Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü iklim değişikliğini, “Karşılaştırılabilir zaman dilimlerinde gözlenen doğal iklim değişikliğine ek olarak, doğrudan veya dolaylı olarak küresel atmosferin bileşimini bozan insan faaliyetleri sonucunda iklimde oluşan bir değişiklik” biçiminde tanımlanmaktadır. İklim değişikliklerinin etkisi, tarih boyunca önemli sonuçlar doğurmuştur. Doğal etmenler ve süreçler ile jeolojik devirlerdeki iklim değişiklikleri, özellikle buzul hareketleri ve deniz seviyesindeki değişimleri ile dünya üzerinde büyük coğrafi ve ekolojik değişiklikleri meydana getirmiştir. İklim değişikliğinin geleceğimizde önemli bir sorun olacağını biliyoruz, acaba önümüzde ne kadar büyük bir sorun olduğunun farkında mıyız?
Enerjiye duyulan ihtiyaç, doğal kaynakların çoğunlukla kontrolsüzce kullanılmasını ve fosil yakıtların olumsuz etkilerinin görülmesine neden olmuştur. Petrol, kömür ve doğal gaz gibi fosil yakıtların yanması ile oluşan karbon gazı, güneş ışınlarını tutarak atmosferin ısınmasına sebep oluyor. Bu ısınma dünyanın genel ısısını arttırarak iklim düzeninin bozulmasına yol açıyor. Küresel sıcaklığın son 150 yılda yaklaşık 0,8 ºC yükselmesine bağlı yaşanan değişimler, 2 derecelik artışta bile nasıl büyük felaketlerle karşılaşabileceğimizi göstermektedir. İnsanlık olarak hızlı bir şekilde karbon salımı konusunda önlem almamız gerekmektedir.
İklim değişikliği ile mücadele küresel boyutta ele alınması gereken büyük bir sorundur. Ülkelerin stratejilerini vatandaşlarına iyi aktarmaları ve kendi planlarını uyumlu bir şekilde uygulamaları gerekmektedir. Küresel emisyonların 2050 yılına kadar 1990 seviyelerine kıyasla %50 oranında düşürülmesi en önemli hedeftir. Genel olarak ülkeler çeşitli çabalar ile hedefleneni yakalayamasa da emisyon artış hızını düşürmüşlerdir, tabii ki aşılması gereken daha çok zorluk var ancak ABD gibi önemli bir sanayi ülkesinin bile son 10 yılda emisyon seviyesini azaltması sevindirici bir sonuçtur.
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
Türkiye dünyanın en fazla sera gazı salımı yapan 14. ülkesi. Salımların %90’ından sorumlu 58 ülkenin arasında Türkiye, 50. sıraya yani performansı en kötü ülkeler arasına yerleşti. Peki iklim değişikliklerinin Türkiye’deki muhtemel etkileri ne olabilir? Karşımıza ne tür problemler çıkacak inceleyelim.
Biliminsanlarına göre olası bir iklim değişikliğinin ülkemizde neden olabileceği sorunlar şunlardır: kuraklık, çölleşme, erozyon, su sıkıntısı, tarımsal üretimde değişiklik, sıcaklığın insan ve hayvanlara olumsuz etkileri, deniz seviyesindeki yükselme ile birlikte kıyı alanlarının sualtında kalması, kar ve buzların erimesi ile seller, akıntıların değişmesi ile deniz ekosisteminin zarar görmesi sonucu deniz ürünlerinin azalması. Pek iç açıcı olmayan bu tablo hepimizin ortak sorunudur.
İklim değişikliği şu anda yaşadığımız çok önemli bir problem. Emisyonların düşürülmesini amaçlayan politika ve çabaların etkili olduğu ispatlansa da belirli bir oranda iklim değişikliği kaçınılmaz gözüküyor. Bu değişimden kaynaklanabilecek zararlı etkilere karşı hazırlıklı olmak için çeşitli önlemlere ve stratejilere de ihtiyaç duyulmaktadır.
Dünyamızda sıcaklıklar yükseliyor, yağış dizgisi kayıyor, karla kaplı bölgeler ve buzullar eriyor, deniz seviyesi artıyor. Bu değişiklikler devam edip sel ve kuraklık gibi tehlikelere yol açabilir. Birey ve ülke olarak tasarrufa sıkı sıkı tutunmalı, yenilenebilir enerjiyi desteklemeli, israftan kesinlikle kaçınmalı ve doğayı korumalıyız. Yapacağımız her olumlu hareket dünyamızın yıpranmasını engelleyecek, bizi biraz daha doğaya yakınlaştıracaktır. “Ben ne kadar etkili olurum ki?” demeyin. Gelin iklim değişikliğinin hızını hep beraber keselim…
Volkan Demir
