Yazar Hakkında

“Faydalı olanı alın, olmayanı atın, içine sizin olanı katın.” Hayatta kalmamız değişime, öğrenme ve büyüme becerimize bağlıdır ama bunları yapmak için esnek ve açık fikirli olmamız gerekir. En çok hayatta kalanlar kendilerine dair bir şeyler öğrenmeye açık, alternatif anlayışlara göz atmaya istekli, gerektiğinde fikirlerini değiştirmeye muktedir olanlardır. Onlar hayatın fırtınalarıyla başa çıkan, zor zamanlarda düştüğü yerden kalkabilen ve tutkularını başarıya ulaştıranlardır. Bu yüzden ünlü dövüş ustası Bruce Lee’nin yukarıdaki sözünü okuduğumda etkilenmiştim. Bana göre bu söz hayata nasıl yaklaşmak, kendimize her durumda “Bundan ne öğrenebilirim?” diye sorabilmek gerektiğine dair temel bilgeliği kısa ve öz şekilde anlatmaktadır. Bruce Lee’nin de bir tür filozof olduğunu ve fikirlerinin benim yazmakta olduklarımla dikkat çekici biçimde benzerlik gösterdiğini keşfetmek benim için sürpriz olmuştu. Lee, meşhur metaforlarından birinde su gibi hem yumuşak hem güçlü olmayı tavsiye ediyordu. Büyük bir gücü içine alabilmesi açısından yumuşak, zamanla dağları oyabilmesi açısından güçlü. Su her zaman yolunu bulur ve bu güçlü metafor doğanın akışıyla uyumlu olabilme fikrini, kişinin, şeylerin doğal akışına uyarak enerjisini en iyi şekilde koruyabileceği ve kullanabileceğini ifade eder. Bu beni 1970’lerin sonlarında bir yaz, küçük bir oğlan çocuğu olarak dövüş sanatları öğrendiğim ve rakibimin ağırlığını ona karşı kullanma fikriyle tanıştığım günlere götürdü. Birini alt edebilmek için ondan […]

Sözcük eski Yunancadan geliyor. Orto, düz demek, dümdüz, yoruma kapalı, ezberlendiği gibi, durağan, çizginin dışına çıkmayan. Doks ise anlayış, kavrayış, bakış anlamındadır. Ortodoks sözcüğü ise en çarpıcı tanımla “durağan bakış açısı” anlamında kullanılabilir. Ortodoksizm için “sınırlandırılmış bakış açısı” denilebilir. Ortodoksizm sadece dinle sınırlı da değildir. Her türlü ideolojide, siyasette ve hatta bilimde, ekonomide , ticarette bile ezberlenmişliğin dışına çıkmama halidir. Ortodoks bilim tüm bilimlerin içine sızan bir kavram olup tıpkı dini dogmalarda olduğu gibi değişmeyen kurallar oluşturarak bilimi değişmeyen kurallara bağlamaya ve bu kuralları da dogmalaştırmaya çalışır. Kuralları değiştirmeye çalışanları, bilimci olsalar dahi karşısına alır. Ayrıca bazı ilgi alanlarını gerçekliği konusunda hiç bir araştırma yapmadan, “sahte bilim” diye damgalar. Fizikte, kimyada, biyolojide belli şartlar altında olan kuralları, tüm koşullarda değişmez kurallar olarak algılatmaya çalışır. Fizik kurallarının değişmesi veya yıkılması olasılığı ortodoks bilimciyi ölesiye korkutur. Ortodoksizm batı dillerinde innovasyon denilen yenilenmeye karşıdır. Out of box thinking denilen ezberin dışına çıkmayı ya beceremez ya da saltanatının sarsılmasına izin vermemek için karşı durur. Ortodoksizm anam-babam usulüdür, evladı tatmin edebilir ama torunların hayallerine cevap veremediği gibi cevaz da vermez. Tıp, bir sanat ya da zanaat olarak bilimi çok kullanır. Ortodoks tıbbın, alternatif veya diğer sağaltım yol ve yöntemlerine bakışı, Ortodoks mezhebinin Katoliklik veya Protestanlığa […]

Eğer herhangi bir şekilde Tuvalet İletişimi’ni (Tİ) kullanmışlığınız varsa bu bölüm sizin için. Tuvalet İletişimi, çocuğunuzun verdiği işaretlerden yararlanarak, tuvaletini yapmasına yardımcı olma pratiğidir. Bazıları için bu, asla bez kullanmamaktır; bazıları için de bazen bez kullanıp bazen kullanmamak… Tİ’yi ne kadar süre ya da ne kadar tutarlı biçimde kullandığınız önemli değildir. Bizlere x miktarda atık sahasını geri kazandırdığınız için size kendi adıma teşekkür ederim! Yıllar içinde pek çok Tİ uzmanıyla çalıştım ve Tİ’den tuvalet eğitimini tamamlamaya giden yola dair bildiğim her şeyi size anlatacağım. Söyleyeceklerimden bazıları başta size yanlış gelebilir. Açık bir zihinle okumanızı rica ediyorum. Tİ’cilerle çok yoğun biçimde çalıştım ve bu çalışmalar sonucunda öğrendiklerim bunlar. Amacım tartışmak değil; tek amacım çocuğunuzun lazımlığa çiş ve kaka yapmasını sağlamak. Kişisel olarak danışanlarımda rastladığım temel noktalara değineceğim. Bunlardan bazıları sizin deneyiminize uymuyorsa sadece görmezden gelin.  Bana gelen eski Tİ’cilerin çoğu on altı ila yirmi dört aylık çocuklara sahiptir. Çocukları otuz altı ay ve sonrasında hâlâ tuvalet eğitimi almamış Tİ’ciler de duydum. Bu konuda ne düşüneyim, bilemiyorum.  Pekâlâ, bu kitabı okuduğunuza göre mevcut Tİ söylemine karşın kalbinizde bir yerlerde artık bu işi tamamlamak gerektiğini biliyorsunuz. Bu tamamlama sürecine kısaca “köprü” diyeceğim. Bu noktadan o noktaya götüren bir köprü…  Yirmi aylıktan önce tuvalet […]

1931 yılında Ekonomist John Maynard Keynes “Torunlarımızın Ekonomik Olanakları” adlı meşhur denemesini yazdı. Bu yazıda 2030’lara gelindiğinde hepimizin haftada on beşer saat çalışacağını ve bolca boş zamanımızın olacağını öngörüyordu. Mevcut gidişata bakılınca bu öngörü haklı çıkmayacak gibi dursa da Keynes insanların “mücadele etmek ve keyiften uzak durmak üzere çok fazla eğitim aldıkları için” daha fazla boş zamanı kabul etmekte ne kadar zorlanacakları konusunda haklıydı. yüzyılın ikinci yarısından bu yana ortalama boş zaman süresi azaldı. “Gevşememiz” gereken zamanlarda bile modern teknoloji sağ olsun, araya iş sızar oldu. Yirmi yıl önce beyaz yakalılar eve giderken bilgisayarlarını ofiste bırakırlardı, şimdiyse trende çalışıyorlar, telefonla konuşmak için merdivenleri aceleyle çıkıyor, televizyon izlerken e-postalarına bakıyorlar. İşle boş zaman arasındaki katı sınırlar teknoloji aracılığıyla yumuşadı. Bu arada az boş zaman sahibi olmak bir statü sembolü haline geldi. Hiç tatil yapmamak, insanların ara veremeyecek kadar önemli olduklarını ima etme yolu oldu. Bu tutum 2014’te ABD’de gösterilen General Motors’un Cadillac araba reklamında kendini göstermişti. Reklamda zengin bir adam Amerika’nın neden büyük bir ülke olduğunu anlatarak övünüyordu: “Başkalarının çalışma hayatında eve gezerek dönmek, kafelere uğramak, ağustos boyunca tatil yapmak var. Amerikalılar ise geç saatlere dek çalışan ve yılda sadece 2 hafta izin yapan ‘çılgın, motive, çalışkan inançlılar.’” Bu, atalarımızınkine çok […]

Yetişkinlikte kronik sağlık sorunlarına yol açan derin, biyofiziksel değişikliklerin olması için, bir çocuğun karşılaştığı olumsuzlukların ille de şiddetli suiistimal olması gerekmez. Felitti, “Bulgularımız, incelediğimiz on farklı olumsuzluk türünün neredeyse eşit düzeyde zarar verdiğini gösterdi” diyor. 18 binden fazla yanıtın analizini yaptıktan sonra Felitti ve Anda, belirli bir Olumsuz Çocukluk Deneyiminin bir diğerine önemli ölçüde üstün gelmediğini ortaya koydu. Cinsel istismara uğrama gibi bazı türlerin, toplumun onları özellikle utanç verici olarak görmesi ve fiziksel istismar gibi diğer türlerin daha açık düzeyde şiddet içermesi nedeniyle çok daha kötü olmasına rağmen bu bulgu doğruydu. İlginç bir şekilde, bir ebeveynin çocuğu sürekli aşağılaması biraz daha zararlı bir etkiye neden oluyordu ve yetişkinlikte daha yüksek hastalık ve depresyon olasılığı ile marjinal olarak ilişkilendiriliyordu. Sizi aşağılayan ve küçük düşüren ya da alkolik veya depresif bir ebeveynle yaşamak, çok yoğun incinmenize yol açan bir OÇD skoru oluşturabilir, bu da beyninizi ve immünolojik işleyişinizi hayatınız boyunca değiştirebilir. Anda’ya göre, OÇD Anketi yalnızca “buzdağının görünen kısmını” tespit ediyor. Diğer araştırmacılar da aynı fikirde. Birkaç yıldır bilim insanları, OÇD Çalışması’na dahil edilmeyen çocukluk çağı stres faktörlerini taramanın yollarını arıyorlar. Örneğin, 2014’te, Cambridge Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, 14 yaşında çocukları olan ebeveynlerden, çocuklarının ya da tüm ailenin, çocuğun doğumundan 11 yaşına gelmesine kadar […]

Şu an geriye dönüp geçtiğimiz yüzyıllara bakınca en yetenekli kadınların bile küçük görüldüğünü, göz ardı edildiğini, tarihten silindiğini görebilir ve hayretler içinde kalabiliriz. Önyargılar ve engeller o kadar açık ki bu adaletsizlik görülüp, telafi edilmeye çalışıldığında bu bir dereceye kadar teselli ediyor. Bu örnekler arasında Nobel Ödülü’nde göz ardı edilen Lise Meitner’ın adını periyodik cetvelde meitneriyum’a veren bilim insanları da yer alıyor. Müzelerde eserlerini göremesek de bazı müze mağazaları, Rönesans’ın unutulan kadın ressamları için büyük kadın sanatçıların yer aldığı kahve kupaları ve kitaplar satıyor. Peki, küçümsenen 19. yüzyılın sıra dışı kadın yazarlarına ne oldu? Onların eserlerini göklere çıkarıyor ve sınırlandıkları için üzülüyoruz. Yeni genç okuyucular (ve hatta bazı akademisyenler) Jane Austen ve Charlotte Brontë’ye sevgilerini gönderiyor ve Charles Dickens’ın onların yazılarından bir iki şey öğrenmiş olmasını diliyorlar. Fakat olaylar doğrudan önümüzde gerçekleştiğinde, neler olduğunu fark etmek daha zordur. Hiç kimse açık bir şekilde, “Onu bir kadın olduğu için görmezden geliyoruz” demiyor. Kadının küçük görülmesinin, silinmesinin veya erkekler kadar iyi olmadığının söylenmesinin ardında, her zaman varsayımsal bir neden bulunuyor. Çapraz ateş altında olan kendi yetenekleriniz veya başarınız olduğunda, önyargıyı fark etmek daha da zordur. Vurdumduymaz değilseniz veya güçlü bir egonuz yoksa en azından bir yanınız, olan biteni gerekçelendirir ve erkeklerin haklı […]

  “Kurmaca yazmak isteyen bir kadının, parası ve kendine ait bir odası olmalıdır.” –Virginia Woolf Ah, kendine ait bir oda… Çocukken kendi odanıza sahip olacak kadar şanslı olabilmişseniz bilirsiniz ki burası kendi eşyalarınızı bulundurduğunuz, sizin sözünüzün geçtiği, değer verdiğiniz şeyleri -pelüş oyuncaklar yoluyla da olsa, rock grubu posterleriyle de- yansıtan bir yerdir. Belki kapınıza bir “rahatsız etmeyin” uyarısı bile asmışsınızdır. Odayı biriyle paylaşmış olsanız bile, muhtemelen yine de size ait olan bir alanınız vardır. Ben ve kız kardeşim koridordaki ranzadan birlikte kaldığımız bir odaya terfi ettiğimizde, onun tarafı ve benim tarafım arasına görünmez bir çizgi çekmiştim. Bu çizgi, yatağımızın tam ortasından geçiyordu. Benim tarafım Japon stilinde, derli toplu ve sadeydi. Dışadönük kardeşimin tarafı ise darmadağınık… Sahip olduğum şeyler çekmeceler, küçük kutular, bir kırmızı kalem kutusu -hazinelerimi içinde sakladığım kaplar- idi. Bir de defterlerim vardı. Bazı eşyaları gizli yerlere saklardım. Bizim evimizde mahremiyet pek rastlanan bir şey değildi, dolayısıyla yaratabildiğim her yerde mahremiyet yaratmayı öğrenmiştim. Çocukluk odanızı düşünün. Odanızda hangi eşyalar vardı? Alan nasıl dekore edilmişti? Nevresim takımını sizin seçip seçmediğiniz fark etmez, mekânı nasıl kullandığınız (istifçi ya da minimalist, dağınık ya da düzenli), dağınıklığınız bile sizin tarzınızı yansıtır. Belki evin dışında bir ağaç evde ya da bir barakada, çimenlerin üzerindeki […]

“Aşkın gözü kördür” deyişini mutlaka duydunuz. Pekâlâ, işin aslı, aşk sağır ve aptal da olabilir. Kimse aşktan kaynaklanan körlüğü kabul etmek istemez; fakat ilişkinizi varlığından haberdar dahi olmadığınız kör noktalarla dolduran bir dizi mit ve kurgunun peşinden sürükleniyor olmanız kuvvetle muhtemeldir. Merak etmeyin, yalnız değilsiniz. Herkesin kör noktaları var. Bu yanılgılar pek çok biçimde zuhur eder: Sormadığınız kilit sorular, kaçırdığınız sinyaller, görmediğiniz işaretler, fazlasıyla değer verdiğiniz özellikler, yanlış yorumladığınız belirtiler. Bu kör noktalar çoğu zaman ilişkinizin gizli kalmış değerlerini gözden kaçırmanıza ya da ilişkinizi tehlikeye sokan dinamikler yaratmanıza yol açar.  Neredeyse herkesin değişen ölçülerde romantik deneyimleri olmuştur. Bu, dostlarınız, aileniz ve hatta iş arkadaşlarınızla aranızdaki ortak özelliktir. Bu tip doğrudan deneyimler insanları ilişkilerin sezgisel ilerlemesi gerektiğine ve temel düzeyde aklıselime dayandığına inandıran bir tür aşinalık üretir; fakat bunlar doğru değildir. Şunu kabul etmemiz gerekir: İlişkiler gerçekten aklıselime dayansaydı mükemmel partneri bulmak kolay; mutlu ilişkiler de norm olurdu. Gerçekte ise ilişkilerin bize verdiği his, onların neredeyse her zaman karmaşık ve deşifre etmesi zor olduğudur. Deneyim, uzmanlık anlamına gelmez.  Şimdi… Söylemek üzere olduğum şey hoşunuza gitmeyebilir: İyi niyetinize rağmen ve farkında olmaksızın muhtemelen ilişkilerinizin en büyük düşmanı sizsiniz. İşte bu tam bir ters köşe oldu. Önerim: Bunu kabullenin. İlk adım da ortada bir […]

Jane, topluluk önünde konuşmaktan korktuğu için yardım almak amacıyla gelmişti bana. İşvereni, Jane’in, çalıştığı bölümün geliştirdiği yeni bir ürün yelpazesiyle ilgili bir sunum hazırlamasını istemişti. Bana sunumu yapmak üzere kendisinin seçildiğini çünkü ürün yelpazesinin başlıca tasarımcılarından biri olduğunu söyledi. Ancak 50 kişinin karşısında konuşma düşüncesi, içini ‘kendini aptal durumuna düşüreceği’ korkusuyla doldurmuştu. Başarılı olmasına yardımcı olmayı kabul ettim ve bir adım daha ileri gitmeyi önerdim: Topluluk önünde konuşmanın esasını kavramasına yardım etmeyi önerdim. İlkin şaka yaptığımı düşündüğünü söyledi. Sonra meraklandı. Jane, geçmişte topluluk önünde korkunç konuşma deneyimleri yaşamıştı. Özellikle biri zihninde kalıcı bir iz bırakmıştı. Olay, üniversiteye başladığında sınıfta hazırladığı proje üzerinde konuşması istendikten dakikalar sonra yaşanmıştı. Akranlarının karşısında, araba farına kapılmış bir tavşan gibi taş kesildiğini anımsıyor. Dehşet verici birkaç dakikanın ardından, sınıftan koşarak çıkmıştı. Ona, topluluk önünde konuşmanın, araştırmalarda insanlar tarafından en çok belirtilen korku türlerinden olduğunu anlattım. Her ne kadar korkusuna eşlik eden şiddetli bir stres yaşıyor olsa da korkusunu azaltmayı ve sonunda ortadan kaldırmayı öğrenebilirdi. Topluluk önünde konuşma korkusunu etkisizleştirebilmek amacıyla beynini yeniden yapılandırmak için çalışmayı önerdim. Frontal lobları, amigdalasının tepkilerini daha iyi kontrol edecek şekilde eğitilebilirdi. O zaman da yeni ürünler hakkındaki düşünce ve duygularını sunmakta daha başarılı olabilirdi. Beynini yeniden yapılandırmak için, Jane’in ilkin […]

Hayatta kendinizi en mutlu ve eksiksiz hissetmenizi sağlayan nedir? Şüphesiz birden fazla şey söyleyebilirsiniz ama yaşadığınız en doyurucu anları hatırlamaya çalışın. Bu, bir ruh eşiyle yaşadığınız hayal edemeyeceğiniz kadar derin bir yakınlık ve sevgi miydi? Ya da evrenin gizlerini ortaya çıkarmayı başardığınızı hissettiğiniz bir an mıydı? Himalayalar’da ücra bir yerde sessiz bir inziva mıydı? Veya belki de hevesli bir dinleyici kitlesine yaptığınız heyecan verici bir konuşma, macera dolu bir dünya yolculuğu, mesleğinizde yaptığınız müthiş bir sıçrama ya da hayalinizdeki evi tasarlayıp inşa etmek miydi?  Sizi hayatta en mutlu kılan ve tatmin eden şey büyük ihtimalle çakra tipinizin bir fonksiyonudur. Bu ne anlama geliyor? Çakra tipiniz dünyayı algılama ve deneyimleme şeklinizi belirler. Sizi, dikkatinizi hayatınızdaki belli öğelere verirken, diğerlerini pek fark etmemeye yöneltir. İçgüdüsel olarak mutluluğunuz için en temel ve en anlamlı olduğunu hissettiğiniz öğelere doğru çeker.  Genellikle bireysel farklılıklarımızı hepimizin kendine has eğilimleri olduğunu söyleyerek açıklarız. Farklı kişilerin farklı tarzları vardır. Öte yandan, dünyada bireyselliğimizin gizemini ortaya çıkarmaya ve neden her birimizin hayatı bu kadar farklı deneyimlediğini belirlemeye çalışan pek çok kendini-tanıma sistemi vardır. Bu sistemler neden her birimizin belli eğilim ve yönelimleri olduğunu, neden bazı aşırılıklar ve eksikliklerden, bazı endişelerden ve hayal kırıklıklarından mustarip olduğumuzu ve kişisel beceri ve […]

Yeni bir deneyimin esnettiği bir zihin  eski boyutlarına asla dönemez.  -Oliver Mendel Holmes    Küçük bir deney yapalım. Gözlerinizi kapayın ve mutlu olduğunuz, genel olarak iyi ve hoşnut hissettiğiniz bir anı düşünün. (Hadi yapın, ben beklerim.) Büyük ihtimalle aklınıza gelen imge bir mekâna aittir -belki plaj, dağ ya da güzel bir bardır. Bağlamdan bağımsız bir mutluluk hali anımsamak zordur. Size mutluluk veren mekân egzotik ya da lüks bir yer olmak zorunda değildir. Bu deneyi yaptırdığım bir arkadaşım gözlerini kapar kapamaz gülümsemeye başlamıştı. Hayalinde canlanan yer, partneriyle sake içip birbirlerine âşık oldukları pis bir erişte dükkânıydı. Beynimiz soyut düşünceleri, hissedebileceğimiz ya da deneyimleyebileceğimiz bir realiteyle bağlantılandırmayı sever.  Sizi mutlu eden yeri belirledikten sonra zihniniz ne zaman oraya gitseniz aynı bağlantıyı kurar. Bunu tembel olduğu için değil, bir öngörü makinesi olarak işlev gösterdiğinden (en azından kısmen), olacakları tahmin etmek için geçmiş deneyimleri kullandığından yapar. Bunu avantaja çevirebilirsiniz. Geçmişte size mutluluk vermiş bir yer zihninizin kataloglarında kesinlikle yer alıyor. Oraya tekrar gidin, hissedeceğiniz olumlu duygular gayet gerçek olacaktır.  Paris gezilerimde pek çok mutlu deneyim yaşadığımdan sadece orada olmak bile benim moralimi yükseltir. Eşimle birlikte yakın zamanda yine Paris’e gittiğimizde iki kez eczaneye gitmemi ve doktora muayene olmamı gerektirecek kadar kötü bir alerjik reaksiyon tecrübe […]

EBEVEYNLİK ZORDUR. Ebeveynlik herkes için zordur. Hayır ama gerçekten, herkes için, soya sütlü diyet lattesi ve köşe bucak temizlenmiş minivanıyla çocuğunu almaya daima en önce gelen o mükemmel ebeveyn için bile, ebeveynlik zordur. Ebeveynliğin zor olmasının birkaç farklı nedeni vardır ki bunlardan bazıları sizinle, bazıları çocuğunuzla ilgiliyken bazıları da burada, dünyada olan bitenlerden ziyade ayın evreleriyle ilgili gibi görünmektedir. HER EBEVEYN ARADA SIRADA ÇİLEDEN ÇIKAR. Bazıları diğerlerine göre daha sık, daha yüksek sesle çileden çıkar, bazıları toplum içindeyken diğerlerinden daha fazla çileden çıkar; ama hepimiz çileden çıkarız. Bunda yalnız olmadığınız şüphesiz, yüzde 100, kesindir. Birkaç yıl önce The New York Times, bağırmanın artık vurmak yerine geçtiğini ve bizim “bağıran bir nesil” olduğumuzu anlatan bir makale yayımladı. DÜŞÜNDÜĞÜNÜZÜN AKSİNE, MUHTEMELEN ÇOCUĞUNUZA ZARAR VERMEDİNİZ. Beni yanlış anlamayın; sinir krizleriniz ne çocuklarınız ne de bir başkası için iyidir; ama siz zaten bunun farkındasınız. Bilmiyor olabileceğiniz şey ise insanların sanıldığından daha dayanıklı olduğudur. Çoğumuzu sıkça çileden çıkan anne babalar büyüttü ama yine de ufak şekerleme bağımlılıkları haricinde toplumun işlevsel, üretken üyeleri haline geldik. Bu yüzden içinizde tuttuğunuz suçluluğun, stresin ve utancın bir kısmını bırakabilirsiniz. Muhtemelen çocuk terapistlerine de henüz ihtiyacınız yoktur. YİNE DE KONTROLDEN ÇIKMAK BERBATTIR. İnsanı yıpratır ve herkese kendini korkunç hissettirir. Çocuklarınızı […]

                      Hızlı gitmen gerekiyorsa  yalnız git. Uzağa gitmen gerekiyorsa yanında birileri olsun.                                                                      Afrika Atasözü                     Çubukları bir araya getirip  demet yaptığın zaman onları kıramazsın.                                                                     Bondei Atasözü   Ubuntu, insanın kendi kendini yetiştirebileceği fikrini kabul etmez çünkü insan tek başına var olamaz. Ben, senin sayende varım. Hatta bunun da ötesine geçer ve birlikte durmayı seçersek olağanüstü bir güce sahip oluruz. Birlik olursak ayakta kalırız, bölünürsek hepimiz düşeriz. Bu söz antik Yunan’dan ABD’nin kurucu babalarına, Londra’dan Cape Town’a kadar yapılan siyasi mitinglerde çağlar boyunca birlik ve beraberliğin önemini vurgulamak için kullanılmıştır. Evet, birlik olunca sahip olduğumuz potansiyeli unutmak kolaydır. Kayıtsızlık ve yalnızlık bütüne yaptığımız katkının hiçbir önemi olmadığını düşünmemize yol açar bazen. Ne var ki […]

İnsanlar ilk izlenimlerindeki kavrayışı genellikle bastırır çünkü toplum bize ne olursa olsun incelikli olmamızı ve herkese iyi niyetli yaklaşmamızı söyler. Bense burada toplumun yanıldığını söylüyorum. Uygarlık sadece birkaç bin yıllık, sizin yaşam deneyiminiz olsa olsa birkaç on yıllıktır. Buna karşılık hayatta kalma içgüdüleriniz gerçek anlamda milyonlarca yıl boyu evrimleşmiş, DNA’nızın yapısında yer almıştır. Sizce hangisi daha güvenilirdir? İtirazlarınızı duyar gibiyim. İnsanlara ilk izlenimlerine güvenmelerini söylemek, uygar yetişme biçimlerinin çözülüşü gibi görünür. Politik olarak doğru değildir. Anlık yargılar çoğunlukla ırkçılık, cinsiyetçilik ve dar kafalılığın başka biçimlerinden kaynaklanmaz mı? Dar kafalılık elbette gerçektir. İnsanlar elbette başkalarını ırk, sınıf, din ve cinsel yönelim gibi haksız ölçütlere dayanarak çoğunlukla yanlış algılar. Şunu açıklığa kavuşturayım: Konuşan nunçi’niz değildir. Bağnazlıktır. Aslında ben önyargılarınızın sürekli farkında olmanızı gerektiren nunçi’nin bağnazlığın panzehiri olduğunu ileri sürüyorum. Haksız bir önyargı, önünüze ne getirilirse getirilsin inatla sürdürdüğünüz bir hükümdür. Sabittir, değişen bilgiye uyum sağlamaz. Nunçi’ye dayalı bir ilk izlenim ise başka hiçbir şey yapmadan nunçi’nize başvurduğunuz ve onun sihrini yerine getirmesine izin verdiğinizde edindiğiniz şeydir. Önyargı çoğunlukla yanlıştır. Nunçi ise nadiren.   Sherlock Holmes’ün Dediği Gibi,“Veri! Veri! Veri!” Bir insanı, işyerini ya da yeni bir durumu gerçekten tanıyacaksanız bol verinin yerini hiçbir şey tutamaz. Fakat nunçi’ye dayanan bir ilk izlenim oluşturmadan […]

On yıl önce o gün Manhattan’daki ofisime yürürken ulaştığım farkındalıklar birkaç yıl sonra yirmi altı yaşındaki Ashley adlı danışanla çalışırken daha da fazla işime yaradı. Birkaç yıl önce New York Üniversitesi’nden mezun olmuş olan Ashley pazarlama alanında iyi bir iş bulmuştu, iyi para kazanıyordu. Manhattan’da yaşıyor, çok çekici bulduğu, aynı zamanda da bağlandığı yirmi yedi yaşındaki finans uzmanı Kevin’le çıkıyordu. Dışarıdan bakıldığında hayatı muhteşem görünüyordu, ama ofisimde otururken bariz başarısına rağmen gergin ve anksiyeteye boğulmuş halde olduğunu görebiliyordum. Ashley arada nefes darlığı çektiğini, kalp çarpıntıları yaşadığını ve kaslarının gerildiğini söyledi. Şirkette iyi bir pozisyonda olmasına rağmen işiyle ilgili endişelerine engel olamıyor, cebi dolgun olmasına, üstüne üstlük bir de yıllık ikramiye alacak olmasına karşın, sürekli olarak kirasını ödeyememe endişesi taşıyordu. Ayrıca Kevin’le ilgili endişeleri de vardı. Endişeleri ilişkilerinden ziyade Kevin’in hastalanma ihtimaline dairdi. Ayrıca Ashley hastalanmaktan ya da bir kazada yaralanmaktan da korkuyordu. Terörist saldırılarından da korkuyordu. Ashley kaygısını ele almak yerine görmezden gelip aşmaya çalışıyordu, ama görünüşe bakılırsa bu onu kötü etkiliyordu. Ofisimi aradığında gündüz vakti yediklerini kısıtlamaya başlamıştı. Kilo almaktan korktuğu için değil; yemek yemek için işe ara verirse, endişeleriyle yüz yüze geleceği için. Ayrıca Kevin’e yapışmaya başlamıştı. Telefonu açmadığı takdirde onu arka arkaya arıyordu. Bu davranışları Kevin’i Ashley’e […]

Bu kitap boyunca “Şunu deneyebilirsiniz”, hatta “Şunu yapın” dediğimi duyacaksınız. Tüm bu bildirimler “Şu ve şu bende işe yarıyor, benim mizacım ve bakış açıma uyuyor” anlamını taşır. Dolayısıyla onların size de uyup uymadığına kendiniz karar vermelisiniz. Sizi, seansta nasıl olmak istediğiniz ve karşınızdaki kişiye nasıl yardım edebileceğiniz konusunda, kendi çözümünüzü bulma zahmetinden kurtaracak bir sistem ya da metodun olduğu düşüncesine kapılmamaya çalışın. Hayır. Her koçun bu zahmete girmesi gerekir. Eğer sistem ya da metot arayışında olursanız yönergelerimi fazla ciddiye alabilirsiniz. Pek çok koç işe yarar bir metot bulmakla kendilerine güvenmek arasında kaldıklarından, koçluk yaparken rahat olamıyor, hatta bazıları koçluktan tamamen kaçınıyor. Siz de bu şekilde arafta kalmamaya çalışın. Söylediklerimi dinleyin ama kendi yolunuzdan gitmeyi seçin. Doktorlukta belli bir metodu uygulamak iyidir. Ne var ki koçluk, özünde iki şeyle ilgilidir: içtenlikle yardımcı olmaya çalışma ilkesi ve kendiniz olma ilkesi. “Yeterli değilim” ya da “Yeterince bilgim yok” ya da “Yeterince donanımım yok” ya da “Ne yapmam gerektiğini hiç bilmiyorum”un yerine, son derece basit, pürüzsüz ve nihayetinde zahmetsiz olan, “Sadece kendim olarak yardım edebilirim”i koymaya çalışın. Yönergelerime temkinli yaklaşın. Onları fazla ciddiye aldığınızı fark ederseniz bu kitabı kenara koyup bir ayna bulun, ona bakın ve “Sadece kendim olarak yardım edebilirim” diyerek “Buda’yı öldürün.” […]

“Anladım ki bütün bu yolculuk, kendimden kendime imiş…” Muhyiddin İbnü’l-Arabî Güneşin ilk ışıklarını arkasına alıp anavatanına doğru ilerlerken aklından pek çok soru geçiyordu. Kim bilir neler yaşayacaktı? Acaba isteklerine ulaşabilecek miydi? Kurduğu hayallerde neler yoktu ki… Beyaz kıyafetleriyle meydanlarda bir Brahmin gibi konuştuğu sırada kendini saygıyla dinleyen kalabalığa bir şeyler söylüyordu. Ama bu düşlerdeki en büyük eksik, insanlara ne anlatacağı hakkında en ufak bir fikrinin olmayışıydı. Gerçeğe dönünce kızgınlıkla, “Bir de Buddha olmaya kalktın seni şapşal!” diye söylendi. Koşar adım ilerleyen eşeğin yelesini okşayıp, “Yola çıktık ya oğlum, elbet anlatacak bir şeyler bulacağız. Neyse ki şimdilik tek dinleyicim sensin,” dediğinde kendine kahkahalarla gülüyordu. Ne kadar yol gittiğinin farkında bile olmadan dalgın dalgın etrafı seyrederken eşek anırmaya başlayıp aniden durunca Suraj üstünden uçtu. Şaşkınlık ve acı içinde yattığı yerden kafasını kaldırınca keyifle otlayan hayvana, “Sen dünyanın en aptal hayvanısın! Bulduğum ilk fırsatta seni satıp yerine başka bir eşek alacağım,” diye söylenip hışımla yanına geldi. Gadha ise onun bağırışlarına ve yularını çekiştirmesine aldırmadan karnını doyurmaya devam ediyordu. Suraj çaresizce bir ağaca yaslanıp eşeği seyrediyordu ki ancak kendi midesinden gelen isyan seslerini duyunca hayvanı anlayabildi. O hayaller kurarken zavallı Gadha’yı bütün gün koşturmuş ve o sonunda pes etmişti. Üzüntüyle, “Dostum, sen bu aptal […]

Yaklaşık bir yıl boyunca on yazıyla ele aldığım Türkiye’de kadın hareketi tarihini değerlendiren bu yazı dizisinin sonuncusunu, kadın hakları denildiğinde akla ilk gelen isimlerden biriyle, Halide Edip Adıvar ile tamamlamak istiyorum. Mücadeleci ruhuyla pek çok insana ilham olmuş, “ilklerin kadını” olarak tanınan Halide Edip, hem edebi hem de toplumsal anlamda öncü bir figürdür. 1884 yılında Beşiktaş’ta dünyaya gelen Halide Edip, annesini küçük yaşta kaybeder. Yedi yaşındayken yaşını büyüterek Üsküdar Amerikan Kız Koleji’ne kaydolur; ancak bir yıl sonra bir öğrencinin şikâyeti üzerine okuldan uzaklaştırılır ve eğitimine evde devam eder. Henüz 13 yaşındayken Jacob Abbott’tan çevirdiği Ana adlı eser, Sultan II. Abdülhamit tarafından Şefkat Nişanı ile ödüllendirilir. Daha sonra, yeniden Üsküdar Amerikan Kız Koleji’ne kabul edilen Halide Edip, buradan lisans derecesiyle mezun olan ilk Müslüman kadın olur. Kolejin son sınıfında, matematik öğretmeni Salih Zeki Bey ile evlenmiştir. Bu dönemde Sherlock Holmes’ten Emile Zola’ya, Shakespeare’den birçok büyük yazara kadar pek çok eseri Türkçeye çevirir. 1909’da Teali-i Nisvan Cemiyeti’ni (Kadınları Yükseltme Cemiyeti) kurar.II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikteyse daha politik bir alana yönelir ve dönemin gazetelerinde kadın hakları üzerine yazılar yazmaya başlar. Ancak 31 Mart olayları sırasında maruz kaldığı tehditler nedeniyle önce Mısır’a, ardından İngiltere’ye gitmek zorunda kalır. Yaklaşık bir yıl sonra İstanbul’a döner ve hem […]

“Ah şu şark evleri! Hiç, renklerinde hiç vahdet yoktur ki… Şu yedi renkli salona beyaz, tamamen beyaz bir renk verebilmek için ne kadar çalıştım. Düşününüz, o maileri, sarıları, yeşilleri, kırmızıları, morları, vişneleri, siyahları… Nihayet son bir nazarla baktığım zaman yorgunluktan solan dudaklarım neşve-i muvaffakiyetle kızardı. Şimdi ta cephede beyaz kürsü, beyaz iskemleler, beyaz perdeler, beyaz penceler, beyaz tavan döşemesiyle bütün beyaz bir salon tertip edilebilmişti.” P.B. Kadın Dergisi, İstanbul, 1911 Osmanlı İmparatorluğunda kadınların eğitim hakkı, İmparatorluğun toplumsal ve kültürel yapısına bağlı olarak, tarihsel süreçte farklılıklar göstermiştir. Ancak özellikle Tanzimat Dönemi’yle (1839-1876) birlikte bu alanda gözle görülür bir dönüşüm başlamış, önemli reformlar gerçekleştirilmiştir. İmparatorluğun erken dönemlerinde, kadınların eğitimi daha çok evle sınırlandırılmış; dinî bilgiler, temel okuma-yazma becerileri, el işleri ve zaman zaman musikiyle şekillenmiştir. Dolayısıyla, ailenin sosyal sınıfına bağlı olarak kız çocukları ya hiçbir eğitim alamamış ya da özel hocalardan bazı dersler görme imkânı bulabilmiştir. Tanzimat Dönemi’ndeki en dikkat çekici gelişmelerden biri, 1858 yılında Müslüman kız çocukları için rüştiyelerin (ortaokulların) açılmasıdır. Ayrıca, 1869’da yayımlanan Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ile kız ve erkek çocuklarına ilköğretim zorunluluğu getirilmiş, hukuki düzenlemelerle kız çocuklarının eğitimi teşvik edilmiştir. Ancak bu çabalara rağmen aileler, toplumsal alışkanlıkların etkisiyle, kızlarını okula göndermekte çekimser davranmıştır. Diğer yandan, Gayrimüslim teba ise kız […]

Bu soruyu günlük hayatımızda ne sıklıkta sorarız? Sorunun cevabı partnerinizle yaşadığınız her ânın, her etkileşiminizin özünü oluştursa da nadiren söze dökülüp ayrıntılı olarak açıklanır. Birini sevdiğiniz zaman ona olan sevginizin derinlerinizde yer aldığını kesin olarak bilirsiniz. Ama bu bilgiyi hiç sorguladınız mı? Orada olduğunu biliyorsunuz ama nasıl göründüğünü, neye benzediğini biliyor musunuz? Sahip olduğunuz yakınlığın katmanlarını bir bir soyarken bu soruyu tekrar tekrar sormayı sürdürdüğünüz takdirde, en sonunda söze dökülemeyecek bir yakınlık hissinden ne fazla ne de eksik bir şey bulursunuz. Bu sohbetin size sunacağı son armağanlar şunlardır: 1- ikinizin de aranızdaki bağın ilahi yanını fark etmesi için, partnerinize olan sevginizin arkasındaki sebepleri ve farklı hisleri dillendirme fırsatı. 2- sessiz bir farkındalık ve sevgi dediğimiz aşkın güce duyduğunuz huşu içinde duracağınız bir alan. Aşkın Bir Mesaj Birbirinize sorduğunuz tüm sorular içinde en kallavisinin bu soru olduğunu düşünebilirsiniz. Tamamlamak üzere olduğunuz sohbet, partnerinizle aranızdaki bağın derinliğini ve karmaşıklığını görmenizi sağladı. Şimdi sizden istediğim şey, anılardan, hislerden, zorluklardan, acıdan, dayanıklılıktan ve kutsallıktan oluşan bu evreni söze dökmeniz. {THE AND} çekimlerinde bu soru sorulduktan sonra genellikle soruyu alan kişinin hislerini partnerine aktarmadan önce sevgisinin büyüklüğüyle dolup taştığını görürüm. Bu kesinlikle kolay bir iş değildir. Bu yüzden bu soru sizi önceki sorulardan daha fazla […]

İyi hisler sürekli hissedilmek üzere tasarlanmamıştır ama siz onları daha sık açığa çıkarmayı öğrenebilirsiniz. Mutluluğun dışarıdan gelmesini beklerseniz bunu öğrenemezsiniz. Gelgelelim, artık biyolojinizin nasıl işlediğini anladığınıza göre bu zorlukla baş etmeye de hazırsınız demektir. Bu bölüm mutluluk kimyasalları salgılamanızı sağlayacak yeni nöral bağlantılar oluşturma gücüne sahip olduğunuzu açıklar. Bir sonraki bölümde ise her bir kimyasal için belli bir nöral bağlantı oluşturmanıza yardım edilir. Öğreneceğiniz şey, iyi hissetmenin yeni bir yolunu bulmak ve bu yol otomatik seçiminiz haline gelene dek onu yinelemektir. Odağımız diyet ve egzersiz değil, içinizdeki memeliye o güzel ihtiyaç karşılanma hissini verecek düşünce ve davranış kalıplarıdır. Bu bölüm yeni bir seçimi programlamanın zorluğunu açıklarken bir sonraki bölümde her bir mutluluk kimyasalı için belli bir örüntü verilir. Yeni bir seçimi programlamak zordur çünkü eski nöral bağlantılarınıza bu seçim cazip gelmez. Bu ikilemi hayvan eğiticilerinin yeni numaralar öğretmekte kullandığı yöntemle çözeceğiz. Onların yaptığı, küçük bir numara için tekrar tekrar küçük bir ödül vermektir. Yeni seçiminizi küçük aşamalara bölüp sağlıklı ve erişilebilir ödüller aracılığıyla bu seçimi yinelemeye motive olma becerisi geliştireceksiniz. Bunu yapmayı istemeyebilirsiniz. Bütün bu metodoloji olmadan mutlu olmanız gerektiğini düşünebilirsiniz. Başkalarının buna gerek duymadan mutlu olduğunu düşünebilir, siz de aynı şeyi isteyebilirsiniz. Siz belki mutluluğun erdemli olmaktan geldiğini, dolayısıyla […]

Yağmurlu bir gün, yıl 2020, Covid kapanmaları dönemi. Aylarım çocuklarımı (o zamanlar biri iki, diğeri bir yaşındaydı) aynı parka götürerek, aynı kütüğün üzerinde kale oyunu oynayarak, aynı küçük ve çamurlu çimlik alanda koşturarak geçmişken bir gün aniden aklıma bir fikir geldi: Petshop’lar açıktı değil mi? Gerçek hayvanlar görebilirdik! Güzel bir gezinti yapabilirdik! Bir ginepig görme ihtimali başımı döndürmüştü. Yarım saat sonra kasabanın dışında yer alan, büyüleyici bir talaş ve hamster dışkısı kokusuna sahip hayvan dükkânındaydık. Ama hayvanlar neredeydi? “Hepsi gitti” dedi görevli. “Covid’den dolayı.” Yıkılmıştım. Çocukları dükkânın içinde oradan oraya sürükleyerek ilginç bir şeyler aradım. Ve işte aradığım şey oradaydı. Yem bölümünde. Mağazada kalan tek yaratık: Bir kâse solucan. “Bakın!” diye seslendim. “Şuna bakın! Kuyruğunu oynatıyor. Şu bebek solucana bakın, kâseden düşüyor…” Şaşkın çocuklarıma baktım ve kendi sesimdeki çaresizliği duydum. Duyduğum anda barajları koyuverdim. Dükkânın ortasından kontrol edilemez bir şekilde ağlamaya başlamıştım. Ağladım ve ağladım. Sadece gezintimiz fiyaskoyla sonuçlandığı için değil; aynı zamanda da solucanlarla karşılaşmam anneliğe dair bütün o can sıkıntısını, yalnızlığı ve yerle bir olan beklentileri mükemmelen yansıttığı için. Ben büyüleyici bir anne olmayı, elimi attığım her şeyi eğlenceye çevirmeyi ve en önemlisi -yıllarca çocuk istemiş olduğumdan- mutlu bir anne olmayı bekliyordum. Buna karşın çoğu zaman mutlu değildim […]

En basit anlatımla travma iyileşmemiş incinmedir. Bu kitapta temel olarak erken çocukluktan gelen duygusal travmadan -ki bu travmanın etkileri hayatın her döneminde hissedilebilir- söz edeceğiz. Çocukken öğrendiklerimizin, yetişkinlikte hayatın üzerimize savurduklarına nasıl tepki verdiğimizi belirleyen ana faktör olduğunu öğreneceğiz. Hayatımızın duygusal yaraları iyileşmediği takdirde, hissettiklerimizi bir yere kanalize etmek zorunda kalırız. Bunu anlamanın yollarından biri, işlenmemiş ve sindirilmemiş şeylerle dolu bir çuvalı oradan oraya taşıdığımızı hayal etmektir. Çuvalın ağzı bazen çok sıkı kapanmıştır, bazen de öngörülebilir aralıklarla açılır. İşte ikinci olasılığa dair klasik bir örnek. Nötr ve huzurlu görünen bir ruh haliyle, uzun yolda araba kullanıyoruz, düşüncelerimizde kaybolmuşuz, ara sıra fonda çalan podcast’e kulak veriyoruz. Sonra aniden bir araba önümüze kırıyor ve biz ona çarpmamak için frene asılıyoruz. O anda öfkeyle doluyor ve adama yetişip ölümcül bir kavga başlatmamak için kendimizi dizginlemek zorunda kalıyoruz. Neler oldu böyle? Gevşemiş uykulu kedicikten bir anda dövüşçü Conor McGregor’a nasıl dönüştük? Söyleyeyim. Muhtemelen bu olay içimizdeki işlenmeden kalmış bir yaraya tuz bastı. Belki çocukken görülmemiş olmakla ilgili bir travmamız vardı ya da bize hep bulunduğumuz yeri hak etmediğimiz söyleniyordu. Konu her ne ise, duygularla dolu o siyah çuvalın meşhur ağzını açtı ve işlenmemiş travma çuvaldan dışarı fırladı. Şimdi kendi kendinize Evet Alex, iyi diyorsun, […]

Kadınların istismarcı olamayacağı yönünde yaygın bir yanlış algı var. Gerçek şu ki, birçok kadın, özellikle birçok anne yoğun ilişki hasarının kaynağıdır. Bununla birlikte, anneler babalardan biraz daha farklı manipüle eder. Psikolojik olarak istismarcı anneler manipülasyonlarında daha sinsi, daha gizli ve pasiftir; çünkü el âleme karşı iyi anne reklamı yapmaya çabalar. Bununla annelerin açıkça istismar veya şiddet uygulamadığını kastetmiyorum. Elbette özellikle bir bağımlılık söz konusuysa bazıları bunu yapar. Ancak çoğu anne duygusal şiddet arenasında başarılıdır. Tüm toksik insanlar gibi, bir toksik annenin de en büyük kusuru, her şeyin kendi etrafında döndüğü inancında yatar. Bir toksik insanla yüz yüze olduğumuzda, genellikle en zeki, en güvenli yetişkinlerin bile aklının karıştığını unutmayın. Şimdi de sevdiği ve güvendiği annesinin toksikliğiyle karşılaşan masum bir çocuğun halini hayal edin. Buna bir de toksik annelerin acımasız düşüncelerini ve davranışlarını çocuklarına yansıtarak kendi başarısızlıklarını kabullenmeyi reddettiğini ekleyin. Tüm bunlar olurken, toksik annelerin çocuklarının, yaşadıklarını yanlış yorumlaması ve kendinden nefret etmeyi öğrenmesi hiç de şaşırtıcı değil. Kendinden nefret etmeleri tek makul seçenektir; çünkü anneleri kesinlikle kötü olamaz. Anne ve Kimlik Gelişimi Kişisel deneyimimden ve tedavi ettiğim birçok hastadan yola çıkarak, bir toksik annenin altında büyümekten daha akıl karıştırıcı ya da acı verici bir şey olmadığını söyleyebilirim. Anneler özsevgi ve kimliğimizi […]

Yıllar önce mutfaktaki masamızda babam bana, “Paranın madeni paralardaki gibi iki yüzü vardır; Tanrı ve şeytan,” demişti. Küçükken babamla çok konuşurdum. Akşam yemeğinde masada benimle, işi, para, politika ve dünyada olup bitenler hakkında konuşurdu. Ancak babamın o günkü konuşma şekli biraz rahatsız ediciydi. Sanki aslında bilmemem gereken bir şeye kulak misafiri olmuşum gibi hissettiğimi hatırlıyorum. Bir yetişkin olarak bile gazeteye veya televizyona baktığım ve parayla ilgili gizemli bir sihir olabileceği hissine kapıldığım zamanlarda, babamın ne demeye çalıştığını anlayabiliyorum. Gerçek veya kurgusal her suç vakası şu veya bu şekilde parayla ilgili gibi görünüyor. Muhtemelen çok çalışan sıradan insanların kumar bağımlılığı yüzünden boğazlarına kadar borca battığı birden fazla hikâye duymuşsunuzdur. Bu durum her zaman bir şekilde, şirket parasını kötüye kullanmaya, rüşvet, sahtekârlık ve hatta bazen şiddet ve cinayete kadar tırmanıyor gibidir. Sırf para yüzünden tüm bunlar nasıl olabilir? Bu sanki para, sıradan birini alıp akıl dışı bir dünyaya çekmek gibi tuhaf ve tehlikeli bir güce sahipmiş gibi hissetmenize yol açıyor.   O kişinin ailesi ve arkadaşları size, “Çok sakin biriydi, ta ki para sahneye çıkana ve mantık uçup gidene kadar,” diyecektir. Belki mantığın “uçup gitmesinin” nedeni, paranın hayatımızla ve insan olarak kendimizi ve değerlerimizi nasıl tanımladığımızla bu kadar yakından bağlantılı olmasıdır. Herkes […]

“Çocuğuma ödül ya da ceza veremezsem, istediklerimi yapmasını nasıl sağlayacağım?” diye soruyor bir ebeveyn. “Yanlış davranışının sonuçları olmalı değil mi?” “Elbette sonuçları olmalı. Aslına bakarsanız çocuk kendini kontrol etmeyi ve sorumlu olmayı sonuçlar sayesinde öğrenir. Ancak ‘sonuç’ derken neden söz ettiğimizi açalım. Sonuç, cezadan tamamıyla farklıdır.” “Annemin sözünü dinlemezsem, sonuçlarına katlanırım” diyor bir çocuk. Nasıl bir sonuca katlanacağını sorduğumda, genellikle yanıt “Arkadaşlarımla oyun oynamama izin vermez” oluyor. “En son arkadaşlarınla buluştuğunda, annenin bir daha birlikte oyun oynamanıza izin vermemesine neden olacak bir şey mi yaşandı?” diye soruyorum. “Hayır, arkadaşlarımla birlikte güzel vakit geçirdik. Ama annem onu dinlemediğimi söyledi.” “Ceza” yerine “sonuç” diyerek terimleri değiştirmek, örnekteki annenin çocuğunu hâlâ cezalandırdığı gerçeğini değiştirmiyor. Çocuğun davranışlarının getirdiği sonuçları yaşayarak öğrenmesine izin vermenin ne anlama geldiğinin farkında değil. Davranışlarının sonucunu görmeden çocuk öğrenmez – bize gücendiğiyle kalır. Bu iki yaklaşımın farkı da, çocuk öz disiplinine giden yolun anahtarıdır. Davranışlarımızı değiştirmeden sadece terimleri değiştirerek farklı sonuç bekleyemeyiz. Yöntemimizin de değişmesi gerekir. “Disiplin” de desek “sonuç”ta davranışımız hâlâ cezalandırıcı ise, sadece cezanın adı değişmiş olur – çocuklarımızı kandıramayız. “Sonuç” adını alsa da ceza hâlâ cezadır; çocuk da bunun pekâlâ farkındadır. “Ceza” sözcüğünü sakıncalı bulan ebeveynlerdenseniz, “sonuçlarına katlanmak” fikrini büyük olasılıkla beğenirsiniz. Danışanlarımdan biri, “Bu davranışı için […]

Ne geyik jaguar olmadığına hayıflanır Ne de papatya gülün yanında boynunu büker Ne dişi aslan erkeğin önünde küçülür Ne de tavus kuşu heybetini saklar şahin var diye Kendi kıymetini sahiplenir her biri sorgusuz sualsiz  “Kadının Uyanışı”, Shefali Tsabary Osmanlı toplumunda tarihsel süreçte farklı noktalarda kendini gösteren kadın haklarının gelişim alanlarından biri de aile hukukudur. Kadınların evlilik ve boşanma konularında kazandığı haklar hem bireysel özgürlüklerin genişlemesi hem de toplumsal yapının dönüşümüne işaret eder. Her ne kadar İslami toplumlarda çok eşli evlilik modelinin yaygın olduğu inancı kabul görse de bu uygulamanın özellikle Osmanlı yönetimi altındaki Anadolu coğrafyasında sanıldığı kadar sık olmadığı ve daha çok istisnai durumlarla sınırlı kaldığı anlaşılmaktadır. Bugün din üzerinden kazanç sağlayan bazı kişilerin düşüncelerinin ve söylemlerinin aksine, Osmanlı toplumunda gerek kayıt dışı evlilikler gerekse çok eşli evlilikler nüfusa oranla son derece azdır. Ayrıca, dönemin ekonomik ve toplumsal dinamikleri doğrultusunda çocuk sayısının da genellikle sınırlı olduğu gözlemlenmektedir. yüzyılda Bursa’daki tereke (miras) kayıtlarına dayanılarak yapılan bir araştırma, bu konuda dikkat çekici veriler sunar. Toplam 717 tereke kaydının yalnızca 59’unda erkeklerin birden fazla eşe sahip olduğu görülür. Ayrıca, bu tür evliliklerin temel nedeninin genellikle ilk eşten çocuk sahibi olamama durumu olduğu da anlaşılmaktadır.[1] Bu durum, çok eşliliğin toplumsal bir normdan ziyade, bireysel […]

