Kontrolsüz yemek genellikle bir oturuşta 1000-2000 kalori (dört ile sekiz adet orta büyüklükte çikolataya denk gelir) içerecek kadar çok yiyecek tüketmektir fakat bu miktar normalde bir günde tüketilen yiyecek miktarının üç ile otuz katı arasında değişiklik gösterebilir. Bazı insanlar kontrolsüz yedikleri zaman günde 20.000 kaloriyi geçebilirler ve iyice aşırıya kaçanların kilosu da artma eğilimindedir. Bu her oturuşta genellikle iki saatten daha az bir zaman dilimini kapsar. Bazıları gün içinde bunu birkaç defa tekrarlar.

Çoğu insan kontrolsüz yerken yalnızdır ve genellikle kontrolsüz yemeye hazırlanmak için bir plan yaparlar. Jaya genellikle akşamları işten sonra köşedeki dükkana gider ve çok miktarda şekerleme alırdı; evdeki dolaplarda yeterince yiyeceği olduğuna güvenmez ve akşam yemeği için bir şeyler almaya giderdi fakat markete girdiği zaman paket paket şekerleme ve bisküvi alma dürtüsüne engel olamazdı. Bazen farklı yerlerden iki veya üç paket yemek alır ve hepsini yerdi. Jaya yiyeceklerini satın almak için arabayla birkaç farklı marketi dolaşıyordu, çünkü kendinden utanıyor ve market sahibinin onların hepsini yiyeceğini bilmesinden kaygılanıyordu. Bazen de kontrolsüz yiyenler koca bir kalabalığı doyuracak kadar yemek yapıp sonra da hepsini bir oturuşta yerler. Rupert otomatik bir makineden şekerlemeler alıp hızlıca odasında yiyordu.

Kontrolsüz yiyen insanlar çok yağlı ve şekerli şeyler, genellikle diyetlerine dahil etmeyecekleri türde yiyecekler yediklerini düşünme eğilimindedirler. Ancak kontrolsüz yiyen insanların bir oturuşta ne yediğini araştıran bilim insanları bu yiyeceklerin genellikle ekmek, makarna ve pirinç gibi yüksek karbonhidratlı ve balık, tavuk ve süt ürünleri gibi yüksek proteinli besinler olduğunu bulmuştur. Bazıları donmuş besinler ve bebek ürünleri de dahil olmak üzere hemen her şeyi yer ve aşırı durumlarda çöp kutusundaki yiyecekleri bile alırlar. Bulimia nervozadan mustarip çoğu insan yiyeceklerini ne kadar kolay yutulduğuna ve ne kadar kolay kusulacağına bağlı olarak seçerler. Genellikle, Rupert’in durumunda olduğu gibi, gizlice, insanlar arasındayken de ihtiyatla yerler.

Kontrolsüz yemeye çoğunlukla büyük bir heyecanla başlanır ve yiyecekler hızla tüketilir fakat yemeye devam ettikçe, özellikle insanlar rahatsız edilmeyeceklerine güvenirlerse, yeme hızı düşer. Bu zaman diliminde yeme konusunda kontrolün kaybedildiği hissedilir ve insanlar bir kez yemeye başladıktan sonra duramadıklarını hissederler fakat sonunda durdukları zaman bunun büyük bir fiziksel rahatsızlık, kusma hissi veya sadece yiyeceklerin bitmiş olması gibi çeşitli nedenleri vardır. Jaya daha fazla yiyecek almaya parası kalmadığı ya da yedikleri yemek borusundan boğazına doğru çıkıp başka bir şey yemesini önlediği zaman yemeye son veriyordu. Bazı insanlar kontrolsüz yemeyi bir zaman sınırı koyarak kontrol etmeye çalışırlar veya eğer onlara müdahale edilirse dururlar.

