Göz Egzersizleri ve Hızlı Kitap Okuma Teknikleri III

Kendimize ve çocuklarımıza kültür kazandırmanın en etkili yolu okuma alışkanlığı edinmektir. Öğrenim hayatımız, özel yaşantımız, hobilerimiz, kariyerimiz ve keyif almak için okuruz. Okuyarak zihnimizin yetenek ve gücünü geliştiririz. Dünyaya bakışımızı okumayla genişletir, bilgilerimizi, tabiattaki güzelliklerin inceliğini kavramayı ve düşünce çabukluğunu okumayla arttırırız.
Okuma eyleminde soyut ve somut kavramların simgeleştirildiği sayı ve harf karakterlerinin görüntüleri, gözlerden beyine giden bir tepki başlatır. Bu tepki sinir hücreleriyle beyne iletilir ve ilk tepkiyi diğerleri izler. Bu işlem, okuma eylemi boyunca sürer gider.
Okuma eylemi sırasında gözün satırlar boyunca düz bir çizgi üzerinde gidip geldiği ve sonra bir alt satıra geçip yeniden aynı işlemi sürdürdüğü zannedilirdi. Emile Javal’ın araştırmaları sonucu, gözün çekirge gibi sıçrayarak ve duraklayarak ilerlediği ve her duraklamada birden çok sözcük kümesi gördüğü anlaşılmıştır. Okuma işlemi sırasında göz, satırlar üzerinde kayarak, gelişi güzel gidip gelmelerle değil, bir takım düzenli sıçrama ve duraklamalarla ilerler. Sıçrama mesafesi ne kadar uzun ise, duraklama sayısı o kadar azalır. Sıçrama mesafesinin uzunluğu, duraklama sayısı ve duruşlardaki kalma süresinin olabildiğince kısa olması, okuma hızını arttırır. Okuma yeteneğimiz geliştikçe her duraklamada dört beş sözcüğü birden görmeye ve hızla beyne iletmeye başlarız. İletilen bu sözcükler beyinde hemen anlamlandırılır. İletimin bu şekilde hızlanmasıyla okuma ve anlama hızımız artar.
Okuma işleminde gözün iyi bir ritim alışkanlığı kazanması, göz hareketlerinde eşgüdüm sağlaması önemlidir. Göz hareketleri, okuyucunun kas ve sinir sistemiyle ve bunların çalışmalarıyla yakından ilgilidir. Göz hareketlerinin etkinliğini çeşitli göz egzersizleriyle geliştirebiliriz. Yapılması önerilen egzersizlerden iki tanesini paylaşıyorum.

Karanlık bir ortamda birkaç derin nefes alıp rahatlayın, sırtınızı dik olacak şekilde oturun. Önünüze yanan bir mum koyun. Gözlerinizi kapayın ve derin soluk alış verişinize odaklanın. Sakinleşin. Günün stresinin üzerinizden her nefes verişle uzaklaştığını hissedin. Şimdi yavaşça gözlerinizi açın. Gözlerinizi yavaşça burnunuzun ucundan, yere doğru ve yerden yavaşça tam karşınızda yanan muma doğru kaydırın. Işığı görün. Gözlerinizi kırpmayın. Göz bebeklerinizi oynatmayın. Sakin ama kararlı bir şekilde, tüm dikkatinizle mum ışığına bakın. Işığın parlaklığını, fitili, ışığın içinde bulunan siyahi gölgeyi, çevresine verdiği haleyi görün. Görmek için gözlerinizi zorlamayın. Rahat olun. Bakışlarınız yumuşak, rahat olsun. Gözleriniz yaşarana ya da gözlerinizi kırpma ihtiyacı hissedene dek ışığa bakmayı sürdürün. Gözlerinizi kapayın ve biraz önce gördüğünüz mum ışığını kapalı gözlerinizin ardında canlandırın. Bunu birkaç kez tekrarlayın.

İkinci uygulamayı sırtınız dik vaziyette ayakta durarak ya da yine oturarak yapabilirsiniz. Sol elinizle sol gözünüzü kapatın, sağ kolunuzu dümdüz omuz hizasında ileriye uzatın. Başparmağınız hariç parmaklarınız kapalı, başparmağınız yere dik yukarı doğru baksın. Gözünüzü önce burnunuzun ucuna odaklayın, sonra sağ başparmağınızın ucuna, sonra da ufukta bir noktaya odaklayın. Bakışlarınızı tekrar sağ başparmağınıza, sonra da burnunuzun ucuna geri getirin. Her sıçramada görüntünün netleşmesini bekleyin. Bu seti 8-10 kez tekrarladıktan sonra diğer gözünüze geçebilirsiniz.

Etkin ve hızlı okuma becerisi kazanan öğrenciler derslerini daha kısa sürede tamamlayabilirler. Sınavlarda özellikle paragraf sorularında başarıları artar ve daha da önemlisi kitap okuma sevgisini kazanabilirler.
Yalnızca öğrenciler değil, her meslek sahibinin de kendini ve mesleğini geliştirmesi için etkin ve hızlı okuma alışkanlığı kazanması gerekir. Bilgilerimizin %80’ini okuyarak elde ediyoruz. Kültürlü bir insan olmanın, öğrenmenin yolu etkin ve hızlı okumayla kolaylaşacaktır. Bireyleri gerçek anlamda okuyan toplumlar uygar toplumlar olurlar. Savaşların olduğu ilkel bir dünyadan bilgi ve barış dolu bir dünyaya ancak cehaleti önleyerek geçebiliriz.