Perdelerin kenarlarında hale oluşmuş, gündoğumu odaya girmeye çalışıyor ve ben hâlâ uyanığım. Gecenin 3’ünden beri tekrar uykuya dalabilmek için bildiğim her yöntemi uygulamışım. Meditasyon, derin nefesler, zihnimde eski okulumda dolaşmak, şehirleri alfabetik sırayla saymak… Hayır, uyuyamıyorum. Yirmilerimde bazen gece yarısı uyanır, bir iki saat uyanık kalırdım. Bu sinirimi bozmakla kalmaz, bana kendimi başarısız hissettirirdi. Ergenlik zamanlarımda da berbat şiirler yazarak gecenin 1’ine kadar oturup sabah 10’a kadar uyuduğum için tembel, boktan ve tabii ki başarısız bir insan gibi hissederdim. Otuzlarımda çocuk sahibi olduktan sonra da çocuklar mışıl mışıl uyurken dahi her gün sabahın 5’inde kalktığım için başarısız hissederdim. Neden mi? Çünkü eskiden beri bize şu dayatıldı: gerçekten sağlıklı olmak için gece sekiz saat deliksiz uyumak gerekir ve bu uyku belli saatler arasında olmalıdır. Kendimizi tabi tuttuğumuz standart, ideal, amaç budur. Bunu başaramazsak acınası, hatta arızalı biri gibi hissetmemiz işten değildir. Bizdeki sorun acaba nedir? Sekiz saatlik kesintisiz bir baygınlıktan daha doğal ne olabilir? İnsanların uyku takıntısı çok eskiye dayanır. Rönesans İtalya’sında iyi bir uyku için önerilen şey dişlere köpeklerin kulak sıvısını sürmekti. Elizabeth İngiltere’sinde “ayak tabanlarının fındık faresi yağıyla ovulması” salık verilirdi. 19. yüzyılda İskoç dergilerinin okuyucularına saçlarını arapsabunuyla yıkamaları öneriliyordu. Charles Dickens, yatağınızın kuzeye bakması gerektiğini öne sürüyordu. Yeterince […]

Hayatımız, inançlarımızın bir yansımasıdır. İnançlarımızın yüzde doksan dokuzu bilinçaltındadır. Geçmiş koşullanmaların sonucu olarak bazen hatta sıkça arzularımızı gerçek kılmayı, bazı duygu ve davranışlarımızla sabote ederiz. Bilinçli düşüncelerimizi ve inançlarımızı yeni bir bilgiyle, okuduğumuz bir kitapla, deneyimlerimizin istenmeyen sonuçlarını gördüğümüzde, irademizi kullanarak değiştirebiliriz. Yaşamımız sadece bilinçli düşüncelerle şekillenseydi, hayatımızın her alanında başarılı olmamız kolay olurdu. Bilinçaltı inançlar ilişkilerimizi, özsaygımızı, iş ve sosyal yaşamımızdaki performansımızı, bedensel, duygusal, zihinsel ve ruhsal sağlığımızı büyük ölçüde etkiliyor. Bilinçaltı inançlarımız bilinçli inançlarımızı desteklemedikçe kendimizi sabote etmeye devam ederiz. Buna da kader, talihsizlik ya da şanssızlık deriz. Amaçlarımızı, rüyalarımızı gerçekleştirmek için bilinçaltının desteği gerekiyor. Ama bilinçaltında ne tür inançlar barındırdığımızı bilmiyoruz. Bilmediğimiz şeyi nasıl değiştirebiliriz? İşte PiKi, kasları araç olarak kullanarak, bizi sabote eden bilinçaltı programlarımızı keşfetmeyi ve bize destek olacak şekilde değiştirmeyi öğretiyor. BİLİNÇ, BİLİNÇALTI VE SÜPERBİLİNÇ İLİŞKİSİ Kasların bütünsel sınanmasında kullanılan Kol Testi, zihnin üç seviyesi olan bilinç, bilinçaltı ve süperbilinç (Yüksek Ben) ile bağlantı kurularak sağlanan bir iletişim yoludur. Bilinçli zihin amaçlarımızı netçe belirlememizi sağlar. Bilinçaltı ve süperbilinç ile irtibata geçerken amaçlarımızın netliği çok önemlidir. Bilinçaltımız, davranışlarımızın, değerlerimizin, inançlarımızın deposudur. Otomatik tepkilerimiz, alışkanlıklarımız bilinçaltımız tarafından kontrol edilir. Süperbilincimiz (Yüksek Ben) ise bilinçaltımızın ve bilincimizin sahip olmadığı bilgeliğe ve bakış açısına sahiptir. Süperbilincin görevi, bilinçli […]

  Siz herkes değilsiniz, hiç kimse de değilsiniz. Siz, birisiniz. Bundan genelde “bir kişiliğinizin olması” biçiminde bahsedilir. Belki daha içedönük ya da dışadönüksünüz, daha fazla ya da daha az özgüvenlisiniz, geçmiş deneyimlerden daha fazla ya da daha az yaralanmış birisiniz, belki daha ziyade kaygılananlardan ya da daha ziyade eyleme geçenlerdensiniz. Detaylar her ne olursa olsun, siz sizsiniz, belli bir canlı türünün belli genetik geçmişe, belli deneyimlere, tutumlara, belli yatkınlıklara sahip bir üyesisiniz ve tüm bunlar bir araya gelip sizin “kişiliğinizi” oluşturuyor. Siz ve ben aynı yolda yürümedik. Ben bir emekli aile terapistiyim, aktif olarak koçluk yapıyorum; siz bir öğretmen olabilirsiniz, yoga eğitmeni olabilirsiniz ya da şamanik deneyimlere sahip olabilirsiniz. Sizin ve benim genetik kodumuz, programlanışımız, hücresel hafızamız, ikametimiz aynı değil. Siz benim nefret ettiğim bir şeye bayılıyor olabilirsiniz, ben de sizin nefret ettiğiniz bir şeyi çok seviyor olabilirim. Tüm bunlar zaten aşikâr değil mi? Öyle, fakat yine de yüksek sesle dile getirilmeli, hatırlanmalı ve onurlandırılmalı. Siz ben değilsiniz. Siz sizsiniz. Her birimizin üç ayrı yaşamı olduğunun söylendiğini duymuştum (sanırım Blue Bloods adlı polisiye dizisinden hatırlıyorum): kamusal yaşam, özel yaşam, mahrem yaşam. Ben de kişiliğin üç bölümden oluştuğunu yazmıştım: orijinal kişilik, oluşturulmuş kişilik ve arta kalan kişilik. “Kişiliği” kavramlaştırıp tanımlamanın çok […]

“Ne kadar asude Hapishane Kasvetli parmaklıklar ne hoş Bu güvenliği Bir Despot değil Yeraltının Kralı sağladı Eğer hepsi buysa kaderin Bir Zindan erkek akrabalar Hapishanedir – Yuva” Emily Dickinson “How soft this Prison is”   Osmanlı toplumunda kadınlar, mensup oldukları din veya sınıftan bağımsız olarak, sosyal yaşamın belirli kurallarına uymak zorundaydılar. Padişah fermanlarında, kadınların giyim kuşamlarından sosyalleşme alanlarına kadar birçok konuda kısıtlamalara tabi tutuldukları açıkça görülmektedir. Kadınların toplumsal hayatta görünürlüğünün artmasıyla birlikte, bu alandaki düzenlemeler de fermanların sayısında bir artışa yol açmıştır. Özellikle 18. yüzyıldan itibaren saray ve kent kadınlarının kamusal alanda daha sık yer almaları ve mesire alanlarını sosyalleşme mekânı olarak tercih etmeleri, peşi sıra çıkarılan fermanlarla toplumsal düzenin muhafazasını amaçlayan bir dizi müdahaleyi beraberinde getirmiştir. Örneğin, Sultan II. Selim’in 1573 tarihli fermanında, kadınların kaymakçı dükkanlarına girmelerini yasakladığını görülür. Eyüp kadısına gönderilen bu hükümde, kadınların kaymak yeme bahanesiyle kaymakçı dükkanlarında oturdukları ve burada, kendilerine namahrem olan erkeklerle ahbaplık ettikleri ifade edilerek kadınların bunun gibi uygunsuz davranışlarda bulunmasının yasaklandığı buyrulur:[1] “Kaymakçı dükkânlarına bazı nisa taifesi (kadınlar) kaymak yemek bahanesiyle girip oturup namahremle cem’ olup hilâf-ı şer’ işleri vardır diye Müslümanların haber verdiklerini bildirmişsin; bu bâbda ihmal caiz değildir. Kadınlar kaymakçı dükkânlarına gitmeyeceklerdir. Gelen kadınların dükkâna alınmamasını dükkân sahiplerine şiddetle tenbih […]

  “Çocuğuma ödül ya da ceza veremezsem, istediklerimi yapmasını nasıl sağlayacağım?” diye soruyor bir ebeveyn. “Yanlış davranışının sonuçları olmalı değil mi?” “Elbette sonuçları olmalı. Aslına bakarsanız çocuk kendini kontrol etmeyi ve sorumlu olmayı sonuçlar sayesinde öğrenir. Ancak ‘sonuç’ derken neden söz ettiğimizi açalım. Sonuç, cezadan tamamıyla farklıdır.” “Annemin sözünü dinlemezsem, sonuçlarına katlanırım” diyor bir çocuk. Nasıl bir sonuca katlanacağını sorduğumda, genellikle yanıt “Arkadaşlarımla oyun oynamama izin vermez” oluyor. “En son arkadaşlarınla buluştuğunda, annenin bir daha birlikte oyun oynamanıza izin vermemesine neden olacak bir şey mi yaşandı?” diye soruyorum. “Hayır, arkadaşlarımla birlikte güzel vakit geçirdik. Ama annem onu dinlemediğimi söyledi.” “Ceza” yerine “sonuç” diyerek terimleri değiştirmek, örnekteki annenin çocuğunu hâlâ cezalandırdığı gerçeğini değiştirmiyor. Çocuğun davranışlarının getirdiği sonuçları yaşayarak öğrenmesine izin vermenin ne anlama geldiğinin farkında değil. Davranışlarının sonucunu görmeden çocuk öğrenmez – bize gücendiğiyle kalır. Bu iki yaklaşımın farkı da, çocuk özdisiplinine giden yolun anahtarıdır. Davranışlarımızı değiştirmeden sadece terimleri değiştirerek farklı sonuç bekleyemeyiz. Yöntemimizin de değişmesi gerekir. “Disiplin” de desek “sonuç”ta davranışımız hâlâ cezalandırıcı ise, sadece cezanın adı değişmiş olur – çocuklarımızı kandıramayız. “Sonuç” adını alsa da ceza hâlâ cezadır; çocuk da bunun pekâlâ farkındadır. “Ceza” sözcüğünü sakıncalı bulan ebeveynlerdenseniz, “sonuçlarına katlanmak” fikrini büyük olasılıkla beğenirsiniz. Danışanlarımdan biri, “Bu davranışı için […]

Aynı odada bulunan herkes birbirlerine yabancı bile olsalar sözel olmayan iletişim kurar. O halde sizinle eşiniz arasında ne kadar çok iletişim olduğunu bir düşünün. Sözel olmayan iletişim göz teması, gülümseme veya kaş çatma, ses tonu, duruş, temas ve aranızdaki mesafe biçiminde olabilir. Eşler arasındaki sözel olmayan iletişim ilişkinin sağlığının iyi bir göstergesidir. Araştırmalar iyi ilişkisi olan çiftlerin düzenli olarak göz teması kurarken, ilişkileri sorunlu olanların birbirlerine nadiren baktıklarını göstermiştir. Eşler arasındaki günlük temasların çoğu sözel değildir. Omuza bir dokunuş veya bir gülümseme olumlu duyguları ifade edebilir ve eşe sevildiği mesajını iletir, bununla beraber aranızda gerginlik varsa bunlar yanlış da yorumlanabilir. Tabii kaş çatmanın da tersi bir etkisi olabilir. Ses tonu da birbirinize nasıl davrandığınızın bir başka göstergesidir. Sözel olmayan iletişimin bir diğer yönü de eşlerin konuşurken birbirlerine ne kadar yakın olduğudur. Genel olarak birbirlerine ne kadar yakın olurlarsa seslerini yükseltmeye o kadar az gereksinim duyarlar ve iletişimleri çok daha sakin ve olumlu olur. Sözel iletişimleri de aynı derecede önemlidir ve hem olumlu hem olumsuz yönleri olabilir. Diğer eş hakkında varsayımlarda bulunma eğilimi olabilir, bu da aslında eş kızgın olmasa da onun kızgın veya muhalif olduğuna dair bir yanlış yoruma yol açabilir. O zaman eşler birbirlerini suçlamaya başlar. İletişim konusunda faydalı […]

Doğar doğmaz ağlamaya başladınız. Yaşamsal ihtiyaçlarınızla ilgili bir aciliyet hissi ve bu ihtiyaçları karşılamaya dair çok az beceriyle doğdunuz. Bir yenidoğan, açlığın verdiği stresi hisseder fakat kendi yiyeceğini bulamaz. Vücudu kortizol salgılar, bu da onu ağlatır. Ağlamak işe yarar! Zamanla bebek karşılanmamış ihtiyaçların salgılattığı kortizole karşılık yeni tepkiler vermeyi öğrenir ama feryat etme dürtüsü hâlâ orada, arka plandadır. Beyninizin temelindeki deneyim kendi ihtiyaçlarınızı karşılama konusundaki güçsüzlüğünüzdür. Kötü hislerin varlığı çok geçerli bir sebebe dayanır: Bizi olası tehlikelere karşı tetikte tutarlar ki kendimizi korumak için zamanında harekete geçelim. Kortizol eğer onu durdurmazsanız ölecekmişsiniz gibi bir his uyandırır. Sizi, ondan bir an önce kurtulmak için ne gerekiyorsa yapmaya motive eder. Kortizol salgılanınca nöronlar bağlantı kurarak bir dahaki sefere benzer bir şey gördüğünüzde, onu daha hızlı tespit etmenize olanak verir. Tehlike öngörmekte bu kadar iyi olmamıza şaşmamalı! Yeni doğduğunuzda tehlikeye dair farkındalığınız sınırlıdır ama ayağa kalkar kalkmaz, düşmenin acısını tecrübe edersiniz. Bu acıdan kaçınmak ister, böylece bir sonraki adımınızı daha dikkatli atarsınız. Gelgelelim daha fazla adım attıkça bakım vereninizden uzaklaşma riski alırsınız. Harekete geçmeyi öğrendikçe keşfettiğiniz tehlikelerin sayısı artar. Beyniniz daha önce yaşadığınız bir acıya benzeyen bir şey gördüğünde, yine acı öngörmek üzere tasarlanmıştır. Benzer bir şablon gördüğünüzde kortizolünüzün açma tuşuna elektrik gider. […]

“Mahkumiyetine bu sebep oldu: Tanrı tarafından seçilmişlerin erdemli krallığına cehennemi sokan oydu. Hikâyeler anlatan kâhin kadın kasaba meydanında direğe bağlanınca suçunu itiraf etti. Onu şeytani tariflerle pastalar yapmakla suçladılar ve suçunu kabul edene kadar kırbaçladılar. Onu cadı toplantılarında çırılçıplak dans etmekle suçladılar ve suçunu kabul edene kadar kırbaçladılar. Onu İblis’le yatmakla suçladılar ve suçunu kabul edene kadar kırbaçladılar. Ve suç ortaklarının asla kiliseye gitmeyen iki yaşlı kadın olduğunu söylediklerinde, suçlanan kadın bir anda suçlayana dönüştü ve parmağıyla o iki şeytani kadını işaret edince artık kamçılanmadı. Ve daha sonra başka suçlananlar da başkalarını suçladılar. Ve darağacı hiç durmadan çalıştı.” Kadınlar, Eduardo Galeano Osmanlı Dönemi kadın hareketinin bina edildiği kadın dergileri özellikle 1908’de II. Meşrutiyet’in ilanı ve Meşruti Monarşinin getirdiği özgürlük ortamıyla serpilip büyümüştür. Bu dergilerdeki yazarların dikkat çeken feminizm tartışmalarının uzunca bir süre devam ettiği görülür. Feminizm sözcüğünün kendisi de tartışılan konulardan biri olmuştur. Kadınlar Dünyası Dergisi’nin yazarlarından Nimet Cemil “feminizm” kelimesinin yabancı kökenli olduğu için kullanılmasına karşı çıkanlara şu cevapla karşılık verir: “Nasıl ki telgraf, otomobil, vapur gibi ecnebi kelimeler lisanımıza girmişse, varsın bir ecnebi kelime daha girsin. Feminizmin varlığı ve gerekliliği kabil-i inkâr değildir.” Latincede kadın anlamına gelen “femine” kelimesinden türemiş feminizm terimi ilk olarak 1872 yılında “Kadın Hakları […]

Bu hikâye, ben işimi kuralı birkaç yıl olmuşken yaşandı. O zaman bile “iyi bir anne” olup olmadığım konusunda yaşadığım tereddütlerle cebelleşiyordum. Seyahatler, stres, içimdeki tutku… İşimin, evdeki işlerle, imla testleriyle, çocukları etkinliklere götürme rutinleriyle bağlantımı koparmama yol açtığı gerçeğiyle boğuşuyordum… Bir yandan satış, pazarlama ve yönetimle uğraşırken bir yandan da diğer annelerle grup sohbetlerine katılmakta zorlanıyordum. Bir öğleden sonra o sıra üç yaş civarında olan kızımla birlikte evdeydik ve onun odasında yere oturmuş legolarla bir şey inşa ediyorduk. Dikkatim dağınıktı. Bir legoyu diğerinin üzerine koyup duruyordum ama bilinçli olarak bir şey oluşturduğum yoktu, sonra kızım konuşmaya başladı. “Anne” dedi bana tanıdık gelen bir ses tonuyla -bu dikkatini vermesi gerektiği halde vermeyen birini uyarırken kullanılan tonlamaydı. “Kale yapıyoruz.” Rasgele üst üste konulmuş lego yığınına yöneldi. Derhal kendime geldim. “Ah evet!” dedim sanki bunun gerçekten de bir kale -bazı mimari sorunları olan bir kale; ama yine de bir kale- olduğunu görebiliyormuşum gibi. Birkaç lego parçası aldım ve kuleler üzerinde çalışmaya başladım. “Ve bu bizim kalemiz anne” diye devam etti bir parçayı diğerinin üzerine koyarken. “Biz bu kalede yaşıyoruz çünkü biz prensesiz.” Onun “prenses” derkenki tatlı sesini bu kitaba yansıtmamın bir yolu olsun isterdim, ama yok. Kızın tarafından bir prenses olarak görülmenin ne […]

Danışanınız diyelim ki seansa bilgisayar üzerinden katılıyor. Onu çevrimiçi platforma kabul ediyor ve ekranda yüzünü görüyorsunuz. İlk ne yaparsınız? Gülümsersiniz. Öylesine değil, kozmetik amaçlı da değil. Ortamı ısıtmak için. Gülümseyişinizin ışıl ışıl olması gerekmez, ama sıcak olmalıdır. Ortamı ısıtmalı, danışanınızın rahatlayarak ortama alışmasını sağlamalıdır. Video görüşmesiyle ilgili teknik detayları ya da ses seviyesini sorun ederken seansa kaygılı ve huzursuz gelirseniz danışanınız da halihazırda taşıdığı kaygısını üzerinden atamaz. O durumda ikiniz için de gergin bir altyapı oluşmuş olur. Öte yandan gördüğü ilk şey sizin gülümsemeniz olursa… ah, bunun ne kadar da sakinleştirici bir etkisi vardır! Gülümseyemediğinizde bu neden kaynaklanıyor olabilir? Belki aklınız bir şeyle meşguldür. Çözüm? Görüşmeden önce zihninizi boşaltın. Nefes verin. Her şeyi salın gitsin. Şimdi gülümseyin. Belki zor bir seans olmasını bekliyorsunuz. Çözüm? Seansın iyi geçmesini öngörün. Kolaylık, akışkanlık hayal edin. Bir başka insanla uğraşmanın verdiği doğal gerginliği üzerinizden atın. Nefes alın. Belki bu danışanınızın kim olduğunu ya da ikinizin bu seansta ne yapacağınızı pek hatırlayamıyorsunuz. Çözüm? Danışanlarınızın kim olduğunu anlamanızı ve onları hatırlamanızı sağlayacak basit notlar alın. Şu kadar kısa bir not bile yeterli olur: “Kuzey Carolina, Mars’ta geçen bir bilimkurgu senaryosu üzerine çalışıyor, annesi yakın zamanda öldü, özgüven, organizasyon, motivasyonla ilgili sorunları var.” Belki ne yapacağınızı ya […]

Başkalarına hükmetmeden yapamayız… Kısaca, buradaki esas nokta diğer kişi karşılık veremeden öfkelenmektir. – Albert Camus Sözlü taciz davranışlarının altında yatan, onları motive eden ve sürdüren öfkedir. Taciz edici öfkeyi anlamak için, tacizci ne kadar talepkâr, itham edici olursa olsun, eşin kendisine bağırılmasından, terslenmesinden, kızılmasından veya hiddetlenilmesinden hiçbir şekilde sorumlu olmadığını anlaması çok önemlidir. Bu da bu tacizden hiçbir şekilde sorumlu olmadığı için, hiçbir şekilde kendini açıklayarak kendini savunması gerekmediği anlamına gelir. Ancak 11. Bölümde anlatıldığı gibi kendini koruyabilir. Sözlü tacizcilerin eşleri, gerçekten ne söylediklerini, kastettiklerini veya yaptıklarını açıklamanın, hiçbir zaman eşlerinin “sana bağırdığım veya seni terslediğim için özür dilerim, beni affedecek misin?” gibi bir özür dilemesini sağlamadığını bilir. Sözlü tacizcilerin eşleri bunu deneyimlerinden bilir. Fakat bu sefer anlayacağı umudundan vazgeçmek zorunda kalmamayı umarlar. Bu umut belki de bütün umutlar içinde vazgeçilmesi en zor olanıdır. Bölümde eş kendini savunduğu veya açıkladığında ne olduğunun bir örneğini verdim. Kadın geri adım atarak tacizcinin gerçekliğine girer. O zaman tacizci onun, savaşmanın norm olduğu kendi gerçekliğinde olduğunu düşünür ve gerçekten onunla savaşmaya başlar. Özür dilemek aklındaki son şeydir. Aynı zamanda kadının tacizcinin öfkesini ondan çıkarmasını önlemek için “yapabileceği hiçbir şey” olmadığını tam olarak anlaması da önemlidir. Daha nazik konuşmak, daha dikkatli dinlemek, daha destekleyici, daha […]

Türkiye’de Kadın Hareketi Tarihinin Dünü Bugünü (5) Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulan kadın dernekleri de Türkiye’deki kadın hareketinin gelişip büyümesine öncülük eden kuruluşlar olmuştur. Bu dernekler, yardım ve destek, mesleki eğitim, kültürel gelişim, kadın haklarını savunma gibi çeşitli alanlarda faaliyet göstermişlerdir. Kurulduğu bilinen ilk kadın derneği Selanik’te 1898 yılında Emine Semiye’nin kurucusu olduğu “Şefkat-i Nisvan”dır. (Kadın Şefkati) Bu derneğin benzeri olarak daha sonra, İstanbul, Konya, Samsun ve Edirne gibi İmparatorluğun çeşitli şehirlerinde de dernekler açılarak kısaca Şefkat şeklinde adlandırılmıştır. Sonraları, semt pazarları gibi, şefkat pazarları da kurulmuş; bu pazarlarda kadınlar, el üretimi olan eşyalarını satarak kendi geçimlerini sağlamaya başlamışlardır. Ayrıca, şefkat pazarlarında varlıklı kadınların el işi ürünlerinin de yine kadınlara yardım amacıyla satıldığı görülür. Bunun yanında, haftanın veya ayın belirli günlerinde kermesler düzenleyerek bağış toplayan yardım dernekleri,zor durumda kalan kadınlar için sığınma evi işlevi de kazanmıştır. Yardım dernekleri gibi mesleki eğitim derneklerinin de ilkinin yine Selanik’te açıldığı görülür. Son derece aktif bir dergi olan Selanik’te çıkan “Kadın” dergisinde bu derneklere çokça yer verilir. Bu derneklerde kadınlara biçki, dikiş gibi el sanatı eğitimlerinin yanında yabancı dil dersleri de verilmiştir. Örneğin, İstanbul’da bulunan “Bilgi Yurdu Işığı” dergisinin sahibi olan Ahmet Edib’in kadınlar için 1917’de “Bilgi Yurdu Müessesi” adıyla özel bir dershane açtığını, burada […]

Stresli bir ilişki ya da durum bizi dengemizden edebilir, biz de o zaman bir an önce o ilişki ya da durumdan kaçmak isteriz. Çatışmadan kaçınmaya alışkın biriysek kaçmaktan başka çözüm göremeyiz. Kalıp işleri yoluna koymaya çalışmak, kaosla baş etme biçimimizde çok büyük bir değişiklik yapmamızı gerektirebilir. Öz düzenleme (self-regulating) stres kasırgalarıyla sakince baş etme kapasitesidir. Kaygımızı yönetmeyi öğreniriz. Bir sorunu çözmek ya da onu geride bırakmak için gerekenleri yapmakta sebat ederiz. Öz düzenleme sadece o anki stresle başa çıkmamızı sağlamakla kalmaz. Ne zaman bir kaosun ardından tekrar kendimize gelsek beden-zihnimizde biz farkında olmadan ve otomatik olarak gerekli onarımlar ve entegrasyonlar meydana gelmeye başlar. O noktadan bakınca hem burada olanı hem de öteleri algılayabiliriz. Hatta içimizde bizi bir sonraki fırtınada terk etmeyecek olan bir cesaretin açığa çıktığını hissedebiliriz. Öz düzenlemenin -ve öz yatıştırmanın (self-soothing)- en iyi uygulandığı an stres ve tepki arasındaki bilinçli farkındalık anıdır. Bilinçli farkındalık, yargılarımıza, korkularımıza ya da başka türden dikkat dağıtan unsurlara kapılmadan şimdi, burada olana dikkat vermektir. Yargılarımız ya da korkularımızın üzerinde durmaz, sadece biz sakince nefes alışımıza geri dönerken geçip gidişlerini izleriz. Düşüncelerimizi ne ciddiye alır ne de reddeder; soluğumuzla birlikte akmalarına izin veririz. Gidişe imkân tanırız! Hayatta karşımıza çıkan mutsuzluk verici ya da çözümsüz […]

Bir hisse duyduğum açlıktan, Kabristanlarda insanların üstüne basıp geçtim Sırça kalpleri tuz buz ettim İmkânsız hayalleri gerçekleştirdim Hepsi bir his için… Çöpleri karıştıran bağımlı misali, Mutluluk ve başarı kovaladım Uyuşturucu arar gibi. Ta ki dağın zirvesine çıkana dek… Çıktım ama keyif almadım Çünkü nefessiz ve ruhsuz kalmıştım Ve ardımda bıraktığım acının kanıyla kısıtlıydı görüşüm. Biz ebeveynlerin huzur ve keyfini en çok bozan şeylerden biri çocuklarımızın hem mutlu hem de başarılı olması gerektiği fikridir. Hiçbir şey ebeveyn ile çocuk arasında bu iki düşüncenin yarattığından daha fazla stres ve çatışma yaratamaz. Bu sebeple bu düşünce yapısının potansiyel tehlikelerini net bir şekilde görene dek bilinçli ebeveynliği özümseyemezsiniz. Çocukları için en büyük dileklerinin ne olduğunu hangi ebeveyne sorarsanız sorun, ondan otomatikman “Çocuğumun mutlu ve başarılı olmasını istiyorum” yanıtını alırsınız. Cevabımızın daha derin anlamını enine boyuna düşünmeyiz bile. Mutluluk ve başarı ebeveynliğin kutsal gayesiymiş gibi davranırız. Bense bu düşüncelere meydan okumak ve bu iki hedefin peşinden koşmanın esasında ebeveynlikte stres ve çatışmaya yol açan başlıca faktörler olduğunu ortaya koymak için buradayım. Öncelikle, herhangi bir kimse için herhangi bir şeyi istemek oldukça sorunludur. Bir insan için iyi dileklere sahip olmakta bir sorun yoktur; fakat o insanın belirli bir şey -mesela mutlu ya da başarılı- olmasını istemek […]

Türkiye’de Kadın Hareketi Tarihinin Dünü Bugünü (4) Çağdaş Feminizm tarihi, dalgalar olarak da adlandırılan belirli dönemlere ayrılır. Her bir dalga önceki ilerlemelere dayanan yeni hedefler üzerinden gelişir. 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başlarındaki birinci dalga Feminizm hareketleri, kadınların oy hakkı alabilmeleri gibi hukuki eşitsizlikler üzerine yoğunlaşır. Süfrajet hareketi şeklinde de anılan bu ilk örgütlü mücadeleler, meyvelerini ancak yarım asır sonra vermeye başlar. 1898’de kadınların parlamento seçimlerinde oy kullanma hakkı ilk kez Yeni Zelanda’da elde edilir. Ancak kadınlar, bu tarihte seçimlere girme hakkını kazanmış olsalar da 1919 yılına kadar parlamentoya girememişlerdir. Bunun yanında, kadınlar dünyanın çeşitli bölgelerinde özellikle yerel statüde oy kullanma hakkını 1898’den daha önce, kısmen de olsa elde edebilmişlerdir. Tarihsel olarak ilk oy kullanma hakkını kazanan kadınlar 1689 yılında Hollanda’nın Frizya bölgesindedir. Bölgede, toprak sahibi olan kadınlar taşradaki seçimlerde oy kullanabilmişlerdir. Diğer yandan, dünyadaki pek çok ülkede kadınların oy haklarını, 1900-1930 yılları arasında aldığı söylenebilir. Bu yıllardan önce, genellikle kısmen elde edilen hakların çoğu kez geri alındığına tanık olmak mümkündür. Örneğin, İsveç’te vergi mükellefi kadınların yerel şehir seçimlerinde oy kullanmalarına 1718’de izin verilmişken 1758’de bu hak iptal edilir. İsveçli kadınlar, yasal olarak tekrar haklarını geri alabilmek için 1919 yılına kadar çaba göstermek zorunda kalmışlardır. Türk kadınları ise oy […]

Sana bir kere bu soruyu sormuştum, sevmeyip de ne yaptım demiştin. Soruya soruyla karşılık verilmesine hep çok kızdım, aklım karışıyor çünkü, hak vermeye başlıyorum sonra. Haklıydın aslında, sevmeyip ne yaptın? İstediğim her şey alındı. Bilgisayar mı? En iyisi. Araba mı? En sağlamı. Pert ettim, yenisi. Okul mu? Hangisini istersem. Tatil mi? Yurtiçi, yurtdışı. Her yaz 3 ay tatil yapardık hatırlıyorum. Şehir dışında yaşamak istiyorum dedim, hop ev alındı. Evleneceğim dedim, gelinliğim alındı, düğünüm yapıldı. Sevmeyip ne yaptın? Sevmesen yapar mıydın bunları? Dizine yatırıp pışpışlayacak mıydın bir de koca kızı. Haklısın, ben hainim. Tıpkı baktığım kedilerim gibi nankörüm. Peki, beni hiç beğendin mi? Zayıfladım, hastalıklı gibi, kilo aldım, duba gibi, elbise giydim leylek bacaklarımla, topuklu ayakkabı giydim sakat gibi. Saçımı uzattım köpürük kafa, düz yaptım pırasa saç, kısa kestirdim bitli gibi, lüle yaptım dilenci gibi. Popom yere yakın diye tehlikeli dedin, basenlerim var diye kazan oldum. Resim yaptım ortalığı pislettim, spor yaptım boş iş, kitap okudum asosyal oldum. Ben ne yapsam sana yaranamadım. Belki beni seversin diye sana en iyi mağazalardan hediyeler aldım, bir kere bile giymedin, etiketini bile sökmedin. Beğenemedin mi anne? Beğenmediysen söyleseydin sana yenilerini alırdım. Komşunun kızı kanser olmuştu hastanede yatmıştı da annesi bakmaya gitmemişti hastaneye, sen olsan […]

Yirmilerimin başlarına dek babamın ben doğduktan kısa süre sonra ailemizi terk etmiş olmasının beni bir şekilde etkilemiş olabileceği pek aklıma gelmemişti. Aile dinamiklerini inceleyen bir hafta sonu atölyesine denk gelene kadar, inkâr edilemez gerçekle -babamın gidişinin hayatımın tanımlayıcı olayı olduğuyla- yüzleşmemiştim. Ebeveynlerimin ayrılığına dair ayrıntılardan haberim yoktu ama benim rahme düşüşümün evliliklerini kurtarmak için attıkları başarısız bir adım olduğunu biliyordum. Hatta bana ne ad verecekleri konusunu bile tartışmışlardı. Nihayetinde annem, manevi işkence gördüğü gerekçesiyle babamdan boşanmıştı. Babam boşanma işlemleri tamamlandıktan birkaç ay sonra bizi ziyaret etmeyi bırakmıştı. Aşağı yukarı altı aylık olduktan sonra onunla hiçbir iletişimim kalmamıştı. Babam bizi sadece fiziksel olarak değil, ekonomik olarak da terk etmiş, tek kuruş nafaka ödememişti. Bunu sonucunda annem bir noktada bana ve ablama bakabilmek için üç işte birden çalışmak zorunda kalmıştı. Küçük yaşta evin erkeği olmuştum. Güçlü durmak zorundaydım. Ablam akıl sağlığıyla olan bitmek bilmez savaşlarından birini daha kaybettiğinde, onun hayatını yoluna koymasına yardım eden kişi genelde ben olurdum. Gittiğim okulda zorbalığa en fazla uğrayan çocuklardan olmama rağmen diğer çocukların önüne atılarak onları korumaya çalışırdım. Başkalarının acı çektiğini -derinlerde bir yerde benim de hissettiğim acıyı yaşadıklarını- görmeye dayanamazdım. Çocukluğumun fiziksel ve duygusal stresini yaşarken beni kökten şekillendiren bir şeyi de özümsemiştim: çektiğim acının […]

Bunun komik bir soru olduğunu kabul ediyorum. “Elbette zaman geçse de aynı kişiyim!” diye haykırabilirsiniz şayet okuduğunuz kitaplara bağırmaya yatkın biriyseniz. Eminim ki çoğumuzun inandığı şey, yüzeysel özelliklerimiz değişse de “özümüzde” aynı kaldığımızdır. Sonuçta ikinci sınıfta ön dişini kıran, arkadaşlarıyla gürültü patırtı yapan çocuk başka biri değildir; temelde hâlâ ben oyum! 1943’te Nazi toplama kampı Auschwitz’de tanışıp âşık olan Jerzy Bielecki ve Cyla Cybulska’yı ele alalım. Jerzy üniforma deposunda çalışan bir arkadaşıyla birlikte sahte bir SS subay üniforması yaptı. Sonra kendisine herhangi bir tutukluyu yakındaki bir tarlaya götürme yetkisi veren sahte bir belge düzenledi. 1944’ün bir yaz günü uykusuz kalmış bir şoför Jerzy ve Cyla’yı kampın dışına çıkardı. On gece boyu yürüdüler. Ta ki Jerzy’nin amcasının evine ulaşana dek… Başkalarına yardım etmeye dair yoğun bir dürtü hisseden Jerzy Polonya yeraltı ordusuna katıldı. Bir süre sonra bir dizi yanlış anlaşılmanın da etkisiyle Jerzy ve Cyla birbirinin öldüğüne inandılar. Yaklaşık kırk yıl sonra o sırada Brooklyn’de yaşayan Cyla kendisini kurtaran ve sonra ölen adamın hikâyesini üzüntüyle temizlikçisine anlattı. Tesadüf bu ya, temizlikçi Polonya kanalında bir adamın aynı hikâyeyi anlattığını henüz dinlemişti. Cyla’ya bunun aynı adam olup olamayacağını sordu. Belki de ölmemişti? O konuşmadan bir hafta sonra Cyla Krakow’da bir uçaktan indi. Ayrı kaldıkları […]

Rumeli ve Anadolu’daki İlk Kadın Dergileri Dünya tarihinde sistematik feminist hareketlerin başlangıcı, kadınların taleplerinin resmî bir bildirisi olan “Seneca Falls Konvansiyonu”nun yayını olarak kabul edilir. Bu bildiri, 19-20 Temmuz 1848 tarihlerinde ABD’nin New York şehrinde ilan edilmiştir. Bu konvansiyonun ilanından yaklaşık 20 yıl sonra, 1869’da Osmanlı İmparatorluğu yönetimindeki İstanbul’da ilk kadın dergisi olan “Terakki-i Muhadderat” (İffetli Kadınların İlerlemesi) ilk sayısını yayınlar. Kadınlara yönelik bu ilk Türkçe yayın, bir gazete ekidir. Basılı yayın olarak gazete, Osmanlı Devleti’ne Avrupa’dan yaklaşık 200 yıl sonra gelmiştir. İlk gazete Takvim-i Vekayi 1831’de basılır; ardından, 1860’da Tercümân-ı Ahvâl, 1862’de Tasvir-i Efkâr ve 1868’de Terakki gazeteleri gelir. Terakki gazetesinin editörü Ali Raşid Bey, yayın hayatının ikinci yılında gazetesine, haftalık gazete eki ilave ederek Osmanlıdaki ilk kadın dergisi, Terakki-i Muhadderat’ın yayınlanmasını sağlar. Derginin adından da tahmin edilebileceği gibi, derginin içeriği kadınlık bilincini geliştirme veya kadın haklarını ifade etme gibi bir kaygı taşımaz. Genel olarak, kadınların sosyal rollerini belirlemek ve onları ataerkil toplumun isteklerine göre eğitmek amaçlı bir yayındır. Derginin ilk sayısının giriş bölümünde şu ifadeler yer alır: “Kadınlara özel olmak üzere, evlilik hukuku ve gerekli görgü kurallarına dair faydalı ve özlü makaleler, eğitici ve hatırlatıcı öğütler içeren (ve) hikâyeler içeren başka bir nüshanın yayınlanmasını üstlenmiştir.” Gazetenin editörü Ali […]

Her birimiz bu dünyaya kendi yaşam amacımızı gerçekleştirmek için geliyoruz. Ama bir süre sonra aile, okul, çevre, din bize nasıl düşünmemiz, nasıl hissetmemiz, nasıl davranmamız gerektiğini empoze etmeye başlıyor. Böylece yaşam amacımızı da unutmaya başlıyoruz. Henüz yaşam hakkında deneyim kazanmadığımız ve onlara muhtaç olduğumuz için, “büyüklerimizin” bizi yönlendirmesine izin veriyoruz. Onlar her şeyin en doğrusunu biliyorlar ya. Yaşamın sunduğu sayısız seçenekler içinde, gitgide seçeneksizliğe doğru yol alıyoruz. Kendi öz düşüncelerimizi, hissettiklerimizi bastırarak unutmaya çalışt›kça da yaşama karşı kızgınlığımız artıyor. Hele kendi seçimlerimizi kullanma girişimlerimiz sonucu yaptığımız ilk “hata”da koro halinde “Ben sana söylemiştim” çığlıkları yükseldikçe siniyoruz. Kendimize olan güvenimiz azalmaya başlıyor. içimizdeki bizi kendi amacımıza yönlendirmeye çalışan minik sesi dinlemeyi reddettikçe, acılara, suçluluk duygusuna, kızgınlığa öfkeye merhaba diyerek tanışmış oluyoruz -ve de mutsuzluğa! Bir de şu yaşamımızı anne babaya borçlu olma öğretisi var ya; o borç, yaşam boyu faizle katlanarak artıyor, özellikle onların bizim yaşamımızı nasıl sürdürmemiz gerektiği konusundaki talimatlarına yeterince uymazsak. Bu talimatlara bir de toplum, din, örf, adet, gelenek talimatları ekleniyor. Kısaca yaşamımızı kendimiz için değil, başkaları için yaşar hale geliyoruz. İçimizdeki minik ses, “yaşam amacını hatırla!” dedikçe, o sesi iyice kısmaya çalışıyoruz. Çelişkilerimiz artıyor, suçluluk duygumuz artıyor, kızgınlığımız artıyor, korkularımız artıyor, mutsuzluğumuz artıyor, “hatalarımız” artıyor -topluma karşı […]

Şiddetli rüzgarla dalları savrulurken “Off amma esti, sanırım bu sefer köklerim yerinden çıkacak ve devrileceğim” diye söylenerek kaşlarını çattı palamut ağacı. Bulunduğu yerden vadinin manzarası nefes kesiyordu. Bir yanda pırıl pırıl akan bir dere, bir tarafta bulutların gölgelediği, yamaçları yemyeşil, eteğinde keçilerin otladığı dağ, diğer tarafta da bir ressamın renk paleti gibi sıralı tarlalar… Bu manzarayı kuşların sesine karışan derenin sesi tamamlıyordu. Ama o bütün bunların farkında bile değildi. Küçük bir fidan olarak dallarını göğe uzattığından beri, seyrek yaprakları, cılız gövdesi ve soluk rengi ile bu tepede, diğer ağaçlardan uzak, yalnız ve mutsuz yaşayıp gidiyordu. Hep şikâyet ederdi: “Neden bu çorak topraklarda büyüdüm ki sanki? Ne kadar güçsüzüm. Neden benim de yapraklarım büyük değil, neden rengim böyle? Ne olurdu sanki şu tepenin aşağısında, nehrin kenarında, şu parlak yeşil renkleriyle salınan, birbirlerine sokulmuş, dalları palamut dolu diğer meşe ağaçlarının yanında olsaydım.” O hep böyle söylendiği ve konmak istediklerinde dallarını hırçın hırçın salladığı için kuşlar da hiç yanına uğramazdı. Sincaplar,  “Beni gıdıklıyorsunuz, çekilin üstümden!” diye onlara da kızdığı için uzaktan bakıp yanına gelmeyi istemezlerdi. Bazen keçiler gölgesinde dinlenmek ya da oynamak istediğinde, onlara da toprağını dağıttıkları, gövdesine yaslandıkları için bağırır onlar da yollarını değiştirip başka ağaçlara yönelirlerdi. Günleri böyle keyifsiz ve halinden […]

Ben hiç ölmedim ama çok defa hazırlandım ölüme. Neden ölüme hazırlandığımı merak ettim. Anlamadım ölümü, neden vardı ki ölüm? Sonra sordum ölümün zıddına, yaşama. ‘’Ölümün zıddı yaşam, ben yaşam isterken neden beni ölüme hazırlıyorsun?’’ Cevap verdi yaşam, ‘’Ben ölümün zıddı değilim ki’’ diye. Şaşırdım. O devam etti. ‘’Ölüm ve ben, bir ağacın yaprakları gibiyiz. Ölüm yapraklar gibi dökülür toprağa, karışır ağacın köklerine. Ben yaşam, yeni yapraklar doğururum. Eğer dökülmezse yapraklar hiç olmazdı ağaçlar. ‘’Peki ben neden ölüme hazırlanıyorum?’’ diye yeniledim sorumu. Yaşam yine yanıtladı. ‘’Bazen küçük gelir ölüm, anlamazsın ölüm olduğunu. Yeni yaratımlar, yaşamlar için gelir. Dün yaşamayı sevmediysen dünkülere gelir ölüm, işini sevmediysen yeni bir iş için gelir ölüm. Çünkü ölüm gelmeden, ben gelemem.’’ ‘’Peki ölüm sevdiklerime değdiğinde?’’ diye kalbim sızlayarak sordum yaşama. ‘’Ölüm benim kadim bir dostum, çok sever beni. Beni unuttuysanız diye hatırlatır bazen kendini, kıymetimi bilin diye. Hiç şaşmaz bu küçük göz kırpışı, her defasında hatırlarsınız beni. Size sunduklarımın değerini bilirsiniz.’’ ‘’Seni daha çok seviyorum, keşke ölüm olmasa’’ dedim öfkeyle. Gülümsedi yaşam ve girdi söze. ‘’Ben sonsuz olsam ölümü dilerdiniz, hatta ben zaten hiç var olamazdım.’’ Ve devam etti bilgece: ‘’Ölüm bazen; savaşları öldürür, nefreti, hastalıkları, hiç aklından çıkmayan o tüm acıları.’’ Derin bir nefes aldım […]

Osmanlı İmparatorluğundan Türkiye Cumhuriyeti’ne uzanan bir yaşam: İlk Fosforlu Suat Derviş “Ağlasa da gizliyor gözlerinin yaşını Bir kere eğemedim bu kadının başını Kaç kere sürükledi gururumu ölüme Fırtınalar yaratan benim coşkun gönlüme…”   Nazım Hikmet 1905 yılında Doktor İsmail Derviş ile Saraylı Hesna Hanım’ın kızları Suat Derviş Küçük Çamlıca’da dünyaya gelir. Daha ismi konulduğu sırada kendisine ailesi tarafından uygun görülen “Hatice Suat”ı bir kız ismi olarak kabul etmeyen hoca efendi, kendisine “Hatice Saadet” adını münasip görse de Derviş ailesi fiilen Suat isminden hiç vazgeçmez ve yazar bu “erkek” ismiyle oldukça çarpıcı bir hayat sürer. Suat Derviş’i bir yazar olarak ilk keşfeden çocukluk arkadaşı Nazım Hikmet’tir. Nazım Hikmet’in tesadüfen ortada bırakılmış “Hezeyan” şiirini Alemdâr Gazetesi’ne göndermesiyle henüz 16 yaşındaki Suat Derviş, Bâb-ı Âli’nin dikkat çeken genç kalemleri arasında yerini alır. Yukarıda ilk dizelerine yer verdiğimiz, Nazım Hikmet’in “Gölgesi” şiirini ithaf ettiği, şairin deyimiyle başı eğilmez bu genç kadın, bir hayli dolu ve coşkulu yaşamına onlarca roman ve fikir yazısı sığdırmıştır. İmparatorluğun son, Cumhuriyet’in ise ilk kadın aydınlarından Suat Derviş, sonraki nesillere örnek olacak bir gayret ve kararlılıkla en zor zamanlarda bile yazmaya devam etmiş fikirlerini sakınmadan toplumla paylaşmıştır. Suat Derviş adı anılınca akla belki de ilk gelen eseri “Fosforlu Cevriye” Türk edebiyatının […]

İlk insanların barışçıl ve eşitlikçi olduğunu sık duyarız. Bize onların yiyeceklerini paylaştığı, ateşin çevresinde toplanıp bağ kurduğu söylenir, bu yüzden onları sosyal rekabet içinde görmekte zorlanırız. Bu bölüm ilk insanların hayvanlarınkine ürkütücü bir şekilde benzeyen statü oyunları oynadığını gösteren kanıtları ortaya koymaya çalışacak. Kanıtların geldiği yer, en eski yazılı kayıtlar ve yazının icadından önceki bazı kaynaklardır. İnsanların dünyadaki ilk yıllarından beri birbirine üstün gelmeye çalıştığı nettir. Çok eski medeniyetler kendi düşüncelerini yazıya dökerek onlara bizim de bakış atabilmemize olanak tanımışlardır. Bu yazıların büyük kısmı da rekabetle ilgilidir. Büyük liderler daima takipçilerini bir araya getirerek düşmanlarını yenmiş ve yeni liderler daima eskilere meydan okuyarak başa geçmiştir. Eski kaynaklara göre insanlar kendi statülerini ya da parçası oldukları grubu yükseltme fırsatı doğunca işbirliği yaparlar. Eski Mısır, Çin, Orta Amerika, Ortadoğu, Güney Amerika, Hint, Yunan ve Roma yazılarında benzer örüntüler görülmüştür. Şiddet genellikle antik statü oyunlarının parçası olmuştur. İnsanlar daima bir yerden bir saldırı beklemiş ve buna hazırlanmıştır. Ezilme ihtimali karşısında sürekli tetikte olmak çok eski zamanlardan beri pekiştirilen bir düşünce döngüsü olmuştur. Kadim medeniyetlerle şempanze grupları arasındaki benzerlikler şoke edicidir. Liderler güç gösterisi yapar, bölgelerini korur ve dişi biriktirirler. Lider çoğu zaman çok sayıdaki kendi çocuklarından oluşan ayrıcalıklı bir grupla kaynakları paylaşır. Bu […]

Bireysel sınırları korumak ne demek? Her birimizin özgürlüğünün ve limitlerinin, gücünün ve zayıflıklarının sınırlarının kendimiz tarafından bilinmesi ve bu sınırlara saygı gösterilmesi demek. Benim özgürlüğüm, senin özgürlüğünün başladığı yerde biter. Gücümün ve zayıflıklarımın, yeteneklerimin ve zaaflarımın sınırlarını bilmezsem, kendimi olduğumdan az ya da çok sanabilirim. Zaaflarımın bilincinde olmazsam, kendimi olduğumdan fazla sanıp kibir geliştirebilirim; gücümün farkında olmazsam, kendimi güçsüz sanıp başkalarının üzerimde egemenlik kurmasına izin verebilirim. Birçok kapısı olan bir odada yaşadığınızı düşünün. Bu kapıların tokmaklarının hepsi dışarıdan açılıyor ama kapıların odaya bakan tarafında kapı tokmağı yok. Dolayısıyla biz odamızın kapılarını içeriden kendi seçimimizle kapayıp açamıyoruz. Ama bu kapılardan anneler, babalar, eşler, çocuklar, arkadaşlar istedikleri saatte istedikleri gibi kapıyı açıp odamıza girebiliyor. Bizim onlara durun girmeyin, müsait değilim deme şansımız yok. Savunmasız ve güvensiziz. Gücümüz başkalarının elinde. Bu güvensizlik ve öfkeyle ya içeri istediği gibi giren çıkan insanlara boyun eğiyor, onların taleplerini yerine getirmeye çalışıyoruz ya da onlara hiddetle saldırıp boğuşarak içeri girmelerini engellemeye çalışıyoruz. Kendi savunmasızlığımıza olan öfkemizi onlara yönlendiriyor, saldırganlıkla onlara gücümüzü göstermeye çalışıyoruz. Her iki halde de korku, kızgınlık, utanç ve suçluluk duygularını en sağlıksız şekilde ifade ediyoruz. Bireysel sınırlarımı korumadığımda otuz, kırk, elli yaşında bile olsam, hala annem, babam, eşim, sevgilim bana çocuk gibi davranmaya, üzerimde […]

Bir tiyatro oyununda erkek oyuncu “Neden kendin gibi davranmıyorsun?” diye sorduğunda kadın oyuncu şaşırarak şöyle yanıt verir: “Peki, benim gibi olmak ne demek?” Kendim gibi yaşamanın ne olduğunu biliyorum, ancak gerçekte “kim” olduğuma dair hiçbir fikrim yok. Neden “kim olduğumuz” konusunda karar veremiyoruz? Psikolog James Marcia, insanların kimliklerini, egonun gerçekleştirilme derecesine bağlı olarak dört farklı kategoriye ayırır: Başarılı kimlik, moratoryum kimlik, kimlik karmaşası (dağınık kimlik) ve ipotekli kimlik. Yapılan bir araştırmaya göre, Korelilerin çoğu (% 74) ipotekli kimlik kategorisindedir ya da düşük kimlik duygusuna sahiptir. İpotekli kimlik statüsündeki kişiler yetiştikleri toplumun kurallarına uygun yaşamaya kendilerini adamışlardır. Bir teoriye göre, düşük kimlik duygusunun altında yatan neden kriz yokluğudur. “Kriz yokluğu” konusuna muhtemelen itirazlar olabilir, ancak burada anlatılan kriz, telefondan dolandırılma veya flörtünüzün yanında kredi kartı ödemenizin reddedilmesi değildir. Burada kullanılan anlamıyla kriz, kendinizi hiç sorgulamamak ve hayattaki hedef, değer ve inançlarınız için mücadele vermemektir. Neden mücadele vermeyi başaramadık? Nedeni, bizi keşfetmeye ve kendimizi sorgulamaya teşvik etmeyen bir kültürde yatıyor. Konfüçyüsçülük geleneğinde veya geleneksel ahlak yapımızın özünde, her bir birey diğer insanlarla olan ilişkilerine ve çevresine bağımlı olarak görülür. Kişinin kimliği, toplumdaki rolüne göre belirlenirken, kendini keşfetmek ve sorgulamak yerine öğrenmek ve görevini yerine getirmek daha önemlidir. Bir kişinin yaşamı, toplumun beklentilerini […]

