredi kartı borcumu ödemek için aldığım borcu ödeyeceğim.
2014: Aldığım borcu ödemek için aldığım borcu ödeyeceğim. Evimi ipotekten kurtaracağım.
2015: Başka bir ülkeye kaçma planları yapacağım.
YENİ YIL KARARLARIM
Aşağıdaki kuralları bu yıl kesinlikle uygulayacağıma söz veriyorum.
1. Artık yeni yıl kararları almayacağım.
2. Suçluluk duymamaya başlayacak, içimdeki sosyopat ile iletişime geçmeye önem vereceğim.
3. Davranışlarımın sorumluluğunu tümüyle üstleneceğim, tabii başkalarının suçu olanlar hariç.
4. Yaptıklarım bazı kültürlerde normal kabul edildiği için beni eleştirenlere hakaret etme özgürlüğümü kullanacağım.
5. Şikâyet etmek, kendimi acındırmak, ağlayıp sızlamak varken sessizce acı çekmeyeceğime söz veriyorum.
6. Bana yanlış yapan herkesi mahkemeye vererek tazminat talep edeceğim. Affetmek belki daha kolay ama hiç de kazançlı değil.
7. İkilemlerimle birlik ve bütünlük içinde olacağım.
8. Yasalar ve ahlak kuralları ne derse desin varlığımı tüm boyutlarıyla ifade edeceğim.
9. Deneyim ve bilgeliğimi herkesle paylaşacağım. “Sana söylemiştim” demenin keyfini sıkça yaşayacağım.
10. Bir insanı eleştirmeden önce onun ayakkabısı içinde bir kilometre yürüyeceğim. Eğer bana kızarsa zaten bir kilometre geride ve ayakkabısız olacaktır.
Sevgiyle ve yüzündeki tebessümle hoşça ol.
Yeni Yıl Sorusu:
Bu yıl tek bir şeyi hiç çaba harcamadan değiştirebilseydin,
hayatında neyi değiştirmeyi seçerdin?
Nil Gün
