Kışın renkleri birer birer siliniyor, bahara özgü cesur renkler çiçekler aracılığıyla orada burada karşımıza çıkıyor. Balkonlar, bahçeler, ağaçlar, kaldırım kenarları, sokaklar… Baharın çağrısını duyan kulak veren herkes, küçücük metrekarelerde bile olsa, saksılarına bir şeyler ekme hevesinde.
Emeklerimizin eseri olacak canlıları yetiştirme içgüdümüzü görmezden gelmeyip ruhumuzu doyuracak “toprak terapisine” daha çok zaman ayırdığımızda şifalı bir şey yapmış, toprağın sihirli iletişimine kapımızı açmış oluyoruz…
Düşünün bir: Yaşamı anlatmak için tohum diyoruz, cenneti anlatırken “bahçe” diyoruz, az önce yediğimiz meyvenin çekirdeğinde gizlenen bir hayat faaliyeti olmasına “mucize” diyoruz.
Peyzaj mimarı Tülay Oran, emeklerinizin eseri olacak canlıları saksılarınızda, bahçelerinizde veya pencere önlerinde yetiştirirken bilmeniz gereken püf noktalarını anlattı. Sevginizi ve ilginizi eksik etmeyeceğiniz bahçelerinizi düzenlerken bu bilgileri aklınızda tutsanız iyi olur. Buyurun okumaya:
Ekim, dikim işleri ne zaman başlar?
Cemreler düştü, soğuklar bitti. Kısacası toprak dikim ve ekim işlerine hazır hale geldi. Çiçek marketler, pazarlar, seralar rengarenk çiçeklerle doldu. Size tavsiyem, seçiminizi yaparken balkon bahçe veya terasınızın güneş ve gölge durumunu göz ardı etmemeniz.
Peki, tohumlar?
Türüne göre değişir ama genel olarak şubat-mart ayları diyebiliriz. İçinde bulunduğumuz Nisan ayı içerisinde Zinnia, kadife çiçeği, kosmos gibi iri tohumlu bitkileri hazırlamış olduğunuz çiçek tarhlarına serpiştirin. Üzerini ince bir toprak tabakası ile örtüp yağmurlama yöntemi ile sulayın. Yakın bir zaman içerisinde rengarenk bir çiçek tarhınız olacaktır.Topraklı fideleri ise her dönemde ekebilirsiniz, çünkü zaten oluşmuş bir kök sistemini alıp başka bir yere oturtuyoruz.
Balkonlarımız için neler önerirsiniz?
Günümüzde pek çok insan balkon bahçeciliği ile ilgilenmektedir. Yetiştireceğiniz bitkilerin güneş-gölge durumları ve su isteklerini iyice araştırmamız ise önemli bir ayrıntıdır.Balkon veya terasınızda yetiştirip bakımını kolayca yapabileceğiniz bitkiler arasında domates, biber, fasulye gibi sebzelerin yanı sıra sardunya, petunya, ortanca, kadife çiçeği, kalanço gibi renk cümbüşü yaratacak çiçekli bitkileri tercih edebilirsiniz.
Toprağı dikime hazır hale getirmek için;
Dikim yapmadan önce bitki tarhlarımızı yabani ot, iri taşlar ve kurumuş dallardan iyice temizlemeliyiz. Toprağı işlerken çok derinlere inmeyiz, çünkü toprağın faydalı kısımları üst tabakadadır. Üst kısım humusca zengindir, karıncalar, solucanlar v.b. toprak için faydalı canlılar hep buradadır. Hafif bir çapa yaparak toprağı havalandırıp, ardından tırmıkla düzeltmemiz yeterlidir. Son olarak yanmış çiftlik gübresi serpip toprağı dikim için hazır hale getirebilirsiniz.
Torf ile toprak aynı şey midir?