Çocuğunuza herhangi bir zorluk ya da sorunda yardımcı olmanız için, öncelikle onun zorluk yaşadığını anlamanız ve bu zorlukların travmatik deneyimleriyle ilgili olup olmadığını çözmeniz gerekir. Bunu hem davranışlarını, özellikle fark edebileceğiniz değişiklikleri gözlemleyerek hem de onunla konuşarak yapabilirsiniz. Ancak, sıradan (ve muhtemelen sakıngan) bir “Evet, teşekkürler” ile sonuçlanabilecek sıradan bir “İyi misin?” sorusunun ötesine geçmek önemlidir. Daha açık uçlu “Hayat nasıl gidiyor?” sorusu bile sıradan (ve yine sakıngan) “İyiyim, teşekkürler” cevabıyla sonuçlanabilir. Bu kitabın farklı bölümlerinde, “sakınmanın” çok faydasız olabileceğini fark edeceksiniz. Aşağıda çocuklara deneyimlerini nasıl sormanız gerektiğine dair bazı püf noktaları var: Biraz sohbet etmek” için özellikle oturmak yerine, fırsatların kendiliğinden ortaya çıktığı doğal bir anı seçmek faydalı olacaktır. Bu, çocuğunuzun daha rahat hissetmesini sağlayabilir. Bu fırsatlar için tetikte olun, sizin bir fırsat yaratmanız bile gerekebilir. Çocuğunuzu sıkboğaz etmemeye dikkat edin. Dolayısıyla, çocuğu oturtup “Çayını içmeden önce sana ………. olayından beri nasıl hissettiğini sormak istedim” demek yerine, gündelik sorular sormak daha tercih edilebilir; örneğin, bir süreliğine arabadayken ve belki de radyodaki bir şeyden yola çıkarak, aşağıdaki örnekteki gibi. Açık sorular kullanın. Aşağıdaki örnekte göreceğiniz gibi, bakıcının sorduğu soruların çoğu açık uçludur, bu da çocuğun “evet” ya da “hayır” demekten ziyade genelde daha fazlasını açıklamak zorunda olduğu anlamına gelmektedir. Yönetimi […]

Dedemin kırışmış Bhagavad Gita nüshası daima yatağının yanında dururdu. Bir akşam odasına girip bana kitaptaki hikâyelerden birini okumasını istemiştim. Yatma zamanım geçmişti tabii, fakat bu Bauji’min geri çeviremeyeceği bir ricaydı. Okuma gözlüklerini burun kemerine yerleştirdi, kadim metnin cildini açtı ve bana Arjuna adlı genç ve yakışıklı kahramanın hikâyesini anlatmaya başladı. Arjuna arabasının arka koltuğunda oturmuş, savaşa gitmektedir. İyi ile kötü çarpışacaktır ve Arjuna’nın yol göstericiliğiyle birlikte iyiye ait kuvvetlerin büyük bir zafer kazanması beklenmektedir. Yalnız küçük bir sorun vardır: Arjuna panik atak geçirmektedir. Karşısındaki iki zıt kuvvete bakıp şüpheye boğulur. Amacını, kimliğini ve misyonunu sorgulamaya başlar. Bu çaresizlik ve umutsuzluk anında Arjuna, arabasının zeminine çöker. Bu, Arjuna’nın parlama -en büyük işini icra etme- anıdır ama o özgüvensizlikle felç olmuştur. Kendini toplamak için son bir gayretle arabacısından yardım ister. O anda alçakgönüllü hizmetkârının aslında Krishna -himaye, şefkat ve sevgi tanrısı- olduğunu öğrenir. Krishna, Arjuna’yı ayağa kaldırır ama savaşçı, arabacısının gözlerine bakamaz. Gözlerini yere dikip kaybolduğunu utanç içinde itiraf eder. Ne yapacağını ya da nasıl davranacağını bilmediğini… Krishna ise dharmaya giden yolumuzun geri kalanına ışık tutacak tek cümlelik bir cevap verir. Bir şeylerin eksik olduğunu hissettiğimiz ama nedenini anlayamadığımız zamanların özüne inen güçlü sözcüklerdir bunlar. Krishna şöyle der: “Nasıl davranacağını bilmiyorsun çünkü […]

“Belli bir seviyede gerçekle hayali ayırt etmek artık imkânsız hale gelir.” (Harry Lorayne’nin Sokrates’e ait olduğunu söylediği bir söz)   Ders başlarken öğretmen küçük bir kâğıt parçasından değerlendirme sonuçlarımı okuyordu. Öğrenme güçlüğüm olup olmadığının tespiti için bir profesyonel tarafından test edildiğim kafa karıştırıcı bir günün sonuydu. Sonucu okumama henüz izin vermemişlerdi ama insanların söylediklerine dayanarak DEHB’li ve disleksik olduğumu, ayrıca duymayla ilgili sorunum olduğunu biliyordum. Bu kâğıdı okuduktan sonra her bir öğretmenim bana farklı davranmaya başladı ve bu fark her zaman iyi yönde olmadı. Beni zorlayan şeyleri aşmama yardım etmek yerine bana verdikleri zamanı azaltmaya başladılar. Ümitsiz vaka gibi hissediyordum. Motive olmaya ihtiyacım vardı. Ne var ki motivasyon her zaman ilham ya da destek veren akıl hocalarından gelmez. Keşke hikâyem böyle olsaydı, ama benim motivasyonum aşağılık bir heriften geldi. En nefret ettiğim lise sınıfım kolay bir sınıftı. Fazla kolay. Bay Ross sınıfa şöyle seslendi: “Pekâlâ millet, dinleyin. Notlarınızı yükseltmeniz için size yardım etmek istiyorum; ama elimde bir şey olması lazım ki size verdiğim not geçerli olsun. Bu yüzden şu haritaları boyayın.” Coğrafya dersimiz boyama ve el işi dersine dönüştüğünde derslere başlayalı bir ay olmuştu. Normalde sessiz bir kız olan Becky “Öğrenme böyle olmaz. Bunu yaptığımıza inanamıyorum” dedi. Arkasında oturan oğlan […]

Paranın ne olduğunu açıklamaya başlamadan önce, şunu sormak daha iyi olacak: Paranın sizin için anlamı ne? Kimin sorduğuna bağlı olarak yanıtınızın az çok değişeceğinden eminim. Mesela, eğer dokuz yaşındaki bir kız çocuğu size, “Para nedir?” diye sorsaydı, ona şöyle bir yanıt verebilirdiniz: “İki tür para vardır: kâğıt ve madeni. Parayla bir şeyler satın alabilirsin.” Ama ya parayı bir yetişkine açıklıyorsanız? “Para mal ve hizmet karşılığında bir değişim aracıdır” mı dersiniz? Her iki yanıt da doğru olsa da paranın bir “değişim aracı” veya sadece “bir şeyler satın almak için” kullandığımız bir şey olmaktan fazlası olduğunu biliyoruz. Her gün para kazanıyor ve harcıyoruz, yine de bu basit soruyu yanıtlayamıyoruz. Yıllarca insanlara şu soruyu sordum: “Paranın sizin için anlamı nedir?” Aldığım yanıtlar her zaman beni şaşırttı. Bu soruyu dünya çapında binlerce insana sorduğumda hiçbir zaman aynı yanıtı almadım. Herkes için farklı bir anlam ifade ediyor. Birinin bana paranın Tanrı olduğunu, bir başkasının da Şeytan olduğunu söylediğini hatırlıyorum. Bazılarının parayı bir sevgi ifadesi olarak, bazılarının da köle gibi çalıştıran bir efendi olarak tanımladığını duydum. Bu soruya verilen yanıtların birbirinden bu denli farklı olması paranın anlamının kişiye bağlı olduğunu gösteriyor. Yüzeyde fiziksel para sadece bir kâğıt veya metal parçasıdır. Ancak etrafınızdaki herkesin elindeki kâğıdın veya […]

“Hayatta hissettiğiniz aşk, içinizde hissettiğiniz aşkın yansımasıdır.” -Deepak Chopra Başarılı bir ilişki, temelde iki şeye dayanır: doğru zamanda doğru insan. Söz konusu ilişkiler olduğunda, hatırlanması önemli olan ilk şey, genelde tencerenin yuvarlanıp kapağını bulmasıdır. Yani, kimseniz ya da kim olduğunuzu düşünüyorsanız kendinize çekeceğiniz şey de odur. Kendinize değer vermiyorsanız, size iyi davranmayan birinden hoşlanırsınız ve bu sizin için sorun olmayacaktır çünkü erkek, kendiniz hakkında hissettiklerinizi onaylıyor olacaktır yalnızca. Ve bu hayatınızın her alanı için geçerlidir: eğer bir şeyi hak ettiğinizi düşünmüyorsanız, ona asla sahip olamazsınız. Ve sahip olursanız, kaybetmekten her zaman korkarsınız. Eğer duygusal olarak erişilemezseniz, daha önceki bölümlerde tartıştığımız gibi, duygusal olarak erişilemez bir erkeği çekersiniz kendinize. Dolayısıyla, cezbetmek istediğiniz türden bir insan haline gelmeniz sizin için önemlidir. Her şey, sizinle ve kendinizin en iyi versiyonu olmanızla başlar. Kendinizi Sevmek & Daha Özgüvenli Olmak Özsaygı, sağlıklı etkileşimlere yol açmakla kalmayıp, aynı zamanda sizi olduğunuz gibi sevebilecek birini cezbeder. Eğer kendi içinizde kendinizden emin değilseniz, dışarıdan onay ararsınız. Düşük özsaygı, istediğiniz türden bir aşka sahip olmanızı engelleyebilir ve eğer bir ilişkideyseniz, sahip olduğunuz aşkı mahvedebilir. Romantik bir partner size kendinizi iyi hissettirebilir ama özsaygınızın tek kaynağı olamaz asla. Eğer kendinizle ilgili iyi hissetmiyorsanız, onun iltifatları ya da okşayışları ya da […]

Son yıllarda mart ayı, kadın ve toplumsal cinsiyet konularına farkındalık geliştirmek için zayıf da olsa birkaç adımın atıldığı bir dönem olmaya başladı. Ülkemizde kadına dair pek çok konunun tabu olması dolayısıyla bu konuyu gündeme taşımak bile başlı başına bir çabaya muhtaç. Sevgili Saim Koç ve Nil Gün’e bu konuda yazmam için Kuraldışı Dergisi’nin sayfalarını bana açtıkları için teşekkür ederim. Birkaç bölümden oluşmasını planladığım bu yazı dizisinin ilkini siz değerli okuyucularla 2024 yılı Mart ayı içinde paylaşıyor olmanın mutluluğunu yaşıyorum. Bu dizide hem kavramlar hem de Türkiye’deki kadın hareketi tarihi üzerine çeşitli değerlendirmeleri okuma imkânı bulacaksınız, şimdiden keyifli okumalar dilerim. Kadın Temsili ve Toplumsal Cinsiyet Kavramları “Kadın temsili” ve “toplumsal cinsiyet” kavramları her ne kadar eksik olsalar da nihayet bu genel ve oldukça kapsamlı konuya giriş yapabilmek için uygundur. Kadın temsili genel olarak çeşitli yazılı veya sözlü metinlerde kadınların nasıl tasvir edildiğini, bulunduğu kültürde kadınların yerini ve rolünü ifade etmek için kullanılırken toplumsal cinsiyet kavramı, biyolojik cinsiyetten ayrı olarak, erkeklik ve kadınlık durumlarının toplumda nasıl algılandığını ve yorumlandığını ifade eder.  Kişinin biyolojik cinsiyetiyle doğduğu bir gerçek olsa da bir kimse “erkek” veya “kadın” olmanın ne anlama geldiğini toplumdan ve onun sunduğu modellerden öğrenir. Bu erkek veya kadın olma kimliği, sabit bir […]

Ergen çocuğunuz okuldan eve gözü yaşlı geliyor ve drama öğretmeninin ona ezber konusunda daha çok çalışması gerektiğini söylediğini anlatıyor. Küçük çocuğunuz duvara çizim yaptığı için ona çıkışmanız sonucu gözyaşlarına boğuluyor. Çocuğunuz ister aşırı duyarlı olsun, ister duyarlığı zaman zaman artan biri, aşağıdaki yöntemler işinize yarayacaktır. Önce, bağ kurun: Hassas bir çocuğun en duyarlı olduğu an, bir meselenin hemen sonrasıdır. Hiçbir şey söylemeden, önce ondan yanınıza ya da kucağınıza oturmasını isteyin. Eğer buna açıksa, elini tutun ya da elinizi sırtına koyun. Fiziksel dokunuş çocuğunuza ne olursa olsun onu önemsediğinizi ve onun tarafında olduğunuzu anlatır. Geçerli kılın: Çocuğunuzun hissettiği duyguları geçerli kılın. Ergen çocuğunuza şunu söyleyin: “Neden bu kadar üzüldüğünü çok iyi anlıyorum. Çok çalıştığın halde öğretmenin bunu görmediği için hüsrana mı uğradın?” Aşırı tepki verdiğini düşünseniz bile, onu araya girmeden ve yargılamadan dinleyin. Küçük çocuğunuza “Duvarları çizmemeni söyleyince çok üzüldüğünü biliyorum” deyin. Durumu değerlendirin: Duyguları dikkate aldıktan sonra durumu gözden geçirin. Unutmayın ki çocuklar hassas bir konumda olduklarında kendilerine çok yüklenirler, o yüzden durumu onlar için daha da zorlaştırmamaya özen gösterin. Ergen çocuğunuza sorun: “Öğretmeninin ezber konusunda söyledikleriyle ilgili ne düşünüyorsun?” Sonra şöyle devam edin: “Sence öğretmeninin eleştirisinde hiç haklılık payı var mı?” Küçük çocuğunuza şunu sorun: “Duvarlara çizim yapmak hakkında […]

  Hayat bir yolculuktur, bebeklikten yaşlılığa uzanan tek yönlü bir dönüşümdür. Pek çoğumuz bu dönüşümün kaçınılmazlığını kabullenmekte zorlanır ve yaşlanma sanki utanç verici bir yenilgiymiş gibi onu engellemeye çalışırız. Ne var ki bu, hayatın özüne dair bir yanlış anlamadır. Hayatımızda nagomiyi uygulamanın ise kendi varoluşumuza olan yaklaşımımızı değiştireceğini söylemek abartı olmayacaktır. Kamo no Chomei’nin (1155-1216) Japon edebiyatına dahil kabul edilen klasik bir deneme olan Hojoki (An Account of a Ten-Foot-Square Hut- İki Metrekarelik Kulübenin Hesabı) adlı eserinde hayatın geçiciliğiyle ilgili muhteşem bir pasaj vardır. Pasaj şu meşhur açılış cümlesiyle başlar: “Nehir her zaman akmaya devam eder; ama su hiçbir zaman aynı su değildir. Havuzun yüzeyinde baloncuklar oluşup kaybolur bitmeyen bir değişim içinde.” Chomei zamanın geçişiyle ve sonsuzluk-geçicilik çelişkisiyle ilgilenir. İnsanların ve hanedanların gelişip büyüdükten sonra hiçbir iz bırakmadan yok olmasına hayıflanır. Mekânların ve insanların değişimini, sabahları bir asagao çiçeğinin (kahkaha çiçeği) üzerinde oluşan çiğe benzetir. Çiğ geceye kadar kalamaz, diye yazar Chomei. Kalırsa çiçek donar. Hiçbir şey kalıcı değildir ve bu hayatın kaçınılmaz gerçeğidir, diye konuyu kapatır biraz da kasvetle. Chomei bu kaygı dolu denemeyi, bir hojo’da (iki metrekarelik bir kulübe) inzivaya çekildiği zaman yazmıştır. Kyoto’da, güzel bir ormanın kenarındaki Kawai Tapınağı’nda bulunan bu hojo günümüzde restorasyon halindedir. Hayatın nagomisi […]

Satın aldığınız bir tekneyle dünyayı turlayarak, hayatı bildiğiniz şekilde yaşamaya birkaç yıllığına ara verme kararı aldığınızı düşünün. (Biliyorum, biliyorum, tekne sahiplerinin en güzel iki günü tekneyi aldıkları ve sattıkları gündür; ama bu egzersiz için tekneyle dünya turunun hayallerinizi süslediğini düşünelim.) Yol boyunca sert rüzgârlarla karşılaşacağınızı bildiğinizden, kelime oyunlarına da bayıldığınızdan, teknenize The Whirled Traveler2 (Uçan Gezgin) ismini veriyorsunuz. Yepyeni yatınızı (tekne alacaksanız büyük düşünmenizde de beis olmayacaktır) alıp Kuzey Avrupa sahillerinden başlayarak Atlantik’i geçmeyi ve karaya ilk kez Karayip adalarında -Aruba’da, diyelim- ayak basmayı planlıyorsunuz. Birkaç fırtınaya yakalanıyorsunuz. Aruba’ya vardığınızda uzun yolculuğunuzun yelkenlerinizden birini yıpratmış olduğunu fark ediyorsunuz. Sorun değil. Yelkeni yenisiyle değiştirip Panama Kanalı’ndan geçerek Fransız Polinezyası’na doğru yola devam ediyorsunuz. Oraya vardığınızda zemin döşemelerinde yer yer çatlaklar olduğunu görüyorsunuz. Bu kez onların değişmesi gerekiyor. Şansa bakın ki yolculuğunuz boyunca böyle şeyler yaşanmaya devam ediyor. Yaklaşık üç yıl sonra Kuzey Avrupa’ya geri döndüğünüzde yelkenlerden döşemelere, hatta tekne gövdesine kadar yatınızın her parçası değişmiş oluyor. Bu size çılgınca geldiyse lütfen unutmayın ki sizden hayal etmenizi istediğim şey de, yani dünyayı gezmek için işinizi bırakmanız, hayli çılgınca. Önemli soru şudur: Üç yıl seyahat ettikten ve teknenizin her parçasını değiştirdikten sonra tekneniz hâlâ The Whirled Traveler mıdır, yoksa tamamen farklı bir tekne […]

Kapıyı dışarıdan kapattı. Mermer eşikte üşüyen ayaklarıyla düşünmeden bir adım daha atıp ıslak betona bastı. Yağmurun altına girmesiyle sırılsıklam olması arasından saniyeler geçmişti. Buna rağmen beyaz geceliğinin üstüne aldığı yün şalına sımsıkı sarılmaya devam ediyordu. Dağılan parçalarını tekrar yüzüne vuruyordu sanki yağmur soğuk elleriyle. Nafile. Eski kendinden eser yoktu. Şimdi tekrar aynı yerden birleşemeyen parçalarına teker teker bakma ve yaratabilirse kendinden yeni birini yaratma zamanıydı. Kendi ölümüne şahit olmaktaydı. Dört yıl önce ona sorsalar, bavulunda hemen her durumda kullanmak üzere biriktirdiği maskeleriyle iş ve özel hayatında kontrolü tamamen elinde tuttuğunu düşündüğü “harika” bir hayatı vardı Nilhan’ın. Sonra bir gün… “Kusura bakmayın, Ahmet abi güzel kadınlarla konuşmaya bayılır.” “Teşekkür ederim.” “Neden?” “Yorumunuz için.” Bakışları ilk karşılaşmalarına ait değildi ama bu karşılaşmada ilk kez konuşuyorlardı Nilhan ve Emir. Telefonlarını aldılar. Ve o günden sonra her buluşmaları kavuşma, her öpüşmeleri ilk öpüşmeleri oldu. Şarkıları, eşzamanlı mucizeleri oldu. Birlikte gülerken, sarılıp dans ederken, dokunurken genişliyor, kendilerinden çok daha büyük bir şeyin parçası olduklarını birlikte hissediyorlardı. Diğer yandan bazı konularda hayata bakışları oldukça farklıydı. Yaşları, yaşadıkları, inatları farklıydı. Küstüler. Karşılaştılar. Barıştılar. Bir döngüye girdiler. İçinde kalmaya inat ettikleri duygular, yargılar ve inançlar yüzünden o döngüden yıllarca çıkmadılar. İkisi de farklı zamanlarda birbirlerine “Öyle güzel ki […]

Arkadaşlar önemlidir. Sadece çocuklar için bir keyif kaynağı ve yoldaş olmakla kalmaz, aynı zamanda öz farkındalığın gelişmesine ve başkalarının nasıl düşündüğünü anlamasına da yardımcı olurlar. Çocuklar birbirleriyle nasıl geçineceklerini arkadaşlıklar vasıtasıyla, birlikte hayal dünyaları kurarak, tartışıp barışarak ve farklı ilişkilerin kurallarını ve sınırlarını anlayarak öğrenirler. Ne var ki, çocuklar nasıl arkadaşlık kurulacağını doğuştan bilmezler, bu bilgiyi büyüdükçe kazanırlar. Çocuklar iki yaşında yan yana oynamaya ve üç yaşına geldiklerinde büyük ihtimalle işbirliği yapmaya ve paylaşmaya başlarlar. Genellikle dört yaşlarında oynarken sıraya koymayı öğrenirler ve sembolik oyun oynarken çatışmalar daha az görülür. Arkadaşlığın pek çok tanımı vardır ama bunların hepsi de çocukların arkadaşları olmasını tercih ettiğini, arkadaşlıkların çift taraflı olduğunu, keyifli ve destekleyici olması gerektiğine dair benzer özellikleri paylaşırlar. Çocukların küçük yaşlardan itibaren arkadaşlığın ne olduğunu anladığı bellidir. Daha okula başlamadan önce çocuklara “arkadaş nedir?” diye sorulacak olsa, ilk arkadaşlıkların gözle görülür, somut özelliklerini tanımlarlar. Mesela, dört veya beş yaşlarında bir çocuk, bir arkadaşı aktivitelere katılan (“seninle oynar”), antisosyal davranışlardan ziyade (“sana bağırmaz”), toplum yanlısı davranışlar sergileyen (“şekerlerini seninle paylaşır”) ve sosyal açıdan teşvik eden ve keyif veren (“onunla evcilik oynamak çok zevklidir”) biri olarak tanımlamaya meyillidir. Çocuklar büyük ihtimalle kendilerine dostça davranan birine dostça davranırlar. Anaokulu dönemindeki arkadaşlıklar fevri bir şekilde […]

İşte size ilişkisi olmuş tüm kadınların büyük ihtimalle yaşadığı yaygın bir ilişki senaryosu. Erkeğiniz yapmasını istediğiniz (ve yapabileceğini bildiğiniz) bir şeyi yapmıyor. Yardımını istiyorsunuz ve o geri çekiliyor ve istediğiniz şeyi yapmamakla kalmayıp, tam tersini yapıyor. Örneğin, diyelim ki bir erkek, ilişkinin başında mesaj makinesiydi ama sonra, ilişki ilerledikçe, mesajların sayısı düşmeye başladı. Kız, sürekli mesaj aldığı güzel eski günleri özler. Erkeğin sürekli mesaj yazabilme kapasitesine sahip olduğunu bilir, bunu artık yapmadığı için mutsuzdur, dolayısıyla, onun zihninde yapılacak mantıklı şey, erkeğe bu konuda bir şey söylemektir. O da, mesajını açık ve net gönderdiğini düşünerek, “Neden bana eskiden yaptığın gibi sürekli mesaj yazmıyorsun?” der. Bunu bir erkeğe söylediğinde, erkek kendini başarısız hisseder. Kadının beklentilerini karşılamıyormuş gibi ve sonuç olarak, yenilmiş hisseder. Bu onun açısından bilinçli bir şey bile olmayabilir. Yüzeyin altında ortaya çıkan bir duygudur ve erkeğin geri çekilmesi ve sizi rahatsız eden şeyi yapmayı sürdürmesi şeklinde tezahür eder. Peki, çözüm nedir? Çözüm oldukça basit ve eğer çözüme hâkim olursanız, bir daha asla erkeğiniz tarafından hüsrana uğratılmış hissetmeyeceksiniz. Çözüm; ondan belirli bir şekilde davranmasını talep etmek ve sizi hangi yönlerden mutlu edemediğini belirtmek yerine, sizi mutlu eden ve onu sevmenizi ve arzulamanızı sağlayan davranış türlerini teşvik ederek erkeğinizi güçlendirmek. Bir erkek […]

Davranışların maskendir. İçindeki has acıdan En dipteki halis kökten Uzaklaştırır, saptırır, alır seni. Gözlerim tam burayı taramalı Ve kalbim burayı hissetmeli. Acılarına ve korkularına odaklanmam gerek Ve tam buradan iyileştireceğim seni. Çocuklar kendi dillerinde konuşurlar ve her zaman doğrudan iletişim kuramaz ya da kendilerini iyi ifade edemezler. Aslına bakarsanız bu yetişkinler için de böyledir. Çoğu yetişkin duygularını etkili şekilde ifade etmekte zorlanıyorsa bunun çocuklar için nasıl bir efor gerektirdiğini hayal edin. Eğer hepimiz hissettiklerimizi tanımlayıp ifade etmeyi çocukken öğrenseydik hayatımız şimdiki gibi karmaşa içinde olmazdı. Bizler bedenimizin bize verdiği sinyalleri kaçırıp sonra da hislerimizi son derece sağlıksız yollarla, dünyaya ya da kendimize rasgele püskürtürüz. Bazen bunu öfke ya da sinir krizlerini; bazen de içe kapanma ya da kaygıyı kullanarak yaparız. Hislerimizin şifresini nasıl çözeceğimizi ve onları açık iletişime nasıl dönüştürebileceğimizi öğrenmek bilinçli ve gönüllü azmimizi gerektirir. Bir çocuğun ve yetişkinin yöntemleri arasındaki en temel kopukluklardan biri oyun dilidir. Çocuklar oyun oynar, yetişkinler ise oynamaz. Tam da burada çocukların ve bizim dünyayı işlemden geçirişimiz arasında koca bir bağlantı kopukluğu vardır. Çoğu yetişkin çocuklarla oynamayı sevmez, bunu zaman kaybı olarak görür. Elbette çocuklarıyla maç yapan ya da nasıl yapılacağı belli kutu oyunlarından oynayan pek çok yetişkin vardır, ama sadece oynamak? Hayır. Fazla […]

Nil ve Saim’in dönüştüren eğitimlerine yeni yıldan dolayı bir hafta sonu ara verdik. Eğitimlerin bir dakikasından bile dikkatimi alamıyor olmanın tatlı yorgunluğunu yaşıyorum. Ama bir an önce açık kalplerinden, aydınlık zihinlerinden, engin bilgi birikimi ve tecrübelerinden cömertçe aktardıkları bilgeliğe kavuşmak dileğiyle diyerek 2024 için ilk dileğimi dilemiş olayım. Yeni yıl bir sembol tabii. Aynı dili konuşarak program yapabilmenin bir yolu. Sosyal hayatı şekillendirmenin yanı sıra hayatlarımızı benzerleştiren, aidiyet duygumuzu pekiştiren bir paylaşımın mutluluğu. Aksi takdirde anı, hareket halinde olmamız, değişen mekanlar ve insanlar, telomerlerimizin kısalması, alıp verdiğimiz nefes sayısı gibi evrensel yasalara uygun olarak madde boyutunda belli hızlarda gerçekleşirken gözlemlediğimiz veya gözlemleyemediğimiz değişimlerden dolayı yirmi dört saatlerden oluşan üç yüz altmış beş güne bölmek gibi bir amacımız olmazdı. Bunu da çocuklarımıza böyle öğretmezdik. Uzun bir cümle oldu. Şarkı da konuya “Yaşamak dediğin üç beş kısa mutlu andan ibaret” diyerek etkili bir yerden dokunmuş. İşte geçmiş dediğimiz; anlardan değil ama anda duygularımızla böyle etiketlediğimiz referans noktalarından oluşuyor. Bu noktalarda bizi tetiklemiş, derinden etkilemiş, dönüştürmüş olanlar ise bireysel algılarımız. Bu duygu yüklü algıları, etkileri veya tekrarları sonucunda benliğimizin parçaları olarak kodlayabiliyoruz. Bu açıdan “Geçmiş” bize, sık sık ziyaret ettiğimiz belki terk edemediğimiz benlik algılarımızı da gösteriyor. Aslında kendimizle ilgili aldığımız kararların çoğunu […]

Yaşam yolculuğu biraz çıktığımız seyahatlere benzer. Yola bir kez düşünce artık bir yanımızla yolun bir parçası hâline gelir, kendimizi yeni bir gerçeklik durumunun içinde buluruz. Yolculuk başladığında yolcu mu yola gelir, yollar mı yolcuya hiç belli olmaz; tam anlamıyla öngörülemez bir macera, kimi zaman en basit olduğunu düşündüğümüz yolculuklarda bile bizi bulabilir. Bazen varış noktamız şaşar, bazen yolumuz, bazen de biz şaşarız. Her şaşkınlık hâlinde de rotamızı yeniden hesaplarız ancak ne kadar başarılı oluruz o da biraz yolun keyfine kalır. Uzun bir aradan sonra, memleketimizi anne ve babamla birlikte ziyaret etmeye karar verdik.Biraz ilçenin tarihî sokaklarında dolaşıp hasret giderdikten sonra, çok küçük yaşta gittiğim ama çok da hatırlayamadığım, bulunduğumuz yere yakın bir konumda olduğunu bildiğimiz bir nehir kaynağına gitmeyi teklif ettim. Ailem kabul etti, hatta amcam da bu küçük geziye dâhil oldu ve birlikte yola düştük. Yalnız, küçük ve önemsiz bulduğumuz bir sorunumuz vardı, gitmek istediğimiz yerin adını bir türlü anımsayamıyorduk. Yolun bir kısmı zaten babamın bildiği bir yoldu, ancak varış noktasına yakın bir yerlerde doğru yolda olup olmadığımızla ilgili bir tereddüt yaşadı. Sonra biraz küçük ve dar bir tarla yoluna benzeyen bozukça bir şose yolda ilerledik, biçilmiş tarlaların samanlarının üzerinden arabamızla biraz da kayarak hareket ettik. Bulunduğumuz rotaya dair […]

Bilinçaltınızın gücü olağanüstüdür. Size esin verir, yol gösterir, bellek deposundan isimler, olaylar, sahneler çekip çıkarır. Kalbinizi attırır, kan dolaşımınızı, sindirim, özümseme ve boşaltımı düzenler. Yediğiniz bir lokma ekmeği doku, kas, kemik ve kana dönüştürür. Bu süreç, yeryüzünün en bilge adamının bilgisinin ötesindedir. Bilinçaltı zihniniz tüm yaşamsal işlevleri ve bedensel işlevlerinizi kontrol eder ve bütün sorunlarınızın cevabını barındırır. Bilinçaltınız asla uyumaz, dinlenmeye çekilmez. Daima işbaşındadır. Uykudan önce belirli bir şeyin halledilmesi gerektiğini sadece ileterek onun mucizevi gücünü keşfedebilirsiniz. İçinizdeki güçlerin seferber edilerek istenen sonuca ulaşıldığını görmekten haz duyacaksınız. Burada, dünyayı döndüren, gezegenleri yörüngeleri çevresinde hareket ettiren ve güneşi ışıtan kuvvetle sizi temasa geçiren bir güç ve bilgelik kaynağı mevcut. Bilinçaltınız ideallerinizin, özlemlerinizin ve özgecil (kişisel yarar gözetmeksizin başkalarına yararlı olmak -diğerkâm) dürtülerinizin kaynağıdır. Shakespeare, zamanının sıradan insanının erişemediği büyük hakikatleri bilinçaltı ile algılamıştır. Eski Yunan heykeltıraş Phidias güzellik, düzen, simetri ve oranı mermer ve bronza hiç kuşkusuz bilinçaltının açtığı yoldan nakşetmiş, bilinçaltı, İtalyan sanatçı Raphael’in Meryem tablolarını, Ludwig van Beethoven’in senfonilerini yaratmasını sağlamıştır.   Bilinçaltınız Sizin Yaşam Defterinizdir Bilinçaltınıza hangi inançları, teorileri, dogmaları yazar, nakşeder, aşılarsanız onları durum, koşul ve olaylar olarak somutlaşmış halde yaşarsınız. İçeri yazdığınız, dışarıda yaşayacağınızdır. Hayatınızın öznel ve nesnel, görünür ve görünmez, düşünce ve tezahür olmak üzere […]

Disleksi sözcüğünü sözlükten bakmadan yazamayan biriyim. Şahsen disleksiye isim konurken disleksiklere zalimce bir şaka yapılmak istendiğini düşünüyorum. DEB/DEHB (Dikkat Eksikliği Bozukluğu/ Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu) ise sadece birkaç harften oluştuğu için dikkat süresi kısa olan biz DEB/DEHB’liler için biçilmiş kaftan. Pijamalarımla yemek odasında oturmuş altı yaşındaki oğlumu okumaya motive etmeye çalışırken elimde olmadan durumun saçmalığını sorguluyordum. Hafıza konusunda Guinness rekortmeni, aynı zamanda bir CEO, beyin uzmanı ve çok satan yazar olan ben -DEHB ve disleksiyi avantaja çevirmiş kişi- o anda oğlumun beş saniyeliğine odaklanmasını sağlayabilsem sevinçten taklalar atacak haldeydim. Baba olmak hayatta en sevdiğim şeylerdendi fakat o gün beni oldukça zorluyordu. Masada oturmuş kelime kartlarına bakıyorduk ve on dakikadır kelimelerin telaffuzu üzerine çalışıyorduk; fakat çalışmamız iyi gitmiyordu. Lex maskaralığı bırakmıyordu ya da ben öyle sanıyordum. Daha fazla sabredemediğim an geldiğinde çıkıştım: “Lex! Bu kelimeyi nasıl söyleyeceğini biliyorsun. Neden bu kadar oyalanıyorsun peki?” Kartı yüzüne doğru tutuyordum. “Deniyorum, ama bilmiyorum…” Duraksadı ve eşim içeri girince ikimiz de dönüp ona baktık. Oğluma yeniden baktığımda yüzündeki soytarı ifadesinin silinmiş, yanağından da bir damla yaş akmakta olduğunu gördüm. Birkaç saniye sonra kendini daha fazla tutamayıp ağlamaya başladı. Kart elimden düştü. Oğlumu kendime çekip ona sarıldım. “Ne oldu şampiyon?” diye sordum dünyanın en pislik insanı […]

Bu yıl sizin için gerçekten yeni bir yıl olacak mı? Neyi kutluyoruz yeni yılda? Hayatımızdan bir yıl daha eksilmesini mi? Aslında kutladığımız şey, yeni bir seçimimizin başlangıcı. Bu da bu gezegende kalan zamanımızın ve hayatımızın değerini daha iyi bilerek yaşamayı seçmek anlamına geliyor. Yine insanların çoğu yeni yılda hayatlarını daha kaliteli hale getirmek için birtakım değişiklikler yapmak üzere kendilerine söz verecekler. Eski kötü alışkanlıkları bırakmak, yeni yararlı alışkanlıklar kazanmak, aileyle daha çok zaman geçirmek, iş değiştirmek, sigarayı bırakmak, egzersize başlamak ve saire, ve saire… Gerçek değişimin olabilmesi için uzun vadeli tutulacak sözlere, aksiyon planına, motivasyona ve özdisipline ihtiyacımız var. Olabildiğimizin en iyi versiyonu olabilmek için kendimizle yüzleşmekle işe başlamak önemli. Tüm alışkanlıklarımızı uzun sürede edindik. Bir günde ya da çok çaba göstermeden hap çözümlerle değişmesini nasıl bekliyoruz ki? Gerçekleştirmek istediğimiz yeni amaçlar da var; daha önce sahip olmadığımız ama olmak/ yapmak/ sahip olmak istediğimiz amaçlar. Bu hedeflerimizi gerçekleştirmek elbette başarıdır. Ama esas başarı bunları gerçekleştirdikten sonra da istemeyi sürdürmeye devam etmektir. Mutluluk durumu işte budur. Sahip olmayı istediğimiz şeylerden, onlara sahip olduktan sonra da keyif almaya devam etmek. İstediğimizi sandığımız bir şeyi başardıktan, elde ettikten sonra artık onu istemekten vazgeçmek, “Hepsi bu mu?” duygusu yaratır. Bizi doyumsuzluğun batağına biraz daha […]

Varlığına alıştığımız birini artık duyularımızla algılayamamak mı? Manada onunla paylaşım yapamamak mı? Bir arada değilken de birlikte olduğumuzu bildiğimiz, saniyelik bakışlarının yaşattıklarına minnettar olduğumuz, o derin değeri ve değer verme halini hissettiğimiz alanda varlıklarımızı artık doyasıya büyütememek mi? Herkesin bu soruya cevabı/cevapları ayrı olabilir. Ve aynı görünen cevapların bile o bakış açısına göre anlamı, yani ifade ettiği bireysel gerçeklik farklıdır. Bu nedenle önce ilişkideki gerçeklik üzerinden düşünmeye başlayalım. Kendimi sınırlı zihnimle tam olarak anlayamıyor, varlığımdaki sürekli devinimi adlandıramıyorken ilişkilerimde karşı tarafın zihniyle tam olarak anlaşılmak ve tanımlanmak benim için ne kadar gerçekçi olabilir? Cevabın  “İstediğim kadar gerçekçi olmaz” ise devam edebiliriz. Karşı tarafı “tam olarak” anlayamasam da, “tam” olarak hissetmem mümkün mü? Yani onu sınırlı zihnimle tam olarak anlamaya çalışmadan daha gerçek bir yerden idrak etmem mümkün mü? Bir ilişkide iki taraf da kendisini gerçekten seviyorsa her biri “tamlık” duygusuyla ilişkiye başlar, ilişkideki ortak sevgi alanında da birbirleri aracılığı ile farklı tamlık boyutları deneyimlerler. Hiçbir “tamlık hali” diğerinden daha büyük ya da daha gerçek değildir. Karşı taraf aracılığı ile tamlığın farklı katmanlarının hazzını deneyimleyebilme şansımız olur. Bizi madde ve manada birleştiren hazları deneyimlerken, sevginin o ilham dolu yaratım gücünü hissettiren aşka yaklaşabiliriz. Yaşadıklarımızı, o kişiyle farklı kelimeleri kullanarak tanımlamamız ilişkimizdeki […]

Gün ağarıyor. Mavi, pembe, sonra biraz beyaz. Göz kapaklarım işte o zaman ağırlaşıyor. Kulaklarımda aynı uğultu. Karşımda yüzlerce öğrenci. Cıvıl cıvıllar.Göğsümün ortasına iplerle bağlanmış özgürlük anıtı, kapanan bir kapının sesiyle düşüyor. O an kalbim hızla çarpmaya başlıyor ve adımlarını duyuyorum onun. Gözlerim yerde. Yaklaşan yüzüne bakamıyorum. Uyanıyorum. Okulda odamdayım. Havada o tanıdık beklentinin kokusu.“Neredesin?”diye mırıldanan sesimi duyuyorum. Gözlerim bu defa kapıda. Yıllar önce kışı karşılamaya bayıldığım pembe hırkamı giymiş, ilk yayınım üzerinde çalışıyordum. Kapım çaldı. İçimde yine neler yapamadığımı anlatan kasvetle konuşurken çaldı. “Girin.” Kahverengi. Gözlerime ilk değen o güzel, kahverengi saçlarının rengi. Ne güzel renkmiş kahverengi… Küçük bir baş hareketiyle alnındaki perçemi geriye attı. Pırıl pırıl gözlerini gördüm. Şeffaf ama sağlam bir kapının arkasında başka diyarlara açılan derin bir kuyu gizli sanki. Zaman yavaşladı. “Merhaba, Merih ben. Son yılım. Dersinizi almak istiyorum.” Konuşmuyor sadece izliyorum. Devam etti. “Geç kaldım biliyorum. Ama telafi edebilirim” Sesi ne kadar özgüvenli ve coşkulu. “Merih…” derken sesimi tanıyamıyorum. Özenle süslenmiş ama çatallanan bir ses. Gözlerimin parladığını görebiliyor. Gülümseyerek karşılık veriyor. Böyle olunca utanıyorum. Bu heyecan nasıl da özlediğim bir duygu. Sanki bütün odayı masumiyet kaplıyor ve gittikçe soyuyor duyguları. Yoksa zırhını çıkarıp pembe hırkasını giydiği savunmasız bir anda mı bu heyecanı yaşayabiliyor insan? Derslerime […]

Sizde de var mı? Bende kocaman, pırıl pırıl bir tane vardı. Bu büyüteci hayatımın üzerinde gezdirerek, başarısız olduğumu düşündüğüm her konuda, kendime ve yaptıklarıma olabilecek en eleştirel, en küçümseyen, en olumsuz tarafından bakıyordum. Ama iş başarılarıma gelince o büyüteç dönüşüp hani bilir misiniz, dürbüne tersten baktığınızda küçücük gösterir baktığınız şeyi, işte öyle her şeyi küçülten bir cam parçasına dönüşüyordu. Başarılarım ya da olumlu yanlarım öyle az ve önemsizdi ki zorlukla seçiyordum bu cam parçasının ardından. Ve ben bu iki görüntü arasında gidip geldim hayatım boyunca, bunun ne kadar yıkıcı ve yorucu olduğunu bilmeden… Birisi beni tek cümle ile övse, aslında o övgüyü hak etmediğime karşımdakini inandırmak için sayısız cümle ile cevap vermem ve aslında o övgünün karşımdakinin iyiliği ile alakalı olduğuna konuyu bağlamamla sonuçlanan diyaloglar. “Ne var ki, bunu herkes yapar”, “O kadar zeki değilim, yaptığım işlem basit”, “Yok canım o beni sevdiği için öyle söylüyor”, “Çalışkanım ama zaten herkes böyledir” diyerek kendimi ve yaptığım her şeyi önemsizleştirip, değersizleştiriyordum. Hatta bu konuda uzmandım diyebilirim. İlk kimin elinden devraldım bu büyüteci bilmiyorum. Yedi sekiz yaşlarındayken bıktım senden diye bağıran babamdan mı, sıramın kapağına resim çizdim diye beni azarlayan ve cezalandıran öğretmenimden mi, yoksa hatırlamadığım bir sebepten babama beni şikâyet ettiğine kulak […]

Hiç birisinin elleri, gözleri, teni oldun mu? O kadar giydin mi hiç birisini üstüne? Ve o sırada vücudunda dolaşan hormon kokteylini ayırt ettin mi? Peki, kendini onun gözleriyle izlediğini fark ettin mi hiç?  Ve sonra farkında olmadan tüm duygularından haberi olması gerektiğini varsayıp kızdın mı ona? Kendinden bu kadar kopup nerelere gittin? Nereye gidersen git vardığın her noktada kanına karışan kokteyli sen ellerinle hazırladın. Belki sadece “Sen tam da buradasın” diyen bir dokunuşa ihtiyaç duydun. Her şeyin tam da olduğun yerde olduğunu algılamayacak kadar çok görülmedin hayatta belki. Parçalandığını sandın oysa sen zaten bütünün birden fazla parçasıydın. Sadece ben buradayım diye var gücüyle atan kalbinin olduğu bedenini, içinde sınırladığın kimliklerinle birlikte dışladın. Başka bedenlerle bütünleştin, kendi ellerini, gözlerini, tenini aradın. Böylece sevdiğini sandığın herkese onlarda aradığın kendinle ihanet ettin. Sen kendini bulup anlamadan, sevip sarmalamadan kimi gerçekten görüp sevebilirdin? Kötü biri olduğun için değildi hiçbiri. Aksine gerçekten sevememenin yükü ağırdır. O boşluğu doldurmak için tatmin olamayan bir sevilme ihtiyacı içine girer, kendimize dünyayı dolaylı yoldan dar ederiz. Kendi değerinin farkında olup, sevme inisiyatifini alamamanın esareti zordur. Birine kızıyorsan, hatta öfkeliysen kendini korumak için onu sevmemen gerektiğini düşünmek, bunu kendine yakıştıramamak sığmadığın bir kıyafeti giymeye çalışmak kadar nafiledir. Yalandır. Oysa kendini […]

Ünlü düşünür Immanuel Kant, “Aydınlanma Nedir?” adlı kült yazısında aydınlanma üzerine çok önemli değerlendirmelerde bulunur. Kant bu değerlendirmelerinde aydınlanma sürecinde bireyin kendisine düşen sorumluluğun altını dikkatle çizer. Aşağıda alıntılanan bölüm bununla ilgilidir: “Benim yerime düşünen bir kitabım, vicdanımın yerini tutan bir din adamım, perhizim ile ilgilenerek sağlığım için karar veren bir doktorum oldu mu, zahmete katlanmama hiç gerek kalmaz artık. Para harcayabildiğim sürece düşünüp düşünmemem de pek o kadar önemli değildir; bu sıkıcı ve yorucu işten başkaları beni kurtaracaktır çünkü.” (I. Kant, Aydınlanma Nedir?, 1784)   Tıpkı yukarıda Kant’ın da söz ettiği gibi bilinç seviyemizi geliştirmenin olmazsa olmazı hayatımızda her anlamda sorumluluk alabilmektir. Ancak burada asıl sorun çoğunlukla bunu istesek bile nasıl yapacağımızı bilememekten kaynaklanır. Çağımızda korku, her bir yanımıza öylesine işlemiştir ki olandan olduğu için olmayandan ise olmadığı için korkarız. Hatta bu yarı nevrotik hâl benliğimizi öylesine sarmıştır ki etrafta korkacak bir şey bulamazsak kendi nabzımızı kontrol ederek kalp krizi geçirip geçirmeme ihtimaline dair düşüncelerin içinde kıvranabiliriz. İşin kötüsü bir yanımız, (eğer hâlâ biraz kaldıysa) sağ duyumuz bize yaptığımız şeyin anlamsızca olduğunu söylemesine rağmen karşı konulmaz bir güdüyle hareket etmeye devam ederek korku mıknatısına bitkin düşüne kadar çekilmeye devam ederiz. Diğer yandan, hâlâ bizimle olan sağ duyumuz yaptığımız şeyin […]

Pek çok insan, uyku sürecinin doğal şekilde gelişmesinin önündeki engelleri kaldırmaya odaklanmak yerine, uykuyu analiz ederek, planlayarak ve düzenleyerek aşırı düşünmeye meyillidir. Uykuya dalma modelleri, bedeninizin her gece çok ihtiyaç duyduğu dinlenme, toparlanma ve nekahete ulaşması için alan yaratarak tam da bunu yapar. Bedeninizi her akşam uykuya hazırlamak için, ona gevşemesini ve kendini güvende hissetmesini sağlayan ipuçları verin. Uyumadan birkaç saat önce zihinsel veya duygusal olarak uyarıcı veya stresli filmler izlemekten, kitaplar okumaktan vb. kaçının. Eğer size bir şeyler hatırlatan bir kitap okur veya Netflix’te psikolojik bir gerilim filmi izlerseniz uykuya dalmanızı daha zorlaştırabilecek duygusal bir heyecan ve belki de bir stres yaratırsınız. Uyumadan önceki saatlerde, işle ilgili elektronik postaları kontrol etmek veya IKEA mobilyalarını monte etmek gibi yıldırabilen veya tetikleme potansiyeli olan aktivitelerden kaçının. Bunlar sizi sabah da bekliyor olacaktır. Yatmadan birkaç saat öncesine dek yoğun egzersizden de kaçının. Eğer programınız akşam egzersiz yapmanıza izin veriyorsa, derin bir uyku için gereken melatonin salgısını bastıran bir stres yaratmayan yoğunluğu düşük egzersizler seçin. Eğer akşam egzersiz yapmanız gerekiyorsa, yoğun pedal çevirmektense dinlenme yogası yapmanız daha iyidir. Birlikte uyuduğunuz biri varsa yatmadan hemen önce yoğun duygusal konuşmalar yapmaktan uzak durun, çünkü bunların stres yaratma ve uykuyu kaçırma potansiyeli yüksektir. Yatmadan önce yapılan […]

Sevdiğiniz birinin bir yeme bozukluğuyla mücadele ettiğini görmek çok korkutucu olabilir, çoğumuzun doğal içgüdüsü ilgi ve destek sunmak ve onların iyileşmesine yardımcı olmaktır. Ne var ki yeme bozukluğu olan biri, sorunu olduğunu kabul etmezse kızabilir ve size ve yardım etme çabalarınıza sinirlenebilir. Bu durumda şu üç noktayı hatırlamalısınız: sakin olmak, ilgilenmek ve şefkat göstermek; bu da, sevdiğiniz kişinin ne hissettiğini anlamaya çalışmak fakat aynı zamanda bu konuyu konuşmak istediğinizde kaygılarınızı açıkça ve dürüstçe dile getirmek ve sonuçta onun için en iyisini yapmaktır. Şöyle bir şey demek isteyebilirsiniz, “Yeme konusunda bir mücadele içinde olduğunu ve kilo verdiğini fark ettim… Şu anda durumun senin için zor olduğunu görebiliyorum. Konuşabilir miyiz?” Yine konuşma süresince sakin kalmanız önemlidir. Bazen ona katılmazsanız en iyisi bunu kabul etmektir; mesela, şöyle diyebilirsiniz, “Şu anki sağlık durumunla ilgili görüşlerimizin farklı olduğunu görebiliyorum. Lütfen bu kadar çok kilo vermenin beni son derece kaygılandırdığını anlamalısın fakat aynı zamanda benim gibi düşünmediğini anlıyor ve sana saygı duyuyorum, ayrıca bunu büyük bir mesele haline getirdiğimi düşündüğünü de tahmin ediyorum. Bu konuyu şimdilik burada bırakacağım fakat bana söylediklerini düşüneceğim ve senin de benim söylediklerimi düşüneceğini umuyorum. Belki bir orta yol bulabiliriz. Biraz geri çekilip düşündükten sonra bunu tekrar konuşalım. Önemli olan seni sevmem […]

Çiftlerle yaptığım çalışmalarda birinin hep, “İlişkimizde hep bir şeylerin eksik olduğunu hissettim” dediğini çok işitmişimdir. Danışanla birlikte bu duyguyu araştırmaya çalıştıkça, onun sadece bilişsel değil içsel olduğunu da keşfederiz. Danışan, eksikliği vücudunda hissetmektedir. Genellikle eksik olan şey partnerlerden birisinin tam bağlılığıdır. Bağlılık eksikliği nedeniyle birisi sürekli olarak daha fazla talepkar olurken, diğeri de refleks olarak kendisini geri çeker. İlişki, sürekli bir kaçma- kovalamaca dansına dönüşür. Bunun sık görülen bir örneği de, 15. bölümde anlatmış olduğum, insanı bunaltacak derecede başat davranmak ve aşırı kayıtsız kalmaktır. İnsan, ilişkisinde bir şeylerin eksik olduğunu hissedecek olursa, bu genellikle, partnerlerden en azından birisinin ötekini gerçek anlamda seçmemiş olduğu anlamına da gelir. Güvenliği, samimiyeti, parayı, koşulları ya da bağlantıları seçmişler ama diğer kişiyi seçmemişlerdir. Milyoner ile onunla parası için evlenen genç kadın klişesi bu şablona tam anlamıyla uyar. Lüks hayat yaşadıktan birkaç ay ya da birkaç yıl sonra, genç kadın bir şeylerin eksik olduğunu duyumsamaya başlar. Milyoner de karısına yeni bir ev, abartılı bir tatil ya da aşırı lüks ve harika bir başka şey sağlayarak yanıt verir. Bu durum da işleri kısa süreliğine yatıştırır ama sonunda aynı problem tekrar yüzeye çıkar çünkü kadın kendi bütünselliği içinde davranmaya başlamıştır. Taraflardan birinin bir şeylerin eksikliğini hissettiği diğer örneklerde, […]

İlkokul ikinci sınıf öğrencisiyken, öğretmenimizin bazı favori öğrencileri vardı. Sadece bu öğrencilere soru sorar ve sürekli olarak onları överdi. Kendimi “ana karakterin yanında oturan bir misafir oyuncu” gibi düşünürdüm. Şimdi düşününce, öğretmenim gerçekten bu öğrencilere ayrıcalık tanımış olmalı; çünkü ben bile çocukken bunu tam anlamıyla hissetmiştim. Sonradan öğretmenimizin rüşvet aldığının bilindiğini öğrendim. Bir defasında annemi okula çağırmış ve annem hiçbir hediye getirmeden geldiğinde annemi azarlamıştı. Bu öğrencilere ayrıcalık tanımasının başka bir nedeni olmalıydı. Ancak o zamanlar yetişkinlerin de hatalar yapabileceğini bilmiyordum. Sadece “ben ana karakter değilim” diye düşündüm ve bu düşünce uzun süre benimle kaldı. Bu dünyada, birçok tuhaf ve acınası insan var. Bu insanlar çocukken bizi yaralıyor ve çözümlenmemiş sorunlar gibi hâlâ peşimizi bırakmıyor. İşte bundan ötürü birçok kişi şu anki sorunlarını geçmişine dayanarak yorumlar. Özgüvenimin olmamasının nedeni, o öğretmenin ayrımcılığıydı; geri kazanmamın nedeni ise ebeveynimin beni yetiştirme tarzıydı ve kendimi diğerlerinden aşağıda hissetmemin nedeni ise diğer çocuklar tarafından zorbalığa uğramamdı. Bu kısma kadar doğru. Ancak şu anki sorunları geçmişten yola çıkarak anlamaya çalışmamızın nedeni, geçmişte kalıp gecikmiş bir telafi elde etmek ya da kendimize acıyıp sonunda talihsiz bir prenses muamelesi görmek değil; geçmişle gelecek arasındaki bu bağı kesip hayatımızda ilerleme kaydetmektir. Bu dünyada acınası, beceriksiz ve olgunlaşmamış insanlar […]