İnsanlar genellikle kontrolsüz yedikleri için pişmanlık ve sıkıntı duyar ve kendilerine bir daha bunu yapmayacaklarına söz vererek sıkı bir diyete başlarlar. Ama bu sözü nadiren tutarlar. Kontrolsüz yeme haftada bir veya iki kez ya da günde birkaç kez tekrarlanabilir. Bazıları günler ve haftalar boyunca sürekli kontrolsüz yediklerini bildirmiştir.

İnsanlar neden kontrolsüz yer?

Kontrolsüz yeme uç noktada diyet yapma, bir durum konusunda strese girme veya bedeninizden rahatsız olma gibi çeşitli nedenler yüzünden ortaya çıkmaya meyillidir. Aşırı diyet yapma insanların çok fazla aç kalmasına yol açabilir ve bu açlığı yatıştırma dürtüsü yemeyi kontrol etme ihtiyacını bastırır. Kontrolsüz yiyen pek çok insan yemeye oturmadan evvel üzgün, gergin ve kaygılı olduklarını söyler ve kontrolsüz yemenin bu tür duyguları anlık da olsa rahatlattığına ve olumsuz duygularla baş etmelerine yardımcı olduğuna inanırlar. Şu lafı çok duyarız: “Yemek beni rahatlatıyor”, “Yemek benim zihnimi kapatmamın bir yolu –yerken hiçbir şey düşünmek zorunda değilim”, “Yemek sorunlarımdan kaçmama yardım ediyor.”

Ne var ki bazı insanlar canları sıkıldığı zaman veya canları belli bir yiyecek çektiği zaman kontrolsüz yerler. Aslında kilosu değişmese de kendini şişman hissetmesi Rachel’ın kontrolsüz yemesini tetikliyordu; Rupert kurs çalışması konusunda endişelenip tasalandığı zaman kontrolsüz yiyordu fakat canı sıkıldığında da kontrolsüz yiyordu. Jaya işte büyük bir baskı altındaydı ve çoğu akşam yemekten sonra kontrolsüz yiyordu. Bunlar onların deyişiyle tetikleyici sinyallerdi, çünkü bir kontrolsüz yeme nöbetinin başlamasına yol açıyorlardı. İnsanlar sık sık kontrolsüz yedikleri zaman duygusal bir uyuşukluk ve kendilerini artık duygu ve düşüncelerinin farkında olmayacak derecede kopuk hissettiklerini söyler; bu büyük bir rahatlama olabilir fakat sadece kısa bir süre için.

Bu nöbet dönemlerinde, insanların zihinlerinde içsel bir çatışma süregider –aynı anda iki düşünce dizgesi bir aradadır: insanlar yemenin iyi bir fikir olduğuna inanırlar; fakat aynı zamanda kontrolsüz yemenin kötü bir fikir olduğunu ve kendilerini daha fena hissetmelerine yol açacağını düşünürler. “Yemeli miyim? Yememeli miyim?” Ve bununla baş etmek için insanlar kendi kendilerine cesaretlendirici sözler söyleyerek kontrolsüz yemeleri için izin verir ve kendilerine bunun iyi bir fikir olduğunu ispatlamaya çalışırlar. Rupert kendi kendine, “Bu son defa kontrolsüz yiyişim… yarın her şeyi yoluna koyarım” diyordu; Jaya, “Hiç irade gücüm yok, o zaman kafana göre takıl, bu elinde değil,”, “Yemek başa çıkmama yardım edecektir” diye düşünüyordu. Kontrolsüz yemeye izin veren bir diğer düşünce de şu olabilir: “Kötü bir gün geçirdim, iyi bir şeyi hak ediyorum.” Bu düşünceler kontrolsüz yemeye başladığınız zaman size cesaret verir. Kontrolsüz yemek son bulduğu zaman, çok geçmeden onun yerini kişinin bu yaptığı yüzünden duyduğu kaygı, pişmanlık ve suçluluk duygusu kadar kilo alma olasılığının yol açtığı endişe alır.

Share This