Değildir. Torf büyük göletlerde, nemi fazla yerlerde bitki artıklarının oksijensiz ortamlarda yüzlerce yıl bekleyip çöküntü oluşturmasıyla meydana gelir. İçinde besin maddesi yoktur ama sonradan ilave edilir. Torfun nem tutma kapasitesi yüksektir ve köklenmeyi hızlandırır. Bu gevşek zeminde kökler kolay büyür. Kullanışlılığı buradan gelir.
Kompost yapıyor musunuz ? Kompost için illa bahçe mi gerekir, balkonun bir kenarında olmaz mı bu iş?
Ben arka bahçemde bir çöp kutusunun içinde yapıyorum kompostumu. Bu arada bilmeyenlere anlatalım: Kompost her türlü organik atığın bir araya getirilerek çürütülmesi sonucu oluşan doğal bir gübredir. Bu geri kazanımın bitkileriniz için ne kadar değerli olduğunu bilmenizi isterim. Toprağın yapısını iyileştirmek ve zenginleştirmek için kullanılır.
Kompostun içeriği 3/1 oranında azotça zengin, 3/2 oranında karbonca zengin malzeme olmalıdır. Azot için çiftlik gübresi her türlü ot ve mutfağınızdan çıkan malzemeler uygundur. Sebze ve meyve atıkları.( asitli meyveler hariç, yani portakal, limon, mandalina olmaz, ayrıca hayvan kemikleri de komposta atılmaz )
Karbon içinse kurumuş ve sararmış yapraklar, saman, dallar vb malzemeler uygundur. Kompost yığınlarını oluştururken işe kahverengi malzemeyle başlarız, ardından kat kat olacak şekilde yeşil malzeme ve üzeri yine kahverengi malzeme ile kapatırız. Eğer kompost yığınımızın üzerini her daim kahverengi malzeme ile kapatırsak kötü koku ve sineklenme olmaz. Ayrıca içindeki malzemeyi yeteri kadar nemli tutmak önemlidir. ( Fakat karışım asla çok ıslak olmamalıdır ) son olarak düzenli olarak havalanması için oluşturduğunuz konteyner içine küçük hava delikleri açabilirsiniz. Başta da dediğim gibi ben çöp kovası kullanıyorum. Son bir not: içinde oluşan solucan veya böcekleri de asla temizlemeyiz.
Peki daha güzel görüntüler elde etmek için temel peyzaj kuralları neler ?
Peyzaj proje çalışmalarında en önemli düzenleme materyalini bitkiler oluşturur. Bir arada kullanacağınız türleri seçerken su, toprak ve ışık isteklerinin aynı olması gerektiğini unutmayın. Uygulama alanında en arkaya boylu bitkiler (ağaçlar) onun önüne daha kısa çalı grupları, sırayla örtücü bitkiler şeklinde olmalıdır. En iyi tasarım ise doğanın kendisidir. Doğada farklı bitkiler bir ahenk ve birbiriyle uyum içerisindedir. Doğadan ilham alın…
Ektiğimiz bitkiler seneye de kalsın istersek?
Tohumlarını toplayabilirsiniz, çok küçükler ama mümkün. Sümbül, nergis, lale soğanları gibi ilkbahar soğanlı bitkilerinizi çiçeklenme sona erdikten sonra çiçek sapını kesin, yapraklar oluncaya kadar bekleyip ardından söküm işlemi yapabilirsiniz. Yani yapraklar da solacak. O dönemi tamamlayana kadar soğanlara asla ellemeyin. Sonra soğanları toplayıp karanlık ve serin bir yerde saklayın. Bir kere çiçeklendirip atmamak gerekiyor.
Bitkileriniz için öneriler:
1.Kahve telvelerini çiçek açan bitkilerinizin altına döküp hafifçe tırmıklayarak yedirin.
2.Çay artıklarını ortanca, kamelya gibi asit seven bitkilerinizin altına dökebilirsiniz.
3.Yumurta kabukları iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Muz kabukları da iyi bir potasyum kaynağıdır.
4.Fide halindeyken çiçek açan bitkilerinizin çiçeklerini keserseniz bitkiniz daha çabuk kök salar ve ardından gelen çiçeklenme daha zengin olur.