İşyerinizde zor bir insanla uğraşmak zorunda kaldığınız oldu mu? Kendi kendinize “elbette” derken dışarı verdiğiniz nefesi duyar gibiyim. Zor insanlar, hayatın kaçınılmaz bir parçasıdır, çünkü insanlar kaçınılmaz olarak zordur ve ofislerimizi, sosyal medyadaki kanallarımızı katlanamadığımız insanlardan temizleme fikri harika gelse de bu mümkün değildir. Bunun yerine hikâye anlatıcılığı konusunda bildiklerinize başvurun. Unutmayın, herkesin içinde bir ömür birikmiş hikâyeler vardır ve bu hikâyeler onların, çevrelerinde -ki bu çevreye onların yanında olan insanlar da dahildir- olup bitene nasıl tepki verdiğini etkiler. Sizin işiniz bu tepkileri daha iyi anlayabilmek üzere bu hikâyeleri görmeye çalışmaktır. Brene Brown şöyle der: “Tanımadığınız birinden nefret etmek kolay değildir. Aynı eve taşının.” Abraham Lincoln da bütün bilgeliğiyle “O adamdan hoşlanmıyorum. Onu daha iyi tanımam lazım” demiştir. Ve kimsenin hikâyesini tam olarak bilemeyeceğiniz için insanlara merhametle yaklaşmanızı öneren o alıntıyı da mutlaka görmüş, hatta belki paylaşmışsınızdır. Kendi hikâyelerinizi anlamanın olaylara daha olumlu tepkiler vermenizi, daha yapıcı olmanızı sağladığından konuşmuştuk. Başkalarının hikâyelerini anlamak da aynı etkiyi yaratır ve bu yöntem özellikle de işyerinde çok işe yarar. Yıllar önce, kendisiyle nedense bir türlü kalıcı bir uyum yakalayamadığım bir kadınla çalışıyordum. Bazen, tamamen uyumluyken, büyük bir iş üzerinde çalışmaya gömülüp saatlerce birlikte hareket edebiliyorduk; ama sonra aradan birkaç gün geçince onun benimle […]

İki tür para vardır: Mutlu Para ve Mutsuz Para. Mutlu Para on yaşında bir çocuğun Anneler Günü’nde annesine çiçek almak için kullandığı paradır. Mutlu Para ebeveynlerin çocuklarını futbol kampına veya piyano kursuna gönderebilmek için her hafta birkaç dolar tasarruf etmek adına seve seve kuruşun hesabını yaptığı paradır. Bildiğimiz paranın Mutlu Para olabilmesinin pek çok yolu vardır:   Zor durumdaki bir aile üyesinin sıkıntıdan kurtulmasına yardım etmek. Bir kasırgadan etkilenmiş mağdur insanlara birkaç dolar göndermek. Bir evsizler barınağı adına kurabiye satmak. Bir iş veya kamu projesine yatırım yapmak. Yapılan iş veya verilen hizmet karşılığında memnun müşterilerden para almak.   Sevgi, ilgi ve dostlukla dolaşımda olan bütün paralar Mutlu Paradır. Mutlu Para insanların gülümsemesini, sevildiğini ve önemsendiğini hissetmesini sağlar. Pek çok bakımdan sevginin aktif -insanların görebildiği, hissedebildiği ve dokunabildiği- bir şeklidir. Çoğunlukla para diğer insanlara başka hiçbir şeyin yapamayacağı şekilde yardım edebilir. Mesela, biri yangında bütün evini kaybetmek gibi son derece zor bir dönemden geçerken “düşünceler ve dualar” ve “iyi titreşimler” bir noktaya kadar işe yarar. Ancak paranın, iyi titreşimlerin yapamayacağı şekilde, bir ailenin tekrar ayağa kalkmasına, yiyecek almasına ve geçici bir barınak edinmesine yardım edeceğini garanti ederim. Bunun tersine, Mutsuz Para kira, fatura ve vergiler için gönülsüzce ödediğiniz paradır. Hayal gücümüzü […]

  “İnsanın iki hayatı vardır; ikincisi, tek bir hayatı olduğunu fark ettiğinde başlar.” Yukarıdaki alıntı Çinli filozof Konfüçyüs’e atfedilir; ama son yıllarda Ortadoğu üzerine yazan Amerikalı gazeteci Steven Sotloff ile çok daha yakından ilişkilendirilmiştir. Sotloff, 4 Ağustos 2013’te Türkiye’nin Suriye sınırından geçtikten sonra IŞİD tarafından kaçırıldı. Bir yıldan uzun süre esir tutuldu. Bu süre boyunca ailesi ve hükümet görevlileri onun serbest bırakılmasını sağlamak için uğraştılarsa da başarılı olamadılar. 2 Eylül 2014’te Sotloff öldürüldü. IŞİD internette onun bağlanmış halde dizleri üzerine çökmüşken kafasını kestikleri videosunu yayımladı. Sotloff için düzenlenen anma töreninde kendisinin kaçak yollarla ailesine ulaştırdığı mektuptan pasajlar okundu. Bu mektupta Sotloff Konfüçyüs’e atfedilen alıntıyı kendi sözleriyle aktarıyordu: “İnsanın iki hayatı vardır ve bunlardan ikincisi, tek bir hayatı olduğunu fark ettiğinde başlar.” Bana göre bu sözler herhangi birimizin duyabileceği en önemli gerçeği ortaya koymaktadır. Steven Sotloff’un hayatı kendi sözlerindeki bilgeliği tamamen benimseme fırsatı bulamadan sona ermiş olsa da bu, terör ve trajediyle yüz yüze gelen pek çok insanın paylaştığı bir bilgeliktir. Ben bir afet psikoloğu olarak bu sözlerdeki gerçeği -hayatın en kötü zamanlarda en güçlü şekilde parlayabildiğini- fark edeli otuz yıldan fazla oldu. Mart 1987’de Herald of Free Enterprise, İngiltere’ye gitmek üzere Belçika’nın Zeebrugge limanından ayrıldı. Gemide 500 yolcu, 80 kişilik […]

Ana çakra tipinizi keşfetmek size özgü mutluluk, anlam ve odaklanma tipinize dair önemli bir anlayış da sunar. Bu belki de bu kişilik analizi ve kendini eğitme sistemini diğer pek çoğundan ayıran tek faktördür. Bu her şeyden çok değer, anlam ve amaçla -varlığınızın özündeki en temel özlemlerle- ilgili bir sistemdir. Zamanla üstlenebileceğiniz toplumsal rolün tersine, yaşamdaki en büyük potansiyelinize ve özgün rolünüze ışık tutar. Bu sistem iki basit ilkeye dayanır: Hayattaki amacınız tipinizin özünü tam anlamıyla temsil etmeye başladığınızda gerçekleşir. Hayatta mutluluğa, özünüze uygun yaşadığınız zaman ulaşırsınız. Başka bir deyişle, gerçek tipinizi bildiğinizde, neden burada olduğunuzu da bilirsiniz. Ancak tipinizi gerçekleştirmek için yaşamadığınız zaman, başka biri olmaya uğraştığınız için hayli mutsuz olduğunuzu görebilirsiniz ve tabii bu hiçbir zaman yapıcı olamaz. Aslında, gerçek çakra tipiniz çoğunlukla düşündüğünüz ya da olmak istediğiniz şey değildir. Bazen gerçek amacınızı gizleyen alışkanlıklar, toplumsal şartlanma ve kendini yanlış anlama onun üstünü örtebilir. Ruh tasarımınızı bilmediğiniz veya anlamadığınız zaman tam olarak kim olduğunuzu söyleyemezsiniz. Ve kendinizi böyle yakından hissetmediğinizde de sizin için doğru olan yolda size destek olmayan yerlerle ve insanlarla karşı karşıya gelme riskine girersiniz. Toplumsal baskılar, insanların beklentileri ve gerçekliğin değerini ve anlamını sizden çok farklı algılayan baskın insanlarla çok fazla zaman geçirmek sizi gerçek doğanızı […]

Eski bir hata kadar aşina Ve pişmanlık kadar boşuna -Edward Arlington Robinson, “Bewick Finzer” Pişmanlık içsel eleştirmenin en sevdiği spordur. Pişmanlık, şimdi hata olarak gördüğümüz geçmiş seçimlerimize hayıflanmaktır. Geçmiş silinemeyeceği için geçmişe dair pişmanlıklar da silinemez. işimiz pişmanlıklardan kurtulmak değil; onlarla bilinçli ve faydalı bir şekilde baş etmektir. Geçmişte olanları resmin tamamı olarak almak zorunda olmadığımızın farkına vararak işe başlayabiliriz. Pişmanlıklar bizi çıkmazda tutar çünkü içsel eleştirmenimiz söylenip durur: Bir sürü hata yaptın çünkü yetersiz ve yeteneksizsin. Hiçbir  şeyi yoluna koyamayacak ve yeni bir şey deneyemeyecek kadar berbat durumdasın. Hepimizin zaman zaman hata yaptığı, eyleme geçmekte başarısız olduğu, bilgece olmayan dürtüsel seçimler yaptığı gerçeğini bir kez kabul ettiğimizde pişmanlık artık utanç verici olmaktan çıkar. Bu, tüm o cezbedici entrikalarıyla insanlık açmazlarına evet demekle ilgilidir. Henüz konuşmuş olduğumuz gibi, baktığımız şey  insanlık deneyiminin olmazsa olmazlarıdır ve biz onları bize özgü sanırız. Ne var ki kişi izole olduğunda pişmanlık bundan beslenir: Sadece ben bu derece aptal olabilirdim. işin aslı, hepimiz o derece ve daha da beter aptallıklar yaparız. Bu kırılgan insanlık ailesi içindeki şefkatli benlik algımız pişmanlığın etkisini azaltır. Bu bağlamda pişmanlık, alçakgönüllülük erdemi geliştirmemize yardım edebilir. Diğer taraftan pişmanlık yasla da ilgilidir. İngilizcedeki pişmanlık sözcüğünün (regret) kökeni olan gret “yas” anlamına gelir. […]

Biz partnerimizi olduğu gibi kabul etsek de o kendini kabul etmeyebilir. Aslına bakarsanız çoğu insan statükoya bağlı yaşamaktan memnun değildir; aksine, kendi yararına olacak şekilde büyüyüp gelişmek ister. Sevdiklerimiz de bunun istisnası değildir ve bunu bizim tam desteğimizle birlikte kendi istedikleri şekilde yapmayı hak ederler. Bu da bizim kenara çekilmemizle başlar. Bunu yapamıyorsak aynaya bir bakmamız gerekebilir. 2018’den bir araştırma, kim olduğumuzdan emin olmadığımızda ve bu konuda kafamız karışık olduğunda partnerimizin gelişimini desteklemekte başarısız olduğumuzu bulmuştur. Kendimizi iyi tanımazsak partnerimizin değişme arzusu bize tehditkâr gelir, çünkü bizim de değişmemiz gerektiğini düşünürüz. Öte yandan partnerimiz eyleme geçmek istediğinde ona karşı sevecen ve destekleyici olursak bu sadece onun gelişimine yardım etmez; ilişkimize de katkı sağlar. Tam bir kazan-kazan senaryosudur. Partnerimizin yolundan çekilmekten daha iyisini de yapabiliriz. İlk adım, ki bu önemli bir adımdır, partnerimizin geliştirmek istediği şeyin tamamen kendi seçimi olduğunu ve bunun bizim tercihlerimizle hiçbir ilgisinin olmadığını anlamaktır. Neyin değişeceği, bunun ne zaman olacağı ve nasıl gerçekleştirileceği tamamen onun vereceği kararlardır. Biz sadece onun yanında yer alıp destek olan ve elimizden geldiğince yardım etmeye çalışan yoldaşlar olabiliriz. Yani bizim, partnerimizin “heykeltıraşı” olmamız gerekir. Bu kulağa fazla hükmedici geliyorsa Michelangelo’nun heykeltıraşlığa bakış açısını dikkate aldığınızda aslında daha pasif ve destekleyici bir şeyden […]

Akbelen’de ağaçlar neden kesiliyor? Ağacı kesip altından kömür çıkarmak için.   O kömürü ne yapacaklar? Termik santralde yakıp elektrik elde edecekler.   O elektrik ne olacak? Buzdolabı, çamaşır makinası, bulaşık makinası, ütü, aydınlatma için kullanılacak.   Dışarıda saklayacağın bir şeyi boşu boşuna buzdolabında tutarsan fazladan bir ağaç kesilecek.   Çamaşırları tam kirlenmeden yıkarsan bir ağaç daha kesilecek bir de fazladan su kullandığın için bir dere daha kuruyacak, ağaçlar susuz kalacak.   Sabahtan akşama aynı bardak yerine farklı bardaklarla çay içersen, boş yere bulaşık makinası fazladan çalışacak, bir ağaç daha kesilecek, dereler kuruyacak ve fazla deterjan kullanacağın için toprak zehirlenecek.   Gereksiz ütü yaptığında iki ağaç birden kesilecek.   Tuvaletin ışığını, monitörün ışığını, masa aydınlatmanın ışığını kapatmadığında, izlemediğin televizyonu açık unuttuğunda bir ağaç daha kesilecek.   Tuvalet kağıdını fazla kullandığında, yeni kâğıt yapmak için bir ağaç daha kesilecek.   Geride kalan ağaçlar “ eyvah kesilme sırası bize geliyor” diye ağlamaya başlayacaklar.   Ağaçları ağlatmayın, ağaçları kucaklayan Zehra teyzeleri üzmeyin. Lütfen ama lütfen🙏. Sezai D. Şahinbey    

Hikayelerimizin tutsaklığından kurtulmak için, kendi isteğimizle yarattığımız kozanın rahatlığından, yine kendi isteğimizle vazgeçmeye razı olmalıyız. Bir zamanlar, yaşlı ve bilge bir kadına soru soran genç kızın öyküsünü dinlemiştim. “Nasıl kelebek olunur?” diye sordu kız. Yaşlı kadın, yüzünde kocaman gülümsemesiyle ona göz kırptı ve şöyle yanıt verdi: “Uçmayı o kadar çok istemelisin ki bu uğurda tırtıl olmaktan bile vazgeçebilmelisin.” Bazen, hikayelerimizin kabuklarını kırmak çok acı verir ve çok fazla zamanımızı alabilir. Ancak, onlardan kurtulduğumuz anda ruhumuzu özgürleştiririz, duygusal ve ruhsal özgürlüğümüzün tadını çıkartırız. Hikayelerimizden dışarıya adım atmanın ilk koşulu onları kayıtsız şartsız, her yönleriyle sevmek ve onlara saygı göstermektir. Onlar sayesinde kazandığımız deneyimlerin ve bunlardan çıkarılacak derslerin farkına varmalıyız. Sadece ama sadece bu dersleri içimize sindirdikten sonra onlarla barış yapabilir ve hayallerimizi gerçekleştirmek için yolumuza devam edebiliriz. Kendimize duyduğumuz ebedi kinimiz beni hep şaşırtmıştır. Niçin yirmi, otuz yıl önce olmuş bir olay için hala kendimizi suçluyoruz? Niçin kendimizi geçmişimizdeki acılardan tamamen kurtulmaya layık görmüyoruz? Yıllarımı bu sorunun yanıtını bulmaya harcadım. Niçin kendimize karşı bu kadar acımasız oluyoruz? Kendilerini sürekli sabote eden insanlar gördüm. Hayatlarının en önemli ihtiyaçlarını kendilerinden çalan hırsızları ve ruhlarının gıdalarından kendilerini yoksun bırakan zalimleri gözlemledim. Acaba bir açıdan, sürekli kendimizi öldürmeye mi çalışıyoruz veya bütünümüzü olmasa bile, kötü […]

Değişim sözcüğü size neyi çağrıştırıyor? Ya transformasyon yani dönüşüm? Değişmeyen tek şey değişimin sürekli olduğudur. Yeni ve çelişkili bir bilgi ya da deneyimle karşılaştığımız zaman düşüncelerimiz dört yolla değişir; 1) İstisnalar kuralı bozmaz: Bu, en basit ve en sınırlı değişim yoludur. Arada bir “mutlak doğru” olarak kabul ettiği bir kurala uymayan bir deneyim yaşasa da kişi bu istisnai olayın kuralı bozmadığını savunur. Örneğin, materyalist dünya görüşünü savunan bir yayıncı arkadaş, telepati denilen bir şeyin varlığına inanmıyordu. Ona göre telepati boş ve saçma bir şeydi. Gerçi kendisi bir arkadaşını yoğun olarak düşünürken o arkadaşından telefon gelmesi, yedi yıldır görmediği bir dostunu hiçbir neden olmaksızın düşünürken yolda karşısına çıkması gibi olayları yaşamıştı. Ama bunlar yalnızca tesadüftü. Telepati olduğunu kanıtlamazdı. Kendi doğrularının “mutlak doğru” olduğunu düşünen kişiler, bu doğruları sarsan bir olayla karşılaştıklarında bunu inandıkları “mutlak” kuralları geçersiz kılan bir “yeni gerçek” olarak algılamak yerine, bu tür açıklanmayan olayların kuralları değiştirmediğini savunur. İçten içe kendi inançlarından şüphe etmeye başlasalar bile. 2) Basamak değişim: Yavaş yavaş oluşan bu değişimde kişi değiştiğinin farkına bile varmaz. “Ben eskiden neysem şimdi de oyum. Asla değişmem” diye nutuk atan kişiler -en sıradan ve sayıları en çok olan- bu sınıfa girerler. Bunlar değişimden en çok korkan, ruhsal boyutta en […]

2019 tarihli bir Birleşmiş Milletler raporu şöyle diyor: “İnsanın eylemleri diğer türleri her zaman olduğundan daha fazla tehdit ediyor.” Bu, sindirmesi zor bir gerçek. Yaptığımız makinelerin verebildiği zarar konusunda gerçekçi olmamız gerekiyor. İnsanların dünyayı mahvetmesiyle ilgili sorunun asıl cevabı eyleme geçmekte ve bu konuda neler yapacağımızda yatıyor. Genç aktivist Greta Thunberg bizi iklim kriziyle ilgili paniğe sürükledi. Çocuklarımız ve onların çocukları bir bedel ödeyecek. Greta ayrıca bize hiç kimsenin bir fark yaratmak için fazla küçük olmadığını da gösterdi. Umut var; ama bu umut hükümetlerden ya da kurumlardan değil, insanlardan geliyor. Greta şöyle diyor: “Şimdiye dek bilinçsiz yaşamış insanlar artık uyanmaya başlıyor ve bir insan bilinç kazandığında değişmeye başlar. Değişebiliriz. İnsanlar değişmeye hazır ve umut budur, çünkü demokrasimiz var.” Çocuklarınızla bu konu hakkında konuşurken fazla karamsar olmayın. Konuyu onlara bağlayın. Onlara Greta’dan bahsedin. Fark yaratmalarına yarayacak küçük değişiklikler yapmaları için destek ve yardımcı olun. Our Kids’ Climate adlı iklim -ebeveyn ağının kurucusu ve yayımlanmak üzere olan Talk to Children about Climate Change: A Handbook for Parents (Çocuklarınızla İklim Değişikliğini Konuşun: Ebeveynler İçin El Kitabı) adlı kitabın yazarı Frida Berry Eklund’la irtibat kurdum. Frida bir bilgi deryası ve çocuklarımızla “yeryüzü krizi” (onun deyimini kullandım) hakkında yaşlarına uygun şekilde konuşabilmemiz için birkaç fikir […]

Köylerden birinde Ankhar adında bir adam yaşarmış. Kendi halinde biriymiş. Tarlada işine gelir gider, evde karısı onu bekler; sıradan bir hayat yaşarlarmış. Bir gün Ankhar hasta olmuş ve çareyi uzak diyarlarda aramak için eşini ve çocuklarını köyde tek başına bırakarak, yola koyulmuş. Karısı Meyd kocasının yokluğuna alışamadığı için hasta olup yataklara düştüğünde kızı Ceyd’in çalışıp evi geçindirmekten başka çaresi kalmamış. O zaman kadar tüm hayatını evde, el bebek gül bebek geçiren Ceyd ne yapsın, nereden başlasın bir türlü bilemiyormuş. Bildiği tek şey eğer çalışıp para kazanmazsa aç kalacağıymış. Hatta sadece kendisi aç kalsa yine iyi, tüm ailesi aç kalacakmış. Ceyd de buna razı olamayacağı için ne iş olursa olsun çalışmaya kararlıymış. Pamuk tarlasında başlamış önce. Bembeyaz pamuklar gözüne pek bir hoş görünmüş. “Ah” demiş kendi kendine “İşte hayallerimin yaşamını bembeyaz tarlada çalışarak karşılayabilirim!” Gel zaman git zaman yorulmuş Ceyd. Ne tarla eskisi kadar beyaz görünüyormuş gözüne, ne de yaptığı işe dermanı kalıyormuş. Kendini çaresiz hissederek toplarken pamukları, uzak diyarlardan gelen tüccarlarla yolu kesişmiş Ceyd’in. Çölü geçip başka diyarlara giderse, daha çok para kazanabileceği bir iş bulabilirmiş. Hem belki tüccarlardan biri onu beğenir ve evlenirse hiç çalışmak zorunda kalmazmış. Takılmış tüccarların peşine, ipekli elbiseli kadınlar gözüne pek bir hoş görünüyormuş kervan […]

Çocukluk çok naif, çok kırılgan bir dönem… Başınızı biri okşasa, bir küçük hediye verse, parka götürse, sizi takdir etse, sizinle oyun oynasa o an sizi çok mutlu ediyor ama anlamlı ve derin bir iz bırakmıyor. Bu güzel anıların hayatınızda derin biz iz bırakması için ya sürekli olması ya da çok şaşırtıcı olması gerekiyor. Ama tam tersi biri size kızdığında, eleştirdiğinde ya da suçladığında, özellikle bunları sizi çok utandıracak bir şekilde yaptığında o utanç ömür boyu sizinle yaşıyor, varlığınıza siniyor, bir gölge gibi sizi takip ediyor. Çocukken gelişebilmek, öğrenebilmek, büyüyebilmek için sonucunu hesap etmeden içgüdülerinizle hareket ediyorsunuz. İşte yetişkin dünyasında film tam da burada kopuyor. Sabırsız, anlayışsız, mükemmeliyetçi, öfkeli ya da safça sadece ne yaptığının farkında olmayan bir yetişkinin verdiği olumsuz ve kırıcı tepki, sadece birkaç yıldır dünyada olan ve hayatı yavaş yavaş keşfederken hatalar yapan sizi alt üst ediyor. Kendinizi savunamamanın, savunacak yeterli kelime bulamamanın ve hatta neye kızıldığını bile algılayamamanın çaresizliği ile azarlanırken başınız önde yerdeki taşlara bakabiliyorsunuz sadece. O an bunun gelecekteki etkisinin ne olacağını kestiremiyorsunuz elbette. Sisli bir çocukluk anısı sandığınız şey daha sonra hayatınızı kaplayan bir hüzne dönüşüyor, nereden çıktığını anlamak için çok uğraşacağınız, içinizi yakan, büyüdükçe derinlere daha çok gömülerek sizinle yaşayan ağır bir hüzne… […]

İşyerinde mobbing, kavramsal olarak geçmişi yakın tarihe dayansa da varlığı uzun süredir bilinmektedir. Mobbing kelime olarak “mobile vulgus” sözcüğünden gelmektedir ve “kararsız, kalabalık, şiddete yönelmiş topluluk” anlamına gelmektedir. Örgüt psikolojisinde ilk olarak Alman asıllı İsveçli Örgüt psikoloğu Leymann tarafından tanımlanmıştır. 1980’li yıllardan beri varlığı bilinen mobbing endüstrileşmenin hızlanmasıyla beraber giderek yaygınlaşan önemli bir sorun haline gelmiştir. Amacı, kişiyi kurumdan uzaklaştırmak olsa da kurum içi rekabet, dengesiz görev ya da ücret dağılımı, adaletsiz ödül sistemi, kişilerarası çatışmalar, kıskançlık gibi sebeplerle de ortaya çıkabilmektedir. Leymann, “mobbing” kelimesini “birine karşı çeteleşme” veya “psişik terör” anlamında kullanmıştır. Çalışanların, hedef bir çalışan üzerinde “bir araya gelmelerini” ve onu psikolojik tacize maruz bırakmalarını içerir. Bu “mobbing” davranışı, mağdur için ciddi psikolojik ve mesleki sonuçlar doğurmaktadır. Peki, işyerindeki her kişilerarası sorun ya da sorunlu davranış mobbing midir? Ya da mobbing’i ayırt edebilmenin yolu nedir? Kriterleri nelerdir? Kanıtlanabilir mi?  Önlenebilir mi? Mobbing’in varlığından söz edebilmek için mağdur durumundaki çalışanın zarar görmüş olması yani fiziksel ya da psikolojik sağlığının, işinin ya da çalışabilirliğinin etkilenmesi gerekmektedir. Bu eylemler sıklıkla (neredeyse her gün) ve uzun bir süre boyunca (en az altı ay boyunca) gerçekleşir; bu sıklık ve süre nedeniyle mağdur önemli ölçüde psikolojik, psikosomatik ve sosyal sefalete varan sorunlarla boğuşmak durumunda […]

Bu sorunun cevabı aşikâr gibi görünse de yıllar içinde kendilerini kaybetmenin neden sorunlu olduğunu anlamakta zorlanan o kadar çok ebeveynle konuştum ki bu konuya değinmek istiyorum. BU SİZİN İÇİN İYİ DEĞİLDİR. Ne zaman bir patlama yaşasanız sinir sisteminiz alarma geçer, stres hormonlarınız tavana fırlar, bu da bedeninizin hemen her parçasını olumsuz etkiler. Kronik stres tansiyonunuzun artmasına, bağışıklık sisteminizin zayıflamasına, migren ağrıları çekmenize ve iyi uyuyamamanıza neden olabilir. Sık yaşanan patlamalar ve buna bağlı stres uzun vadede sağlık sorunlarına yol açar. Bununla birlikte konu sadece bedeniniz üzerinde oluşan etki değildir. Zamanla patlamalarınız beyninizi resmen yeniden kodlar. Elbette ki olumsuz anlamda… Çocuklarınız karşısında kendinizi kaybettikçe nöral “kendini kaybetme” bağlantılarınız daha da güçlenir ve böylece beyniniz daha çabuk ve kolay çıldırır hale gelir. Tabii bir de çocuklarınız var ki muhtemelen bu kitabı da onlar için aldınız. Bir an durup en son ne zaman kendinizi kaybettiğinizi düşünün. Çocuklarınız karşısında, işte ya da her neredeyse… Bu korkunç bir histir. Kontrolü kaybetmek korkutucudur. Hem sizi hem de çocuklarınızı utanç, kaygı, yalıtılmışlık, kafa karışıklığıyla baş başa bırakır. Yaşadığınız her patlamada özgüveniniz biraz daha darbe alır ve siz arzu ettiğiniz tarzda ebeveynlik yapma becerinizden şüphe etmeye başlarsınız. Kısacası kendinizi kaybetmeniz çocuklarınızla olan ilişkinize ve kendi ebeveynliğiniz içindeki benlik […]

Japonlar genel olarak dünyanın en uzun ve en sağlıklı yaşayan insanlarıdır. Japonya’da yaşamı uzatan ve sağlıklı kılan özel bir şey olduğu fikri eski çağlardan beri dile getirilmektedir. Bir Çin efsanesine göre, imparator Qin Shi Huang ölümsüzlük iksirini bulması için simyacı ve kâşif Xu Fu’yu Doğu Denizi’ne yollar. Qin Shi Huang, birleşik Çin’in ilk imparatoru ve Qin hanedanının kurucusudur. Qin Shi Huang dünyada eşi benzeri olmayan bir güce sahiptir. Ne var ki tek korkusu kaçınılmaz olan ölümdür. Qin Shi Huang böylece Xu Fu’yu, içene ebedi yaşam veren ölümsüzlük iksirinin bulunduğu efsanevi Penglai Dağı’na gönderir. Ancak Xu Fu Doğu Denizi’ne yaptığı bu yolculuktan hiç dönmez. Efsaneye göre Xu Fu, gerçekten de Penglai Dağı denilen bir yere ulaşmış ve kendisini kaygı içinde bekleyen imparatorun yanına dönmek yerine bulmuş olduğu bu cennette yaşamaya başlamıştır. Bu iksiri henüz ben de keşfetmemiş olmakla birlikte Japonya’nın uzun yaşamanın sırrını barındıran ülke olduğunu söyleyebilirim. Bu sır tek bir sihirli iksire dayanmaz; daha ziyade hayata karşı takınılan bütünsel bir tavrın neticesidir ve merkezinde de nagomiyi barındırır. Japonların sağlıklı olması, esasen nagomiden kaynaklanır. Elbette yaşam koşullarının iyileşmesi ve bilimsel/teknolojik gelişmeler ortalama yaşam süresini pek çok ülkede uzatmıştır. Bu avantajlara ek olarak bir de sağlığın nagomisi vardır ki o, kişinin esenliğinin […]

Nörolojik olarak insanlar benzerliğe farklılıktan çok daha kolay tepki verir. Bize benzer insanların yanında kendimizi daha rahat hissederiz. Hastalıkların tedavisinde hastasıyla uyum içine giren doktor çok daha çabuk sonuç alır. Çünkü hasta anlaşıldığını hisseder. Başarılı psikologlar ve psikiyatrlar akıl hastalarının anlattıklarına ve deneyimlerine her şeyi bilen bir edayla değil, onun dünyasına girerek yaklaşır, önce uyum sağlar, sonra hastayı yönlendirir. Önce hasta ona güvenmeli ki yönlendirilmeye hazır olsun. Çoğu hastanın ilacı, ilaç firmalarının ürünleri değil, bir yudum sevgi ve anlayıştır. Bir televizyon kanalında hiperaktif bir çocuğu eğiten öğretmenin başarısı haber konusuydu. Girdiği her okuldan hiperaktif olduğu için atılan küçük Recep beş yılda okumayı yazmayı öğrenememişti. Babanın ısrarlı çabaları sonucu Aydın Milli Eğitim Müdürlüğü Recep için özel bir sınıf açtı ve Recep 27 yıldır öğretmenlik yapan doğal NLP’ci bir öğretmenden okumayı yazmayı bir haftada öğrendi. Bu bir mucize mi? Haber spikeri öğretmenin metodunu tanımlarken, “Recep’le Recep oldu”, diyordu. Haberde Recep ve öğretmen birlikte sıraların, masaların üzerinde geziniyordu. Arada bir beş çakıyorlardı. Birlikte zıplayıp hoplarken öğretmen Recep’e okumayı öğretiyordu. Öğretmen aynen Recep gibi davranıyordu. Recep’le Recep olmak! İşte uyum bu. NLP’nin öğretmen ve eğitmen yetiştiren okullarda zorunlu ders olması gerektiğine gönülden inanıyorum. Öğretilemeyen öğrenci yoktur. Öğretemeyen öğretmen vardır. Tek tip eğitimle eğitim olmaz. […]

Ortaya çıkan zor durumları yönetmek kadar, çocuğunuzun özsaygı duygusunu artırmak için proaktif bir yaklaşımda bulunmaya da değer. Çocuğunuzun kendisi hakkında iyi şeyler hissetmesi ve becerilerini ve güçlü yanlarını bilmesi zorluklarla karşılaştığı anlarda koruyucu bir faktör olacaktır. Bu en kolay onu ilgilendiği ve başkalarına katılıp eğlenebileceği bir alanda becerilerini geliştirmeye teşvik ederek yapılır. Çocuğunuzun popüler kültürdeki “güzellik mitine” sağlıklı bir alaycılıkla yaklaşarak büyümesini sağlayın. Örneğin, “mükemmel” bir cildi olan ünlüleri gördüğünüzde bunun gerçek değil, rötuşlanmış bir fotoğraf olduğunu söyleyin. Herkesin dal gibi olmasının mümkün olmadığını ve o kadar ince olan insanların çoğunun aslında çok sağlıksız olduğunu fark etmesini sağlayın. Ancak görünüşü hakkında konuşmaktan tamamen kaçınmayın. Görünüşü hakkında düşünmek ve örneğin kendine yakışan renkleri seçerek iyi görünmeye çalışmak onun için hâlâ önemlidir. İyi göründüğünde iltifat edin. Hepimiz güçlü yanlarımızı belirleyip bunlardan en iyi şekilde yararlanmayı öğrenmeliyiz. Aynı ilke uzun süreli hastalığı olan çocuklar için de geçerlidir. Çocuğunuz bir şeyi iyi yaptığında bunu fark ederek ve ilerletmesi için destek olarak ona yardım edin. Bunu başarabileceği küçük adımlarla yavaş yavaş geliştirin. Mutlaka kazanmak veya bir şeyde iyi olmaktan ziyade, hedeflerinin birey olarak kendisine odaklanmasını sağlayın. İyi bir şey yaptığında fark edin ve sadece neticeyi değil, bunun için gösterdiği çabayı da övün. Bir olaya katılmak, […]

Evrim tarihimizin büyük kısmında mevsimler boyunca bu döngülerin yavaş ve düzenli gelgitini de içeren gezegenin doğal ışık ve karanlık dalgalanmalarına bağlı kaldık ve onlarla senkronize olduk. Elektrik lambasının icadına rağmen, doğal ışık ve tam karanlık hâlâ sirkadiyen biyolojimiz üstünde en güçlü iki etkiyi yapan iki faktördür. Tersine çevrilmiş bir ışık düzenine maruz kalmamızın sonuçları muazzamdır ve biyolojimizin hemen her yönünü etkiler. Yine de çoğumuz, çoğu zaman ışığın ve karanlığın üstümüzde yaptığı derin etkiyi bilmeyiz. Keyifsizliğe, enerjimizin düşük olmasına, kaygı ve depresyon ataklarına boyun eğerek katlanırız çünkü, eh, modern hayat böyledir işte. İşler böyle yürüyordur. Ama ben bu masalı yutmuyorum. Işığa maruz kalmamızın etkilerinin daha çok farkına varmaya başladıkça hayatımızın pek çok alanında rahatlayabiliriz. Mesela, özellikle akşam yemeğinden sonra canınız şeker mi çekiyor? Geceleri yapay ışık altında geç zamana kadar ayakta kalarak bedenimize yazın gündüz vakti olduğu sinyalini veririz. Bu sadece melatonin üretimini engellemekle kalmaz, yazın adapte olduğumuz gibi canımızın daha çok şeker istemesine de yol açar. Fakat belki de bu bölümden alınacak en iyi bilgi, parlak ışığa erken maruz kalmamanın da aynı etkiyi yapmasıdır. Bunu birkaç hafta kendi üstünüzde deneyin ve ışığa erken maruz kalmanın gün içinde şeker yeme isteğinizi etkileyip etkilemediğine bakın. Canı şeker çekmeyen azınlıktaki siz şanslılar da […]

Uyum ve Uyum Türleri biliminin özelliklerine girmeden önce yaşamımda çok büyük bir etki yaratmış olan dedem Louie’den söz etmek istiyorum. Hemen hiçbir tıbbi sorunla karşılaşmadan doksan dört yaşına dek yaşamıştı. Yaşamı hiç de stresten uzak şekilde başlamamıştı. Rusya’da, Minsk kenti yakınlarında yetişmişti. 1911 yılında çok genç yaşta, zorluklarla sürdürmeye çalıştığı yaşamını bırakıp çok az para ama büyük umutlarla Amerika’ya gitmek üzere yola çıkmıştı. Bütün Avrupa’yı karadan kat etmişti. Sayısız güçlükten sonra sonunda New York’a giden buharlı bir gemiye binmek üzere Hollanda’ya varmıştı. O dönemlerdeki göçmenlerin pek çoğu gibi Yeni Dünya’ya beş parasız bir şekilde varmış ve Rusya’da geride bıraktığı ailesine gönderebilecek kadar para biriktirmek uğruna sebatkâr bir şekilde çalışmıştı. Louie bu yeni yaşamına uyum sağlamak konusunda pek çok iniş çıkış yaşamış, Büyük Buhran ve iki dünya savaşıyla birlikte yaşamak zorunda kalmıştı. Sonunda da New Yorklu başarılı bir işadamı olup çıkmıştı. Bütün bu olup bitenler süresince de sağlıklı kalabilmeyi başarmıştı. Çok dindar bir insan olan Louie Brooklyn, New York’ta okyanus yakınlarında yaşamıştı. Her gün rıhtımda yürüyüş yapmış, pek çok arkadaşını görüp onlarla sohbetler etmiş, ciğerlerine deniz havası çekmiş ve okyanusla doğanın uyumlu düzeninin keyfini sürmüştü. Hep az yemiş, kırmızı et ve tatlılardan uzak durmuştu. Çok kuvvetli ahlaki ve siyasi görüşlere sahip […]

Tam 10 sene oldu yola çıkalı. İşimi, gücümü, geçmiş yaşantımı, yaşadığım yeri tamamen bıraktım. Neden? Bilge olabilmek için.  Erken yaşlarımdan beri bilgelere hayranımdır. Onların sözlerine, yaşam tarzlarının basitliğine ama doluluğuna, bilgiyi içselleştirmelerine, anlayışlarına, olaylara bakışlarına, kısaca her şeylerine…Deli gibi kitap okudum, onları anlayabilmek adına çünkü bilge olabilmenin bu şekilde olabileceğini sanıyordum. Benim maceram Buda’nın yakınlardaki bir köye gelmesiyle başladı. Heyecanla eşeğime atladım ve hemen yola çıktım. Hayatımda ilk kez bir bilgeyle tanışacaktım. Buda’ya ne kadar hevesli olduğumu, onun gibi olabilmek için ne kadar uğraştığımı anlatacaktım. Eminim beni çok beğenecekti. Hatta öğrencisi olarak yanına alabileceği hakkında hayaller kurmaya başladım. Olur ya belki de çırağı olurum ve bana bilgeliği Buda öğretir, diye düşünüyordum. Beklediğim kadar hızlı olmadı Buda’yla görüşebilmek. Çevre köylerden de gelen yüzlerce kişilik bir kuyruğa girmek zorunda kaldım. Herkesin bir derdi, sorunu vardı ve Buda’dan akıl ya da yardım istiyorlardı. Tam 4 gün kapısının önünde oturdum, yattım ve sıranın bana gelmesini bekledim. Nihayet yanına girebildim. Kendisine, bir Bilge olarak yaşamayı ne kadar çok istediğimi, çabaladığımı ve bunu bana da öğretmesini istediğimi anlattım. Eğer beni öğrencisi olarak kabul ederse ne gerekiyorsa yapacağımı ve çok çalışacağımı da ekledim. İnanılmaz heyecanlıydım. Buda sevgiyle gülümsedi, kafamı okşadı ancak söyledikleri dolayısıyla ne kadar hayal kırıklığı […]

Victor Hugo, yirminci yüzyılın sonu için şöyle kehanette bulunmuştu: “Savaşlar bitecek, sınırlar kalkacak, dogmalar ölecek, insanlar yaşayacak. Yaşayan insan ümit dolu, yeni değerlerle ülkelere değil, dünyaya ait olacak.” Dünya baş döndürücü bir değişimin içinde. Yirmi birinci yüzyılı barışla, sevgiyle, hümanist değerlerle kucaklamak istiyor. Hep beraber el ele barışı sağlama gücümüz var. Parçalanmış benliklerimizle barış, birbirimizle barış, doğayla barış, dünyayla barış… Etrafımıza baktığımızda bütün bunlara “hayır” demek için her türlü nedenimiz var. Ama her insanın kalbinin bir köşesinde “evet” ifade edilmeyi bekliyor. Bizi mağara döneminden uzay çağına getiren de bu “evet” değil mi? Ya eski değerlere sıkı sıkı bağlı kalarak mezara gideceğiz ya da yeniden daha güçlü bir şekilde doğacağız. İlk bakışta, dünyanın içinde bulunduğu durumu değerlendirdiğimizde, tüm sorunların üstesinden gelinebileceğine inanmak ütopya gibi gelebilir. Her yıl altmış milyon insan açlıktan ölüyor, bu sayıdan çok daha fazla insan açlığın eşiğinde besleniyor. Dünya ülkelerinin tümünün her doksan saniyede silahlanmaya harcadıkları para bir milyon doları geçiyor. Barış zorlamalarla oluyor. Dünyanın yenilenemeyen kaynakları hızla tükeniyor… Ama!… Ülkeler hızlı seyahat araçları ve gelişen teknoloji ile gittikçe birbirine bağlanıyor. Dünyanın herhangi bir yerindeki ekonomik, ekolojik veya politik başarısızlık bizi yakından etkiliyor. Her ülke birçok yönden diğer ülkelere bağımlı. İkinci Dünya Savaşı’ndan beri, dünya nüfusunun yüzde kırkını […]

İnsanların kendine ve ilişkilerine iltimas geçmeye meyilli varlıklar olduğunu düşünebilirsiniz; ama bu tamamen doğru değildir. Başlarda her yer pozitif duygularla kaplansa da bu duygular ilişkinin sonuna dek gitmez. Gerçekte, ilişki olgunlaştıkça başta görmezden gelinen sorunlar gözde iyice büyümeye başlar. Bu sefer de sorundan başka şey görmez olur ya da olmayan sorunlar bulmaya başlarsınız. Gerçek olmayan çatışma kaynakları yaratırsınız. Kendinizi asla tecrübe etmeyeceğiniz çıkmazların içinde hayal edersiniz. İncir kabuğunu doldurmayan meselelere kafa yorarsınız. Bir başka deyişle gerçek olmayan ama ilişkinize fazlasıyla zarar veren sorunlar üretirsiniz. Sonuç: Partnerinize ve ilişkinize gereğinden fazla yüklenirsiniz. Bunun için olumsuzluk yanlılığı denilen şeyi suçlayabiliriz. Bir deneyimin kötü ya da olumsuz taraflarına odaklanma eğilimine olumsuzluk yanlılığı denir. Başka deyişle, ilişkiniz iyi giderken olumlu şeyleri dikkate almaz, cepte sayarsınız. Dikkatinizi ne mi çeker? Sorunlar. Duyarsız yorumlar, unutulan işler, dırdır, dağınıklık ve rahatsızlıkların hepsi öne çıkar, çünkü onlar kolayca gözden kaçabilen huzurlu ve mutlu statükoda yaşanan sapmalardır. Kötü olanı fark etme eğilimi o kadar yaygındır ki 2018’de Science’ta yayımlanan bir araştırma, ilişkisinde büyük sorunlar yaşamayan kişilerin küçük sorunları büyütmeye meylettiğini ortaya koymuştur. Başka deyişle, görece sükûnet için minnettar olmak yerine var olmayan sorunlar yaratırız. Adeta ilişkimizin sürmesi için drama ihtiyacımız vardır. Klasik sorunseverlik. İlişkiler zaten yeterince zordur ve onları […]

Evet, çocuklarınız sizi çileden çıkarıyor. Onlara çıkışıyor, bağırıyor, feryat ediyorsunuz. İtiraf etmek isteyeceğinizden çok daha sık asabileşiyor ve tepkisel davranıyorsunuz. Nasıl ebeveynlik etmeniz gerektiğini biliyor, daha sakin ve daha bilinçli olmak istiyorsunuz; ama ne kadar çabalarsanız çabalayın sükûnetinizi yitiriyorsunuz. Sizin hakkınızda, aileniz hakkında ya da sizin kendinize özgü kontrolden çıkma biçiminiz hakkında başka hiçbir şey bilmeden, daha az utanmanıza ve kendinizi kaybetmek yerine öfkenizi kontrol altına almak için daha güçlü hissetmenize yardımcı olacak altı gerçek sayabilirim.   Ebeveynlere Kendini Kaybettiren Altı Gerçek EBEVEYNLİK ZORDUR. Ebeveynlik herkes için zordur. Hayır ama gerçekten, herkes için, soya sütlü diyet lattesi ve köşe bucak temizlenmiş minivanıyla çocuğunu almaya daima en önce gelen o mükemmel ebeveyn için bile, ebeveynlik zordur. Ebeveynliğin zor olmasının birkaç farklı nedeni vardır ki bunlardan bazıları sizinle, bazıları çocuğunuzla ilgiliyken bazıları da burada, dünyada olan bitenlerden ziyade ayın evreleriyle ilgili gibi görünmektedir. HER EBEVEYN ARADA SIRADA ÇİLEDEN ÇIKAR. Bazıları diğerlerine göre daha sık, daha yüksek sesle çileden çıkar, bazıları toplum içindeyken diğerlerinden daha fazla çileden çıkar; ama hepimiz çileden çıkarız. Bunda yalnız olmadığınız şüphesiz, yüzde 100, kesindir. Birkaç yıl önce The New York Times, bağırmanın artık vurmak yerine geçtiğini ve bizim “bağıran bir nesil” olduğumuzu anlatan bir makale yayımladı. DÜŞÜNDÜĞÜNÜZÜN AKSİNE, […]

Ezelden beri bizi insan yapan özellikleri -merak, zayıflık ve Tanrı’ya olan sadakatimize bile üstün gelen, birbirimize duyduğumuz arzu- tanımlayan şey İncil’deki, günah işleyen Âdem ve Havva’nın cennetten kovulma hikâyesidir. O meyveyi o kadar karşı konulmaz yapan, mükemmel, çıplak ve ölümsüz bir saadeti bırakıp utanç ve zahmet dolu bir hayata atılmaya değer kılan neydi? (“Ekmeğini alın teri dökerek kazanacaksın.”) İnsanın ilerleyişinin normal gidişatı bazı yönlerden bu cennetten düşme hikâyesine benzer. Çocukluk boyunca bir dizi illüzyon perdesi gözümüzün önünden kaldırılır ve böylelikle masum inançtan sert gerçekliğe geçeriz. Noel Baba, diş perisi, ebeveynimizin mükemmelliği ve ölümsüzlüğümüze dair inançları bir bir geride bırakırız. Bu çocuksu fikirlerin verdiği konfor ve kesinliği terk ederken onların yerine, Âdem ve Havva sağ olsun, hayatın hem acılarla ve kayıplarla dolu olan hem de kötü biten bir mücadele olduğu hissini koyarız. Düşününce, bu gidişattan dolayı ümitsizliğe kapılıp cesaretimizi kaybetmek yerine, dünyada bulunduğumuz bu kısa zamanda mutluluğu aramamız takdire şayan. Bu arayışımızda bizi başarıya en çok yaklaştıran şey de, Yaratılış Kitabı’nın söylediği gibi, birbirimizle birleşmektir. (Bu, çift anlamlılığıyla ne kadar da harika bir kelime.) Mark Twain Âdem’le Havva’nın Güncesi’nde cennetten düşüşle ilgili olarak, Havva’nın ağzından şu sözleri yazmıştır: “Dönüp baktığımda Bahçe’nin benim için düşsel bir yer olduğunu görüyorum. Orası güzeldi, şaşırtıcı […]

Arabamın arkasına yapıştırdığım mavi çıkartmada şu yazıyor: “Tanrı tüm dünyayı kutsar, istisnası yoktur.” Bu ifadenin sık sık beni zorladığını itiraf etmeliyim, özellikle de istisnalarla karşılaştığımda. Eskiden bu istisnaların uzun bir listesini tutardım. Sonra liste sadece tek bir kişiye indi. O kişiye olan kızgınlığımdan bir türlü kurtulamadım. Sevdiğiniz kişileri inciten birindense sizi inciten birini affetmek daha kolaydır. Kızınızı terk eden babayı nasıl affedebilirsiniz? Hayatından çıkan, onu görmeyi bırakan? Her doğum gününde ve yılbaşında onu yüz üstü bırakan? Hiçbir zaman tutmadığı sözler veren? Kızımız doğduktan yıllar sonra ona telafi şansı tanıdım. Üniversitedeyken birkaç ay flört etmiştik ve sonra ondan ayrılmıştım. Aylar sonra, hamile olduğumu öğrendim. Ona bebekten bahsettiğimde, bana evlenmeyi önerdi. Sorun bu değildi ki, bana anlamsız geldi. Eğer flört etmek istemiyorsak kesinlikle evlenmemeliydik de. Kızım beş yaşına geldiğinde babasıyla ilgili sorular sormaya başladı. Hiç tanışmamışlardı. Onu kızımın hayatından çıkarmanın benim verebileceğim bir karar olmadığını zor da olsa kabul ettim. Haftalar süren dualar ve uzmanlarla yapılan görüşmelerden sonra, onu aradım ve kızımın hayatına davet ettim. Onu hayatımızdan dışladığım için özür diledim ve eğer kızının hayatında olmak istiyorsa bu kararı kendisinin almasının doğru olduğunu söyledim. Kendi tarafımdaki kalıntıları temizlemem gerekiyordu, temizledim. Bu sırada o hayatına devam etmiş ve evlenmişti. Çocuk sahibi olmak da […]

Neden bazen insanları anlamakta zorlanırız? Temel nedenlerden biri, beynimizdeki dünya temsilinin hayli yanlı olmasıdır. Hiçbir zaman dünyayı tam da olduğu gibi algılamayız. Beynimiz seçicidir ve sadece bizim önceden önemli olarak etiketlediğimiz şeylerin farkına varır. Dahası, farkına vardıklarımızın çok az bir kısmını, o da kısa süreliğine hatırlarız; uzun vadede hatırladıklarımız ise daha da azdır. Eylemlerimizi ve tutumlarımızı yönlendiren, kişilik özelliklerimizin temelini oluşturan kendi dünya modelimizi işte bu sınırlı bilgiyle kurarız. İşleri iyice karmaşıklaştırmak ister gibi, fark ettiklerimiz kendini gerçekleştiren kehanete dönüşür: Verdiğimiz kararlar ve yaptığımız gözlemler algımızı daha da yanlı hale getirir ve biz geçmiş gözlemlerimizi destekleyen gerçekleri fark etmeye daha yatkın oluruz. Buna dikkat yanlılığı -ya da daha bilimsel terimlerle söyleyecek olursak, beyindeki talamus adı verilen bölgenin yukarıdan aşağı modülasyonu- denir. Sonuç olarak hep kullandığımız yolların dışına çıkamaz oluruz, kendiliğinden değişim bizim için neredeyse imkânsız hale gelir. O zaman gerçekten değişmek istiyorsak çözüm nedir? Öncelikle, değişmeyi gerçekten istiyorsak mevcut dünya modelimizi sorgulamamız gerekir. Zihinsel haritalarımız başarılı bir insanın nasıl olması gerektiği, iyi ilişkilerin neye benzediği, başarısızlıkla nasıl baş edileceği gibi konularda varsayımlarla doludur. Bu fikirlerin çoğunu çocukken maruz kaldıklarımız sonucu, bazılarını da hayatın ilerleyen safhalarında öğreniriz, ama her halükârda çoğu bilinçdışımızda gizlidir ve biz onların farkında olmayız. Dolayısıyla ilk adım […]

Farkındalık, otomatik düşünce kalıplarının sizi uyuşturmasından uyanmaktır. Genel bir tanımlama ile söylersek kinesiyoloji, kas aktivitesi bilimidir. Kasların testi, bilinçaltımızla iletişim kurma yoludur. Kinesiyolojide varlığınızın bütünüyle bir iletişim yolu olarak kullanılan kas testi kendinizi kandırmanızı imkânsız kılar. Kaslarımızdaki enerji akışı olumlu ya da olumsuz düşüncelerimize, inançlarımıza, duygularımıza göre değişir. Kinesiyolojiyi aynı zamanda bir biyobilgisayar olarak da tanımlayabiliriz. Kaslarda dolaşan yaşam enerjisinin gücü değişik duygu hallerinde, olumlu ve olumsuz inançlarda, hoşlandığımız / hoşlanmadığımız şeyleri hissettiğimizde, doğru ya da yalan söylediğimizde farklı farklıdır. Bu, kendimize söylediğimiz bir yalan olsa da. Kaslardan aldığımız tepki ile kendimizle, bilinçaltımızdaki inançlarla ilgili test yapabilir, sorunlarımızın kök nedenlerini bulabiliriz. Kinesiyoloji teknikleri ile bizi sabote eden bilinçaltı programlarımızı keşfedip bize destek olacak şekilde değiştirebiliriz. Kinesiyoloji, Dr. George Goodheart’ın 1964 yılında başlattığı Uygulamalı Kinesiyoloji çalışmalarını temel alarak geliştirilen yöntemlerle o günden bugüne birçok alanda kullanılıyor. Yepyeni alanlara uygulanabilmesi için hâlâ araştırmalar yapılıyor. Birçok uygulamacı zaman içinde kendi tekniğini yarattı ve geliştirdi, böylece kinesiyolojinin birçok dalı oluştu. Dünyada alternatif yaklaşımlara açık birçok insan kinesiyolojinin günümüzde en gelişkin ve doğal iyileştirici teknik olduğunu düşünüyor. Kinesiyoloji bilinçaltı inançlarını test etmenin yanı sıra bedenin değişik maddelerden, çevresel faktörlerden nasıl etkilendiğini, fiziksel sorunları, duygusal dengesizlikleri, öğrenme blokajlarını, bireysel ve ruhsal gelişimi engelleyen tıkanmaları test etmek, […]

