Farkındalık Maceraları
Jan Chozen
Çocuk doktoru ve bir Zen ustası olan
yazar Jan Chozen Bays,
yoğun günlük hayatımıza nasıl farkındalık
katabileceğimiz konusunda bize yol gösteriyor.
Baskın Olmayan Elinizi Kullanın
Alıştırma: Her gün bazı sıradan işler için baskın olmayan elinizi kullanın. Dişlerinizi fırçalamak, saçınızı taramak ya da her öğünün en azından bir kısmında baskın olmayan elinizle yemek gibi şeyler olabilir. Eğer büyük, zorlu bir işe hazırsanız, yazı yazarken ya da çubukla yemek yerken de baskın olmayan elinizi kullanmayı deneyebilirsiniz.
K E N D İ N İ Z E H A T I R L A T I N
Gün boyunca bu çalışmayı hatırlamanın bir yolu, baskın elinize yara bandı yapıştırmaktır. Bunu fark ettiğinizde, elinizi değiştirir, baskın olmayan elinizi kullanırsınız. Banyo aynasına “Sol El” (tabii eğer sağ elinizi kullanıyorsanız) yazılı küçük bir kâğıt yapıştırabilirsiniz. Ya da bir el resmi kesip buzdolabınıza veya masanıza, görme olasılığınızın olduğu bir yere yapıştırın.
Bir başka yol da, diş fırçanızın sapına, dişinizi baskın olmayan elinizle fırçalamanızı hatırlatacak bir şey yapıştırmaktır.
B U L G U L A R
Bu deneyim genellikle kahkahaya neden olur. Baskın olmayan elin beceriksiz olduğunu keşfederiz. Onu kullanmak bizi Zen hocalarının “başlangıç zihni” dedikleri şeye geri götürür. Baskın elimiz kırk yaşında olabilir ama baskın olmayan elimiz çok daha gençtir, belki iki üç yaşındadır. Çatalın nasıl tutulacağını ve batırmadan ağzımıza nasıl götürüleceğini baştan öğrenmemiz gerekir. Baskın olmayan elimizle dişlerimizi beceriksiz bir şekilde fırçalamaya başlayabiliriz, hem de baskın elimizin yardıma koşup fırçayı ya da çatalı elimizden almasını beklemeden! Bu tıpkı otoriter ablanın, “Hey küçük beceriksiz, bırak ben yapayım!” demesine benzer.
Baskın olmayan elimizi kullanmaya çalışmak, sakat, yaralı ya da felçlileri anlamamızı sağlar; şefkatimizi uyandırır. Pek çok kişinin yapamadığı basit hareketleri nasıl kanıksadığımızı görürüz. Baskın olmayan elimizle yemek çubukları kullanmak aciz bir deneyimdir. Bir saat içinde ve üzerinize dökmeden yemeğinizi yemek istiyorsanız, çok özenli olmalısınız.
D E R İ N D E R S L E R
Bu çalışma, alışkanlıklarımızın ne kadar güçlü ve bilinçdışı olduğunu, bilinç ve kararlılık olmazsa onları değiştirmenin ne kadar zor olduğunu gösterir. Bu çalışma, başlangıç zihnini yemek yemek gibi günde birkaç kez, kısmi bilinçle yapılan her aktiviteye uygulamamıza yardımcı olur.
Baskın olmayan elimizi kullanmak sabırsızlığımızı ortaya çıkartır. Daha esnek olmamıza, yeni numaralar öğrenmek için çok yaşlı olmadığımızı keşfetmemize yardımcı olabilir. Baskın olmayan elimizi kullanma alıştırmasını sık sık uygularsak, zamanla yeteneğimizin geliştiğini görebiliriz.
Birkaç yıldır sol elimi kullanma alıştırması yapıyorum, artık kullanılacak “sağ” el hangisiydi unuttum bile. Bunun pratik faydaları olabilir. Tıpkı birkaç akrabamın felçten sonra başına geldiği gibi baskın elimi kullanamayacak olursam, çaresiz kalmayacağım.
Yeni bir yetenek geliştirdiğimizde, içimizde aktif hale geçmemiş olarak bekleyen diğer pek çok yetenek olduğunu fark ederiz. Bunu anlamak, alıştırma yaparak kendimizi pek çok şekilde değiştirebileceğimize; daha esnek olup daha özgürce ilerleyebileceğimize inancımızı artırabilir. Eğer çaba göstermeye hazırsak, zamanla içimizdeki doğal bilgelikten doğan yetenekleri uyandırabiliriz.
Zen ustası Suzuki Roshi, “Başlangıç zihninde pek çok, uzman zihninde ise çok az olanak vardır” diyordu. Farkındalık, şu anın muhteşem kaynağından çıkan sınırsız olanağa dönmemize fırsat verir.
