Çocuklarının hem okul hem yaşam başarısına önem veren, onlarla destekleyici bir iletişim kurmak isteyen ebeveynler, yaşamdaki dengeye de önem verirler. Sadece okul başarısına saplantısı olan ebeveynler, çocuklarının zihinsel yönden başarılı olmasına önem verirken, yaşama anlam verme gereksinimlerinin karşılanmasını engellerler. Yaşamdaki dengeyi bilen destekleyici aileler paranın, öğrenmenin, gelişmenin, arkadaşlıkların, evrene ve kendi yaşamına anlam vermenin önemini çocuklarına aktarır.
Değerli hocam Doğan Cüceloğlu, çocukların kendilerine sorması gereken beş soruyu belirlemiş. Koçluk tekniklerini kullanarak bu soruları çocuğunuzla beraber irdeleyebilirsiniz.
1) Çocuğunuz yapacağı işin bilincinde mi?
Çocuğunuz herhangi bir şey yapmaya başladığı zaman, ne yapmak istediğinin ve niçin yapmak istediğinin farkında mı? Doğru sorular sorarak bunu anlamaya çalışın. Sınav hazırlığı için yazıldığı etüt merkezine herkes gidiyor diye mi kayıt yaptırıyor? Niyetinin bilincinde olan ve olmayan öğrencilerin çalışmaları da çok farklı olacaktır.
2) Çocuğunuz yapmak istediklerini besleyecek bilgiyi araştırıyor, keşfediyor ve bilgiye ulaşarak onu özümsüyor mu?
Örneğin çocuğunuz beyin cerrahı olmak istiyorsa, hangi eğitim aşamalarından geçeceğini biliyor mu? Fakültelerin öğrencileri alma kriterlerini biliyor mu? Deneme sınavlarında aldığı puanlarla bu hedef tutarlı mı? Hangi derslere ağırlık vermesi gerektiğinin bilincinde mi?
3) Çocuğunuz, bilgisini etkili biçimde uygulamak için gerekli olan becerileri kazanıyor mu?
Her dersin gerektirdiği kendine özgü becerileri vardır. Zihinsel becerilerle ilgili egzersizleri alışkanlık haline getirmek, çocuğunuzun başarısına katkıda bulunacaktır. Çocuğunuz bu becerileri kazanıyor mu? Bu konuda neler yapıyor?
4) Çocuğunuz, bilgi ve becerisini etkili bir şekilde eyleme dönüştürme sorumluluğunu alıyor mu?
Çocuğunuz bildiklerini uyguluyor mu? Uygulamıyorsa niçin uygulamadığını araştırmak gerekir. Çocuğuyla etkili iletişim kuran anne baba, öğrendiği koçluk iletişim tekniklerini de kullanarak, eyleme geçmede ve uygulamayı sorumlu biçimde sürdürmede ortaya çıkan engelleri çocuğuyla birlikte keşfederek, zamanla ve sabırla bu engellerin teker teker üstesinden gelebilir.
5) Çocuğunuz, elde ettiği sonuçlardan ders çıkararak, iyi yaptıklarının ve daha iyi yapabileceklerinin farkına varıyor mu?
Bütün deneyimlerinden ve girdiği deneme sınavlarından sonra, kendine şu dört soruyu soruyor mu?
Ne yaptım?
Neleri iyi yaptım?
Neleri daha iyi yapabilirim?
Nelerin farkına vardım, ne öğrendim?
Çocuğunuz kendine bu soruları sorma alışkanlığı edindiğinde, hem okul hem de yaşam başarısı artacaktır. Hatalarından ders çıkarma becerisi kazanmak, çocuğunuzu adım adım yaşam başarısına götürür. Bütün bunları yapabilmek için onunla etkili iletişim kurmak ve bunları anne baba olarak kendi yaşamınızda uyguluyor olmak gerekir. Arabanın direksiyonuna oturmanın bir sorumluluğu olduğu gibi, anne ve baba olmanın da bir sorumluluğu vardır. Bu sorumluluğun farkında olmak ve gereğini yapabilmek için çaba harcamak, hem kendinizin hem çocuklarınızın gelişimine olumlu katkı sağlar.
Banu Uzkut Onuk