Kısa cevap: istediğimiz ve ihtiyaç duyduğumuz şeyleri alacak parayı kazanmak için. (Bu arada, oğullarım bana bu soruyu sorduğunda onlara cevap verdiğim zaman biri şöyle tepki verdi: “Ne?! Biri sana sırf Instagram’a baktığın için para mı veriyor?” Şok! Canımı dişime takarak oluşturduğum kariyerim hakkında fikir sahibi olmaları güzel…) Uzun cevap: hayata bir yapı, bir anlam kazandırmak için. Hatta bazı işkollarında bu, kendini ifade etmek ya da başkalarına yardım etmek de olabilir. Çocuklarıma onların da muhtemelen on sekiz yaş civarında (bu Birleşik Krallık’ta insanların çalışmaya başlama yaşının ortalaması. On yıl kadar önce bu ortalama on altıymış) bir iş sahibi olacaklarını söylediğimde akılları başlarından gitmişti. Bununla birlikte pek çok çocuk da on sekizden önce para kazanmaya başlar. Youth Economy Report’a göre altı ila on sekiz yaş arasındaki Britanyalı çocuklar 2018’de toplam 4.5 milyar Pound kazanmışlar. Bu gelir ise cep harçlıklarından, hediye kartlarından ve odalarını toplamak, bulaşık yıkamak, ödev yapmak ve diş fırçalamak gibi resmi olmayan ev içi işler karşılığında alınan ödemelerden gelmiş. Köpeği gezdirmek (1.50 Pound), uslu çocuk olmak (1.45 Pound) ve odayı toplamak (1.40 Pound), en fazla ödemeye yol açarken; masayı hazırlamak (0.70 Pound), yatağı düzeltmek (0.80 Pound) ve diş fırçalamak (0.80) en az ödemeli işler arasında yer almış. Muhteşem! Tamam, ama […]

İlk başlarda terapistler için oluşturulan NLP inanılmaz iddialarla ortaya çıkmıştı. NLP prensiplerini kullanarak kalıcı ve derin değişimler yapmak çabucak ve kolayca gerçekleşiyordu. Birkaç seansta sigara, alkol, çok yemek yemek, uykusuzluk vb. gibi bağımlılıkları ortadan kaldırmak mümkün oluyordu. Bir saatten daha az zamanda fobilerden ve korkulardan özgürleşiliyordu. “Öğrenme özürlü” çocuk ve yetişkinleri, öğrenen kişilere dönüştürmek, birkaç seansta sadece psikosomatik olanları değil, bazı fiziksel problemleri de iyileştirmek  mümkün oluyordu. Çiftler ve aile üyeleri arasında, iş yaşamı içinde insan ilişkilerini daha doyumlu ve üretken hale dönüştürmek NLP’nin iddiaları arasındaydı. Bu güçlü iddialar, somut örneklerle destekleniyordu. Ama yine de bu sonuçlar büyücülüğün ta kendisi değil miydi? O zamana dek bu tür tedaviler aylar, seneler sürüyordu. Yine de sonuç alınamayabiliyordu. Freud döneminde aylar, yıllar süren terapiler 1960’lı yıllarda Gestalt, Transaksiyonel Analiz, Psikodrama gibi yöntemlerle birkaç aya inmişti, ama birkaç seans ya da bir saat, hatta daha kısa sürede sonuç alabilmek..? Hızla Değişen Dünya Yirminci yüzyılın başına kadar dünyada değişim kaplumbağa hızıyla oluyordu. Bilgi değişiminin dönüşümü 1500 yılı alıyordu. Sadece yüz yıl önce bugünkü gelişmeleri hayal etmek mümkün müydü? Telefon, radyo, televizyon, bilgisayar vasıtası ile sesler, görüntüler, bir anda dünyanın öbür ucuna, hatta uzaya gönderiliyor. İnsanlar birkaç saat içinde okyanus aşırı yolculuklar yapıyor. 1940’ta 500 yıla […]

Bilinçli ebeveynlik diğer ebeveynlik yöntemlerinden farklıdır, çünkü öncelikle şu soruyu cevaplamaya odaklanır: Çocuğumun başarılı olmasına yardım etmek için kendimi ne yönde değiştirebilirim? Duygularınızı düzenlemek için sürekli olarak çalışmak, sağlıklı baş etme yöntemleri geliştirmek ve ceza yerine sonuçları kullanarak eğitim vermek suretiyle, çocuğunuzun olumlu ilişkiler kuran sağlıklı bir yetişkin haline gelmesine yardımcı olabilirsiniz. Danışanlarıma rehberlik ederken de arkadaşlarımla kahve içerken de duyduğum en yaygın soru şudur: “Ebeveynlikte devrim yapma ihtiyacı nereden doğuyor? Ebeveynim beni geleneksel yöntemlerle yetiştirdi ve kendime baktığımda sonucun gayet iyi olduğunu görüyorum.” Bu, doğru olabilir de olmayabilir de; ama tartışmasız bir gerçek var ki dünya son on yılda çok fazla değişti ve geleneksel ebeveynlik yöntemleri artık pek yeterli ve elverişli değil. GELENEKSEL EBEVEYNLİĞİN SINIRLARI Geleneksel ebeveynlik, belli bir felsefeye sahip olmayıp günümüze kadar uygulanagelmiş ve halen popüler olan bir yöntemdir. Geleneksel ebeveynlik çoğunlukla kötü davranışı cezai yöntemlerle ortadan kaldırmaya odaklanır, ebeveyni güçlü; çocuğu güçsüz görür. Çocuğa öğrettiği şey belli bir şekilde davranması gerektiği, çünkü onun rolüne uygun davranışın bu olduğudur. Çocuğun fikrine çok az alan tanır. Sonuç olarak geleneksel ebeveynlik, disiplini çocuklara yeni beceriler öğretmek için başvurulan değil, onların her koşulda uygun biçimde davranmalarını sağlayan bir araç olarak ele alır. Sınırları zorlamak ve statükoyu test etmek, bir çocuğun […]

Bu dünyada ilişkilerle var oluyoruz. Ama her nedense ilişkilerimize yeterince önem vermiyoruz.  İlişkilerimizin hayatımızın kalitesi üzerinde ne denli etkisi olduğunun yeterince farkında değiliz. Ve en önemlisi kendimizle nasıl ilişki kuracağımızı bilmiyoruz. İç dünyamızdan kopuk yaşıyoruz. Partner ilişkileri, arkadaşlık ilişkileri, aile ilişkileri, iş ve sosyal ilişkiler, hatta manavın ya da mahalle bakkalın ile kurduğun ilişki… Hayatta sağlıktan sonra gelen en önemli şey ilişkilerimizin kalitesidir. Hatta fiziksel ve duygusal sağlığımız üzerinde en büyük etki yaratan faktör ilişkilerimizin kalitesidir. İlişkilerimizin kalitesi yaşam kalitemizi belirler. İlişkiler canlı organizmadır. Her canlı organizma gibi ilişkilerin beslenmeye ihtiyacı vardır. Yoksa çürür, eskir, alışkanlığın yarattığı monoton bir hayata ya da sağlıksız beslenme ile toksik ilişkiye dönüşür. Günümüzün güya iletişim çağında insanlar en çok iletişimsizlikten ve yalnızlıktan yakınıyor. İlişkileri olsa da olmasa da, evli de olsa, çevresi geniş, aktivitesi bol bir bekar da olsa, sosyal medyada binlerce arkadaşı olsa da çoğu insan kendisiyle baş başa kaldığında ruhunun derinliklerinde yalnızlık duygusunu hissediyor. Dışarıda faal ve ilişki içinde görünüyor olsak da içerde kendimizi yalnız hissediyoruz. Çünkü günlük aktivite paylaşımı gerçek ilişki değildir. Fikir paylaşımı gerçek ilişki değildir. Cinsel ilişki gerçek ilişki değildir.  Bunların hepsi gerçek ilişkiler içinde yer alır ama tek başlarına gerçek ilişki olarak tanımlanamaz. Para, konum, unvan,  iktidar… bunların […]

Çoğu insan çözülmesini istediği bir gizem olduğu için terapi görmek ister. Yirmi yılı aşkın süredir mesleğini icra eden bir klinik uzman olarak daha hiç kimsenin “Babam beni sevmedi” diye yardımımı istemeye geldiğini duymadım. İnsanlar şimdiki zamanda olan bir şey nedeniyle yardım arar. Esasen, yıkıcı olduğunu bildikleri bir şeyi yapar, hisseder ya da düşünürler ama bunu durduramazlar. Çoğu insan talihsiz bir çocukluk geçirmiş olduğu halde bunun yaşadıklarıyla  ilgisiz olması gerektiğine inanır; çünkü hepsi geçmişte kalmıştır. İşi daha da kötü hale getiren bu “olması gerekenler”dir, çünkü “Farklı şeyler yapıyor, hissediyor veya düşünüyor olmam gerekir” demek insanları daha da başarısız hissettirir ve sahip oldukları kendilerine dair her türlü olumsuz görüşü arttırır. HEPSİ BİR YERDE KAPANIP KALMIŞTIR Sorunlardan biri insanların çoğunun geçmişi sadece bir “öğrenme deneyimi” olarak görmesidir. Şöyle düşünürler: “Bir şey oldu, bu yüzden ben de belli bir şekilde hissetmeyi veya davranmayı öğrendim. Ama bu yıllar önceydi. Şimdi daha yaşlı ve daha olgunum ve doğruları biliyorum, öyleyse neden peşimi bırakmıyor? Bende bir bozukluk olmalı.” Ters bir durum olabileceğini ama bunun bizi tanımlaması gerekmediğini aklımızda tutmamız iyi olur. Bunun anlamı beyinlerimizde fizyolojik olarak depolanmış, olayın gerçekleştiği zamanki duyguları ve fiziksel duyumsamaları içeren belirli işlenmemiş anıların mevcut olduğudur. Bu anılar işlenmedikleri için her tetiklenişte olumsuz […]

Affetmeye hazır mıyım? Size haksızlık, kötülük etmiş ya da zarar vermiş birini düşünün. Şu ifadelerden size gerçek görünen var mı? Yaptığı şey affedilemez. Bağışlamamı hak etmiyor. Affedecek olursam onu bedel ödemekten kurtarmış olurum. Affedersem beni yaralamaya devam etme izni vermiş olurum. Önce ortada adalet ya da bir özür, hatasını kabul etme olsun, öyle affederim. Bu ifadelerden biri ya da daha fazlası size bir anlam ifade ediyorsa enerjinizi muhtemelen kendiniz ve hak ettiğiniz hayat yerine başka birine karşı olmaya harcıyorsunuz demek. Affetmek başka birine verdiğiniz bir şey değildir. Sizin kendinizi serbest bırakmanızdır. Hiddetinizin varlığını kabul edin ve salıverin. Kendinizle bir hiddet randevusu kararlaştırın. Öfkeli olmak tek başınıza yüzleşmek için fazlasıyla korkutucu geliyorsa, güvendiğiniz bir arkadaşınız ya da terapistinizden yardım isteyin. Öfkenizin varlığını tanıyın, boşaltacağınız bir kanal seçin ve eriterek dağıtın. Çığlık atın, haykırın. Kum torbası yumruklayın. Sopayla yeri dövün. Avluda tabak kırın. İrinlenip sizi zehirlememesi için hiddeti harekete geçirip dışarı çıkarın. Geride bir şey kalmayana dek durmayın. Bir gün ya da hafta içinde bunu tekrar yapın. Kendinizi affedin. Beni yaralamış birini salıvermede güçlük çekiyorsam kendime yönelik suçluluk, utanç ya da hüküm barındırıyor olabilirim. Dünyaya suçsuz geldik. Kollarınızda değerli bir bebek tuttuğunuzu hayal edin. Ufacık varlığının sıcaklığını, duyduğu güveni hissedin. Merak dolu, […]

Yeni yıl sana mutluluklar getirsin diye dilekte bulunmak mutluluk getirmez. Sana mutluluk getirecek yeni alışkanlıkları hayatına katman gerekir. Bu yılını gerçekten daha mutlu kılmak istiyorsan işte sana mutluluk uygulaması içeren üç yeni alışkanlık. Bu alışkanlıklara hayatında HER GÜN yer vermek, kendine verdiğin yeni yıl armağanı olsun. Her gün yemek yiyerek bedenini doyuruyorsun. Her gün bu üç şeyi yaparak ruhunu doyurabilir, her gününü daha mutlu kılabilirsin. HER GÜN küçük bir iyilik yap. Duygularını arındır. Bir insana/ hayvana/ doğaya yararın dokunsun. Bir kap su veya mama… Bir teşvik edici söz… Bir takdir… Bir minik yardım… Birinin varlığına onay vermek…   Yaptığın iyiliğin “çıkarı” bir başkasının yüzüne bir an için bile olsa tebessüm kondurmanın, birine yardım edebilmenin, destek olmanın hissettirdiği mutluluk olsun. Kendine ve Bütün’e faydalı bir insan olduğunu hissetmenin getirdiği doyum, insanın değerlilik duygusunu en hızlı arttıran harika bir yol. Mutlu et. Mutlu ol. HER GÜN hayatındaki bir şeye şükran duy. Ruhunu arındır.  Şükran duyacağın o kadar çok şey var ki… Şükran sahip olduklarının değerini onlara sahipken bilmektir. Şükran duy. Şükran duyacağın şeyler artsın. HER GÜN evinden gereksiz bir şeyi at. Yaşam alanını arındır. Evinde, çekmecende, dolabında yer işgal eden, bir gün giyerim diye sakladığın ama son iki üç yıldır hiç giymediğin giysileri, […]

Gerçeği Anlat Gerçeği Yaşa Blues gerçeği tanımlamaktır. “Bluesta vurgulanan şey durumu değiştirmek değil, onunla beraber yaşayabilmektir. Tarlalardan kaçıyorsanız bluesu hissetmiyorsunuzdur, der Albert Murray. Blues yaşamın ne olduğuna dair bir resmini çizer, ne olması ve nasıl olması gerektiğinin değil. Olası en iyi şartlarda dahi üzüntüyü ve sevinci bir arada yaşatabilir ve bundan rahatsızlık duymaz. Günümüzde hâlâ pek çok şarkıda geçen “I feel blue” ifadesi yarı sarhoşluk, nahoşluk ve depresif hissetme hâlini anlatır. Herkes blues hisseder ve bu düşük ruh halleri bize saldırdığında her birimiz kendimizce bir savunma mekanizması icat eder, bu durumla savaşabilmek için çeşitli yollar geliştiririz. Ancak Keith David’in dediği gibi; Hiçbir şey blues hissini savuşturmak için blues müziği kadar işe yaramaz. Kısacası blues müziği, ruhumuzu ele geçiren bu mavi şeytanları kovalamanın bir yoludur. Blues çareyi kaçınılmaz olanın karşısında hiçbir şey yapmamakta arar. Acılarınız hakkında konuşarak, düşünerek ve çalarak adeta hareket etmeksizin köklerinize doğru bir yolculuğa çıkarsınız. Bir yönüyle bluesun değişimi yadırgayan statükoyu vurgulayan eğiliminden söz edilebilir. Ancak bu müziğin çıkış şartlarını, toplumsal ve bireysel anlamda değişmez acıların evrensel gerçekliğini ve günümüz için hala geçerli olan eşitlik bulmamış yaşam koşullarını dikkate aldığımızda kaçınılmaz bir yaklaşım olduğu anlaşılır. Psikolojik tedavi seanslarında da sorunların çözümü için harekete geçmezden evvel hareketin en önemli […]

Basitçe şunu söyleyeyim: “Ne zaman”, “nasıl”dan neredeyse daha önemli. Tuvalet eğitiminin en kolay verildiği yaşlar yirmi ila otuz ay arası. Bu kesin. Biraz daha erken ya da geç de olabilir ama dikkatli olunmalı. Örneğin yirmi aylıktan küçük çocukların çoğu, bağlantıları daha büyük çocuklar kadar hızlı kuramaz, bu da sizin (çocuğunuzdan kendi kendine harekete geçmesini beklemek yerine) küçük sinyalleri algılayıp ona göre davranma konusunda daha dikkatli olmanızı gerektirir. Öte yandan yirmi aylıktan küçüklerle çalışmak otuz aylıktan büyüklerle çalışmaya göre inanılmaz derecede kolaydır. Otuz aylıktan büyük çocuklar manipülasyon konusunda çok daha beceriklidir. Seçenek sahibi olmanın ve özgür iradenin gücünü bilirler. Annem bunu şöyle açıklamayı sever: “Çocuk konuyla ilgili seçim yapabilecek yaşa gelmeden işi halletmek istiyorsun.” Üç yaşında bir çocuğu olan herkes onların özgür iradesini dayatmakta ne kadar mahir olduklarını bilir. Güç mücadeleleriniz çok büyük olur. Kazanan ise siz olmazsınız. Bu yirmi-otuz ay aralığının tam ortası çoğu insan için idealdir. Bu yaşta çocuğunuz sizi mutlu etmeye heveslidir, etrafındaki dünyada bulunan birçok şey arasında bağlantı kurmaktadır, hâlâ şekil verilebilir haldedir ve daha fazla sorumluluk almak için can atar. Bir düşünün. Bu yaştaki çocuklar yardım etmeye ve önemli hissetmeye bayılırlar. Evde yemek yapımına, temizliğe, ufak tefek işlere yardım etmek isterler. Dolayısıyla onlara kendilerine ait bir […]

Sevginin özü sınırsız ve engelsiz. Ayrımsız ve vahşi. Zamansız ve hudutsuz. Sınır nedir bilmez. Kilise ve yasa kuvvetini aldı onun lakin ve özgürlüğünü çaldı Onu bir kişiyle sınırladı ve ölene dek kafese tıktı Diğer münasebetler hainlik, ihanet ve aldatma sayıldı. Evliliği iki kişi arasındaki sevgi dolu birlikteliğin nihai hedefi bellediğimizde, onu kurumsallaştırmış oluruz. Birçok çift için evlilik, “şişelenmiş sevgi”dir. Bu bir çiçeğin kokusunu alıp onu parfüm olarak şişelemeye benzer. Kokusu muhtemelen hâlâ hoş olsa da parfüm, çiçeğin özgün esansını asla yansıtamaz. Evlilikte de durum böyledir. Yani herhangi bir evlenmemiş çifte karşılık olarak evlilik geleneğinin kurumsal doğasından söz ediyorum. Söylediklerim evlilik yanlısı ya da karşıtı değil. Sadece bir kurum olarak evlilik gerçeğinden bahsediyorum. Elbette ki mutluluk veren, hatta mest eden evlilikler var. Amaç oğullarımız ve kızlarımıza evlilik kurumunu anlatıp onların bunu seçip seçmeyeceğini kendilerine bırakmaktır (ki evlenmemek pek çoğumuzun hayal bile edemediği bir seçenekti). Evlilik, sahip olunan malları kontrol altında tutmak amacıyla aileler arasında yapılan sosyal bir kontrat olmaktan çıkıp kilise himayesinde mukadder kılınan ilahi bir kontrat haline geldiğinde her şey değişti. Din evlilik mutabakatına pençelerini geçirdiği anda evliliğin bitişini de günah addetti. “Cehennemde yanmak” istemiyorsak bu kurumun hudutları içinde kalmamız gerektiğine dair beynimiz yıkandı. Evliliği ne kadar yüceltirsek cennet için […]

Bir antropolog, ” Evrim sürecinde maymunlarla insanlar arasındaki kayıp halkayı buldum” demiş. “Biziz”” Homosapiens, bu gezegende hem kendi türüne hem diğer türlere en zararlı, en yıkıcı tür. Neden? Henüz evrimleşerek insan-laşamadığı için. Dünyada çok sayıda “homosapiens”, az sayıda “insan” var ne yazık ki. Homosapiens kültürünün özelliği ataerkil yani erkek egemen bir yapıya sahip olması. Yin- yang dengesizliği had safhada. İnsan-a evrimleşmiş homosapiens türü ise erkeğiyle, kadınıyla eşitlikçi, hem doğaya hem diğer canlılara saygılı bir yin- yang dengesine sahip dünya yaratmaya çalışıyor ama insan-laşma oranı henüz az olduğu için erkek egemen homosapiens üyeleri dünyada her türlü şiddeti uygulamayı kendine hak görüyor. Bu homosapiens türü, sadece erkek cinsini değil, erkek değerlerini benimsemiş kadınları da kapsıyor.  İşte bakın İran’da başı açık kadınları hınçla dövenler arasında çarşaflı kadınlar, kadın polisler var.  İş dünyasında hemcinslerini erkek yöneticilerden daha çok ezen kadın yöneticiler var. Yin (dişil)  ile dengelenmemiş yang (eril) enerji, yin olan her şeyi sömürüyor, istismar ediyor.  Kendini gezegenin ve diğer türlerin efendisi sanan erkek egemen anlayış, doğayı sömürüyor, kadını sömürüyor, kendinden güçsüz gördüğü çocukları, hayvanları sömürüyor, istismar ediyor. Fiziksel, cinsel, sözel, duygusal şiddet, gaddarlık her yerde. Güce tapan ama kadının doğal gücünden ve zekâsından korkan erkek egemen anlayış, kadını eğitimsiz bırakarak, kendine tutsak kılarak, […]

Alışkanlıklarımızı nasıl ve neden oluşturduğumuz. Kötü alışkanlıklarımızdan kurtulmakta neden zorlandığımız. Hayatımızın herhangi bir alanındaki istenmeyen alışkanlıklarımızı değiştirmek üzere nasıl motive olabileceğimiz. Değişiklikleri aniden mi yoksa yavaş yavaş mı yapmak gerektiği. Değişikliklerin kalıcı olması için beynin nelere ihtiyaç duyduğu. Andrew sabah erken kalkar. Gözlerini açar açmaz zihni o kadar çok düşünceyle dolar ki stres seviyesi daha ilk fincan kahvesini bile hazırlayamadan artmaya başlar. Gergin bir şekilde duşa girer ve ardından işe gitmek için hazırlanmaya başlar. Giyinme faslı sona erdiğinde, bunaltıcı kaygısı iştahını çoktan kaçırmış olduğundan kahvaltı etmeden evden çıkar. Trene biner, tren ineceği durağa gelirken karnının guruldadığını hisseder ve büyük bir sütlü kahve ile yaban mersinli bir kek alıp bunları istasyonun içinde yürürken hızlıca tüketir. Bu, Andrew’un pazartesi gününden kısa bir enstantanedir sadece. Bununla birlikte eğer onu hafta boyunca izlersek hayli düzenli alışkanlıklara sahip olduğunu görürüz. Aslına bakarsanız Andrew bu alışkanlıkları değiştirmek için birkaç yıldır uğraşıyor. Günlük alışkanlıkları onu kaygı ataklarına sürükler, kilo almasına neden olur, yüksek tansiyon ve Tip 2 diyabet geliştirmesine yol açar ve hem ailesiyle olan ilişkisini hem işyerindeki performansını sakatlarken, Andrew iş-hayat denklemini değiştirme hedefiyle bana başvurdu. Şu anda Andrew’u yargılıyor ya da içten içe ondan farklı olmadığınızı düşünüyor olabilirsiniz. Her halükârda kesin olan şu ki hepimiz […]

Bölüm başlığı olarak biraz tuhaf oldu ama olsun. Bu bölümü de yine öncekiler gibi, size uyarsa okursunuz. Bazılarınız için ise “tam benlik” diyeceğiniz bir bölüm olacaktır. Üzerinde çalıştığınız modelin tetikleyiciler, değerlendirme ve kararlar, öfke, ketleme, tepkiler olduğunu unutmayalım. Bu bölümde söz edeceğimiz öfke kutusu ve değineceğimiz üç nokta var. Öfkeyi yenmek Değineceğimiz ilk nokta öfkeyi yenmek. Buna genelde “kediye bir tekme” ya da “hep sevdiklerini incitmek” denir. Örneğin, işte kötü bir gün geçirmişsinizdir ama patrona kızmanın iyi bir fikir olmadığını düşünüyorsunuz. Bu yüzden de eve gelir ve kediye bir tekme atarsınız (elbette teşbih olarak). Başka bir deyişle acısını karşınıza ilk çıkan kişiden çıkarırsınız. Buradaki tuhaflık öfkenizi çıkardığınız kişinin o sırada gerçekten de sizin sinirinizi bozan bir şey yaptığını düşünüyor olmanızdır. İşyerinde patronunuza olan öfkenizi evdeki sevdiklerinizden ya da kedinizden çıkardığınızı farkına varmazsınız. Öfke birikirse, katlandıkça katlanır İkinci nokta öfkenin biriktikçe katlanan bir şey olması yani gitgide artmasıdır. Burada da en iyi benzetme birinci kısımda kullandığımız delik kova analojisi olacaktır. Diyelim ki elinizde delinmiş bir kova var. Bu delik kovaya bardak bardak suyu çok hızlı boşaltarak taşma noktasına getirebilirsiniz. Kova taştığında bu öfke patlamasına benzer. Yani bir bara bir iki saat içinde arka arkaya beş kişi girip kapıyı arkalarından aralık bırakırlarsa, […]

“Ben hiçbir şeye kızmam. Kızıp da kendimi boşu boşuna neye üzeyim ki” diyor doksan kiloluk genç kadın. “Kızacağımı hissettiğim zaman kendime sakin olmak için telkin yaparım. Kontrolü kaybetmemek gerekir” diyor oldukça kilolu restoran sahibi bir erkek. Hatice, yüzüne yapışmış tebessümüyle çalıştığı bankada neşeli, yardım sever, sevecen bir insan olarak tanınıyor. Hem iş arkadaşları, hem banka müşterileri tarafından sevilen bir insan. İş yerinde herkesin doğum gününü hatırlayan odur, hemen her gün elleriyle yaptığı nefis börek çörekleri arkadaşlarıyla paylaşan odur. çevresindeki insanlara her an yardıma hazır olan odur. Yaz kış giydiği çadır elbiselerinin içinde “şişman insan mutludur” inancının canlı bir kanıtıdır Hatice. Bir hafta sonu, Erenköy’de girdiğim bir dükkanda Hatice’yle karşılaştım. Bankasının müşterisiydim. Hal hatır faslından sonra evinin çok yakın olduğunu söyleyerek beni ısrarla  kahve içmeye davet etti. Evin dağınıklığı karşısındaki şaşkınlığımı unutamıyorum. Koltukların üzerinde kendime yer açarak bir köşeye iliştim. Kısacık süre içinde önüme çeşit çeşit çörekler konulmuştu. Yaşları on-on beş arasında değişen üç oğlu vardı. Kocası bir şirkette şoför olarak çalışıyordu. Sohbetimizin ana temasını, Hatice’nin kendi kiloları oluşturuyordu. Onlarla dalga geçiyor, espriler üretiyordu. Bu sohbetten rahatsızlık duymaya başlamıştım. Bu arada Hatice sık sık mutfağa girip çıkıyordu. Bir ara su almak için mutfağa gittiğimde Hatice’yi elinde votka şişesinin kapağını kapatmaya çalışırken […]

Çoğumuzun olduğu gibi sizin de bir sosyal medya hesabınız varsa bir video ya da sponsorlu bir reklam sayesinde bir instamom, başka bir deyişle instagram annesi hesabına denk gelmiş ya da ilgili bir ebeveyn olduğunuz için takipte olabilirsiniz. Ne zaman bu hesaplardan birine rastlasam aklıma Truman Show filmi gelir. Hatırlarsanız Truman kimsesizdir, doğduğu andan itibaren kendisi dışında herkesin ve her şeyin kurgu olduğu dev bir film setine yerleştirilmiştir. Tüm hayatı film ekibi tarafından planlanan Truman’ın evi, oyuncakları, arkadaşlıkları, babası, eşi, işi, çocukluk travmaları, hatta fobileri bile senaryo ekibi tarafından tasarlanmıştır. Tüm dünyanın 24 saat kesintisiz seyrettiği realityshowda, yaşadığı hayatın kurgu olduğunu bilmeyen tek kişi Truman’dır.  Show yayınlandığı ilk andan itibaren izlenme rekorları kırmaktadır. İçtiği biradan, kullandığı şampuana; mutfak bıçağından, arabasına kadar tüm ürünler reklam amaçlıdır. Truman, medya ve reklam sektörünün metası yani malıdır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre istismar: “Çocuğun sağlığını, fiziksel ve psikososyal gelişimini olumsuz etkileyen, bir yetişkin, toplum ya da devlet tarafından bilerek ya da bilmeyerek uygulanan tüm davranışlar çocuğa kötü muameledir.”1 Bu tanımdan yola çıkarak çocuğun başta ebeveynleri, bakım verenleri, güven ilişkisi içinde olduğu kişiler ya da herhangi bir yetişkin tarafından fiziksel, cinsel ya da duygusal olarak zarar verilmesi ile birlikte ihmalin ve ekonomik sömürünün varlığı da istismar kapsamında değerlendirilir2. Tanım […]

Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalarla da doğrulanan eski Çin tıbbı ilkelerine göre bedenimiz on iki kanaldan akan enerji aracılığıyla birbiriyle sıkı ilişki içinde bulunan organların ve hücrelerin oluşturduğu büyük bir enerji sistemidir. Her birimiz, sürekli olarak değişime ve dönüşüme uğrayan bu enerjilerden birkaçına sahibiz. Enerji, bedenimizin çevresinde fiziksel ve ruhsal durumumuzu belirleyen biyolojik bir katman -aura- meydana getirir. Bedenimizdeki tam bir enerji değişimi döngüsü yedi yıl sürer. Hayatımızda böyle 22 döngü bulunur ki, biriken enerji açısından bakıldığında, 150 yıl yaşamamız gerektiği ortaya çıkar. 150 yıl bazıları için bir abartma gibi gelebilir. Ama ne olursa olsun, uzun bir ömür sürmemiz ve daha da önemlisi sağlıklı kalmamız mümkündür. Bedenimizdeki sağlıklı ve hastalıklı hücre dengesi, hastalıklılar lehine bozulduğu zaman, bedenimiz yaşlanır ve hastalanır. Yaşlanmayı durdurmak bu istenmeyen dengeyi değiştirmek anlamına gelir. Kuramsal olarak, bu süreç için uygun koşulları yaratmamız halinde, hücrelerimiz yedi yıllık bir süre içinde kendilerini tümüyle onarma yeteneğine sahiptir. Bilim, sağlığımızın yüzde 15’ini ebeveynlerimizden kalıtım yoluyla aldığımızı, diğer bir yüzde 15’i doktorların etkileyebileceğini ama geri kalan yüzde 70’inin tamamen hayat tarzımıza bağlı olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, şimdi size hastalıklara ve erken yaşlanmamıza yol açan birtakım hatalı yaşam biçimlerini birlikte incelemeyi öneriyorum. Sağlığın ve hastalıkların kaynaklarına ilişkin çok kitap okudum ve pek […]

Hemen herkesin, gerçekleşmesini yürekten istediği “yılların eskitemediği” doyumlu bir ilişki hayali vardır. Bu umutla girer ilişkiye. Zamanla sürecin istemedigi yönde ilerlediğini gördüğünde ne yapacagını, ilişkisinde ortaya çıkan sorunları nasil çözecegini bilememenin çaresizliğini yaşamaya başlar. Bulunan çözüm hemen her zaman partnerini düzeltmektir. Çünkü sorunların kaynağı partnerdir. Tabii nafile bir çabadır bu. İlişkilerde sorun her zaman özenin azalmasından doğar. Bunda şu veya bu ölçüde iki tarafın da katkısı vardır. Taraflardan birinin daha az katkıda bulunması onu beraat ettirmez. Partnerlerden birinin ilişkiye çok sağlıklı yaklaştığını, yapılması gereken her şeyi yaptığını varsayalım. Buna rağmen ilişkisi kötüye gidiyor ve o bu duruma katlanıyorsa, bu kez katlandığı için sorumludur. Hepimiz kendimizi layık gördüğümüz bir ilişki yaşarız. “ Ben bunu hak etmiyorum, daha iyisine layığım” diye düşünsek de, adım atmıyor, bizi mutsuz eden ilişki içinde kalıyorsak, bu, kendimizi daha iyisine layık görmediğimiz içindir. Çoğu zaman aklımızdan, “Ayrılsam bundan daha iyisini mi bulacağım. Çocuklar daha çok küçük, onlar için bu ilişkiye katlanmalıyım. Ayrılsam bu yaştan sonra (özellikle yaşımız kırkın üzerinde ise) beni kim beğenir” gibi düşünceler geçer. Bunlar kendimizi kandırmanın gerekçeleridir. Gerçek, kendimizi daha iyisine layık görmememizdir. Bazıları için ayrılık başarısızlık olarak algılanır. Sırf kendisini başarısız hissetmemek adına doyum almadığı bir ilişkiyi sürdürmeye çalışır, kendini tüketen bir çaba […]

Siyah beyaz bebeklik fotoğrafımdaki minik kaygılı yüzüme sessizce bakarken, bir anda kelimelerin hayatımda nasıl da bıçak gibi keskin olduğunu farkettim. Küçük bir çocukken kavganın sıradan olduğu, aile üyelerinin birbirine hakaret etmesinin ya da kötü davranmasının normal kabul edildiği, desteklenmek bir yana adeta hata yapmanın beklendiği ve hatanın yüzüne vurulduğu bir evde büyüdüm. Böyle bir ev, bir çocuğun hayata ve kendisine, sevgi ve güven duymasını nasıl engelliyormuş canlı örneğiyim. Elbette benden çok daha zor koşullarda büyüyen sayısız çocuk vardır, ama ben kendi dünyamın şahidiydim ve gözlerimin önüne serilen bu dünya benim için oldukça zorlu ve zorlayıcıydı. Hep mutsuz olduğumu ve bu kaotik ortamın beni dalgın ve üzgün yaptığını hatırlıyorum… Çocuk dünyamda ne zaman neşelenecek bir şey bulsam bir öfke patlaması hevesimi söndürüyor ya da çocukça bir merakım, hareketliliğim, hatam azar, göz devirme ya da fiziksel bir ceza ile sona eriyordu. Titiz, detaycı, mükemmeliyetçi, tahammülsüz baba deli gibi çalışıyor, yedi yirmidört kocası ile ego savaşından yorgun düşen anne, benden önce evde ol diyen kocasına inat ev gezmelerinden eve geç geliyordu. Anne baba sürekli kavga edip, savaşın tek mağlubu çocuklarını çoğu zaman mutsuz uykulara yolluyordu. Abi, bu huzursuz evin stresinden kurtulmak için çareyi kardeşini hırpalamakta buluyor, bu hırpalamalar azar ya da tehditler ile […]

Taoist öğreti, Çin’in en eski öğretilerindendir. Kimi zaman din ya da bir tür ahlaki inanç olarak yaklaşılsa da öğretinin temel kitabı Tao Te Ching’de (Yol ve Erdem Kitabı) klasik dinlerde bulunan “tanrı, yaratıcı” kavramı, “iyi ve kötü” gibi ahlakın temelini oluşturan görüşler yoktur. Kitap, “Sonsuz Tao, ne anlatılabilir ne de ad verilebilir olandır” der. Tao veya Dao yol, yön, yöntem, akış gibi birçok karşılık barındırır. Taoizm denince ilk akla gelen temel kitabın yazarı filozof ve bilge Lao Tzu asırlar önce kişiyi bilgeliğe ve mutluluğa götüreceğine inandığı dört temel değerden söz etmiştir. Koşulsuz sevgi “Bunu olabildiğince sık tekrar edin; çünkü kendinizi sevgi dolu gördüğünüzde, dışarıya yalnızca onu yansıtırsınız” Dyer İçten gelen, doğal samimiyet “Artık samimiyetsiz veya sahtekâr olmaya ihtiyacım yok. Ben buyum ve böyle hissediyorum” Dyer Nezaket “Nezaket, yaşamı ve insanları olmalarını istediğin gibi değil oldukları gibi kabul etmektir. Böylece suçlamaya ve kontrol etmeye ihtiyacın kalmaz ve evrenin ritmiyle uyumlanıp huzur dolu bir dünyanın tadını çıkarırsın” Dyer Verici ve destekleyici olmak “En büyük mutluluk vermek ve sunmaktır. Sürekli kendiniz için istemeyi bırakıp, karşılık beklemeden başkalarını desteklemeye başladığınızda mutluluğu bulacaksınız.” Dyer Sizce de bu erdemlere en çok ihtiyacımız olan dönemleri yaşamıyor muyuz?  Lao Tzu vesile oldu, yakınlarda kaybettiğimiz Dr. Wayne Dyer’ı da, […]

Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalarla da doğrulanan eski Çin tıbbı ilkelerine göre bedenimiz on iki kanaldan akan enerji aracılığıyla birbiriyle sıkı ilişki içinde bulunan organların ve hücrelerin oluşturduğu büyük bir enerji sistemidir. Her birimiz, sürekli olarak değişime ve dönüşüme uğrayan bu enerjilerden birkaçına sahibiz. Enerji, bedenimizin çevresinde fiziksel ve ruhsal durumumuzu belirleyen biyolojik bir katman -aura- meydana getirir. Bedenimizdeki tam bir enerji değişimi döngüsü yedi yıl sürer. Hayatımızda böyle 22 döngü bulunur ki, biriken enerji açısından bakıldığında, 150 yıl yaşamamız gerektiği ortaya çıkar. 150 yıl bazıları için bir abartma gibi gelebilir. Ama ne olursa olsun, uzun bir ömür sürmemiz ve daha da önemlisi sağlıklı kalmamız mümkündür. Bedenimizdeki sağlıklı ve hastalıklı hücre dengesi, hastalıklılar lehine bozulduğu zaman, bedenimiz yaşlanır ve hastalanır. Yaşlanmayı durdurmak bu istenmeyen dengeyi değiştirmek anlamına gelir. Kuramsal olarak, bu süreç için uygun koşulları yaratmamız halinde, hücrelerimiz yedi yıllık bir süre içinde kendilerini tümüyle onarma yeteneğine sahiptir. Bilim, sağlığımızın yüzde 15’ini ebeveynlerimizden kalıtım yoluyla aldığımızı, diğer bir yüzde 15’i doktorların etkileyebileceğini ama geri kalan yüzde 70’inin tamamen hayat tarzımıza bağlı olduğunu gösteriyor. Bu nedenle, şimdi size hastalıklara ve erken yaşlanmamıza yol açan birtakım hatalı yaşam biçimlerini birlikte incelemeyi öneriyorum. Sağlığın ve hastalıkların kaynaklarına ilişkin çok kitap okudum ve pek […]

Korku karşısında sessiz kalmayı nasıl öğrendik? İsyan etmektense sessiz kalmanın daha akıllıca olduğunu çocukluktan beri biliyor gibiydik. Ben birileri beni otobüste ellediği, sokakta bana laf attığı, mağazada taciz ettiği zaman, şu ya da bu adam tarafından enikonu istismar edildiğim zaman yutkunup onurumu hiçe saymayı öğrendim. Her zaman, çok fazla ses çıkarırsam intikamla karşı karşıya kalacağımdan korktum. Sahici olmaktan çok başkalarının beni nasıl gördüğüne önem verdim. İstismara uğramış her kadın bunu doğrulayacaktır. Biz sessiz kalırız, çünkü konuşursak kınanmaktan ve işleri daha da kötüleştirmekten korkarız. Toplumsal baskı ve zorbalık psişemizi yönetmekte ve günlük bazda uyguladığı yöntem olarak korkuyu kullanmaktadır. Bizler ne kadar sessiz ve itaatkâr olduğumuza göre kademelendiriliriz. Ne kadar sessiz, o kadar yüksek kademede… Bunlar herkesi, erkekleri bile birer harabeye çeviren ataerkil kültürün mirasıdır. Toksik bir sistemin doğası gereğidir. Herkes bu sistemin pençelerinden nasibini alır. Korkuya kapıldığımızda ve korkunun meyvesi olan sessizliğe büründüğümüzde kendimizi sevmekten uzaklaşırız. Kendini sevmenin belirleyici özelliklerinden biri iç dünyamızı suçlama ya da utanç olmadan onurlandırmak ve özgürce ifade etmektir. Sahiciliğimizin sesini sürekli olarak bastırmanın sonucu ıstırap ve sürekli büyüyen bir kopukluktur. Gerçek deneyimlerimizi öteye iterek ve görmezden gelerek, bu deneyimlerin hiç yaşanmamış olduğuna dair illüzyonu desteklemiş oluruz. Bu kopma bizi geçici olarak rahatlatsa da zamanla anbean yaşadığımız […]

Bize özgü ya da evrensel olması fark etmeksizin, bir şeyden tetiklendiğimizi anladığımızda sürekli onu kollar durumda oluruz. Bu alarm durumu, aslında orada olmayan bir şeyi hayalimizde yaratmamıza neden olabilir. Sözgelimi, yaklaşımımızı ya da davranışımızı yanlış bir sanıya dayandırarak başkalarını haksız yere yargılayabiliriz. İşte bir örnek: Pascal kimsenin onun arkasında durmadığı bir aileden geliyor. İhtiyacı olduğunda ailesi ne yanında oldu ne de onu korudu. Bu, Pascal’ın ilişkilerinde karşı tarafın güvenilirliğine dair aşırı hassasiyet geliştirmesine neden oldu. Örneğin, yaşadıkları bir olayda, arkadaşları ve eşi gerçekte ona destek oldukları halde Pascal öyle olmadığına inanmıştı. Bir partideydiler. İş arkadaşı Cole, Pascal’ın yaptığı işe göre fazla yetenekli olduğunu söyledi. Yaratıcılığını tamamıyla ortaya koyabileceği bir iş araması için Pascal’ı yüreklendirmeye çalışıyordu. Diğer arkadaşları ve eşi India da bu fikre içtenlikle katıldılar. Pascal ise Cole’ün yorumunu eleştiri olarak yorumladı. India ve diğerleri onu savunmayıp Cole’ü onayladıkları için incinmişti. Eve döndüklerinde India’yı suçladı. İlişkilerdeki suçlamalar çoğunlukla yanlış anlaşmalara ya da gerçekte çekilmemiş olan bir tetiğe dayanır. Buna ek olarak, suçlama çoğu zaman yasın üzerini örtmeye yarayan bir araçtır. Pascal’ın asıl hissettiği şey de yastı. India açıklama yaptığında Pascal olanları yanlış yorumladığını fark etti. O zaman gevşeyebildi. Ne var ki bu, tetiklenmesinin ardındaki, derinlerde yatan örüntüleri tespit edip çözmesine […]

Bencillik kavramı hiç hak etmediği halde kötü bir ün kazanmıştır. İnsanların sınırlarını ezip geçtiğiniz ve onları incitip incitmediğinizi umursamadığınız türde bir bencillikten, başkalarına kötü davranmak için kullanılan bir bahaneden bahsetmiyorum. Bununla birlikte, toplumumuz bencilliğin her türlüsünü “kötü” sayarak pek çoğumuzun, kendimizi hakkımız olan öz sevgi ve özsaygıdan mahrum etmemize neden oluyor. Anlamam uzun zaman aldı; ama artık biliyorum ki benim için iyi olan şey ilişkim için de iyidir. Bu ilişki ister romantik olsun, ister aile, ister arkadaşlık ya da iş ilişkisi… Bir başkası için kendi sınırlarımı aşarsam içerleyeceğimi ve içerlemenin bu ilişki için sınır çizmenin verdiği kısa süreli çatışmadan daha zararlı olacağını bilirim. İnanın bana, bunu son birkaç yılda defalarca test ettim. Keşfettiğim şey ise kendi faydamıza uygun davrandığımız takdirde hepimizin daha fazla isteğimize kavuştuğumuz oldu. Tabii ki başkalarına zararlı olmayan, aklıselim içeren bir faydadan söz ediyorum. Zararlı davranışlar ne benim ne de başkasının faydasına olabilir. Birine yardım etmek üzere konfor alanımı asla terk etmeyeceğimi de söylemiyorum. Daha önce değindiğim gibi, başkalarını düşünmeye ne kadar az zorunlu hissedersem onlara yardım etmeye ve onları sevmeye o kadar istekli oluyorum. Buna karşın artık verdiğim şeyleri bir sorumluluk duygusuyla ya da bir şey kanıtlamak için vermiyorum. Verdiğimde bu, vermeyi içtenlikle istediğim için oluyor. […]

Zihnin programlanmasında yaptığımız tüm anlaşmalar çoğu kez birbiriyle uyum içinde olmaz. Her anlaşma ayrı bir varlık gibidir. Her birinin kendi kişiliği ve sesi vardır. Birbiriyle çelişen anlaşmalar, diğer anlaşmalarla da çatışıp gittikçe büyüdüğünde zihinde büyük bir savaşa dönüşür. İnsanın ne istediğini, nasıl istediğini ve ne zaman istediğini bilmekte zorlanmasının nedeni mitotedir. Anlaşmalar kendi aralarında anlaşmazlığa düştüğü için karmaşa yaşanır. Zihnin bir bölümü bir şey isterken diğer bölümü tam zıddı olan şeyi ister. Zihnin bir bölümü bazı düşünce ve davranışlara karşı çıkarken, diğer bölümü de zıt düşünce ve davranışları destekleyebilir. Tüm bu küçük, minik varlıklar içsel çelişkileri yaratır çünkü her biri canlıdır ve her birinin kendine özgü sesi vardır. Zihnin çelişkilerinin üstesinden gelmenin tek yolu, tüm anlaşmalarımızın dökümünü yapmaktan geçer. Böylelikle çelişkinin nedenlerinin farkında olabilir ve mitote kaosunu düzene sokabiliriz. *** Hiçbir şeyi kişisel algılamayın. Çünkü kişisel algıladığınızda hiçbir şey uğruna kendinizi acı çekmeye mahkum edersiniz. İnsanlar farklı boyutlarda ve farklı açılarda acıların tiryakisi olur. Ve biz bu bağımlılıkları sürdürebilmek için birbirimize destek veririz. İnsanlar birbirlerinin acı çekmelerine destek vermek konusunda anlaşma içinde davranıyor. Eğer kullanılma, sömürülme veya aşağılanmaya ihtiyaç duyuyorsanız, başkaları sizi kullanarak, sömürerek veya aşağılayarak size ihtiyacınızı karşılamanız için yardım etmekte gönüllü olacaktır. Sizi taciz edecek insanları bulmanız çok […]

Çocuğumun Ne Kadar Uykuya İhtiyacı Var? Bu ebeveynlerden çok sık duyduğumuz bir soru. Belki çocukları, kardeşleri veya yaşıtları kadar uyumuyor gibi görünebilir ve buna az uyumanın çocuğun hayatı üstünde etkisi olabileceği varsayımı da eşlik edebilir. Pek çok ebeveyn çeşitli medya kaynaklarından (mesela, TV, radyo, vb. gibi) okul çağındaki çocukların her gece yaklaşık 10 saat uyuması gerektiğini duyabilir. Genellikle ebeveynlerin bildirimlerine (mesela, aktivite ölçer saat gibi bir alet kullanmanın tersine, ebeveynlerden çocuklarının uykusu hakkındaki bir soruya cevap vermeleri istenen araştırmalara) dayanarak okul çağındaki binlerce çocuğun uykusunun hesaplandığı birkaç araştırma vardır. Bunlara ABD’de yapılan Ulusal Uyku Vakfı anketleri ve Avrupa, Avustralya ve dünya genelinde yapılan araştırmalar da dahildir. Bu araştırmaların çoğu farklı yaşlardaki çocukların ortalama uyku süresini vermektedir. Ve insanlar bu ortalamaya odaklanmaya meyillidir. Gerçekte, çocukların uyku gereksinimi birinden diğerine değişiklik gösterir -tıpkı boyları, ayakkabı numaraları ve kiloları gibi. Mesela, sekiz yaşındaki bir çocuğun ortalama uyku süresi aşağı yukarı 10 saattir, fakat sekiz yaşındaki çocukların yaklaşık yüzde 80’i 9 ile 11 saat arasında uyur. Daha az uyumak her zaman bir uyku sorunu olduğuna işaret etmez. Biz ebeveynleri çocuklarının uyku süresinden çok uyku kalitesine ve kritik bir öneme sahip olan, gün içinde nasıl işlevde bulunduklarına odaklanmaya teşvik ederiz. Nitekim, çocuğunuzun ciddi bir uyku […]

Özgürlüğü kaybetmekten söz ederken nadiren kendi kendimize gönüllü olarak koyduğumuz kısıtlamaları düşünürüz. Denemekten korktuğumuz her şey, gerçekleştirilmemiş her hayalimiz, olduğumuz ve olabileceğimiz kişiyi sınırlar. Bizi mutlu edecek şeyleri yapmamıza engel olan, genellikle korku ve onun yakın kuzeni kaygıdır. Hayatımızın büyük kısmı kendimize verdiğimiz sözlerden dönmekle geçer. Yapmak için can attığımız,eğitim almak, işimizde başarı kazanmak, âşık olmak vb. şeyler herkes tarafından paylaşılan hedeflerdir. Bunları elde etmeye giden yol bilinmez de değildir; ama çoğu zaman olmak istediğimiz kişi haline gelmek için atmamız gereken adımları atmayız. Başarısızlıklarımız için başkalarını suçlamak insanidir. Ebeveynlerimiz de bundan kendilerine düşen payı alırlar. Genelde fırsat eksikliğinden dem vururuz. Sanki hayat sınırlı sayıda biletin olduğu bir piyangoymuş gibi… Zamanın kısıtlı olması ve para kazanma mecburiyeti, eylemsizliğimizin yaygın mazeretlerindendir. Ayrıca deneyip başarısız olma korkusu da bizi felç eden bir atalete sürükleyebilir. Beklentilerimizi düşük tutmak bizi hayal kırıklığından korur. Kapana kısılmış olduğumuzu düşünmek hoşumuza gitmez. Sonuçta burası fırsatlar diyarıdır. Etrafımız başarı imgeleriyle doludur. Kültürümüz bizi sürekli olarak, çoğunlukla da sınırlı yetenekleriyle, sıfırdan en tepeye çıkmış kişilerin hikâyeleriyle besler. Bu hikâyeler çoğu insan için umut verici olmaktan uzak olduğu gibi, bu insanlar tarafından çoğunlukla kendi yetersizliklerinin kanıtı gibi algılanır. Bu dönüşümlerin oluşumundaki bariz kolaylık da kafamızı karıştırıp hevesimizi kırar. Çoğu zaman kalıcı […]

Mükemmeliyetçi kişiler kendilerine son derece katı ve zorlayıcı kurallar belirler ve performanslarını bu kurallara göre ölçerler. Bunun getirdiği sorun, kendisine katı kurallar (‘tüm notlarım 80’in üstünde olmalı, yoksa tamamen başarısızım demektir’vb.) belirleyen kişinin devamlı olarak hedeflerini ya hep ya hiç şeklinde değerlendirme döngüsüne yakalanmasıdır. Bu kişi sonuçta muhtemelen ya tamamen başarısız olduğunu (79 almak vb.) düşünecek veya hedefini yakaladığında da (80 almak vb.) bunu küçümseyecek ya da daha da yüksek standartlar (‘80 yeterince iyi değil, 85 almalıyım’ vb.) belirleyecektir. Bu nedenle standartlarınıza göre ne kadar başarılı olduğunuza dair katı kurallar kullanmak sizi asla kazanamayacağınız bir duruma sürükleyecektir. Aşağıda bu kısır döngüyü değiştirmeye yardım edecek iki yöntem açıklıyoruz: Kuralların yerine prensipler koymak ve mükemmelin altındaki performansı kabullenmek. Kuralların yerine prensipler koymak: Esnekleşmek Performansınız için koyduğunuz kurallara tekrar bakıp onların yerine prensipler belirlemek faydalı olacaktır. Christopher Fairburn’un yaptığı ayrımı kullanacak olursak ‘kurallar kırılır, prensipler esner’. Bu, ‘asla çikolata yememeliyim’ gibi katı bir kuralı ‘sağlıklı beslenmeyi ve her gün çikolata yememeyi hedefliyorum ancak arada sırada biraz yersem sorun değil’ şeklinde bir prensiple değiştirebileceğiniz anlamına gelir. İlk adım tüm ‘kural’larınızı, ‘gerek’lerinizi, ‘şart’larınızı listelemektir. Hapishanedeki mahkûmlara bile iyi halden dolayı süre indirimi ve şartlı erken tahliye şansı verilir. Siz hiç süre indirimi alıyor musunuz? Kendi […]

“Şimdiye ve buraya” odaklanmak Belirsizlik zamanlarında çocuğunuza “şimdide ve burada” kalmasına –başka bir deyişle, biraz evvel veya geçen hafta ne olduğuna ya da gelecek Cuma ne olacağına değil şu anda ne olduğuna tamamen odaklanmasına- yardım ederek destek olabilirsiniz. Bu basit görünebilir ama aslında gerçekten çok zor olabilir. Şöyle bir düşünürseniz, ne sıklıkta yaptığınız şeye tamamen odaklanıyorsunuz? Yoksa aynı zamanda arabanızın trafik muayene zamanının ne zaman geleceğini, ev kredisinin ne zaman ödenmesi gerektiğini ya da ne zaman ütü yapmaya zaman bulacağınızı mı düşünüyorsunuz? Tamamen yaptığınız şeye odaklandığınız zamanlar bir spor yaptığınız veya başka bir tür oyun oynadığınız ya da belki bir bulmaca çözdüğünüz zamanlar olabilir. Şüphesiz insanların bu tür faaliyetleri rahatlatıcı bulmasının bir nedeni de bunların yoğun hayatımıza biraz ara verip sadece oraya ve o zaman yaptığımız şeye odaklanmamızı sağlamasıdır. “Şimdide ve burada” olma konusunda çocuğunuza örnek olmaya çalışın –bir şey yaptığınız zaman onu gerçekten yapın. Bu sadece bulaşık yıkamak bile olsa bunun nasıl bir his verdiğine, nasıl kokular aldığınıza, ne gördüğünüze odaklanın. Çocuğunuzu da aynısını yapmaya teşvik edin. Çocuğunuz kek yapmanıza yardım ederken ona akşam yemeği için ne istediğini veya hafta sonu ne yapacağını değil kekin dokusunu, kokusunu, nasıl göründüğünü sorun. Eğer bunu yapmanın faydası hakkında emin değilseniz, önce kendiniz […]

Neden meditasyon yapmalısınız? İlk önce, her birimizin tam dinlenmeyi gerçekleştirmemiz gerektiği için. Gece uykusu bile tam bir dinlenme sağlamaz. Kıvrılıp dönerek, yüz kasları gerginken, devamlı rüya görerek dinlenmek zor! Uzansanız bile, hâlâ rahatsızlıkla kıvrılıp dönerek dinlenmek de olmaz! Kol ve bacaklarınız düz ama kasılmadan, sırtüstü uzanmak, başınızın altında yastık olmaksızın nefes alıp vermek ve bütün kasları gevşetmek; bu doğru duruştur ancak bu pozisyonda uykuya dalmak da daha kolay olur. Uzanmış halde, otururken olduğu kadar uzun meditasyon yapamazsınız. Bir oturma pozisyonda, tam dinlenmek ve karşılığında bilincinizi rahatsız eden ve engelleyen endişeleri ve sorunları çözmek üzere meditasyonda derinleşmek mümkündür. Vietnam’daki emekçilerimiz arasında lotus pozisyonunda, sol ayağı sağ kalça üzerine sağ ayağı sol kalça üzerine yaslayarak oturabilen çok kişi vardır. Diğerleri yarım lotus pozisyonunda, sol ayak sağ kalça üzerindeyken veya sağ ayak sol kalça üzerindeyken oturabilirler. Paris’teki meditasyon sınıfımızda yukarıdaki bu iki pozisyonda da rahat edemeyen insanlar var, bu yüzden onlara Japon tarzı oturuşu, dizleri arkaya kıvırarak iki bacak üzerine yaslanmayı gösterdim. Ayakların altına bir yastık koyarak bu şekilde bir buçuk saatten fazla oturmak olasıdır. Yine de, başlangıçta biraz can acıtmakla birlikte herkes yarım lotus pozisyonunda oturmayı öğrenebilir. Fakat birkaç haftalık alıştırmadan sonra pozisyon yavaş yavaş epey rahat bir hale gelir. İlk başlarda, […]

Bazı tetikleyiciler, içimizdeki belirli üç adet alandan bir ya da daha fazlasını hedef alır: Gölge tarafımız, şişkin egomuz ve tamamlanmamış geçmişimiz. Tetiklenme tepkilerimizin kaynağı bu alanlar olabilir. Tetiklendiğimizde kendimize şunu sorabiliriz: “Korku, öfke ya da üzüntümün hangi kısmı şu anda olan olayla ilgili; hangi kısmı tetiklenme enerjisiyle (ne kadarı gölgem, sıkıntı içindeki egom ya da ilk yaşam deneyimlerim tarafından aktive oldu)?” Neyse ki bu üç alanla baş etmek için üç adet de kaynağa sahibiz: Gölgeyle arkadaş olmak, egoyu bırakmak, yasta olan eski incinmişlikleri kullanarak aktarımın ötesine geçmek. Şimdi bu üç kaynağın nasıl uygulamaya konulacağını inceleyelim: Gölgemizle Arkadaş Olmak Gölgemizle arkadaş olduğumuzda başkalarına yansıttığımız şeylerin izini sürüp köklerini kendi meselelerimiz ve özelliklerimizde ararız. Onlara sahip olduğumuzu kendimize ve karşı tarafa itiraf ederiz; daha sonra yaratıcı ve faydalı olan yanlarının arayışına gireriz. “Kabul edilemez” taraflarımızı ayrık otu gibi ayıklamaz ya da dışlamayız; onları kabul eder ve daha iyi bir iş için görevlendiririz. Diyelim ki, kontrolcü biri olduğumu itiraf ediyorum, ne kadar kontrolcü olduklarıyla ilgili olarak başkalarını suçlamaktansa, kendimde bu özelliğin varlığını kabul ederim. Bir sonraki adımım kontrolcü enerjimi kullanmanın daha iyi bir yolunu bulmaktır. Örneğin, etkili, ayrıntılara hâkim, olan biteni iyi takip edebilen biri olarak -başkalarını kontrol etmeden uygulanabilecek- liderlik ya da […]

Karışmış döllerimiz Babil’den İstesek de ayrı değiliz.   Dört kitaba Ram ederler,   Ya Şamanlar, Dürziler? Aynı duada, ayrı dildedirler.   Gidemeyiz bu yerden Gitmemeliyiz!   Üç kıyıdan, üç deniz Döver durur da Gene de adam olmaz! Asidir, kurnaz, çapkın!   Karadeniz çarptı mı kıyılarına Bir gemi yanaşır Samsun’a Göreceksin; Cehennem sabahları, Vurdu mu boğazına, Hürriyetin gelir! Yarı çıplak, hep aç On yedisinde Bir Hendek çukurunda…   Gün Batımı güzel midir, Çarparken Ege’nin sularına?   Darğaçlarında sâbîden adamlar, Armut gibi sallandılar, Genç, olmamış, hamdılar… Ne sahneler gördü Akdeniz! Üç kıyısında üç deniz Döver durur da Gene de adam olmaz! Asidir, kurnaz, Memlekete, Hürriyete çapkın!   Gidemeyiz bu yerden Gitmemeliyiz! Kimler geçmedi, Bu kervan yolundan? Her gelen bıraktı soyundan. Çoğaldı kardeşliğimiz aynı sofradan.   Alışmış temâşâmıza bu yer, Yıkılır bir bir kaleler, Sinmiş kalabalıklığı üstümüze Yalnızlaşır bizimle, Gittiğimiz her yer.   Gidemeyiz bu yerden Gitmemeliyiz!   İlay  

Bu bölümde, bilişsel davranış terapisi ve bunun kronik yorgunluk sendromunun tedavisinde nasıl kullanıldığı hakkındaki birkaç olguya değinildikten sonra, önümüzdeki birkaç ay içinde kronik yorgunluk sorunlarınızın üstesinden gelmek için neler yapabileceğinizi ele alıyoruz. Bunun sizin için doğru yaklaşım olup olmadığı ve başlamadan evvel doktorunuzla görüşmeniz gerekip gerekmediği konusunu netleştirmenize yardım edecek, 49-50. sayfalardaki “Birkaç uyarı!” başlıklı kısa bölümü özellikle dikkatle okumanızı istiyoruz.  Bilişsel davranış terapisi nedir? Bilişsel davranış terapisi (BDT) depresyon, yeme bozuklukları ve kaygıyla ilişkili rahatsızlıklar kadar, kronik ağrı, hassas bağırsak sendromu ve diyabet gibi pek çok hastalık ve rahatsızlıktan mustarip insanlara yardım ettiği keşfedilen değerli ve etkili bir tedavidir. BDT sadece davranış kalıplarını değil, aynı zamanda bunların sürmesini sağlayan düşünce kalıplarını da saptamaya ve değiştirmeye odaklanır –ismindeki “davranış” sözcüğünün yanında “bilişsel” sözcüğünün yer almasının nedeni budur. Bilişsel davranış terapistleri çeşitli hastalıklar ve rahatsızlıklar üstünde çalışırken, bu yaklaşımdan yararlanabilecek pek çok kişinin bu alanda uzmanlaşmış terapistlere ulaşamadığını ve insanların sorunlarının üstesinden gelmek için gösterdiği çabanın genellikle ters etki yaparak bu sorunların sürmesine ve hatta bazen daha kötüye gitmesine yol açtığını fark ettiler. Bunun üzerine BDT’de uygulanan teknikler ve yöntemler kullanılarak kişisel gelişim programları geliştirildi ve bunların pek çok kişinin şahsen terapi görmesine gerek kalmadan çeşitli rahatsızlıkların semptomlarını azaltmasına veya ortadan […]

Genç kuşağı eleştirmeye girişmeden önce onları kimin yetiştirdiğini anımsayın. -ANONİM Hayatta belirli bir sözcük ya da cümlenin sizi apansız yakalayıp varlığınızın en derinine işleyecek kadar can evinizden vurduğu bir iki sefer olmuştur. Kendisi de meditasyon öğretmeni olan dostum Wes Nisker’ın, “Siz hatanız değilsiniz” deyişini duyduğumda bana olan da buydu. Bunu işittiğimde taş dolu çantayı sırtımdan indirmişim gibisine bütün bir yük katmanının eriyerek üzerimden kalktığını hissettim. Bir anda kim ya da ne oluşumun tümüyle kendi hatam olduğuna inanmanın ölü ağırlığını peşimden sürüklememe artık gerek olmadığının bilincine varmıştım. “Ben hatam değilim –ne müthiş bir anlayış” diye düşündüm. “Kendime bakışın ne kadar farklı bir yolu.” Çoğu kişi gibi ben de hatam olduğum inancını sürdürmekteydim: Düzensiz, duyarlı, düşük enerjili ve eleştirmene göre yanlışım olan şeylerden ötürü suçlanması gereken kişinin ben olduğum inancını. Tüm bunları üzerime alınmayacak olsam ne olacağını merak ettim. Suçlama ya da sorumluluğu üstlenmesem ne olacağını. Bu elbette şu andaki davranış biçimime ilişkin kişisel sorumluluğumu ortadan kaldırmıyordu. Sadece kendimi tuhaf özelliklerim, yetersizlik ve zaaflarımdan ötürü suçlamamak anlamına geliyordu. Erken bir yaşta aşılanmış ve bugünümde çok büyük bir etkisi olan kültürel, sosyal, biyolojik ve ailevi koşullanmaların kancasından kendimi kurtarmak anlamına. Bunun sizin için ne şekilde geçerli olduğunu düşünün –sizin de hatanız demek olmadığınızı. […]

Öyle biri var ki, onu aklınıza getirdiğinizde, size yaptıklarından dolayı onu affetmenin imkânsız olduğunu düşünüyorsunuz. Peki, affedemeyeceğiniz o kişinin size yaptıkları, birazdan hikâyesini okuyacağınız Marie Balter adlı kadının yaşadıklarından daha mı kötüydü? Bu kadının hayatının filmini yıllar önce izlediğimde çok etkilenmiştim. İçimizdeki Şaman-Duyguların Simyası kitabımda yer verdiğim bu öykü birçok sitede alıntı yapılarak kullanıldı. Okumamış olanlarınız için yine paylaşmak istiyorum. Marie Balter adındaki kadının affetmekte zorlanacağı çok şey vardı. Kendisine bile bakmaktan aciz, alkolik bir annenin evlilik dışı dünyaya gelen çocuğuydu. Beş yaşına geldiğinde çocuk bakım yurduna yerleştirildi. Daha sonra bir çift tarafından evlat edinildi. Sadist çift, küçük kızı, evin mahzenine kapayıp, ona sistematik biçimde işkence etti. Çiftin toplum içindeki saygın konumu, küçük kızın yaşadıklarını çevreden kolaylıkla gizliyordu. Marie on yedi yaşına geldiğinde depresyondan felç geçirdi. Kas spazmları ve boğularak ölmesine sebep olabilecek denli yoğun astım krizleri geçiriyordu. Halüsinasyon da gördüğü için doktorlar ona yanlışlıkla şizofreni teşhisi koydular. Bundan sonraki on yedi yılı akıl hastanesinde geçti. Akıl hastanesinde geçen yıllarda umutsuzluk ve çaresizlik içinde kıvranan kız, yemek yiyemiyor, fazla kımıldayamıyor ve intihar etmeyi sıkça düşünüyordu. Otuz dört yaşına geldiğinde doktorlar, Marie’nin durumunu yeniden değerlendirdiler. Onun şizofren olmadığına, ağır depresyon geçirdiğine ve panik atak yaşadığına karar verdiler. Arkadaşlarının ve kendisini seven […]

Bazen insanlar öfke duygusundan tümüyle uzak durmaya çalışırlar. Eğer öfkelenmekten kaçınırsanız incinebilirsiniz fakat aynı zamanda kendinizi bir kurban, ikinci plandaki güçsüz biri gibi de hissedebilirsiniz. Ayrıca kendinizi ortaya koymaktan da kaçınmış olursunuz (bkz. 20. Bölüm). Bazı durumlarda hiçbir şey yapacak gücünüz olmadığını hissedebilirsiniz. Zayıf olduğunuz için incindiğinizi hissettiğinizi düşünebilir ve bunun nedeninin hiç değilse kısmen diğer kişinin tavrı olduğu gerçeğine odaklanamayabilirsiniz. Aynı zamanda, kendinizi aciz bir kurban gibi görmeden incindiğinizi kabul etmeniz de önemlidir. Aşağıda öfkenizi irdelemenizi ve bu duygunuzu kendinize güvenerek nasıl kullanabileceğinizi öğrenmenizi engelleyebilecek 10 kişisel inanç yer almaktadır. Her birinin altında bunların şefkatli alternatiflerini de veriyorum. Diğer insanlar benden daha güçlü. Onlarla çatışmaya girersem asla kazanamam. Şefkatli alternatifler: Bu kazanma veya kaybetme meselesi değil. İstediğim sonucu alamasam bile bakış açımı ortaya koymaya çalışmam yararlı olacaktır. Eğer kendime kazanmam gerektiğini, yoksa bunun anlamsız olduğunu söylersem daha başlamadan yenilmiş olurum. Eğer bakış açımı anlatmaya gayret edersem, en azından denemiş olurum. Kendimi ortaya koymaya çalışırsam istediğim sonucu elde edemezsem de kendime kızma olasılığım daha azdır.  Çocukluğumda öfkelenmenin kötü bir şey olduğunu öğrendim. Şefkatli alternatifler: Ebeveynimin benim öfke duygularımla baş edememesi öfkelenmenin kötü bir şey olduğu anlamına gelmez. Öfke insan doğasının bir parçasıdır ve faydalı olabilir. Eğer hiç öfkelenmeseydik, bir şeyleri […]

Unutmayın, yol hiçbir zaman göründüğü kadar çetin değildir, Onu öyle yapan dirençtir. Şu anda sizler arasında yürüyen pek çok öğretmen var Siz de pek çoğunun öğretmenisiniz. Bir yabancıya sevgi yolladığınızda Meleksi bir haberci olur çıkarsınız. -Frank Coppetiers, Handbook for Evolving Heart Gözde bİr “arkadaşlık” filminiz var mı? Korkudan spora, westernden bilim kurguya, animasyon çocuk filmlerine, arkadaşlık hemen her türde yer alır. İşte karşıtların çatışmalarını nasıl aşıp kalıcı, sevgi dolu ortaklıklar yarattığını gösteren, hafızalarda yer etmiş birkaç tv ve film dostluğu örneği: Yıldız Savaşları, Kaptan Kirk (insan) ile Spock (Vulkan); Shaun of the Dead, Shaun (canlı) ile Ed (zombi); Dumb and Dumber, Harry (budala) ile Lloyd (evet, daha da budala); Jerry Maguire, Jerry (umutsuz sporcu temsilcisi) ile Rod (hırslı futbolcu); Walking and Talking, Laura (evleniyor) ile Amelia (mutsuz ve yalnız); Leathal Weapon, Murtaugh (aile babası polis) ile Riggs (intihar eğilimli polis); The Big Lebowski, Dude (yumuşak başlı) ile Walter (yay gibi gergin); The Old Couple, Felix (biçimci titiz) ile Oscar (aşırı pasaklı); Toy Story, Woody (geleneksel kovboy oyuncak) ile Buzz (fütürist oyuncak); Free Willy, Jesse (küçük çocuk) ile Willy (katil balina); Harry Potter, Harry, Hermione ve Ron’dan oluşan Hogwarts üçlüsü. Bütün bu arkadaşlık filmlerinin ortak noktası sadece gerçek dostların paylaştığı yaşam […]

Kontrolsüz yemek genellikle bir oturuşta 1000-2000 kalori (dört ile sekiz adet orta büyüklükte çikolataya denk gelir) içerecek kadar çok yiyecek tüketmektir fakat bu miktar normalde bir günde tüketilen yiyecek miktarının üç ile otuz katı arasında değişiklik gösterebilir. Bazı insanlar kontrolsüz yedikleri zaman günde 20.000 kaloriyi geçebilirler ve iyice aşırıya kaçanların kilosu da artma eğilimindedir. Bu her oturuşta genellikle iki saatten daha az bir zaman dilimini kapsar. Bazıları gün içinde bunu birkaç defa tekrarlar. Çoğu insan kontrolsüz yerken yalnızdır ve genellikle kontrolsüz yemeye hazırlanmak için bir plan yaparlar. Jaya genellikle akşamları işten sonra köşedeki dükkana gider ve çok miktarda şekerleme alırdı; evdeki dolaplarda yeterince yiyeceği olduğuna güvenmez ve akşam yemeği için bir şeyler almaya giderdi fakat markete girdiği zaman paket paket şekerleme ve bisküvi alma dürtüsüne engel olamazdı. Bazen farklı yerlerden iki veya üç paket yemek alır ve hepsini yerdi. Jaya yiyeceklerini satın almak için arabayla birkaç farklı marketi dolaşıyordu, çünkü kendinden utanıyor ve market sahibinin onların hepsini yiyeceğini bilmesinden kaygılanıyordu. Bazen de kontrolsüz yiyenler koca bir kalabalığı doyuracak kadar yemek yapıp sonra da hepsini bir oturuşta yerler. Rupert otomatik bir makineden şekerlemeler alıp hızlıca odasında yiyordu. Kontrolsüz yiyen insanlar çok yağlı ve şekerli şeyler, genellikle diyetlerine dahil etmeyecekleri türde yiyecekler […]

Elinizi karnınızın üzerine yerleştirin, bebeğinizin nerede olduğunu düşünüyorsanız oraya. Gözlerinizi kapatın. Avucunuzun altında bebeğinizi hissedin. Hamileliğinizin kaçıncı haftasında olduğunuz, bebeğinizin ne kadar minik olduğu hiç önemli değil. Derin bir nefes alın ve aldığınız nefesin bebeğinizin etrafında dolaştığını, onu okşadığını hayal edin. Bebeğiniz orada. İşte bu minicik, kısacık bağlantı bebeğinizle iletişimin en basit yollarından biri. Psikiyatrist Dr. Thomas Verny, Doğmamış Çocuğun Gizli Yaşamı (Kuraldışı Yayıncılık) adlı çığır açıcı kitabında anne ve karnındaki bebek arasındaki ilişkiyi üç seviyede açıklıyor.1 Birincisi fizyolojik boyuttaki iletişim. Anne bebeğine besin gönderiyor; bebeğin tetiklemesiyle annenin bedeninde fiziksel değişiklikler meydana geliyor. Annenin duygularıyla ilişkili hormonlar bebeği fizyolojik olarak etkiliyor. Örneğin, anne korkup endişe yaratıcı hormonlar salgıladığında bebeğin kalp atışı da saniyeden daha az bir sürede ikiye katlanıyor. İkinci boyut olan davranışsal iletişimin en bariz yöntemi bebeğin tekmeleri. Aksi yönden anne de kendi davranışlarıyla bebeğine çeşitli mesajlar gönderiyor. Beslenmesi, onun için yaptığı hazırlıklar, gün içindeki hareketleri, hızı ve benzer davranışları hep bir şeyler söylüyor bebeğe. Dr. Verny’nin sempatik iletişim dediği üçüncü boyutta ise bebek anneye rüyaları aracılığıyla ulaşıp mesaj veriyor, annenin sevgisini ve kararsızlık gibi diğer bazı duygularını yine sempatik iletişimle algılıyor. John Hopkins Üniversitesinde yapılan araştırmada bebeklerinin cinsiyetlerini henüz bilmeyen 104 anne adayından cinsiyet tahmini yapmaları istenmiş ve […]

İngilizce karşılığı “boş vakit” olan “leisure” kelimesinin asıl anlamı derin düşünmek, tefekkür etmektir. Yunancadan gelen bu terim Latincede scola ve İngilizcede “school” yani “okul” anlamına geliyor. Okul ya da üniversite aslında boş vakit için, derin düşünme aktivitesi için tasarlanmış bir yerdi. İnsanı işe hazırlayan bir yer değildi. Boş vakit, Ortaçağda ve Rönesansta insanın var oluşu üzerine tefekkür etme yeteneği anlamına geliyordu. Sanat, müzik ve felsefe çalışmaları yaparak derin düşüncelere dalmak. Bu bir ruh halidir, aylaklık, tembellikle karıştırılmamalıdır. James Wright hamakta yatarken tefekkür ediyordu, tembellik yapmıyordu. Benediktin papazı David Steindl-Rast, Essential Writings adlı eserinde tefekkürün işle aynı anda yapılabileceğini belirtiyor ve işten ayrı zamanda yapılmasına gerek olmadığını savunuyor. Zaman ve zaman ötesi bir arada olabilir, diyor. Acele etmeden sakin sakin düşüncelere dalarak çalışmak işin en güzel ifadesidir. “Tefekkür … Zamanını ayırabilenlerin bir ayrıcalığı değildir; yaptıkları işe hak ettiği zamanın hepsini verenlerin erdemidir.” Takıntılı bir şekilde iş yapmak -işi aceleyle yapmak, işi çabuk bitireyim diye koşuşturmak- zaman öldürmektir. Eğlenerek sakin sakin iş yapmak zamanı canlandırır, zaman hayatla dolar çünkü sakin sakin iş yapınca zaman ötesine bağlanırız. Sanatçılar, her sanat dalı için geçerli, bunu bilir. Şefler bunu bilir. Hayal gücünü kullanarak yemek pişiren bir şef değilim ama yemek pişirmeyi seviyorum ve genelde yaratıcı […]

Panik atağa ve panik bozukluğa neden olmak üzere birlikte hareket eden birkaç faktör vardır. Bu faktörlerin birleşimi kişiden kişiye değişiklik gösterir. Ancak, bir araya geldiğinde gittikçe kuvvetlenerek panik yaratan, kabaca üç tip faktörden oluşan bir zincir düşünmek mümkündür. Birincisi, bazı insanlar yapıları (yaradılışları) itibarıyla veya hayatlarının ilk döneminde yaşadıkları deneyimlerin bir sonucu olarak hassastır. Sonra ani bir panik atağa yol açan anlık stresler veya tetikleyiciler vardır. Son olarak, genellikle panik atakların daha kötüleştiği veya daha sıklaştığı bir kısır döngüye yol açarak bu süreci devam ettiren birtakım etkiler (süreğenleştiren faktörler) vardır. Bu bölümde bu hassaslığın, tetikleyicinin ve süreğenleştiren faktörlerin hâlihazırda nasıl anlaşıldığı ana hatlarıyla özetlenecektir. Panik atağa ve agorafobiye karşı hassasiyet Panik atak ve agorafobi geliştirmek konusunda bazı insanlar diğerlerinden daha mı hassastır? Kesinlikle bazılarımızı daha büyük bir riske atan fiziksel, psikolojik ve sosyal faktörler var gibi görünüyor. Bu faktörlerden kimileri hayatın ilk evreleriyle, kimileri de erişkinlik dönemiyle bağlantılıdır. Hayatın ilk evrelerindeki risk faktörleri  Küçükken karanlıktan çok korkardım. Yalnız kalmaktan nefret ederdim ve kaçırılacağımdan endişelenirdim. Eğer annem babam dışarıdaysa bir kazada öleceklerini veya saldırıya uğrayacaklarını düşünürdüm. Bu düşünceler kendimi çok güvensiz hissetmeme neden olurdu. Paul Bazı durumlardan (ama hepsinde değil) panik bozukluk aile bazında görülür. Bu genetik mirasla ve/veya aile ilişkilerinin […]

Bu bölümde şunlar ele alınıyor: Uyku baskısını (ve uyuklama konusunda ne yapılacağını) anlamak Uyku müdahaleleri: yaygın sorular ve sorunlar Kademeli bir Yatma Zamanı Kısıtlaması rehberi Kademeli bir Uyku Kısıtlaması rehberi   Uyku Baskısını Anlamak Anlatacağımız müdahale yöntemlerinin her ikisi de çocuğunuzun “en iyi” uyuma zamanını -yani, vücudunun uykuya dalmaya ve uyanmaya hazır olduğu zamanı- belirlemenizi hedeflemektedir. Çocuğunuzun uykuya dalmakta zorlanmasının nedenlerinden biri, aslında yatağa çok erken girmesi ve vücudunun uyumaya hazır olmaması olabilir. Bu da çocuğunuzu uyanık yatmaya yöneltebilir, yani kaygılı düşüncelerin gizlice sokulması için mükemmel bir ortamdır. Uyku baskısı uykunun önemli bir bileşenidir ve Yatma Zamanı veya Uyku Kısıtlamasının nihai hedefi çocuğunuzda uyku baskısının ne zaman uykuya dalmasını sağlayacak seviyeye geldiğini çözmektir. Biz klinik çalışmalarımızda bunu açıklamak için araba ve yakıt örneğini veririz. Bunu aynı zamanda çocuğunuza neden bir süre bu yeni yatma zamanı rutinini “deneyeceğini” açıklamanın bir yolu olarak da kullanabilirsiniz. Çocuğunuzun vücudunun günün başlangıcında yakıtı tam dolu bir araba olduğunu ve gün boyunca -okulda, okul sonrası spor yaparken, evde- bu yakıtı kullandığını hayal edin. Yatak yakıt istasyonu gibidir. Çocuğunuz yakıt istasyonuna girmeden önce tüm yakıtını tüketmelidir (dikkat edin, arabanız için aynı öneride bulunmayacağız!). Çocuğunuzun uykusu, ertesi gün enerjiye sahip olması için onu tekrar dolduran yakıttır. Çocuğunuz uykuya […]

“Bir varmış, bir yokmuş… Bir zamanlar Olmayan Ülke (Neverland) adındaki diyarda, Asla Büyümeyen Çocuklar yaşarmış”. Bu masalı biliyor musunuz? En sevilen, bilinen masallardan Peter Pan’i çocukluğunuzda pek çoğunuz okumuştur. Peki, masalların önemli bir kısmının ardında bilinmeyen bir gerçek trajedinin saklı olduğunu biliyor musunuz? İşte Peter Pan, bu masallardan biridir. Yazarı Matthew Barrie erken çocukluk döneminde gayet sağlıklı, gelişimi normal bir çocuktur. Ancak Matthew 6 yaşındayken evlerinde büyük bir trajedi yaşanır ve ebeveynlerinin en çok sevdikleri çocukları; ağabeyi David bir paten kazası sonucu ölür. Anne-babası çok üzgündür, yas sürecini bir türlü tamamlayamazlar ve evde sürekli bir mutsuzluk hakimdir. Matthew da bu bitmeyen hüzünden çok etkilenir. Günlerden bir gün ailesini mutlu edebilmek, teselli edebilmek için abisinin kıyafetlerini giyer ve etrafta öyle dolaşır. Herkesin o kadar hoşuna gider ki; bundan sonra aynı David gibi davranmaya, konuşmaya başlar. Adeta David eve tekrar gelmiştir ama Matthew giderek yok olmaya başlar. 20 yaşına gelene dek abisinin elbiselerini giymeye devam eder ve ailesi ona artık David demektedir. Günlerden bir gün aslında Matthew olduğunu hatırlar ve abisi gibi giyinmekten vazgeçer fakat pek çok şey için geç kalınmıştır.  Yaşı ilerlemesine rağmen büyüyememiş, boyu 140 cm. civarında ve fiziksel görünümü 13-14 yaşında bir erkek çocuk gibidir. Yani aldığı duygusal yaralar, […]

Hem genler hem çevre Her kişilik ve mizaç özelliği gibi, mükemmeliyetçilik de hem genlerimizin hem de çevremizin bir sonucudur. İkizlerle yapılan çalışmalar, mükemmeliyetçiliğin yüzde 24 ila 49’unun genetik olarak atalardan miras alınabildiğini söylemektedir. Dolayısıyla anne babamızdan aldığımız genler mükemmeliyetçiliğin gelişmesini etkileyebilir; ancak yukarıdaki rakamlar çevrenin daha büyük bir rol oynadığına işaret etmektedir. Genler mükemmeliyetçiliğin ana etkeni olsa bile, bu mükemmeliyetçiliğin değiştirilemeyeceği anlamına gelmez. Genetik mirasınızdan bağımsız olarak, yaptığınız seçimler ve eylemleriniz mükemmeliyetçiliğin hayatınızdaki zararlı etkisini değiştirmenize yardımcı olabilir. Mükemmeliyetçiliğin, her türlü karmaşık insan davranışı gibi, tek bir nedenden değil, birbiriyle bağlantılı pek çok etkenden kaynaklandığını da biliyoruz. Mükemmeliyetçilik üzerinde az ya da çok etkisi olan birden fazla gen olması muhtemeldir; bu genler çeşitli çevresel faktörlerle etkileşime giren muhtelif biyolojik yolları tetikleyerek bu etkiyi yaratabilirler. Buna ek olarak, mizacın başka yönleri mükemmeliyetçiliğin yaşamınız üzerindeki etkisini hafifletebilir. Örneğin, bazı insanlarda yüksek standartlara ulaşmak için kuvvetli bir arzu ile beraber sağlıklı bir özsaygı seviyesi de olabilir, böylece bu insanlar kendileri için belirledikleri standartların bazılarına ulaşmadıkları durumlarda kendilerini aşırı eleştirmezler. Mükemmeliyetçiliğin birçok farklı sebebi olduğunu anlamak önemlidir. Bu da mükemmeliyetçiliğin yaşamınızdaki zararlı etkisini azaltmakta faydalı olabilecek çeşitli yaklaşımların bulunduğu, mükemmeliyetçiliği ele almanın sadece bir yolunun olmadığı anlamına gelir. Mükemmeliyetçiliğin yaşamınızdaki zararlı etkisini azaltma süreci, […]

Çocuklukta alınan, “yapamam” mesajları, yetişkinlikte, “yapamam” deneyimleri oluşturur. Çocuklukta alınan, “yapabilirim” mesajları, yetişkinlikte, “yapabilirim” deneyimleri oluşturur. Yapamam Mesajlarından Birkaçı Senden bir şey olmaz. Değersizsin. Yeterince zeki değilsin. Ne kadar çabalarsan çabala yeterince iyi değilsin. Para kazanmak zordur. Başarılı olmaya layık değilsin. Sevilmeye layık değilsin. Yapabilirim Mesajlarından Birkaçı İstediğin her şeyi başarabilirsin. Değerli bir insansın. Zeki ve yeteneklisin. Para kazanmak kolaydır. Hayatta mutlu ve başarılı olmayı hak ediyorsun. Sevilmeye layıksın. Yaygın Çekirdek İnançlardan Birkaçı İnsanlar yakından tanısalar beni sevmezler. Başkaları bencil, beni desteklemezler. Kararlarım genellikle yanlış oluyor. Sorunlarımın suçu başkalarında. Benim ne düşündüğüm önemli değil. Başkalarının asla benim yapabildiğim gibi yapacağına güvenemem. Bu tür inançları sıralamaya sayfalar yetmez. Ama bu inançlarla realitemizi yaratıyoruz. DÖNGÜYÜ KIRMAK Yetişkin bedenindeki çocuk anne babalar tarafından dünyaya getirilmemize rağmen, bu programlarla yaşamaya mahkûm değiliz. Tüm programlarımızı bilinçli olarak değiştirebiliriz. Bizi oluşturan ödünç inançları, değerleri, davranışları bilinçli olarak değiştirebilir; kendimize, kendimizin oluşturduğu yepyeni bir hayat yaratabiliriz; kaç yaşında olursak olalım. Bu programlar bizim yaşam filtrelerimizi oluşturuyor: Yaşam serüveninde nerede durduğumuzu, dünyadaki yerimizi, kapasitemiz hakkındaki inancımızı ve algılarımızı. Algılarımız seçimlerimizi belirliyor. Seçimlerimiz tutumlarımızı ve davranışlarımızı belirliyor. Gandi’nin sözünü hatırlayın: Dünyayı olduğu gibi değil olduğumuz gibi görüyoruz. İnançlarımız, realitemizin filtreleri. Gerçeği görmemizi engelliyor. Gerçeği değil, kendi gerçeğimizi görüyoruz! Derin […]

Savaş tamtamlarını sen çal, Ben bu gece ağlayacağım, Ganimetlerinden de sen al, İnsan kalmaya çalışacağım.   Sana güzellik hiç gerekmez, Benim de sözüm sana geçmez, Anlamaya yüreğin yetmez, Senin yerine de ağlayacağım.   Yetmez mi kan, bunca gözyaşı, Çırpınır kafeste bir çalı kuşu, Kaldırılırken bebelerin naaşı, Ak üstüne kara bağlayacağım.    Kahrolsun şu Yeni Dünya Düzeni, Hep mi haklı bulur, böyle ezeni, Terketmişse ezilene özeni, Bir başka rüyaya uyanacağım.    Sezai D. Şahin

Çocuklarımız iç dünyalarında olup bitenleri sürekli davranışlarıyla bize anlatırlar. Bu şifreleri çözmeyi bilmediğimizde, davranışlarının özüne inemeyeceğimizden ihtiyaç duydukları rehberliği ve desteği onlara veremeyiz Örneğin danışanlarımdan birinin ergenlik çağındaki çocuğu banyo yapmayı reddediyordu. Odası darmadağınıktı; evde geçtiği her yeri de savaş alanına çeviriyordu. Çocuğun davranışlarının altında yatan nedeni göremeyen annesi her gün oğlunu dağınıklığından ötürü azarlıyordu. Sonunda oğlunu cezalandırmaktan başka çaresi kalmadığını düşündü. Önce çocuğun cep telefonuna, sonra bilgisayarına ardından Play Station’ına el koydu. Bunların hiçbiri sonuç vermeyince, evden çıkmama cezası verdi; bu da durumu kötüleştirmekten başka bir işe yaramamıştı; çünkü çocuk, evi eskisinden daha fazla dağıtmaya başlamıştı. Sonunda çileden çıkan anne oğluna tokat atıp “Keşke hiç doğmasaymışsın” diye bağırmıştı. O an durumun kontrolden çıkmaya başladığını hisseden anne, profesyonel yardıma ihtiyaç duyduklarını anlamıştı. Terapi esnasında anneye hiçbir çocuğun kötü kokmak, pislik içinde yaşamak ve çirkin davranışlar sergilemek istemeyeceğini anlattım. Kendi isteklerimizi onlara zorla yaptırmaya çalışmadan önce küçük çocukları izlerseniz, yaşamlarından ne kadar gurur duyduklarını görebilirsiniz. Yaptıkları basit bir çizimden, kendi elbiselerini giymekten, ayakkabı bağcıklarını bağlamaktan, yeni oyuncaklarından, yeni ayakkabılarından ya da yeni elbiselerinden gurur duyarlar. Kişisel gururunu hiçe sayacak şekilde davranıyorsa bir çocuk, iç dünyası tahammül edemeyeceği kadar bunalımlı bir yer haline gelmiş demektir. İç dünyaları böylesine karardığında, bu duygunun dış […]

Şefkat bir bağ kurma şeklidir, spontandır ve düşünce ve sözcüklerin çok ötesindedir. Şefkatin bir bağ kurma şekli olduğunu söyleyebiliriz çünkü şefkat, biriyle bir tür ortak paydada oluşumuzdan kaynaklanan sempati hissiyle birlikte ortaya çıkar. Başka bir deyişle, o kişiyle benzer bir acı deneyimini paylaşırız. Paylaşılan hislerin doğasında uyum vardır, paylaşılan bir anlayışın doğasında da uyum vardır. Şefkat hissettiğimizde, birinin ya da bir şeyin yaşadığı acıyla ilgili üzüntü, anlayış ve ilgi duyarız. Şimdi izin verin, şefkat geliştirme fikrini sizin için o kadar basit hale getireyim ki, bir daha hiç unutmayın. Bunu okuduktan sonra şefkat artık sizin için soyut bir kavram olmaktan çıkacak. Şefkat, birinin acısıyla bağlantı kurduğunuzda doğal olarak ortaya çıkar. Dolayısıyla, şefkat duymak için yapmanız gereken tek şey, karşınızdaki kişinin acısıyla nasıl bir bağlantı kurduğunuza özellikle dikkat etmektir. Biriyle nasıl bir bağlantı kurduğunuza dikkat etmek sizi korkudan dehşete düşürüyorsa, kendinize şunu sormalısınız: “Neden? Bu şeyle bağlantı kurar, ona yakın hissedersem ya da onunla aynı olduğum sonucuna varırsam bunun benim için ne açıdan kötü olacağını düşünüyorum?” Bir sonraki aşama, bu sorulara cevaben ortaya çıkan düşüncelere şefkatle meydan okumaktır. Bu yöntemle korkunuzun ardında size ait hangi kişiliğin olduğunu tespit edebilir ve ona şefkat duyabilirsiniz. Bir şeye şefkat duymakta zorlanmaya devam ederseniz, onunla o […]

Yalnız başına ve sessizlik içindeyken, kulağımıza bir şeylerin fısıldanmasından korkarız. Bu yüzden sessizlikten nefret ederiz ve kendimizi sosyal yaşamla uyuştururuz. Nietzche Bir bebeğin gözlerine baktığımızda orada doğallık, güven, haz, merak, coşku ve keyif görürüz. Bir zamanlar biz de öyleydik. Kendi yaşamımızın merkezinde duygularımızı olduğu gibi ifade etmekte özgürdük. Ağlamak istediğimizde ağlıyor, gülmek istediğimizde etrafa gülücükler atıyorduk. Gülücüklerimiz çevremize keyif veriyordu. Hayatın kendisi bizi büyülüyordu. Kendimizi olduğumuz gibi ifade etmek en doğal hakkımızdı. Kendini sevmek hayatı sevmektir. Kendini sevmek başkalarını sevmektir. Canlı cansız tüm hayatın parçaları olan her şeye ne kadar saygı duyuyorsak, kendimizi de o kadar sever ve sayarız. Özsaygımız ne kadar yüksekse, kendimizi o kadar iyi hissederiz. Yaşamımızın kontrolünü elimizde tutar, esnek, yaratıcı ve üretken oluruz. Hayatın karşımıza çıkardığı güçlüklerle mücadele etmek bize enerji verir. Kendimizi güçlü ve yaratıcı hissederiz. Çözümlere odaklanırız. İstediklerimizi nasıl gerçekleştireceğimizi biliriz. Kendimizi ne kadar sıklıkla böyle hissediyoruz? Bebeklik dönemi geçtiğinde, şahane zamanlar da sona erer. Adım adım kendimizden şüphe etmeyi öğreniriz. Kendimizi “korumak” için savunma mekanizmaları geliştiririz. Olduğumuz gibi olarak, kendi benliğimizle kabul, onay ve sevgi göremediğimizi anladığımız için, ihtiyaç duyduğumuz sevgi, onay ve kabul görme uğruna adım adım maske bir kişilik (negatif ego) geliştirmeye başlarız. Büyüdükçe “Ben”imizi kaybeder ve negatif egomuzu “Ben” sanmaya […]

Çoğumuz lotoda büyük ikramiyeyi kazandığımız takdirde derhal sıra dışı bir hayat yaşamaya başlayabileceğimizi düşünürüz. Hayalimiz ister dünyayı gezmek olsun, ister hayır işi yapmak ya da muhteşem bir ev almak; lotoyu tutturmanın fantezilerimizdeki anlamı, sıkıntı ve zorluklardan derhal kurtulup hemen bu sıra dışı hayata geçmektir. Ne var ki, büyük ikramiyeyi kazanan çoğu insanın kısa sürede eski mutluluk seviyelerine geri döndüğünü öğrenmek sizi şaşırtabilir. Tüm borçlarını ödemelerine, inanılmaz derecede lüks tatiller yapmalarına, yeni mülkler edinmelerine, tatmin etmeyen işlerinden ayrılmalarına, keyiflerine göre oyuncaklar ve küçük cihazlar almalarına rağmen, sadece birkaç ay içinde eski mutluluk seviyelerine geri gelmişlerdir. Peki, neden lotoyu kazanmadan önceki hallerine dönmüşlerdir? Öyle görünüyor ki, mutluluk, satın alınan şeylerle, dolup taşan bir banka hesabıyla pek ilgili olmayıp, yıllar içinde alçalıp yükselen mutluluk düzeyimizi belli bir seviyede sabitleyen, hayat karşısındaki tavrımızla ilgili. Mutluluk sabitimiz, yüz yüze geldiğimiz kayıplar ve daha önemlisi, bu kayıpları nasıl yorumlayıp onlarla nasıl başa çıktığımız da dahil olmak üzere, hayattaki birçok olaydan etkilenir. Sıra dışı bir hayat yaratmak gerçekten de hayat boyu süren bir projedir. Ondan keyif almak içinse sonuna kadar beklememiz gerekmez! Bu bölümde de sıra dışı bir hayat yaratma yolculuğunda mutluluğunuzu nasıl azami seviyeye çıkarabileceğinizi keşfedeceğiz. 24 yaşında rutin diş muayenesinden sonra ciddi bir enfeksiyon geçiren […]

Kolay arkadaşlık kuran ve sosyal yönden kabul gören çocuklar başkalarının dünyayı nasıl gördüğünü ve çatışmaları nasıl müzakere ederek yöneteceğini anlama konusunda iyidir. Diğer çocuklar onları arkadaş canlısı, yardımsever, olumlu ve işbirliğine açık olarak tanımlarlar. Görüşlerini ifade etme konusunda iyidirler ama bunu diğer çocukların kabul ettiği şekilde, kendine güvenerek yaparlar. Bu tür davranışlar antisosyal davranışların tersi olan toplum yanlısı davranışlar olarak tanımlanır. Ne var ki çocuklar bazen arkadaşlık kurmakta ve arkadaşlıkları sürdürmekte zorlanır. Bu onlara acı verebilir ve ebeveynlerin onlara en iyi nasıl yardım edebileceklerini bulması güçtür. Bu bölümde çocuğunuz arkadaşlıklar konusunda zorlanıyorsa onunla nasıl konuşup destek olabileceğinizi ele alıyoruz. İlişkilerde Zorlanmalar Baş Gösterdiği Zaman Çocuklar 4 yaşlarında tercihlerini güçlü bir şekilde ifade etme ve “en iyi” arkadaşlarıyla yakın bir ilişki kurma eğilimindedirler. Büyüdükçe çocuklar bazen farklı şekillerde gelişir ve bu da bazılarında olumsuz duygular yaratabilir. Çocukların çoğu belli bir noktada ilişkilerinde zorluklar yaşar. Bu deneyimlerin çoğu normaldir ve çocukların başkalarıyla nasıl geçineceklerini öğrenmesine ve çatışmaları çözmesine yardım etmek bir ebeveynin rolünün önemli kısmını oluşturur. Çocuklar büyüdükçe, kısmen başkalarının bakış açılarını daha iyi anladıkları için (ki bu da çatışmaların çözülmesinde daha becerikli olmalarıyla ilişkilidir) arkadaşlıkları daha istikrarlı hale gelmeye başlar. Ne var ki büyük çocuklar daha yakın arkadaşlıklar kurarlar, onun için […]

Oturduğunuz kafede, kahvenizi yudumlarken, yan masadaki kadının kocasına “karıcım”, erkeğin de karısına “kocacım” diye hitap ettiklerine kulak misafiri oldunuz. Ne düşünürsünüz ve ne hissedersiniz? Bu çiftin ilişkisi sizde sağlıklı ve sevgi dolu bir ilişki izlenimi bırakır mıydı? Geçen gün parkta yanımdaki bankta oturan kalabalık bir ailenin konuşmalarına kulak misafiri oldum. Üç yaşlarında sevimli bir oğlan çocuğu ailenin ilgi odağıydı. Çocukla konuşmalarında yetişkinler ona annecim, dayıcım, teyzecim, halacım, ablacım, babacım şeklinde hitap ediyorlardı. Yani herkes farklı bir şey söylüyordu. On beş dakika kadar bir sürede gruptaki her bir insanın çocukla ilişkisinin ne olduğunu öğrenmiştim.  Öğrenemediğim tek bir şey vardı: Çocuğun ismi. Çocuğun adı yoktu! Çocuğun Adı Yok Kendi çocuğuna annecim, babacım diyen ebeveynler… Kardeşine ablacım diyen ablalar, abicim diyen abiler… Yeğenlerine dayıcım, amcacım, halacım, teyzecim diyen akrabalar… Kim kimin abisi, kim kimin ablası, kim kimin annesi, babası, halası, dayısı? Bu tür hitaplar küçük çocuğun hem kimlik, hem cinsiyet algısını olumsuz etkiliyor. Herkesin kendisine farklı farklı hitap ettiği çocukta benlik algısı karmakarışık hale geliyor. Herkes çocukla ilişkisindeki KENDİ konumunu tanımlıyor. Merkezde kendileri var, çocuk değil. Bu benmerkezci yaklaşımda çocuğun ne hissettiğiyle ilgili bir duyarlılık yok. Hatta bu söylemin, benmerkezci bir yaklaşım olduğunun farkında bile değiller. Toplumumuzda çok yaygın olan bu sağlıksız yaklaşım […]

Seçimlerimiz davranışlarımızı, davranışlarımız alışkanlıklarımızı, alışkanlıklarımız yaşam tarzımızı yaratıyor. Hayatımızın her alanındaki seçimlerimizle oluşan yaşam tarzımız, hayatımızın kalitesini belirliyor. Hangi alanlarda sorun yaşıyorsak, o alanlar seçimlerimizin, yaşam tarzımızın sorumluluğunu almadığımız alanlar oluyor. Şimdi hayatımızın kalitesini belirleyen temel altı alana bir göz atalım. Bireysel Gelişim Bireysel gelişim alanı, senin birey olarak gelişiminle ilgilidir. Kendini ve yeteneklerini geliştirmek hayatının genel kalitesini arttırması açısından önemlidir. Bireysel gelişim, insanın değerlilik ve yeterlilik duygularının gelişimiyle artan özsaygının kazanılması, daha insanca, daha etik kendine ve bütüne daha yararlı bir yaşam sürebilmek anlamına gelir. Yani her gün, düne göre kendinin daha iyi versiyonu olabilme yolculuğudur bireysel gelişim. Zihinsel gelişim sürekli üzerinde çalışmamız gereken bir boyutumuz. Zihnimiz de kas gibidir. Kullanılmazsa, egzersiz yapılmazsa gevşer. Zihinsel kası güçlendirmek için her gün okuma alışkanlığı kazanmak önemlidir. Şu anda evinde satın almış olduğun ama henüz okumadığın kitaplarla işe başla. Belki haftada bir belki ayda bir kitap okumayı amaçlıyorsun ama önce her gün iki-üç sayfa okuyarak okuma alışkanlığını kazan. İster Kürk Mantolu Madonna oku, ister Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, yeter ki oku. Yazmaya da zaman ayır. Bazı alanlar üzerine odaklan. O alanla ilgili aklına gelenleri kâğıda dök. Sana ne kadar saçma gibi görünürse görünsün bu uygulama seni fikir üretme alışkanlığına hazırlayacaktır. Duygusal gelişim, bize […]

“Güzel kadın ama iletişim kurmasını beceremiyor.” “İki üniversite bitirmiş ama berbat bir patron, iletişim kurmasını beceremiyor.” “Ergenlik yaşındaki kızımın fikirlerini bilemiyoruz, bize hiçbir şey anlatmıyor.” “Bunun neden önemli olduğunu kocama anlatamıyorum.” İyi iletişim kurmayı çocuklarımıza öğretebildiğimizde hem fikirlerini rahatça açıklayabilirler hem de başkalarını motive edebilirler. Yürekten dinleyip konuştukları için dostlukları da beraberlikleri de uzun ömürlü olur. İletişim kurabilme becerisine sahip olmak, iş dünyasında mülakatlarda ve terfi kararlarında çok etkilidir. İletişim becerisi sadece okuyup yazmaktan, anlatıp ifade etmekten ibaret de değildir. Karşısındakini etkin dinlemek; düşüncesine, duygularına, tutumuna saygı duymak gerekir. İletişim becerisi yeterince gelişmezse, çocuklar hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını ifade edemezler. Kendi duygu ve düşüncelerini ifade edemedikleri için de sızlanmaya, yakınmaya, suçlamaya, kavga etmeye, hırçınlaşmaya başlarlar. Üstelik başkalarının söylediklerini de duyamazlar. İletişim becerisi geliştikçe hem kendi düşüncelerini rahatlıkla ifade edebilir hem de başkalarının farklı düşüncelerini işitebilirler. İyi iletişim kurmayı öğretmek, çocukların düşünmeyi öğrenmesine de destek olur. Gerçek anlamda karşınızdakine kulak verdiğinizde, kendinizi onun bir parçası gibi hissedersiniz. İyi iletişim birçok kapının anahtarıdır. Doğru sorularla düşünmelerini ve iletişime geçmelerini sağlayabilirsiniz. Bazen çocuklarla görüşmelerimde, çocuklar hayretle  “Böyle düşündüğümü bunu söyleyene kadar bilmiyordum, ağzımdan çıkınca fark ettim” diyorlar. İletişim konusunda birçok eğitim almış olabilirsiniz; iletişim kitaplarını okuyup ezberlemiş bile olabilirsiniz ama dinlemeyi gerçekten istemiyorsanız […]

Bu kitabı yazma nedenlerimden biri, diğer birçok tavsiye kitabının sunar göründüğü “yardımı” yardımcı bulmamam. Çoğunlukla getirilen öneri “iyileşmek için zaten iyi olmalısın” demeye geliyor. Bilirsiniz, “Kendini sev, yoksa kimse seni sevmez” gibi şeyler. Ne bu, şantaj mı? Neden herkese başından kendini öldürmesini söylemiyorlar? Nunçi’nin en iyi yanlarından biri, kullanıp yararını görmek için hiç de sorunsuz olmanız gerekmemesidir. Ondan, mutluluktan havalara uçsanız da, berbat bir durumda veya bu ikisi arasında bir yerlerde olsanız da yararlanabilirsiniz. Aslında en kaygılı, huzursuz, sıkıntılı hallerinizde nunçi’niz en keskindir. Hatırlayın, zayıf durumdakilerin avantajıdır o. Bununla birlikte zihninizi nunçi’nize açmanız ve oracıkta, size yardıma hazır farkındalığınızı harekete geçirmeniz gerekir. Bunu nunçi’me ilk seferde kulak vermediğim için almam gereken sancılı hayat derslerine dayanarak söylüyorum. Geçmişte sosyal fobi tedavisi gördüm; bunun kimileri için felç edici olabildiğinin son derece farkındayım. Ancak ne yazık ki sosyal fobi, yüzde yüz etkili yegâne çaresi -insanlardan uzak durmak- pratik ya da akla uygun olmayan o rahatsızlıklardandır. Bazen insanlar çok varlıklı olmanın onlara diğer insanlardan kaçma imkânı vereceğinin hayalini kurar, sonra bir de bakarlar ki başarı tam tersi etkiye sahiptir. Ama eğer böyle hissediyorsanız dikkatinizi başkalarına vermek neden yararlı olsun? Sorun onlar değil mi? Evet, bazı bakımlardan sorun insanlar ama nunçi ninjası için onlar aynı […]

Julie yeni 6 yaşına bastı. Öğretmeni gelmemiş. Anaokulunun küçük sınıfına bir ziyaretimde bana eşlik etmesini teklif ediyorum. Okul psikologu olduğumdan, gerçekten de 3 yaşında Benjamin adlı bir çocuğu ziyaret etmem gerekiyor. Müdür birkaç gündür bana bu çocuğu işaret ediyor: Çocuk sabahtan akşama ağlıyor ve konuşmak istemiyor. Julie’yle beraber Benjamin’i sınıfından almaya gidiyoruz. Gözleri kıpkırmızı, benzi soluk, çok üzgün bir havası var. Üçümüz birden küçük bir masaya yerleşiyoruz. Benjamin’i bize büyük kederinin sebebini anlatmaya ikna etmek için boşa uğraşıyorum. Benjamin gözlerini Julie’den ayırmıyor. Julie ona soruyor: “Neden ağlıyorsun? Kötü rüyalar mı görüyorsun?” Benjamin başıyla onaylıyor. Julie bir kâğıt almasını ve “kötü rüyasını” çizmesini teklif ediyor. Benjamin canlı renklerde, kırmızı ve turuncu iki tane korkunç canavar çiziyor. Julie ona “Bak işte, bu iki canavar kâğıtta tutsaklar. Artık çıkamazlar. Ama iyice emin olmak için, sımsıkı kapalı parmaklıklar koy ki (siyah keçeli kalemle) canavarlar oradan hiç çıkamasın” diyor. Benjamin dediğini yapıyor. Parmaklıkları çizer çizmez, suratında bir gülümseme belirmeye başlıyor. Resimdeki parmaklıklar tamamlandığında Julie devam ediyor: “Gördün mü, canavarlar gerçekten de kâğıtta hapis oldular, artık geceleri gelemezler, kâğıda yapıştılar. Ama daha da huzur bulman için, kâğıdı param parça edeceğim ve çöpe atacağım, böylece geri gelmeyeceklerinden emin olabilirsin.” O günden sonra, Benjamin’in “canavarları” onu bir daha […]

Bir varmış bir yokmuş evvel zaman içinde şahane bir bahçe varmış. Bu bahçe ne çok büyükmüş ne de çok zengin. Ama bu bahçenin kendine has bir güzelliği varmış. Bir gün bahçenin sahipleri, bahçelerine mis kokulu hanımeli fidanı eklemeye karar vermişler. En güzel fideyi bulmak için çok da uğraşmışlar ve sonunda aradıkları fideyi bulmuşlar. Hanımeli çok heyecanlanmış, bir an önce büyüyüp etrafına mis gibi kokular saçmak istiyormuş. Hanımeli hafif hafif tomurcuklanmaya başladığında bahçeye bir bahçıvan gelmiş. Hanımeli, artık onunla her zaman ilgilenecek, hep yanında olacak bir bahçıvanı olduğu için mutluluktan havalara uçmuş. Bahçıvan hanımeliyle öyle güzel ilgilenmiş ki bizim hanımeli coştukça coşmuş ve bahçıvana aşık olmuş. Ama bahçıvan hanımelinin yapraklarını kopartmaya başlamış. Başlangıçta hanımeli, kokumu hep yanında taşımak istiyor, diye düşünmüş ama bahçıvan durmamış hanımelinin canını yakmaya devam etmiş. Daha sonra bahçıvan diğer çiçeklerle ilgilenmeye başlamış; papatyalarla, güllerle… Hanımeli çok kıskanmış. “Ben bu kadar güzel kokuyorum, rengârenk çiçekler açıyorum, bahçıvanım neden benimle ilgilenmiyor da onlarla ilgileniyor” diye düşünmeye başlamış. Bahçıvan hanımeline başta güzel sözler söylerken artık ona kötü şeyler söylemeye başlamış. Bahçıvan hanımeline ¨Şu güle bak ne kadar gösterişli, papatyalar ne kadar sevimli; peki senin neyin var ki? Kokmuyorsun bile, sen bir hiçsin¨ diyormuş. Hanımeli aşık olduğu bahçıvana inanmış ve yapraklarını […]

 İstediğiniz şeylere odaklanın, istemediklerinize değil. –Charles F. Haanel Düşün ve Zengin Ol kitabının bir nüshasına ilk kez 1984 baharında dokunmuştum. Onuncu doğum günümü kutlamama sadece haftalar vardı ve babamın girişimlerinden biri daha başarısızlıkla sonuçlandığından ailece büyükannemin evine henüz taşınmıştık. Florida’da Panama City’deki evimizin kirasını ödemeye yetecek paramız ve gidecek başka yerimiz olmadığından Şikago’nun banliyölerine, büyükannemin evine dönmüştük. Bir buçuk yıl boyunca kardeşim Jason ve ben aynı odayı paylaştık. Tipik bir oda değildi -her iki tarafındaki kapılarla, gerçek bir yatak odasından çok geçide benziyordu. Anladığım kadarıyla 1950’li yıllarda insanlara “bina iskeleti” satmak oldukça popülermiş. Esasında bunlar, dört duvardan oluşan beton binalardan ibaret. içini yapmak ise yeni ev sahiplerinin sorumluluğundaymış ve büyükbabam da böyle yapmış… ki aslında pek de iyi yapamamış, düşününce teknik ressam ve devlet için çalışan bir mühendis açısından tuhaf bir durum. Ancak hakkını yememek lazım, hiçbir zaman mimar olduğunu iddia etmedi. Kaldığımız odada tuhaf bir çıkıntı yapan dolap vardı. Kısa sürede kardeşimin ve benim merakımı uyandırdı çünkü dokunmamamız gereken her türlü ilginç şeyle doluydu. Doğal olarak çocukken size hayır denildiğinde merakınız daha da artar. Dolabı karıştırırken yakalandığımızda büyükannemiz bizi azarlasa da, bu merakımızı takıntıya dönüştürmekten başka bir şeye yaramıyordu. Her geçen gün yakalanmadan dolabı karıştırmakta ustalaştık. Dolabın kendine has […]

Kolay ve kendiliğinden olması demek, zorlukların olmaması anlamına gelmez. Asıl zorluk, kendini sana uygun olmayan veya istemediğin şeyi yapmaya zorlamakla, mecburiyetten dolayı veya yapmış olmak için yapmakla oluşan, yanında ıstırap duygusu taşıyan zihinsel bir tutumdur. Kolaylık hali, sevginin, isteğin veya süregelen bir sistemin itici gücüyle bedeninin ve zihninin ivme kazanıp kendiliğinden hareket etmesiyle oluşur. Bu halde iken insan bir şeyi yapabilmek için zorlansa da içsel olarak hissettiği şey zevktir, zihin-bedenin gelişmesi ve bilinç olarak genişlemenin zevki. Bu itici güçler insanın kendini sadece yaptığı şeyi yaparken bulmasını sağlar. Bu kendiliğindenliktir. Tıpkı doğal koşulların bir tırtılı kelebek yapması gibi. Tırtılın geçirdiği evrelere zor ya da kolay demeyiz ama bir sürü süreçten geçer, elbette ki zorlayıcı şeyler geçiriyordur çünkü olduğu halden tamamen başka bir hale geçmektedir ama sonuçta tırtıl için kelebek olmaya doğru çıkılan ruhen zevkli bir yolculuktur. Yani, bazı şeyler sana da başkalarına da zor gelebilir ama sen bunu, severek, isteyerek ve fark etsen de etmesen de, doğal bir itici güçle yapıyorsan o aslında kolaylıktır. Senin var olma halin odur ve sen kolaylıktasındır. Bazen çiçekler kayalardan ya da karın altından çıkıyor. işte o çiçek için bu zor ya da kolay değildir, o kolaylık halindedir çünkü şartların ve etkenlerin onu orada açmaya yönlendirmesine […]

Toksik çocukluk stresinin beynimizi nasıl değiştirdiğini daha iyi anlamak için, önce stres tepkimizin optimum şekilde işlediğinde nasıl çalışması gerektiğini gözden geçirelim. Diyelim ki, yatakta yatıyorsunuz ve evdeki diğer herkes uyuyor. Saat 01.00 ve merdivenlerde bir gıcırtı duyuyorsunuz. Sonra başka bir gıcırtı. Şimdi sanki biri koridordaymış gibi geliyor. Daha zihniniz bilinçli şekilde olabilecekleri tartmadan önce aniden vücudunuz alarma geçer. Beyninizde hipotalamus olarak bilinen küçük bir bölge, vücudunuza kimyasallar pompalamak için iki küçük bezi (hipofiz ve böbrek üstü bezleri) uyaran hormonları salgılar. Adrenalin ve kortizol, vücudunuzun bağışıklık tepkisini artıran güçlü haberci moleküller salgılamak için bağışıklık hücrelerini tetikler. Orada uzanırken ve sesi dinlerken nabzınız hızlanır. Kollarınızdaki tüyler dikleşir. Kaslar gerilir. Vücudunuz, canınızı kurtarmak için savaşa hazırlanır. Sonra bu ayak seslerinin, gece yarısı mısır gevreğini bitirdikten sonra basamakları çıkan ergen çocuğunuza ait olduğunu anlarsınız. Vücudunuz, kaslarınız gevşer. Kollarınızdaki tüyler tekrar yatışır. Hipotalamusunuz ve “HPA stres ekseni” olarak bilinen hipofiz ve böbrek üstü bezleriniz sakinleşir. Geçmiş olsun, siz de sakinleşirsiniz. Sağlıklı bir stres tepkiniz olduğunda, strese hızlı ve uygun şekilde tepki verirsiniz. Stresli olaydan sonra vücudunuz “savaş ya da kaç” tepkisini azaltır. Sisteminiz düzelir ve temel dinlenme ve iyileşme durumuna geri döner. Başka bir deyişle, insan stres döngüsünün hem birinci hem de ikinci yarısından geçerek […]

Kibir cehalet doğurur. Bilgi güç yaratır. Merak zekanın çekirdeğidir. Bilgelik dinleme, öğrenme ve uygulama yeteneğidir.  Soru sormaktan vazgeçmeyin. Merakın kendi varolma nedeni vardır. Sonsuzluğun, hayatın, realitenin olağanüstü yapısının üzerinde düşününce şaşırmamak mümkün değildir. Her gün bu gizemin minicik bir parçasını merak etseniz bile bu kutsal merakı ASLA kaybetmeyin. -Albert Einstein  Merak, ruhun şehvetidir. -Thomas Hobbes                                                                 İnsan kurallara sığmaz! Anne yuvasından ilk ciddi uçuşuna insan,  ilkokulla birlikte başlıyor; okumanın, yazmanın ve sayı saymanın yanı sıra başka çocuklarla sosyalleşmeyi öğreniyor. Ama iki şeyi hızla unutmaya başlıyor: doğal olmak ve merak. Adım adım duygularını bastırmayı, yok saymayı, bazı duyguları iyi bazı duyguları kötü olarak algılamayı da öğreniyor. Her şeye isim koymayı belleten eğitim sistemi, duygularımızı adlandırmayı, duyguların ne anlama geldiğini öğretmiyor bize. Merakın ilk ifadesi olan cinsellik, çoğu toplumda ayıp, günah gibi kavramlar ve tabularla bastırılıyor. Bir insanın cinselliğini tabuların kıskacı altına alırsan onun merakını da öldürürsün. Cinselliğin ve merakın birbiriyle doğrudan bağlantısı vardır. Cinsellikle barışık olunduğu ve doğallığı içinde ifade edildiği ölçüde Duygusal Zeka ve Ruhsal Zeka gelişir. Bana göre […]

Öpülen, İster Kurbağa Olsun, İster Prens, Beklenti Aynıdır. Kadınların sonsuza dek sürecek bir romans hayali vardır. Kendisini prensesler gibi hissettirecek erkeği beklerler. Masallarda güzel prenses daima kendisini kurtaracak, onu sonsuza dek mutlu edecek prensini bekler. Prens ya onu öpücükle yüz yıllık uykusundan uyandırır ya ayakkabının teki elinde kapı kapı dolaşarak onu bulur. Bu çocukluk masalları yetişkinlikte de kadınların peşlerini bırakmaz. Bu masalların kendilerini nasıl aciz kıldığının farkında bile değillerdir. Çoğu kadın prense çevireceği umuduyla kurbağaları öpse de ender de olsa “prensini” bulduğu halde onu kurbağaya çeviren kadınlar da vardır. Partneri değiştirme çabaları her zaman aleyhimize sonuçlanır. Öpülen, ister kurbağa, ister prens olsun beklenti aynıdır: Onlar mutluğumuzun sorumlusudur. Bu bakış açısıdır ilişkiyi bitiren. Mutluluğumuzun kaderini başkalarının eline bıraktığımız zaman şansımız sıfırdır. Dünyanın her bakımdan ‘en’lerine sahip (en duyarlı, en güzel, en başarılı, en etkileyici vb.) bir partnerin bile böyle bir yeteneği yoktur. İşin sırrı bizdedir; kendi ‘en’lerimizi çoğaltmamızdadır. Ama biz, kendimizle uğraşmak, kendimizi geliştirmek yerine partnerimizle uğraştığımız, onu değiştirmeye çalıştığımız için elimize geçen fırsatları kaçırırız. Partnerimizde arayacağımız esas özellik, kendi mutluluğunun kendi gelişiminden geçtiğinin ne kadar farkında olduğudur. Beklenti kendimizin dışında ise hayal kırıklığı kaçınılmazdır.  Bizi yanıltmayacak olan tek kişi biziz. Beklentiyi kendimize çevirdiğimizde her zaman beklediğimize kavuşuruz. Kendi potansiyelimize güvendiğimizde yapmak isteyip […]

“Şimdiki zaman veya gelecek yoktur, sadece geçmiş vardır, şimdi, tekrar ve tekrar vuku bulan.” EUGENE O’NEILL, A Moon for the Misbegotten Bizler her an deneyimliyoruz. Bacaklarımızın altındaki sandalyenin verdiği hissi, havalandırma sisteminin uğultusunu, içtiğimiz kahvenin tadını hep deneyimleriz. Bunlar esasen nötr deneyimlerdir ve hayatımızın fonunu oluştururlar. Bu deneyimlerin çoğu, deyim yerindeyse, bize uğrar geçer ve dışarıda bir dünya olduğunu ve orada bir deneyim yaşadığımızı söyleyen duyusal bir veri oluşturur. Ne var ki bütün deneyimler bu kadar nötr değildir. Bazıları saf duyusal girdileri aşar ve düşünen ve hisseden bir varlık olarak bizim de dâhil olmamızı gerekli kılar. Diyelim ki sokakta beklenmedik bir şekilde bir tanıdığınızla karşılaştınız –nasıl tepki verirsiniz? Adeta kaçınılmaz bir şekilde geçmiş devreye girer. Eğer o kişiyi tanıyorsanız yanından yürüyüp geçmeniz tuhaf ve pek anti sosyal bir davranış olarak görülür. Bu karşılaşma o kişi hakkında –bunun hemen farkında olmasanız da- kısa bir not da iletecek ve size onu hoş karşılamanızı veya ondan uzak durmanızı söyleyecektir. Aynısı çözmeniz gereken bir sorun için de geçerlidir. Onu çözmek için deneyiminize, herhangi bir eğitime ve uzmanlığa başvurursunuz. Bunlar belleğin dost olduğu –dünyada yolculuk yapmanıza yardım eden- örneklerdir. Gel gelelim, bellek daha az tutarlı veya net de olabilir. Bazen o gözünüzün kenarıyla şöyle bir […]

Gözümü alma, O bana lazım, Kulağımı al, Yolumu gözlerken, Sende çınlasın.   Ayaklarımı alma, O bana lazım, Kollarımı al, Her gelemediğimde, Seni sarsın.   Uykularımı alma, O bana lazım, Düşlerimi al, Ben seni düşlerken, Gülüşlerinde yaşasın.   Uyumumu alma, O bana lazım, İsyanımı al, Seni kıracak olursam, Beni haşlasın.   Aklımı alma, O bana lazım, Yüreğimi al, Ben seni düşünürken, Seninle yaşlansın.   Anılarımı alma, O bana lazım, Hayallerimi al, Bitti dediğinde, Yeniden başlasın.   Sezai D. Şahin  

Sayı kodlarının doğru dalga frekanslarını kullanarak bir tedavi gücü harekete geçirmek mümkündür. Bunun gerçekleşmesi için sayı titreşimlerinin kendi içsel titreşimlerimizle aynı rezonansta olmaları gerekmektedir. Sağlık ve yaşam asla statik olgular değildir. Tüm yaşam belli titreşim frekanslarından ve ritimlerinden meydana gelir. Evrende bulunan her şey sürekli bir dönüşümün etkisindedir. Bunu doğada, hayvanlarda, bitkilerin dünyasında, gece ve gündüz dönüşümlerinde gözlemleyebiliriz. Belirli bir zaman süresi içinde bir bitkinin önce filizi, sonra sırasıyla yaprakları, tomurcukları, çiçekleri ve sonunda meyvesi oluşur. Yaşamsal bir ritim:Kalp frekansı değişkenliği (Nabız Ritmi) Kalp ve kan dolaşımı sistemi bir yandan sinir sistemi ve duyu organlarının öte yandan metabolizmanın tam merkezinde bulunur.  Ayrıca tüm iç organların akciğerlerle olan bağlantısıdır. Dolaşım sisteminin görevi, iç ve dış organların, ruhsal ve maddesel tüm olguların aralarındaki düzeni sağlamaktır. Bu sağlıklı düzenleme fonksiyonu, kalp atışlarının belirli bir süre aralığında saptanarak grafiğe çevrildiği EKG (Elektrokardiyografi) ile tespit edilir. Kalbe pompalanan kandaki stres hormonları kalbin daha hızlı ve düzenli bir tempoyla atmasını sağlar. Düşük nabız ritminde ise kalp normal ritminden sapma gösterir ve iletişim bozuklukları ortaya çıkar. Nabız ritmi, değişken kalp atışlarının sağlık belirtisi olduğuna inanan Çinli doktor Wang-Shu-he tarafından 3. Yüzyılda keşfedilmiştir. Kalbimiz belli bir ritimde özel bir dalga frekansı ile atar. Kalp frekansı statik değildir, her […]

Daha önce bir iş görüşmesinde kafanızdaki her şeyin silindiği, söyleyecek hiçbir şey bulamadığınız ve sessizliği zırvalayarak bozup yerin dibine girdiğiniz olduysa; ya da daha kötüsü, bir sevdiğinizin ani ölümüyle travma yaşadıysanız, unutmayı en çok istediğiniz anıların en çok hatırladıklarınız olduğunu çok iyi bilirsiniz. Çok eski olayların böyle küçük kırıntıları gününüzü alt üst edebilir ve tam da hiç yaşamamış olmayı dilediğiniz o olay sırasındaki hislerinizi tekrar yaşamanıza neden olur. Kötü anıları ortaya çıktıkları zaman geri itmek doğaldır ama bunu yaparak onların bizimle kalmasını sağlamış ve günlerimizi tekrar tekrar bölmelerinin yolunu açmış oluruz. Sıradanlıktan sıra dışılığa geçen insanlar belleklerini kötü anılardan arındırırlar. Yaşadıkları zor zamanları ortaya çıkarır, temizler, onlara yüklenmiş acı dolu anlamları değiştirirler. Başlarından ne geçerse geçsin onlar geçmişleriyle geleceklerindeki sıra dışılığı garantileyen anlamlı bir ilişki kurarlar. Anılarını yeniden yaratır, kötü zamanları baştan yazarlar. Olanlara dair gerçekleri değiştirerek değil; o zorluklara dair kafalarındaki anlamları değiştirerek… Anılarımızı baştan yazmaya güncelleme diyoruz, anıya atfettiğimiz en olumsuz anlamı güncelliyoruz. Bu, belleklerimizi akışkan tutuyor ve bu sayede beynimizin bir olayı hatırladığında doğal olarak yaptığı işe biz el koymuş oluyoruz: Olayı baştan yazmak… Kendimize sıra dışı bir gelecek kurmak için anılarımız üzerinde uzmanlaşmalıyız. Yani gün boyu akışımızı bölen saldırgan anılara maruz kalmamak için akışkan anılar yaratmalıyız. […]

Olası flörtler, işveren ve elemanlar, organizasyon üyeleri, hatta akraba ve arkadaşlar bile çok çatışmacı kişilikler çıkabilir. Bu kitapta, bu kişilikleri nasıl mümkün olduğunca erken teşhis edip, onlardan kaçınacağımızı, hayatımızın bir parçası haline geliyorlarsa da onlarla nasıl baş edeceğimizi görmek için belirli örnekleri ve daha fazlasını ele alacağız. Bu kişiliklerden birine sizin sahip olduğunuz fikrine varmanız halindeyse, kendinize nasıl yardımcı olabileceğinize ve hayatınızı mahvetmekten kaçınabileceğinize eğileceğiz. Pekâlâ. Çıktığınız kişiye güvenebilir misiniz? İşyerindeki yeni elemana? Yatırım danışmanına? Size sigorta poliçesi satmak isteyen amcanıza? Yeni, yakışıklı din görevlisine? TV’deki siyasi adaya? Buna pek az bilgiye dayanarak -çoğu zaman da saniyeler içinde- karar vermeniz gerekir. Neyse ki, insanların yüzde 80-90’ının söyledikleri gibi olduğuna, söylediklerini yapacağına ve birlikte yaşamamızı sağlayan toplumsal kurallara uyacağına güvenebilirsiniz. Ancak, hayatınızı cehenneme çevirebilecek beş tip de insan vardır. İtibarınızı, özgüveninizi, kariyerinizi mahvedebilirler. Maddi varlığınızı, beden ve akıl sağlığınızı yıkıma uğratabilirler. Bazısı, fırsat verecek olursanız sizi öldürecektir. Bu kişilikler insanlığın yaklaşık yüzde 10’unu oluşturur, on kişiden biridirler. Kuzey Amerika’daki sayıları otuz beş milyondan fazladır. Eninde sonunda böyle birinin hedefi olmanız ihtimal dahilindedir. Bunun için bu kitabı okumanız önemli. Bu kişilerin her biri, çok çatışmacı kişilik adını verdiklerimizin uç bir örneği. Normalde çatışmaları yatıştırma ya da çözmeye çalışan çoğumuzun tersine Çok Çatışmacı […]

Bir kadın dâhiyseniz ve Nobel Ödülü kazandıysanız, resimlerinizi Louvre’da sattıysanız veya gribin tedavisini bulduysanız, çok yüksek ihtimalle biri kalçalarınızın boyutu ya da göğüs ölçüleriniz konusunda tweet atacaktır. Röportaj yaptığım dâhi kadınlar arasında buna karşı iki yaklaşım var gibi görünüyor: Önemseme… Görünüşünle yargılanmamalısın. Önemse… Her zaman görünüşünle yargılanıyorsun. Dâhi kadınlar hayatlarının birçok alanında olduğu gibi, güzellik-zekâ (hatta güzellik ve zekâ) bahislerinde de nelerin işe yarayıp nelerin yaramadığını anlamak zorunda kaldı. Ne kadar yetenekli olursanız olun, bir kadının nasıl görünmesi gerektiği konusundaki sosyal standartlara takılmak ve bunun oldukça makul olduğunu düşünmeye başlamak kolaydır. En güçlü ve kendine en çok güvenen kadınlar bile genellikle “gülümse ve güzel görün” oyunuyla başlar. Onları suçlayabilir miyiz? Ayağa kalkıp özgün olacağını söylemektense hazır (erkeklerin oluşturduğu) kurallarla kazanmaya çalışmak daha kolaydır. Dâhi mi olmak istiyorsun? Peki. Ama ataerkil toplum diyor ki, önce yüzeysel kalmaya odaklanıp bir güzellik kraliçesi olmak isteyebilirsin. Güzel kabul edilme baskısı ne kadar güçlü? Oprah Winfrey’i düşünün. Şu an onun empati, iletişim ve izleyiciye dokunmak konusundaki yetenekleriyle, neredeyse eşi benzeri olmayan, karizmatik bir dâhi olduğunu biliyoruz. Tarihteki en başarılı sohbet programı sunucularından biri. Ayrıca Harvard ve Duke’tan fahri doktora dereceleri alan emsalsiz bir dâhi ve tarihteki ilk kadın siyahi milyarder. Milyonlarca kadına kendileri olmaları ve […]

Her insan içinde var olan potansiyeli, yetenekleri, gücü kullanabilme şansına(!) erişmek ister, en azından erişmek istediğini söyler -parmağını oynatmak için çaba göstermese de. Kişinin NLP denilen büyülü yöntemi öğrenmesi ve uygulaması ise yaşamını şans ve tesadüflere bırakmak yerine, kendi istediği biçimde yaratma ve inşa etmeyi seçmesi yani kendi yaşamının sorumluluğunu üstlenmesi anlamına gelir. Neuro-Linguistic Programming sözcüklerinin baş harfleriyle anılan NLP’yi Duyu-Dil Programlaması olarak çevirebiliriz. NLP hem bilimdir, hem sanattır. NLP bilimdir. Bilim nesnel deneyimlerin sistematik doğasını inceler. NLP öznel deneyimlerin sistematik doğasını inceler. Her birimiz özgün bireyler olsak da, iç dünyamızda olup bitenlerin dış dünyamıza yansımaları farklı farklı olsa da, içsel oluşumun basamakları harika bir sistemin işleyişiyle gerçekleşir. Tıpkı, hiçbirimizin diğeriyle tıpa tıp aynı olmamasına rağmen, hepimizin anne rahmine düştüğümüzden itibaren, doğana kadar aynı oluşum sürecinden geçmemiz gibi. NLP sanattır. Sanat insanın yeteneklerini ve yaratıcılığını kullanarak, iç dünyasının renklerini, müziğini, duygularını en estetik bir sunuşla ifade etme ve başkalarına aktarabilme gücüdür. NLP, insanın “kendisinin en iyi versiyonu olabilme” sanatıdır -içsel ve dışsal başarının uyumlu ve dengeli bir biçimde ifade bulduğu bir yaşam sanatı. Düşünce, duygu ve davranışlarımız birlikte çalışarak yaşam deneyimlerimizi yaratır. Çoğu zaman bu deneyimleri bilinçsizce yaratırız. Robotlaşan düşünceler, dondurulmuş ya da bastırılmış duygular ve otomatik davranışlarla yaratılan yaşam […]

Burada detaylara girmeden size genel fikir vermesi açısından bir iki şey paylaşmak istiyorum. Öncelikle ister kadın ister erkek olun, herkeste dişi ve erkek enerji vardır; kullansa da kullanmasa da. Evren dişi ve erkek enerjinin dansıyla yaratıldı. Yin ve Yang dansı. Tıpkı bir mıknatısta, elektrik enerjisinde negatif ve pozitif kutbun bulunması gibi. Erkek enerji (Yang) pozitif elektrik enerjisine, gündüze, güneşe, inisiyatif almaya, harekete geçmeye, EGO’ya tekabül eder. Dişi enerji (Yin) negatif elektrik enerjisine, geceye, Ay’a, rüya görmeye, hayal kurmaya ve BEN’e tekabül eder. Ben’siz ego gaddar olur. Ego’suz Ben paspas olur. Bedenin belirli bölgelerinde ortaya çıkan sorunlar bilinç, bilinçaltı ya da bedensel seviyede yaşanan duygularla ilgilidir. BİLİNÇ / BİLİNÇALTI / BEDEN Gövde, isteyerek ya da istemeyerek bilinç seviyesinde yaptığımız seçimlerle ve bu seçimleri kabul etmek ya da mücadele etmekle ilgilidir. Boyun, kol ve bacaklar bilinçaltı seviyesinde yaptığımız seçimlerle, kendimize güvenle, suçluluk ve yas duygusuyla ilgilidir. Eller, ayaklar, el ve ayak bilekleri beden seviyesinde yaptığımız seçimlerle, hayatla barışıklığımızla, hayallerimizi ne kadar gerçekleştiriyor olduğumuzla ve ait olma duygusuyla ilgilidir. SOL TARAF / SAĞ TARAF Başımızdan ayaklarımıza kadar bedenimizi ortadan ikiye ayırırsak: Sağ taraf kontrol, sol taraf yaratıcılık ile bağlantılıdır. Sağ taraf: Oluşturduğumuz inanç sistemimizle, doğrularımızla / yanlışlarımızla, özsaygımızın seviyesiyle, kendimizle ilgili gerçekte neler […]

Uykunun kalitesi uyandığınızda hissettiğiniz tazelikle ölçülür. Sabah uyandığınızda kendinizi formda ve neşeli hissediyor ve tüm gün rehavet çökmeden gündelik işlerinize bakabiliyorsanız iyi bir gece uykusu uyumuş sayılırsınız. Stres, alkol, çalışma saatleri, ailevi zorunluluklar, saat farkı, birtakım ilaçlar veya hastalıklar gibi dış faktörler uykunun kalitesini etkileyebilir. Ayrıca yaşlılıkla birlikte kaçınılmaz olarak değişen uyku döngüsü de uykunun kalitesini büyük ölçüde etkiler. Uyku döngüsündeki değişikliklerden bazıları çok erken yaşlarda başlar. Örneğin, yaşamın ilk yıllarında beynin gelişimini sağlamada çok yer tutan paradoksal uyku evresi, büyüdükçe kısalmaya başlayarak erişkinlik dönemine ulaştığımızda sabitlenir. Geceleri geç yatıp sabahları geç kalkma eğiliminde olan ergenlerde özellikle okul döneminde erken kalkmak zorunda kaldıklarında uyku eksikliği ortaya çıkabilir. 60 yaşından sonra da çok fazla değişiklik ortaya çıkar. Derin uyku ve paradoksal uyku evrelerinin süresi kısalırken, hafif uyku evresinin süresi uzar. Bu nedenle yaşlıların uykusu daha hassastır, geceleri sık sık uyanırlar ve yeniden uyuyabilmeleri uzun zaman alabilir. Ayrıca melatonin (uyku hormonu) üretimi hem azalır hem de akşam daha erken bir saatte salgılanmaya başlar. Bu durum yaşlıların akşamları erken uyuyup sabahları çok erken uyanmasına neden olan sirkadiyen ritim değişikliğini açıklamaktadır. Bu değişime uyum sağlamak için öğlen uykusuna ihtiyaç duyabilirler.  ÖĞLEN UYKUSU SAĞLIKLI MI, DEĞİL Mİ? Çocuklarda öğlen uykusunun yararları dünyaca biliniyor olsa da yetişkinler […]

Şu ana kadar psikolojik istismar konusunda kim, ne, nerede, ne zaman, nasıl ve niçin soruları üzerinde durduk. Şimdi de bu istismar biçimine maruz kalan insanlarda gözlemlediğim özelliklerden kısaca bahsetmek istiyorum. Görünmeyen bir şiddet biçimi olan psikolojik istismarda hedef alınan insanların ortak özellikleri var. Bazıları pozitif özellikler, bazılarının ise kesinlikle üzerinde çalışılması gerekiyor. Çok uyumlu olmak bu pozitif özelliklerden biri. İstismar mağdurlarının çoğu istismar öncesinde kendilerini hayata olumlu bakan, her olumsuz şeyden olumlu bir şey çıkaran, diğer bir deyişle “Hayat limon verdiğinde limonata yapabilen” insanlar olarak tanımlıyor. İstismardan önce uyumlu olduklarını, herhangi bir olumsuzluğu kolayca atlatabilen ve umutlu kalabilen insanlar olduklarını söylüyorlar. En çok da istismarla mücadele edenin stresli dönemlerden sonra çabuk toparlanma özelliğini kullanır istismarcı. Onu habire zorlar, mağdurun sinirlerinin bozulmasını, duygusal olarak çökmesini bekler. Bunu başaramazsa, yaşanan sıkıntılar karşısında kendini çabuk toparlamak hem bir nimet hem felaket olur. Bu tanıdık geliyor mu size? Gücünüz size karşı bir silah olarak kullanıldı mı hiç? Ne tür insanın psikolojik şiddet içeren ilişkiye çekildiği konusunda karmaşa yaşıyor insanlar. Herhangi bir şiddet biçimine maruz kalan insanın ilgiye, sevgiye muhtaç, başkalarının onayı olmadan bir şey yapamayan, kendi başına hareket edemeyen, bağımlı biri olduğuna inanılıyor. Bu basmakalıp bir inanç. Kesinlikle doğru değil. Gizli şiddete maruz kalan […]

Kalp sağlığı Kalbimiz yüksek şiddetteki düzenli egzersize uyum sağlamak için hacmini hafifçe büyütür. Fiziksel olarak aktif kişilerde görülen kalp büyümesi, yüksek tansiyon yüzünden kalbi daha fazla çalışan kişilerde görülen kalp büyümesinden çok farklıdır. Aktif kişilerde görülen kalp büyümesi faydalı bir durumdur. Her kasılma daha güçlü olduğundan kalp daha fazla kan pompalar. Kan daha etkili biçimde pompalandığından istirahat halindeyken kalp atışları yavaşlar. Egzersiz yapan kişilerde istirahat halinde dakikada yaklaşık 60 veya daha az kalp atışı kalp-damar sisteminin sağlıklı olduğunu gösterir. Fransa’da 4000 kişi üzerinde 20 yıl boyunca gerçekleştirilen bir araştırmaya göre, düzenli egzersiz yaparak istirahat halinde kalp atışlarını dakikada 7 atış düşürmek ölüm riskini yüzde 18 azaltmaktadır.  Damar sağlığı Düzenli fiziksel aktivite kaslara daha iyi kan taşınmasını ve gelişmelerini sağlamak amacıyla yeni kan damarlarının oluşumuna katkıda bulunur. Ayrıca endotelyumun (damarların iç yüzeyi) daha esnek ve daha güçlü olmasını da sağlar. Böylece kan dolaşımı güçlenir ve bundan da tüm vücudumuz fayda sağlar. Organlarımızın tümü (örneğin beyin gibi) daha fazla oksijen alır ki bu da fiziksel aktivitenin zihinsel fonksiyonlar üzerindeki olumlu etkilerini bir ölçüde açıklamaktadır.  Şekerlerin kullanımı Kaslarımızın yakıtı şekerdir. Kaslarımız şekeri glikojen halinde hücrelerinde depolar. Kaslarımız çalışma halindeyken biriktirdikleri glikojeni harcayıp sonraki 48 saat içinde yeniden glikojen depolarlar. Düzenli olarak fiziksel aktivite yaptığımızda kaslarımız […]

Ciddi ilişkiler doğal olarak, tüm seçeneklerin riskli, acılı ve muğlak gözüktüğü iki arada bir derede kalma durumlarıyla doludur. Bu durum iki sevgiliyi de kendi açılarından önemli gördükleri şeyi tekrar tekrar incelemek zorunda bırakır. Aynı zamanda, gerçek bir olayda, gerçek zamanlı olarak ve önemsedikleri insanla birlikte kendi bütünselliklerini de test ederler. Her iki arada derede kalma durumu hemen hep şu şekilde gelişir: A’yı seçersem mutsuz olacağım; B’yi seçersem de mutsuz olacağım; ve bir seçim yapmazsam da mutsuz olacağım. Yapılacak her türlü seçim acı getirecek gibidir. Sıklıkla getirir de. Ama en azından birisi temiz acı ile bu acının ötesinde özgürlük ve daha fazla içtenlik de taşır. Luanne ve Jackie Luanne ve Jackie altı yıldır birlikte yaşıyor ve dört yıllık da evliler. Para konusunda sürekli olarak tartışıyor, farklı düşünüyor ve bazen de ağız dalaşına tutuşuyorlar. Jackie de, Luanne de daha az çalışmak istiyor ve bir anda önlerine haftalık çalışma saatlerini otuza düşürme seçeneği çıkıyor. Ama çiftin mali işlerine bakan ve her maaşın bir kısmını tasarruf eden Luanne masraflarını karşılayacak parayı kazanamayacaklarından endişe ediyor. Jackie ona, “Haklısın; kazanamayacağız. Açığı kapatmak için tasarruflarımızdan birazını kullanmamız lazım” diyor. Luanne korkuya kapılıyor. “Tasarruflarımız acil durumlar için. Onlar bizim sigortamız. İstediğimiz gibi harcayamayız onları.” “Neden olmasın?” diyor Jackie. […]

“Yeryüzünde hiçbir şey, zamanı gelmiş bir fikir kadar güçlü değildir.” Victor Hugo (1802 – 1885) Öncelikle bilgiler aracılığıyla iyileşmenin mümkün olduğunu işleyiş sistemi ile mükemmel biçimde açıklayan homeopatiye dönmek istiyorum. İngiliz biyolog RupertSheldrake’e göre “Maddeyi ve tüm yaşamı yöneten, titreşim alanlarıdır.” Bu tezi morfogenetik alanlar (maddeleri ve organize yaşam biçimlerini bilgiler aracılığıyla etkileyen ve yapılandıran alan) teorisi ile 1981 yılında ilk destekleyen o olmuştur. Bitkilerin ve hayvanların dünyasında bu düşüncenin sayısız örneklerini bulabiliriz. Eskiden “altıncı his” söz konusu iken, bugün morfogenetik alandan bahsediliyor. Örneğin orman, bütünsel bir organizma halinde bir orman olması gerektiğini nereden biliyor? Aslında kör olan termitler (beyaz karıncalar) nerelere tepeler inşa etmeleri ve bunları nasıl düzenlemeleri gerektiğini nereden biliyorlar? Ya da suda oluşan en küçük hareketi tehlike varsayan bir balık sürüsü, hızla hep birlikte aynı anda nasıl yön değiştirebiliyor? Yeni homeopatinin kurucusu ErichKörbler de bu fikirlerden yola çıkarak, insanın bir bilgi sistemi olduğunu ve bilgilerle iyileşebileceği sonucunu çıkarmıştır. Fiziksel olarak deneyimli bu Viyanalı elektrik teknisyeni 1994 yılında hayatını kaybedene kadar başta basit çizgiler ve çizgi kombinasyonları olmak üzere tüm geometrik şekillerin etkileri ve uygulama olanaklarını araştırmıştır. fiifalı işaretlerin uygulandığı yeni homeopati alanında olduğu gibi, sayılarla iyileşme yönteminde de aslında sadece birer titreşim paketinden başka bir şey olmayan […]

Pek çok İnsan gİysilerinin renginin, tenlerinin görünüşünü etkilediğini düşünür. Bu doğru değildir. Aslında olay, üzerlerindeki rengin onların güçlü ya da zayıf yönlerini vurgulamasından kaynaklanır. Bu nedenle, eğer giydikleri renkten memnun değillerse, ciltleri de bu tepkiyi yansıtır. Bildiğimiz gibi cildimiz yarı saydamdır. Hastalandığımızda cildimize ne olduğunu düşünelim. Doğal rengini kaybeder, soluk bir hal alır ve bedenimiz de buna uygun tepkiler verir. Peki, heyecanlandığımızda ya da dahası âşık olduğumuzda ne oluyor? Yanaklarımız kızarır ve cildimiz daha parlak görünür. “Nasıl da ışıldıyorsun. Mutlaka âşıksın!” derler. Görüldüğü gibi duygularımız cildimizin görünüşünü kontrol etmektedir. Burada size tavsiyem, sevmediğiniz bir renk varsa onu sevmeyi öğrenin. Otomatik olarak hareketlerinizin değişmeye başladığını göreceksiniz. Deneyin! Büyük ihtimalle bütün renkleri giyebileceğinizi göreceksiniz. Bu kadınlar için erkeklerden daha kolay, çünkü biz kıyafetimize göre makyajımızı değiştirebiliyoruz. Kadınların ekseriyetle duygularına uygun bir makyaj yaptıklarını fark ettim. Eğer zorlu bir durumun ortalarındaysak veya hayatımız istediğimiz gibi değilse değişiklik yapıyoruz. Durumu değiştirmek için her türlü aracı kullanmaktan çekinmeyin. Kendimizi kötü hissettiğimizde “iyi” hissettirecek bir makyaj harikalar yaratır. Diğerlerinin ne düşündüğünün önemsiz olduğunu bilirsiniz. Bu daima geçicidir. Ne hissettiğimiz de geçicidir, ancak ebedi yönümüz bundan etkilenir. Kişilik toplumsal bir süreçken, ruh halimiz bizi bireysel olarak etkiler. Bununla beraber, ruh halimiz kişiliğimizi etkileyebilir. Bunu halletmek için belirli […]

Sawubona!  Güney Afrika’da insanlara  selam verirken kullanılır. “Seni görüyorum, senin farkındayım” anlamına gelir. Kendimizi başkalarında görmeyi başarabilirsek yaşam deneyimlerimiz kesinlikle daha zengin olacaktır. Daha sevecen, daha candan insanlar haline geliriz. Başkaları bizim aynamızdır. İnsanlara baktığımızda kendi yansımamızı görebilirsek kaçınılmaz surette iyi davranırız onlara. İşte bu, ubuntudur. Ubuntu kibarlıkla karıştırılmamalıdır ama. Kibarlık daha çok göstermeye çalıştığımız bir şeydir. Oysa ubuntu çok daha derindir. İnsanın özüne değer vermektir. Kendinden başlayarak her insanın özünde değerli olduğunu kabul etmektir. Güney Afrika’da 1994’e kadar süren ırkçı apartheid rejimine karşı mücadeleye, siyah ve beyaz insanların tamamen ayrı yaşamlar sürmeye zorlandığı acımasız ırk ayrımına karşı mücadeleye rehberlik etti ubuntu. Apartheid karşıtı mücadele kesinlikle “beyaz karşıtı” mücadele değildi. Güney Afrika’da yaşayan insanların hepsinin insan olarak kabul edilmesi ve eşit muamele görmesi adına verilmiş bir mücadeleydi. Sıkıntılara, baskı ve zulme göğüs gerebilir, ubuntuyu özümseyip günlük hayatına uyarlarsan ayrımın, bölünmenin, her türlü anlaşmazlığın üstesinden gelmenin en güzel yolunu bulursun. Bu da Güney Afrika’nın dünyaya armağanıdır. Büyüdüğüm ortamda birçok bilge insan olduğu için şükrediyorum. Annem, NontombiNaomi Tutu, bir barış aktivisti, feminist, konuşmacı ve şimdilerde rahiplik yapıyor. Ninem ve dedem apartheid rejiminin önde gelen karşıtlarıydı. Dedem ayrımcı sisteme karşı şiddet içermeyen mücadelesinden dolayı 1984’te Nobel Barış Ödülü’nü aldı. Ailemde konuşulanları, yaşananları, kahkahaları […]

Emzirmeyi Başarmak ve Önündeki Engeller Birçok insan emzirme yeteneğinin (ya da emzirememenin) rastlantısal olduğuna inanıyor; şanslıysanız sorun yaşamıyorsunuz ama çoğu kadının şansı yaver gitmiyor. Yıllar içinde kadınların emzirememelerine dair öyle çok neden duydum ki; açık renk saç, kızıl saç, solgun ve hassas cilt, acı eşiğinin düşüklüğü, çok düz/büyük/sivri/sarkık meme uçları, yanlış beslenme ya da iyi kalitede süt üretememe bunlardan bazıları. Aslında emzirme oldukça sağlam bir bilimdir. İnsan vücudu her zaman öngörülebilir olmadığından elbette her zaman değişkenler olsa da, ağrısız etkili süt transferini gerçekleştiren mekanizma tamamıyla bilinmektedir. Aynı şekilde hem doğumda hem de hemen doğumun ardından yaşananların emzirme sürecinin ne kadar kolay olup olmayacağını belirleyebildiğini de biliyoruz. Uzun süren doğum sancıları, çok hızlı doğumlar, destekli doğumlar, sezaryen, ya da çok hızlı ıkınma süreci bile bebeklerin ilk birkaç gün ya da hafta kaskatı kesilmesine, çabuk ağlamasına ya da uykulu olmasına neden olup bazen de emzirmeyi zorlaştırabilir. Emzirme bağının kurulmasına ket vurduğu ya da yardım ettiği ortaya koyulan bazı anahtar faktörler var. Tıbbi gerekliliklerden ötürü bazen aşağıda belirtilen risk faktörlerinden biri ya da birkaçı kaçınılmaz ya da ulaşılamaz olabilir; ancak bu emzirmenin başarılı olmayacağı anlamına gelmez. Bazı bebekler memeyi kolayca alırken bazılarının biraz daha zamana ihtiyacı olduğunu bilmek ebeveynler için rahatlatıcı olabilir. Risk […]

Her an, her saniye değişiyoruz. Aynı kişiyle ikinci kez tokalaştığımızda bile elimizdeki hücrelerin bir kısmı değişmiş oluyor. Ufacık bir bebek olarak dünyaya geldik, her an değişe değişe bugün aynada gördüğümüz kişi olduk. Fiziksel değişimin yanı sıra düşüncelerimiz değişiyor, zevklerimiz değişiyor, ilgi alanlarımız değişiyor. Yakın zamana kadar, biz çocuklarımıza bir şeyler öğretirken, bugün çocuklarımız bize bilgisayarın nasıl kullanılacağını öğretiyor. Eve yeni alınan bir elektronik aletin nasıl çalıştığını çocuğumuz bizden önce kavrıyor ve bize gösteriyor. Videoyu ayarlamasını bilmediğim için o dönemde ergen yaşta olan oğlumun eve dönüşünü dört gözle beklerdim. (Gerçi elektronik aletlerin nasıl çalıştığını hâlâ öğrenmiş olduğumu söyleyemem. Nasıl olsa etrafımda gençler var.) Değişimi bir anda gerçekleştiriyoruz. Bir şeyi gerçekleştirmeyi düşünmek ile, karar vermek ve başlamak arasında zaman dilimi olabilir. Ama değişim bir anda olur. Bandler değişimin yavaş bir süreç olduğu olgusunu dakikada bir karenin ekrana yansıdığı bir filmi seyretmeye benzetiyor. Peki öyleyse kendimizi değiştirmekte neden böylesine zorlanıyoruz? Bir şekilde değişmek istediğimiz alanlar var hepimizin hayatında. Belki sonuçlarından rahatsızlık duyduğumuz bir alışkanlığımız, belki bize rahatsızlık veren ani patlamalarımız, belki sevdiklerimize hayır diyemememiz, vb. Bazen tüm heyecanımızla bir şeyi değiştirmeye karar veriyoruz. Örneğin; bir ay içinde dört kilo vermeye karar veriyoruz. Bu hedefin mantıklı ve tutarlı olduğunu biliyoruz. Heyecanla gidip dünyanın parasını […]

Çoğumuza küçük yaşlardan itibaren sosyal becerilerin değeri öğretilmiştir. Kendimizi nasıl tanıtacağımızı, nasıl gülümseyeceğimizi ve nezaketi öğreniriz. Bize insancıl olmamız ve arkadaşlıklar kurmamız söylenir. Tüm bunlar yararlı becerilerdir. Bununla beraber, kaçımıza yalnızlık becerilerinin değeri öğretilmiştir? Kaçımıza sınırlarımızı nasıl koruyacağımız, hayal gücümüzü nasıl güçlendireceğimiz, yalnızlığı nasıl kucaklayacağımız öğretilmiştir? Kaçımız sosyal aktivitelerden geri çekilip zihin dünyamızı beslememiz için yüreklendirilmişizdir? Bu kitap, eksik kalmış olan bu eğitimi size sağlamak için yazıldı. İçedönüklüğünüzü nasıl kaybetmiş olabileceğinizi araştıracak, dışadönük varsayımını çözümleyip bunun günlük konuşmalarınız, yargılarınız, iş ve eğlenceyle ilgili fikirlerinizde nasıl tezahür ettiğini göreceğiz. Tercihinize yeniden sahip çıkmak üzere özgürleştiğinizde hissettiğiniz güçten büyüleneceksiniz. Hayat, var olduğunu daha önce bilmediğiniz bir biçimde akmaya başlayacak. Belki kendinizi şunu sorarken bulacaksınız: “Bu mümkün mü?” “Hayat bu kadar kolay olabilir mi?” Bu dönüşüm bireysel düzeyde oluşurken -yani evinize sahip çıkarken- dünyanızın da değiştiğini fark edeceksiniz. Bence bunu seveceksiniz. Hoş geldiniz. İçedönük Olmak hayatınız boyunca aldığınız dışadönüklük eğitimine bir alternatif sunuyor. İçedönükler olarak her ne kadar dışadönüklüğe yabancı hissetsek de ona uyum sağlamayı bildik. İçedönük Olmak sizden, dışadönük düşünce tarzının üzerine ince bir içedönük katman koymak yerine, önce tüm düşünme şeklinizi soyup sonra onu kendi gerçek renklerinize boyamanızı istiyor. Bu kitap, her biri, eğitimimiz için temel nitelikte olan ve sırasıyla ilerlemeyi […]

Sık sık yapılan küçük, olumlu şeylerin ilişkilerde gerçek bir fark yarattığını biliyoruz. Eşinize düzenli olarak takdir ve sevgi göstermek, her günün sonunda birlikte konuşmak, gidip gelirken birbirinizi öpmek -bunların hepsi mutlu ve sağlıklı bir ilişkinin unsurlarıdır. İlişkiniz her gün paylaştığınız bu küçük ve basit anlardan oluşur; bu anları kucaklamalısınız. Fakat aynı zamanda sizden haftada bir gece -veya öğleden sonra ya da sabah- randevulaşmanızı da istiyoruz.Bu kitaptaki her bölüm size ilişkinizi güçlendirecek sekiz farklı randevuda rehberlik edecek ama bu randevu gecelerinin ilişkide bağların korunduğu, aşk dolu bir hayatın daimi bir parçası olması gerekiyor. Burada amaç haftada bir kez özel bir randevuya çıkmak ve bunu ilişkinizin bir önceliği haline getirmektir. Yoğun bir hayatı olan pek çok çift için ve özellikle çocuk sahibi oldukları zaman randevu geceleri -çocuk bakımı ile çalışma hayatının sonu gelmeyen “yapılacaklar” listesinden soluk almalarına fırsat verdiği zaman- doğanın tesadüfi, delidolu edimleri haline gelir. Ancak randevu geceleri sadece fırsat, finans ve çamaşırlar evrende mükemmel ve sihirli bir uyuma kavuştuğu zaman gerçekleşen gelişigüzel deneyimler olmamalıdır. Randevu geceleri planlanır. Randevu geceleri önceliklidir. Pek çok ilişkide ve evlilikte eğlence, oyun ve birbiriyle bağlantı kurmak “yapılacaklar” listesinin sonlarında yer alır. Bu da hoşnutsuzluk ve birbirinden yavaş yavaş kopmak için bir davetiyedir.Buradaki basit gerçek şudur […]

Bebekler yetişkinler gibi uyumaz. O halde neden bunu bekliyoruz? Buradaki rahatsız edici gerçek şu; söz konusu bebeklerin uykusu olduğu zaman sorun hemen her zaman bebeğin biyolojisiyle değil, biz yetişkinlerin beklentileriyle ilgili oluyor. Bebeklerin uykusu yetişkinlerin uykusundan pek çok yönden farklıdır.Şimdi bunlara sırasıyla bir göz atalım. Bebeklerin uyku döngüleri daha kısa ve daha fazladır “Bütün gece boyunca uyuma” ifadesi yanıltıcıdır. Bebekler bütün gece boyunca uyumaz, yetişkinler de öyle. Aslına bakarsanız, herhangi bir yaştaki insanın bütün gece boyunca uyuması fiziksel olarak imkânsızdır. Hangi yaşta olursak olalım, hiç deliksiz uzun bir uyku çekmeyiz. Sadece gece uykuya yatıp sabahleyin uyanmayız. Hepimiz “gece uykusunu” oluşturan birkaç uyku döngüsünden geçeriz. Yetişkinlerin bir uyku döngüsü yaklaşık bir buçuk saattir. Gecede yedi ile sekiz saat uyuyan ortalama bir yetişkin her gece beş farklı uyku döngüsünden geçecektir. Her uyku döngüsü başlıca iki uyku evresi içerir: REM (hızlı göz hareketi) evresi ve REM-dışı evre. REM uykusunun niteliği beyindeki faaliyet seviyesinin yükselmesi ve beyin dalgalarının hızlanması fakat vücut kaslarının felç olmasıdır. Bu sert tezat sayesinde REM uykusu “paradoksal uyku” ismini almıştır. Bu, rüya evresidir, gözler kapalıdır ve göz kapaklarının altında hareket eder: REM, yani RapidEyeMovement, “Hızlı göz hareketi” terimi de buradan gelir. REM uykusunun bir niteliği de düzensiz kalp atışları, hızlı, […]

“Bir sorunum olduğunu nasıl anlarım?” sorusu sık sorulur. Bu, gayet yerinde bir sorudur, çünkü kişinin bir sorunu olduğunu anlaması ve kabul etmesi hiç de kolay değildir. Bu konuda son zamanlarda pek çok televizyon programı yapılıyor, hatta istifleme rahatsızlığına özel kablolu kanallar bile var. Bunlar yardım edilebileceğine dair bir umut aşılamaları açısından olumlu etkide bulunabildiği gibi, bu rahatsızlığın kişiyi damgalayabileceğini göstermesi bakımından da olumsuz bir etki yapmaktadır. Medya bilgi veriyor ve rahatsızlığa dair farkındalığı arttırıyor ama aynı zamanda pek çok programda bu bağımlılığın yol açtığı utanç duygusu da inceleniyor. Buradaki önemli mesaj istifleme bağımlılığının her bireyi farklışekillerde etkilediği olmalıdır. Etiketleme ya da tanı, bu rahatsızlığın kişiyi hayatını tam anlamıyla yaşama yetisi açısından nasıl etkilediğinden daha az önemlidir. Fakat eğer hemen herkeste istifleme ya da biriktirme eğilimi varsa ve hepimiz bizim için önemli şeyleri biriktirmeye meyilliysek, bir sorunumuz olduğunu nasıl anlayabiliriz? Kendinize bu tayfın neresinde olduğunuzu belirlemenize yardımcı olabilecek şu soruları sorabilirsiniz: Yaşadığınız ortamda bir şeylere takılarak, yanlardan geçerek, sırtınızı duvara dayayarak yürümek zorunda mı kalıyorsunuz? Yaşadığınız ortamdaki eşyaların sayısı oranın tasarlandığı gibi kullanılmamasına mı yol açıyor? Mesela, yatağınızın üstündeki karman çorman yığın uyumayı zorlaştırıyor mu, mutfakta yemek pişirecek yer yok mu veya oturma odasının kullanılabilmesi için yeniden düzenlenmesi mi gerekiyor? Ailenizi […]

Hepimiz sağlıksız beslenmiyoruz. Aslına bakarsanız, ABD’nin pek çok bölgesi sağlıklı beslenen insanlar için, paleo, çiğ beslenmeye uygun yerler haline geldi: vegan, vejetaryen, glutensiz. Bu tür beslenmeler kişisel seçimdir. “Kendi bildiğiniz gibi yapma” hakkıdır bu. İstediğimizi istediğimiz zaman yeme hakkına sahibizdir. Bu genellikle sempatiyle karşılanan ve alternatifler önerilen, dine dayalı beslenme kısıtlamaları veya besin alerjileri olan insanlar için iyi bir şeydir. Amerikalıların gücü çok fazla seçeneğe sahip olmak ve kişisel özgürlüğü vurgulamak olsa da bu aynı zamanda bizim çöküşümüz de olabilir (en azından, beslenme alanında). Kişisel seçim, nasıl yediğimiz konusunda yol gösterici bir ilke olduğunda, çocuklara ne yiyeceklerini söylemek (anlaşılabilir bir şekilde) ikiyüzlülük ve yanlış geliyor. Fakat çocuklar neyi ne zaman yiyeceklerini seçmeye hakları olduğunu hissettikleri ve ardından ailenin yediğini yemeyi reddettiklerinde, yemek zamanı tatsız bir güç mücadelesi halini alır. Gayet yerinde bir şekilde “Neden Her Gece Bu Bir Savaş Halini Alıyor? Amerikalıların Akşam Yemeği Saatindeki Besin ve Yeme Pazarlığı” ismini verdiği bir çalışmada, James Madison Üniversitesi’nden Amy Paugh ve Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi’nden (UCLA) Carolina Izquierdo, Güney Kaliforniya’da çift gelirli orta sınıfa mensup beş ailenin 250 saatlik videosunu incelediler. Bir yığın diyalog -süte karşı limonata konusunda iki çocukla ebeveynleri arasında yedi dakika süren pazarlıktan (sonunda, çocuklardan biri, ikisini karıştırıp içti), […]

Kendi seçtiğiniz hayatı yaşamak, ihtiyaçlarınızın iyi bir şekilde karşılanmasını, gerçek siz olma özgürlüğünü yaşamak ve daha iyi ilişkiler sürdürmek istiyorsanız o zaman sınır çizmeyi öğrenmek zorundasınız. Durun bir dakika. Ben az önce daha iyi ilişkilerin daha iyi sınırlardan geçtiğini mi söyledim? Bu, genellikle danışanlardan duyduğum ilk itirazdır. Öyle görünüyor ki, çoğumuz eğer sınır çizersek başkalarının bizi sevmeyeceği ya da kabul etmeyeceği korkusuyla çoğunlukla sınır çizmeyi ihmal ediyoruz. Hayatınızdaki insanlar onların arzularına boyun eğmeyip kendinizinkileri ortaya koyuyorsunuz diye kızmaz mı? Tabii, bazıları kızabilir (en azından ilk başta). Bununla birlikte eğer sizi gerçekten seven ve mutlu olmanızı isteyen insanlarla ilişki kuruyorsanız size has ihtiyaçlarınız eninde sonunda kabul görecektir. Boşanmamdan bu yana öğrendiğim bir tek şey varsa o da birbirimize karşı tamamen dürüst olduğumuzda, ilişkilerimizin çok daha içten ve yakın hale geldiğidir. İki taraf da ihtiyaçlarını açıkça dile getirdiğinde daha az duygusal anlaşmazlık yaşanır. Kendini feda alışkanlığı benim evliliğimi mahveden şeydi ve bu, kesinlikle sürdürülebilir bir alışkanlık değil. Sahtelik ve maskeler yakınlığın düşmanlarıdır. Biz genelde kendi ihtiyaçlarımız ve arzularımızın başkalarınınkilerle çelişeceğini varsayarız. Peki ya ilişkideki taraflardan her birinin ihtiyaçları aynı anda karşılanabiliyor olsaydı… Aslına bakarsanız kendi arzularımız diğerlerininkilerle çelişmek zorunda değildir. Hatta ihtiyaçlarımızı dile getirebiliyor olmamız başkalarına örnek oluşturarak onların da kendi gerçek […]

Bir toplumun uygarlık seviyesini, kadının toplumdaki yeri belirler. Erkekler dünyaya teknolojiyi getirmişlerdir ama uygarlığı getiren daima kadın olmuştur.  Sosyo-ekonomik ve kültürel anlamda geri kalmış ülkelerde kadının yerine bakın, gelişmiş dediğimiz ülkelerde, örneğin İskandinav ülkelerinde kadının toplumdaki yerine bakın. Cevap net. Toplumun gerçek mimarlarının kadınlar olduğu aşikârdır. Ataerkil bakış açısının “iyi kadın” “hanım kadın” olarak tanımladığı ve onayladığı uslu, itaatkâr kadın, gücünün farkında olmayan kadındır. Kadınların, kendileriyle ilgili algılarını değiştirmeleri önemli. Kendi güçlerinin farkında olmaları önemli. Savaşçı, hırslı, rekabetçi erkek zihniyetinin hakim olduğu bir dünyaya barış gelemez. Erkek zihniyetini benimseyen erkekleşmiş kadınların yönettiği toplumlara da barış gelemez. Barışı getirecek olanlar, kadın gibi kadınlar ve kadın bakış açısını kavrayan bilinçli erkeklerdir. Kadın hareketi kadınların erkekler üzerinde hakimiyetini amaçlamıyor.  Kendi hayatlarının hakimi olmalarını amaçlıyor. Kadın gibi kadın, erkeklerden farklı ama eşit olduğunun, kadın haklarının insan hakları olduğunun bilincinde olan kadındır. Dünya Kadınlar Günü kadınları güçlendirmeyi değil, zaten güçlü olan kadına gücünü fark ettirmeyi ve dünya genelinde hakim olan erkek egemen bakış açısının değişmesini amaçlıyor. Kadın hakları insan haklarıdır.  Homo Sapiens türünün hırsı ve açgözlülüğü ile hem kendisini yok etmesini önleyecek hem de insanlaşmasını sağlayacak olan güç… Kendi gücünün bilincinde olan kadınların varlığı ve her geçen gün sayılarının artmasıdır. Dişil enerjinin yaratıcı gücüyle dünyayı […]

Akciğerler ve kalın bağırsaklar üzüntü ve depresyon duygularına ev sahipliği yapar. Olumlu yönde nitelikler olarak, bunlar cesareti, akışa bırakma ve doğru edim –doğru zamanda doğru edimde bulunma- gibi şeyleri barındırır. Uzun süreli üzüntü ve depresyon bu organlarda birikerek bunların olumlu niteliklerini zayıflatır. Batı tıbbı bize akciğerlerin ve kalın bağırsağın çok önemli fonksiyonları olduğunu söylüyor. Bedenimizdeki bütün hücrelerin işlevde bulunması için sürekli ve bol oksijen alması gerekir. Birkaç dakika oksijensiz kalmak bile ölümle sonuçlanabilir. Akciğerler, burun, boğaz, soluk borusu, göğüs kasları ve diyafram solunum sistemini oluşturur; bunların işi akciğerlerdeki kan hücrelerine oksijen sağlamak ve metabolizma atığı karbondioksiti dışarı atmaktır. Solumamızın büyük kısmını beyin otomatik olarak kontrol eder. Beden daha çok oksijen almaya ve karbondioksit vermeye ihtiyaç duyduğu zaman göğüs kasları ve diyafram genişleyerek göğüs boşluğunu büyütür. Akciğerler genişler, bu da olumsuz hava basıncı yaratır; bu basıncı dengelemek için burun, ağız ve boğaz yoluyla akciğerlere hava akar. Akciğerlerdeki kan hücreleri havadan oksijeni emer ve aynı zamanda karbondioksiti salar. Sonra göğüs kasları ve diyafram akciğerleri kasarak ve havanın burun, boğaz ve ağız yoluyla dışarı çıkmasını sağlayarak gevşer. Oksijenle dolan kan hücreleri yolculuklarına devam eder ve bedendeki bütün hücrelere oksijen vererek karbondioksiti alırlar. Midede ve ince bağırsakta sindirim ve emilim gerçekleştikten sonra atıklar kalın […]

Seks, hayatın bir parçasıdır ve dünyadaki en doğal şey olmalıdır. Hareket etmek ve nefes almak gibi, seks de sizi canlandırabilen ve hepimizin peşinde olduğu o harika esenlik duygusunu artırabilen bir enerji kaynağıdır. Zevk almak ve vermek herhangi birinin yaşayabileceği en doyurucu ve tatmin edici deneyimlerden biridir. Fakat eğer bu kadar doğalsa, neden bazen işler ters gider? Pek çok insan hayatının bir döneminde cinsel sorunlar yaşamıştır. Bunun nedeni stres ve aşırı çalışma, yanlış bir ilişki içinde olma veya sadece teknik sebeplere bağlı olabilir. Kitabın bu kısmı cinsel sorununuzu tanımlamanıza yardım etmek ve bu sorunu halletmek için kendinize nasıl yardım edebileceğinizi göstermek için tasarlanmıştır. Cinsel Sorunlar Öyleyse bir cinsel sorun nedir? Genellikle seks hayatınızdaki bir şeyin istediğiniz gibi olmadığı anlamına gelir. Bu, hafif bir yılgınlıktan ağır bir bunalıma kadar çok çeşitli ruh hallerine ve duygulara yol açabilir. Bunu anlamak önemlidir, tıpkı çok çeşitli tepkiler olduğu gibi, cinsel sorunların şiddetinin de bir uçtaki hafif semptomlardan diğer uçtaki ciddi sorunlara kadar arada pek çok farklı dereceleri olan değişik seviyeleri olabilir. Ayrıca herkesin cinsel sorunu kendine özgüdür ve kendince çözmeye çalışır. Tüm bu farklılıkların ötesinde ortak bir nokta da cinsel sorunların üzüntü vermesi ve yardım almayı gerektirmesidir.  Evliliğinin sona ermesi kırk bir yaşındaki Gary’nin kendine […]

Örüntüleri Değiştirmek Bindiğin atın ölü olduğunu gördüğünde en iyisi ondan inmektir. -Dakota kabile deyişi Hayata ve sorunlarınızın çözümüne kökten farklı bir yaklaşımı öğrenmeye hazırlanın. Bu yaklaşım başta inanılmaz derecede basit görünebilir. Benim sorunlarım bundan çok daha karmaşık, kökleri de daha derinde, diye düşünebilirsiniz. Ama bu yaklaşıma bir şans verin. Denediğinizde çözüm odaklı yaklaşımın gücünü keşfedeceksiniz. Son yıllarda bu yaklaşım psikoloji alanında büyük bir yaygınlık kazandı. Çoğu terapistin düşüncesi özellikle ciddi, uzun süreli problemlerde kayda değer bir değişimin yıllar aldığı idi. Çözüm odaklı yaklaşım kişinin değişimleri hızla yapabileceğini gösterdi. Ben ve bu şekilde çalışan diğerleri binlerce terapiste sorunlara çözüm odaklı yaklaşmayı öğrettik. Terapistler bu çalışma biçimini keşfettikten sonra eski yola nadiren dönüyor. Çözüm odaklı yaklaşım şimdi ve geleceğe odaklanır ve kişiyi harekete geçip bakış açısını değiştirmeye teşvik eder. Bizi etkilemiş ve bugün bulunduğumuz yere getirmiş olması dolayısıyla geçmiş önemlidir ama onun geleceğinizi belirlemesine izin vermek hatadır. Onun yerine bu yaklaşım geçmişi kabul edip koşulları değiştirmeye koyulmayı önerir. Bir süre önce dünyanın önde gelen “terapistlerinden” ve bir tavsiye köşesi yazarı olan AnnLanders’a gelen ve bu yaklaşıma mükemmel bir giriş sunan bir mektubu okudum. Bir kadın, kadınlara hitaben kocalarının horlamasından yakınmamasını yazmış. Kocası yıllarca yüksek perdeden horlamış durmuş, o da bundan sürekli şikâyet […]

Çatışma konusunda konuşmak tuhaf gelebilir ama çatışmaları nasıl kotaracağınızı tartışmak için en iyi zaman hararetli bir tartışmanın tam ortası değildir. Burada bilinmesi gereken en önemli şey, çatışmanın doğal olduğu ve bir amaca hizmet ettiğidir. Çatışmanın amacı nedir? Hatta çatışmanın bir amacı var mıdır? Pek çok insan çatışmaların manasız ve zararlı olduğunu düşünür. Bu doğru değildir. Çatışma gereklidir çünkü birbirimizi sevme yeteneğimizde kaçınılmaz olarak hız tümseklerine çarparız ve bu hız tümseklerinden birine çarptığımız zaman yavaşlamamız ve dikkatli ilerlememiz gerekir. Karşılıklı anlayış: Bu bütün çatışmaların en sağlıklı ve üretken hedefidir. Bu sizi şaşırtabilir. Çatışmanın amacı kazanmak veya karşınızdaki kişiyi haklı veya hatta ikinizin aynı olduğunuza ikna etmek değildir. Uzlaşmak için tartıştığımız konu hakkında birbirimizin temel ihtiyaçları kadar birbirimizin esnek alanlarını da anlamak zorundayızdır. Ancak burada amaç aynı olmak değil, birbirimizi anlamaktır. Marie ve Wesley’nin öğrendiği gibi, çatışmaları kotarmak zaman içinde birbirimizi daha çok sevmemize, daha derin bir seviyede anlamamıza ve ilişkiye taahhüdümüzü yenilememize yardım eder. Hiçbirimiz mükemmel iletişim kurmayız, hatta evlilik terapistleri ve on yıllardır evli olanlarımız bile… İşte bir başka haber: Araştırmalarımız ilişkilerdeki çoğu çatışmanın çözümlenemez olduğunu göstermiştir. Her ilişkide bir dizi sorun vardır, çünkü her birey eşsizdir ve birbirinden farklıdır ve diğer eş kim olursa olsun bazı sorunlar devam edecektir. […]

Uzun süreli iyileşmeye giden yolda sevgi gerekir. Ve sevgiyi tanımlamak, tanımak ve deneyimlemek sizinle başlar. Sağlıklı sevgi istiyorsanız, önce sağlıklı olmalısınız. Kendinizi sevmek, kim olduğunuzu bilmek ve size karşı saygılı olmayan muameleyi asla kabul etmemek demektir. İyileşme Anı İyileşme sevginin sonucunda olur. Sevginin bir işlevidir. Sevginin olduğu her yerde şifa vardır. Sevgi olmayan yerlerde ise varsa bile çok az şifa vardır. Kötülüğün üstesinden gelmek sevgi ile olabilir, yaşam sevgisiyle. Bu yöntemin her adımında sadece gerçeğe olan sevgiye değil, aynı zamanda sıcaklık, ışık ve kahkahayla dolu anlık gelişen keyif, neşe ve ihtimamın olduğu bir yaşam sevgisine teslim olunmalı.-Scott Peck  Sevgi Hakkında Ne Biliyorsunuz? Ailemizin bizim için savaşmak ya da bizi korumak yerine, kendimiz olduğumuz için sürekli ve ısrarla bize karşı savaştığı, sahte bir sevgi ortamında büyüdüğümüzde, sevgi, sevgi gibi gelmez. Sevginin canımızı yaktığını öğreniriz. Aynı şekilde çocuklar, ebeveynlerinin onlara gösterdiği saygıyla kendilerine saygı duymayı öğrenir. Eğer bize saygıyla davranılmazsa, kendimize nasıl saygı göstereceğimizi öğrenemeyiz. Yetişkinler olarak toksik insanlarla girdiğimiz her türlü ilişkinin nedeni, kendimize olan bu saygı eksikliğidir. Bilinçsiz olarak her türlü sağlıksız bağlantıyı seçeriz. Bu dinamikleri ne kadar çok çekersek, kendimizde doğal olarak yanlış bir şey olduğuna o kadar çok inanırız. Bu yüzden başkalarının sevgisini ve kabulünü sağlama almak için […]

Çoğumuz iradenin ve özdisiplinin bir ve aynı şey olduğunu sanırız. Diyelim ki, öğün aralarında abur cubur yememeyi prensip haline getirmiş bir insansın. Kurabiye yememek senin için bir “feda-kârlık”, “katlanılan” bir şey değildir. Kurabiyelerden bir tane yemek aklına bile gelmez. Pas geçersin. işte bu özdisiplindir. Öğün aralarında abur cubur yememeyi prensip haline getirmek uzun vadeli bir stratejidir. Kurabiyeyi yesem mi, yemesem mi ikilemi içine düşmezsin. Canın çekmez bile. Öğün arası atıştırmaları alışkanlığını bırakalı on küsur yıl olduğu için kendinle, nefsinle mücadele de etmezsin. Yemezsin o kadar! Ya da bir adet alıp öğle yemeği sonrasında kahvenin yanında yemek üzere saklayabilirsin. Ben böyle birini tanıyorum. Eşim Saim. Ona aralarda abur cubur yedirmenin mümkünü yok. Öyle özeniyorum ki çikolataları, kurabiyeleri pas geçmesine. Bu yüzden de hâlâ delikanlı gibi ince bir bedene sahip. Ben bu konuda irademi epey güçlendirdim ama henüz özdisipline dönüşmedi… Süreçteyim. Çoğu zaman kurabiye yemesem de olur ama Hasan Usta’nın kazandibine hangi saatte önüme gelirse gelsin hayır demem mümkün değildi; tok bile olsam. Artık kazandibini buzdolabına koyup akşam yemeği sonrasını bekleyebiliyorum. Kazandibinin mutlu çocukluk anılarımla bağlantılı olduğunun yeni farkında oldum. Vazgeçmek istemediğim şey kazandibi değil, bu anılarmış. Bilinçaltı kayıtlarımda Kazandibi = Mutluluk varmış. Yeni kazandığım farkındalığım bu konuda özdisiplin kazanma sürecimi hızlandırdı. […]

At terbiyecilerinin hayvana itaat ettirmede başvurduğu yol, güç kullanımıydı. Av hayvanı olarak atların içgüdüleri, onları tükenmeye varan bir dehşet içinde karşı koymaya iter, o zaman da “çökmüş” oldukları düşünülürdü. Meditasyon ve psikolojik çalışmada böyle bir tavır benimsemiş insanlar gördüm. Zihinlerini kontrol etmeye çalışıyor ya da “aş bunu!” yaklaşımı uyguluyorlar. Fakat kendimizi yargılayıcı bir zihinle hırpalamak, bir atı çökertmeye çalışmaya benzer. Kendimizi özgürleşmeye zorlayamayız; kendimizle barışmamız gerekiyor. Yırtıcı bir tavırdan -zihinlerimizi bir ideale zorlamak için mücadele etmekten- ziyade zihinle fısıldaşmalar, zihnimizin işleyişiyle farkındalık içinde yapılacak bir işbirliği içerir. Onu kırıp geçmektense incelik ve duyarlı uyumlanma ile zihni rahatlatarak özgürce koşacağı engin bir çayırlık verebiliriz. irade gücü kullanmak yerine zihnimizi özgür olma iradesine açabiliriz. Meditasyonun Tibet dilinde en sık kullanılan karşılığı sözcük anlamıyla “öğrenmektir”; uygulamayı bu zihinsel rutinler alışkanlık haline gelecek kadar çok tekrarlamak. Meditasyon zihne zengin içsel ödüller sunan yeni bir dizi tetikleyici ve karşılık öğretir. Bu anlamda da olumlu bir alışkanlık değişikliğidir; bu metotları doğamızın bir parçası olana dek çalışırız. Sözlük meditasyonu “Kişinin dikkatini vermesi ve ilgiyle gözlemlemesi” olarak tanımlıyor. Buradaki dikkate yoğunlaşmayı, ilgiye de içgörüyü ekleyelim. Bir noktaya yoğunlaşmak, kendimizi dingin bir zihin halinde toplamamızı sağlar. Mod araştırması, özellikle duygular alanında böyle sağlam bir odaklanmayla daha verimli olur. Bu […]

2010 baharında bir dolunay akşamı. Bir hızlanıp bir yavaşlayan upuzun bir doğumunun ardından saat sekize beş kala ilk bebeğim, Tane’m, içimden çıktı, ilk nefesini aldı. Zaten tanıdığım çocuğumla ilk kez göz göze geldik. Kendi zamanında, kendiliğinden doğan bir bebeğin büyük olasılıkla uyanık, ayık olacağını, annesinin gözlerini arayacağını biliyordum. Olacaklara hem çok hazırlıklıydım, hem de hiç değildim. Çıkar çıkmaz göğsüme konulan Tane’nin gözleri kocaman açıktı ve benim gözlerimin içine depderin, delici, dimdik bakıyordu. O gözlerin içinde gördüklerimin tarifi yok. Önce bana, sonra babasına daha önce hiç görmediğim bir yoğunlukla bakan, bakarken saniye saniye renk değiştiren, sanki bu dünyadan olmayan gözlerle “İşte geldim. Sizi tanıyorum” deyişini bir film sahnesi gibi içimde saklıyorum. Her şeyi kolaylıkla unutan ben o saniyeleri hiç unutmuyorum. Şimdi bile aklıma gelince kalbim ısınıyor, daha hızlı atıyor, kızıma ve hayata karşı sonsuz bir sevgiyle doluyor. Doğum şekli ne olursa olsun her anne ve bebeğin ilk karşılaşması özeldir, kutsaldır. Doğum zor da olsa, kolay da olsa; bebek doğduğunda uyanık da olsa, uykuda da olsa, kendini hemen annesinin bağrında da bulsa, aylarca kuvözde de kalsa, anneyle bebeğin kavuşması biriciktir. Hem anne hem bebek için belki de hayatının en önemli anıdır. Ancak doğal doğum coşkusu bambaşkadır. Yaşayan, gören bilir. Hiç müdahalesiz, bilinçli […]

Bu durumda çocuğunuzun ne düşündüğünden emin değilseniz ona sormayı deneyin. Bu kolay bir iş gibi görünebilir ve bazı ebeveynler ve çocuklar için de öyledir ama bazıları için oldukça zor olabilir. Bunun bir nedeni çocuğunuzun neden endişelendiğini gerçekten bilmemesi olabilir; bazen bu düşünceler zihinde öyle aniden ortaya çıkar ki onların zar zor farkına varırız. Bu nedenle, çocuğunuza endişeleri hakkında sorularınızı ortaya çıktıkları zaman (çok sonra değil) sormaya çalışmanız yararlı olur. Diğer yandan, çocuğunuz onu neyin endişelendirdiğini bilebilir ama yanınızda başkaları olduğu ve çekindiği için bunu size söylemekte zorlanabilir. Bu da çocuğunuz kaygılandığı anda endişesi hakkında hemen soru soramayacağınız anlamına gelebilir. Bu durumda, olaydan sonra olabildiğince çabuk çocuğunuzla konuşabileceğiniz rahat bir ortam yaratmaya çalışın. Soru sorma Aşağıdaki kutuda çocuğunuzu neyin endişelendirdiğini size söylemesine yardım etmek için sorabileceğiniz soruların bazı örnekleri verilmiştir. Çocuğunuzun kaygılı olduğuna dair işaretler (davranışlarından veya bedensel semptomlarından) fark ettiğiniz zaman bu soruları kullanın. Şüphesiz bu soruların çok zekice veya sihirli bir yanı yok. Fakat akılda tutulması gereken iki ana nokta var. Birincisi, bu soruların hepsinin “ne” veya “neden” şeklinde sorulduğudur. Bunlara “açık” sorular denir. Bu soruları “kapalı” sorularla karşılaştırın –mesela: “incineceğinden mi endişeleniyorsun?” “Köpeğin seni ısıracağından mı endişeleniyorsun?” Çocuğunuz kapalı sorulara sadece bir “evet” veya “hayır” yanıtı verebilir ve […]

İyileşme, hücreleri yaratma ve yok etme yeteneğine sahip beden tarafından başlatılan ve gerçekleştirilen biyolojik bir süreçtir. Dışarıdan hiçbir müdahale, bedenin bu güdüsel yeteneğinin önüne geçerek “tedavi” ve “iyileştirme” gücüne sahip değildir. Hiçbir ilaç, bitki, besin ya da terapi “iyileştiremez” ama iyileşmenin gerçekleşmesi için uygun ortamı yaratabilir. Sağlıklı olmak hasta olmamanın ötesindedir. Bir yerinizin ağrıyıp sızlamaması ve yaşamınızı idame ettirmeniz sağlıklı olmak değildir. Beyninizin, zihninizin, yüreğinizin, bedeninizin tüm faaliyetlerini doğasının ve potansiyelinin gerektirdiği gibi yerine getirmesidir. Sağlık, gözlerin parlaklığı, kendinizi iyi hissetmeniz ve hiç nedensiz mutlu ve huzurlu olmanızdır. Sağlık birçok şeyin bileşimidir. Sağlık: Oksijen, Alkalik su, Egzersiz, Dinlence, Uyku, Güneş ışığı, Duygusal dinginlik, Besleyici arkadaşlıklar ve dostluklar, Olabildiğince az elektromanyetik etkiye maruz kalmak, Besleyici ve dengeli gıda demektir. Gıdamız, gereken protein ve karbonhidratın ötesinde temel vitamin, mineral ve yağ asitlerini içermelidir. Ayrıca doğru meyve ve sebze tüketimi ile alkali ve asit dengesini (pH dengesi) sağlayarak, hücreleri paslandıran serbest radikallerin oluşmasını engelleyici nitelikte beslenirsek bedenimize en kaliteli enerjiyi (benzini) veririz. Beslenmede alkali asit dengesi yani pH çok önemli. GÜNLÜK PiKi UYGULAMASI HATIRLATMALARI Siz de kendinize iyilik yapın. Enerjinizi artırın. İyileşmenin ve sağlığı korumanın ilk basamağının bedenin enerjisini dengelemek ve yükseltmek olduğunu daima hatırlayın. Bedenin, sağlığı korumanız ve iyileşmeniz için (kullanabileceği) kaliteli […]

Bireyin İmposter Sendromu’nun temelinde yatan ana nedenlerden biri düşük özsaygı, kendine inanç ve özgüven ile ilgili olabilir. İmposterin tüm varlık nedeni yeterince iyi olduğunuzu hissetmemenizdir; bu sonuca yol açan, düşük kendine inanç ile güven yoksunluğudur. Bu yeterince iyi olmama hissi (ne ya da kimin için?) çoğunlukla çocukluktan kaynaklanır ve “ana inanç” olarak içselleştirilir. Bunlar kendimize ilişkin, başkalarından öğrenip bilinçsizce doğamızın parçası kıldığımız inanç ve değerlerdir. ÖZSAYGI, ÖZGÜVEN VE KENDİNE İNANÇ ARASINDAKİ FARK NEDİR? Kendine güven, ne yapabileceğimiz ve nede iyi olduğumuza dair hissimizle ilişkilidir. Kendine inanç, kendimize ilişkin neyin gerçek olduğuyla ilişkilidir. Özsaygı, kendimizi benliğimizin belirli unsurlarından çok bir bütün olarak görme şeklimizle ilişkilidir. Ne kadar onay, kabul ya da değer gördüğümüze işaret eder. Düşük özsaygı kendimiz konusunda olumsuz düşündüğümüz anlamına gelir. Sözgelimi bir 100 metre koşu yarışını kazanma becerime ilişkin kendime güvenim düşük olabilir. Koşu konusunda pek iyi olmadığıma inanıyor olabilirim. Bu benim özsaygımı etkilemeyebilir. Kendime ilişkin olumlu düşünceler beslemeyi sürdürebilir ve koşu becerimin (ya da bu konudaki beceri yoksunluğumun) duyarlı, yetenekli ya da değerli bir kişi oluşumu etkilemediğini görebilirim. Öte yandan, eğer koşabilmenin özdeğerim için elzem olduğu düşüncesindeysem bu özsaygımı etkileyebilir. Belki kimliğim hızlı koşu becerimle yakından ilişkilidir, belki eski bir sporcuyumdur. Bu durumda bir yarışı kazanamamak bana kendimi […]

Çoğu insan kişilik ve karakter sözcüğünü eş anlamlı olarak kullanır. Kişilik insanın “psikotip”idir ve bireysel bilinçaltımızın ifadesidir. Karakter insanın “arketip”idir ve kolektif bilinçdışının bizdeki ifadesidir. En basit ifadeyle karakter anadan doğma, kişilik sonradan olmadır. Kişilik testleri, insanın aktivitelerindeki seçimleri belirler ama temel amacı, karakterine ait temel değerleri ve öncelikleri hakkında bir şey söyleyemez. Kişilik egomuzun aktivite biçimidir. Hangi işlerde çalışmanın bize doyum vereceğinin rehberliğini kişilik tipimiz yapar. Karakter ben’imizin kendisini ifade biçimidir. Karakterimizi bilmek, kendi karakterimizin (doğamızın) gelişimine uygun bireysel gelişim ve kendini tanıma yolculuğu yapmamızda temel rolü oynar. Her birimiz huzuru farklı yollarda ararız. Bize doyum veren yaşam biçimini karakterimiz belirler. Kişilik hayatta kimlik bulduğumuz yoldur. Karakter hayatta doyum bulduğumuz yoldur. Kişilik nasıl iletişim kurduğumuzu açıklar. İki farklı kişilikte insan aynı işi farklı stillerde yapabilir. İçe dönük-dışa dönük, duyumsal-sezgisel, düşünsel-duygusal, algılayıcı-yargılayıcı olmamız kişilik tipimizle ilgilidir. Bugün birçok firma işe girmek için müracaat eden adaylara kişilik testi yaparak yapılacak işe uygun olup olmadığını bilmek istiyor. Her kişilik farklı bir aktivite biçimi olduğu için, kişilik tipinin yapılacak göreve uygun olması önemlidir. Karakter ne ilettiğimizi açıklar. Çünkü karakterlerin ilettiği değerler farklıdır. Kişilikler aynı bile olsa bir Baba/Savaşçının yöneticiliği, bir Baba/Filozof’tan ya da Ebedi Çocuk/Filozof’tan, bir Ebedi Çocuk/Savaşçı’dan farklı olacaktır. Çünkü bu karakterlerin […]

“Söz”, kısa ve öz. S-Ö-Z işte. Anlamsız mı geldi tek başına? Olduramadı mı kafanda bir mana? Korkak hissedermiş özünde kendini Söz, tek başına çıplak. “Anlamsızım, amaçsız, hatta beceriksizim, tek başıma hiçbir şey ifade etmiyorum” diye yer bitirirmiş kendini, oysa bilmezmiş ki geminin kaptanı; hisler onunla bulur lafzını. Ama Söz bakmazmış hislere; büyük anlamlar yüklemesi yetermiş kendince. Bir de Söz hep başkalarına ihtiyacı olduğunu düşünürmüş; muhtaçmış neredeyse. Yoksa nasıl anlatırmış derdini? Eeeeen BÜYÜK KORKUSU!!! Ya bir de anlaşılmazsa? Ama Söz tek başına neyi anlatabilir ki? “Başkası olmadan ben neyim ki; “doğru” olmadan doğru söz nasıl anlatılabilir ki?” Peki, var mıdır Söz’ün başkasına ihtiyacı? Öz ile his ile de anlatılamaz mı bu meret? Duygular hatta duyular Söz’e tercüman olamaz mı? Bak bakalım nasıl oluyor. Söz kendini minicik, kısacık hissede dursun aslında öyle etkiler ki insanı. Gözlerini kapatıp görürsün tınısında sana anlatılanları. Ben anlatırım sen görürsün; cenneti de görürsün, cehennemi de… Sen ne gördün sözlerimde? Bazen de söz öyle güzel kokar ki, anlattığım nefis bir kekin sıcacık kokusu belirir burnunda; yersin belki o kesi gözlerin de kapalıysa. Peki, her zaman nefis bir tat mı bırakır ağzında? Keşkeeee… Yakar, acıtır bazen. Yılan gibi sokar seni, zehrini akıtır. “Keşkeler” ile başlayan cümleler kurdurtur sana. Bazen […]

Bir müzakere kitabında iletişim konusuna girmeden olmaz, çünkü müzakerede başarılı olmak için iletişimin esaslarını iyi bilmek çok önemli. Müzakere sürecinde doğru şeyleri, doğru zamanda ve tam da diğer tarafça anlaşılacak şekilde söyleyebilmemiz gerekiyor. İletişim ‘iki yönlü bir süreç’ olduğuna göre hedefimiz sadece en doğru şekilde anlaşılabilmek değil, aynı zamanda diğer tarafı en doğru şekilde anlamak olmalı. Doğal olarak, bize en çok benzeyen insanlarla daha iyi iletişim kurabiliyoruz. Yani bilgi edinme yollarımız, edindiğimiz bilgiyi işleme yöntemlerimiz ve dış dünyayı şekillendirme tarzlarımız arasında ortak noktalar olan insanlarla daha kolay iletişim kurarız. Kişisel özellikleri, huy ve değerleri benzer olan insanlar arasında kalıcı ve yakın ilişkiler daha rahat kurulabiliyor. Bize yönelen mesajları tutum ve algılarımızın süzgecinden geçirerek algılarız. En büyük yanlış anlamalar ve çatışma riskleri bizden farklı olanlar ile iletişime geçtiğimiz zamanlarda söz konusu olur. Etkin iletişimin ilkelerini dört genel kategoride ele alabiliriz: Dinleme Konuşma Filtreleme İzleme. İlk ikisi iletişim sürecinde diğer tarafta kim olursa olsun önemli. Son ikisi ise iletişim kurmaya çalıştığımız tarafın bize benzemediği durumlarda özellikle çok önemli. İLETİŞİM SÜRECİ Bu süreci aşamalar halinde analiz edebiliriz: Kaynak, kodlama, kanal, kod çözme ve alıcı[1] Kaynak, mesajı oluşturan ve iletmek isteyen taraf, yani gönderen kişi. Bu kişi mesajını kendi anlayışına göre yapılandırır, yani onu […]

Or­ta yaş­lı adam, çok iyi bir ge­li­ri ol­ma­sı­na rağ­men işin­de mut­suz­du. Psi­ko­log ada­ma sor­du: “Ne yap­mak is­ter­din?” Adam iç çe­ke­rek ya­nıt­la­dı: “Hep dok­tor ol­mak is­ter­dim. Ama ai­lem, ba­ba mes­le­ği­ni sür­dür­mem ko­nu­sun­da ıs­rar­lıy­dı. On­la­ra kar­şı çı­ka­ma­dım. Ba­ba­mın di­şiy­le tır­na­ğıy­la ça­lı­şa­rak bü­yük bir şir­ket ha­li­ne ge­tir­di­ği işi sür­dür­mek, bü­yük ev­lat ola­rak be­nim gö­re­vim­di.” Psi­ko­log, ada­mın göz­le­ri­nin içi­ne ba­ka­rak “Öy­ley­se dok­tor ol” de­di. Adam şa­şı­ra­rak psi­ko­lo­ga bak­tı, “Bu yaş­tan son­ra mı? Ne söy­le­di­ği­ni­zin far­kın­da mı­sı­nız? Dok­tor ol­mak en az ye­di yıl sü­rer. Oku­lu bi­tir­di­ğim­de ise ya­şım çok iler­le­miş olur. Bu hiç de pra­tik bir öne­ri de­ğil.” Psi­ko­log, se­ve­cen bir ifa­dey­le ada­ma sor­du: “Pe­ki oku­la git­mez­sen ye­di yıl son­ra kaç ya­şın­da ola­cak­sın?” Bu hi­ka­ye­yi ken­di­si­ne an­lat­tı­ğım­da Ay­la otuz dört ya­şın­da ev­li, tek ço­cuk an­ne­si bir ev ka­dı­nıy­dı. Li­se­yi bi­tir­dik­ten son­ra flört et­ti­ği genç­le ev­len­miş ve avu­kat ol­ma rü­ya­sı­na da el­ve­da de­miş­ti. Yıl­la­rı­nı bü­yü­me­si­ne ada­dı­ğı kı­zı ar­tık üni­ver­si­te­ye git­me­ye ha­zır­la­nı­yor­du. Ay­la, ça­lı­şan ar­ka­daş­la­rı­nın ya­nın­da ken­di­si­ni ezik, işe ya­ra­ma­yan bi­ri gi­bi his­se­di­yor­du. Bir ban­ka­da ça­lı­şan eşi, onun dep­res­yo­na gir­di­ği­nin far­kın­da bi­le de­ğil­di.  Amaçsızlık, depresyonun giriş kapısıdır. Ay­la, ya­şa­mın­da­ki do­yum­suz­lu­ğu ye­mek yi­ye­rek gi­der­me­ye ça­lı­şı­yor­du. Son al­tı ay için­de on ki­lo al­dı­ğı için ken­di­ni da­ha da mut­suz his­se­di­yor ama abur cu­bur atış­tır­ma­ya da bir son ve­re­mi­yor­du. Hi­ka­ye­yi an­lat­ma­yı […]

Yaşamınızın kaptanı olmak, kendi istediğiniz sonuçları yaratabilmektir. Öncelikle ne istediğinizi seçin. Siz seçmezseniz sizin için seçenler çok olacaktır. Bunun da bedeli büyüktür: Kendi yaşam geminizde tayfa bile olamayabilirsiniz. İnsanların çoğu çaba göstermeden emek harcamadan istediği sonuçlara kavuşmak isteyen çocuklar gibidir. Bedelsiz hiçbir şey yoktur. Kimi insanın yaşamı “keşke”lerle doludur. Bu tür insanlar kendi yaşamlarını yaşamamanın bedelini ağır öderler. Kimi insan çok kısa zamanda çok fazla şey yaparak sonuca ulaşacağını sanır. Ve bir süre sonra stresten çöker. Pilav ancak belirli bir ısıda pişirildiğinde lezzetli olur. Zamandan kazanmak için ateşin altı sonuna kadar açıldığında pilavın dibi yanar taneleri ise kıtır kıtır kalır. Lezzetli bir pilav için uygun malzemenin yanı sıra uygun ateşte pişmesi ve demlenmesi de önemlidir. Bunun için sabırlı olmayı öğrenmek de gerekiyor. Her şeyin kendine has bir doğası vardır. Acele etseniz de üç ayda çocuğun doğmasını sağlayamazsınız. Yaşam ustası, amacına giden yolda yürümeyi düzenli olarak sürdürür. Keşke demeyi bilmez, sabırlı olmayı bilir. Yaşam ustası pozitiftir. İstediği şeye doğru gitmenin, istemediği şeyden uzaklaşmaktan kolay olduğunu bilir. Yaşam ustası amacı yolunda aktif rol oynar. Başkalarına dayanan sonuçlarda takılı kalmaz. Alternatifler üretir. Zihnini olanakları görecek şekilde eğitir. Doğru yolda yürüyüp yürümediğine dair kanıtları sık sık kontrol eder. Sahile gitmek isteyen kişi yolun denizden […]

Her şeyden önce değişimi gerçekten istemek önemlidir. İnsan tüm canlılar gibi acıdan kaçan hazza yönelen bir varlıktır. Bir değişimi yapmalıyım, yapabilirim, yapacağım, yapıyorum ve yaptım arasında dağlar kadar fark vardır. Şimdiki seçiminiz size zarar veriyor bile olsa zihninizde hazla bağlantısı varsa, bu, değişimi gerçekten istemenizi engeller. Sadece istediğinizi söylemekle kalırsınız. Zayıflamak istiyorum, ama bir türlü zayıflayamıyorum diyen bir tanıdığım diyetten diyete koşuyor. Ama ciddi bir egzersiz programına yanaşmıyor. Yememesi gerektiğini söylediği kurabiyenin lezzetinden bahsederken gözleri parlıyor. Bu kurabiye zihninde ışıl ışıl bir konumda ve haz duygusuyla bağlantılı olduğu sürece ondan kaçamaz. İradesiyle belki bir süre yemez ama sonra bir oturuşta bir tepsiyi götürebilir. Egzersiz ise zihninde acı bağlantılı olduğu için onu diş fırçalamak gibi gündelik yaşamına sokmakta güçlük çekiyor. Diyetler daima başarısızlıkla sonuçlanan kısır bir döngüdür. Sizi başarısızlık modeline mahkum eder. Zayıflarsınız ama bir süre sonra kaybettiğiniz kiloların daha fazlasını almak üzere. İnsan kaybettiği bir şeyi bulmak ister. Gerçekten istemenin tek göstergesi aksiyondur. Sonra değil, şimdi. Yaptığınız şey, gerçekten istediğiniz şeydir. Yapmıyorsanız, gerçekten istediğiniz şeyi yapıyorsunuz: yapmamayı. Diğer önemli bir konu da gizli kazançlar engelidir. İyileştiği halde iki sene sonra yeniden kötürüm olmayı seçen kadın örneğini hatırlayın. Gizli kazancı olan ilgi ve yalnızlıktan kurtulma arzusu, yürüme ve özgür bir birey […]

*Sevgi ve ilginizi gösterin. Ona zaman ayırın; kaliteli zaman. *Onunla konuşun. Kendisini ifade etmesine izin verin ve onu dikkatle dinleyin. *Duygularını önemseyin ve onu anladığınızı gösterin. Her türlü duygu her yaşta insanda vardır. İki yaşında da yetmiş iki yaşında da insanlar aynı duyguları hisseder. Duyguların yaşı yoktur. *Kardeşler arasında çıkan çatışmalarda rol değişimi yapın. Birbirlerinin yerine geçmeyi öğretin. Hatta gerekirse siz kardeşlerden biri olun. *Çocuğunuza etik değerlerin önemini öğretin. *Çocuğunuz sizi üzdüğünde, ona basit kelimelerle ne hissettiğinizi anlatın. Onun benzer duygular yaşadığı bir deneyimi hatırlatın. *Çocuğunuza paylaşmayı öğretin. *Çocuk sevmeyi sevilerek öğrenir. Çocuğun en ufak empatik, sevecen, paylaşımcı davranışlarını bile takdir edin. *Disiplin konusunda adil ve tutarlı olun. Fiziksel cezadan tümüyle uzak durun. *Birlikte empatiyi geliştiren filmler izleyin ve kitaplar okuyun. Film ve kitaptaki karakterlerle ilgili konuşun. “Arkadaşlarının kendisiyle oynamak istemediği çocuk sen olsaydın neler hissederdin?” gibi. *Eviniz müsaitse evcil hayvan alın. Hayvanın bakımının sorumluluğunu çocuğun yaşına uygun oranda birlikte üstelenebilirsiniz. Ev hayvanları empati geliştirmek için harika bir yoldur. *Gönüllü çalışmalara katılın. Örneğin; çocuk esirgeme kurumlarını birlikte ziyaret edin ve çocuğunuzun oyuncaklarını oradaki çocuklarla paylaşması için teşvik edin. *En önemlisi, onlara örnek olun. Empatik davranışlar sergileyin ve bunları ona izah edin. “Mehmet düştü, dizini incitti. Hadi gidip onu kucaklayalım ve […]

Yüreğin, tanrılarla buluştuğun yerdir. Mutluluğu oraya saklamıştı Olympus tanrıları. Canlı cansız tüm yaşamın bir parçası olduğunu derinden hissedebilmenin hazzıdır yaşam sevinci. Bazen kendini yalnız hissetsen bile yaşam ağının bir parçası, bütünün önemli ve özgün bir parçası olduğunu bilmek, bunu hatırlamak çok önemli. Yaşam kendisini özgün bir şekilde ifade etsin diye buradasın. Önemlisin. Değerlisin. Yaşamda sahip olduğun şeylerin değerini bilmek mutluluk için çok önemli. Her akşam başını yastığa koyduğunda yaşamın sana sunduğu tüm güzellikler için yaşama şükran duy, sağlıklı olduğun için yaşama şükran duy, yaşamında sevdiğin ve sevildiğin insanlar olduğu için yaşama şükran duy, o gün öğrendiğin yeni şeyler için yaşama şükran duy, yaratabildiğin ve üretebildiğin, sana hayat veren yaşama bir şeyler katabildiğin için yaşama şükran duy. Sabah uyandığında yeni bir günün getireceği deneyimler ve üretkenlikler için yaşama şükran duy. Şükran duygusunu hissedebilmek yaşamın değerini bilmeyi ve alçakgönüllü olmayı gerektirir. Bu aynı zamanda mutluluğun da tanımı. Yaşam Sevinci İçin Seni mutlu eden şeylere odaklan, seni üzen şeylere değil. İnsanların güzel ve olumlu özelliklerİne odaklan, onların zaaflarına ve zayıflıklarına değil. Seni kuşatan güzelliklere odaklan, sahip olamadıklarına değil. Arkadaşlarının erdemlerine odaklan, hatalarına değil. İş hayatında kazandıklarına odaklan, kaybettiklerine değil. Seninle ilgili söylenen olumlu sözlere odaklan, fesatlık, kötü niyet içeren sözlere değil. Sağlık ve […]

Çoğumuzun özdeşleşmek ve kendine çekmek istediği tek şey sevgidir. Peki, sevgi nedir? Genelde sevgiyi onaylanma duygusuyla karıştırırız. Onayın sevginin kardeşi olduğu doğrudur çünkü bir şeyi onayladığımızda onu kendimize doğru çeker, kendimiz olarak kabul ederiz. Bir şeyi onaylayarak aslında onu reddetmiyor oluruz. Bununla birlikte en temel seviyede, bir şeyi sevmek onu kendinin bir parçası olarak almaktır. Bu bir kavram olmanın ötesinde, bir deneyimdir. Sevgi dâhil eder. O, birlik doğrultusunda hareket eden enerjidir. Bir şeyi sevdiğinizde onu enerjisel olarak kendinize doğru çeker ve kendinize dâhil edersiniz. Sevginin tam zıt titreşimi ise korkudur. Korku bir şeyi kendinizden ayırmaktır. Korku dışlayıcıdır. O, bireyselleşme doğrultusunda hareket eden enerjidir. Bir şeyden korktuğunuz zaman onu kendinizden uzağa iter ve kendinizden dışlarsınız. 3. bölümde korkuyu inceleyeceğiz; şimdi bu evrendeki en temel gerçeklerden biri olan birliğe ulaşmanızı sağlayan şeye, sevgiye geri dönelim. Dünyadaki şeyleri birbirinden ayrı algılıyor olabiliriz fakat tabii ki bu bir illüzyondur. Hepimiz aynı enerjiden meydana geliyoruz. Sadece, bu enerji kendini farklı biçimler alarak ifade ediyor. Hatırlarsanız sahip olduğumuz farklı farklı benliklerden içsel ikizlerimizin parçaları olarak bahsetmiştik. Arada bir bu parçalardan biri başka bir parçada kendini olumlu bir gözle görür ve onu kendiyle aynı sayar. ‹şte bu sevgidir. Ve unutmayın, ayrılık aslında bir illüzyondur. Öte yandan bizim […]

Sev­mek, şu beş şe­yin kar­şı­lık­lı ola­rak alı­nıp ve­ril­me­si­dir: dik­ka­te alın­ma, ka­bul gör­me, tak­dir edil­me, şef­kat gör­me ve ol­du­ğu­muz gi­bi ol­ma­mı­za izin ve­ril­me­si. Se­vil­mek is­te­di­ği­mi­zi söy­ler ve bu­na ina­nı­rız da ama bi­ri ta­ra­fın­dan se­vil­mek ce­sa­ret ve ye­te­nek is­ter. Al­ma­ya açık ol­ma­yı ge­rek­ti­rir ama her şe­yi kon­tro­lü­müz al­tın­da tut­ma ça­ba­sı için­dey­sek, kor­ku­tu­cu da ola­bi­lir. Kar­şı­mız­da­ki ki­şi­nin böy­le bir ni­ye­ti ol­ma­sa bi­le bi­ze bir şey ve­ril­me­si­nin kar­şı­lı­ğın­da bi­zim de bir şey ver­me­mi­zin ta­lep edil­di­ği duy­gu­su­na ka­pı­la­bi­li­riz. Bağ­lan­mak zo­run­da kal­mak­tan ve böy­le­ce öz­gür­lü­ğü­mü­zü yi­tir­mek­ten ve­ya gü­cü­mü­zün diz­gin­le­ri­ni eli­miz­den ka­çır­mak­tan kor­ka­bi­li­riz. Kalp, üst­te iki ku­lak­çık ve alt­ta iki ka­rın­cık içe­rir. Fi­zik­sel an­lam­da­ki kalp, duy­gu­sal ha­ya­tı­mız için bir me­caz­dır. Kal­bi­mi­zin de­rin­lik­le­rin­de ya­kın­lık ve sev­gi ara­yan ka­rın­cık­lar (açık­lık­lar) ta­şı­rız. An­cak bun­la­rın üze­rin­de kor­ku ve sa­vun­ma­nın otur­du­ğu ku­lak­çık­lar (oda­cık­lar, mah­zen­ler) bulunmaktadır. He­pi­miz­de her iki­si de var­dır an­cak ken­di­mi­ze gü­ve­ni­miz ve öz­say­gı­mız art­tık­ça bu sa­vun­ma­la­rı ya­kın iliş­ki­ler kur­ma­yı ba­şar­ma­mı­za ve ha­yal kı­rık­lık­la­rıy­la ba­şa çık­ma­mı­za yar­dım­cı ola­cak şe­kil­de ida­re et­me­yi öğ­re­ne­bi­li­riz. Bi­rin­den duy­gu­sal ya da mad­di an­lam­da bek­le­di­ği­miz şe­yi ala­ma­dı­ğı­mız için ha­yal kı­rık­lı­ğı­na uğ­ra­dı­ğı­mız ve­ya mah­rum bı­ra­kıl­mış his­set­ti­ği­miz za­man­lar­da, hak et­ti­ği­miz şe­yi al­ma­ya da­ir ak­ta­rım yap­tı­ğı­mı­zın iz­le­ri­ni gö­re­bi­li­riz. “Hep­si­ne sa­hip ol­mam ge­rek” ifa­de­si san­ki öz­gü­ve­ni yük­sek bi­ri­nin söz­le­riy­miş gi­bi ge­le­bi­lir ama as­lın­da muh­taç ol­ma­nın ve ken­din­den kuş­ku duy­ma­nın gös­ter­ge­si ola­bi­lir. […]

Hü­zün ça­lış­ma­sı da da­ha ön­ce sö­zü­nü et­ti­ği­miz, her­han­gi bir psi­ko­lo­jik so­run üze­rin­de ça­lı­şır­ken kul­la­nı­lan ay­nı dört ba­sa­ma­ğı içe­rir: Yö­nel­mek, üze­rin­de ça­lış­mak, çö­züm­le­mek ve bir­leş­tir­mek. Bi­ze hü­zün ve­ren şe­yin far­kı­na va­rıp adı­nı ko­ya­rak yö­ne­li­riz. Duy­gu­la­rı­mı­zı ifa­de ede­rek üze­rin­de ça­lı­şı­rız. Ge­ri­de bı­ra­ka­rak çö­züm­le­riz. Ar­tık o ka­dar yo­ğun bir şe­kil­de yan­sıt­ma ve ak­ta­rım­la­rın yü­kü­nü ta­şı­ma­yan iliş­ki­le­re yö­ne­le­rek bir­leş­ti­ri­riz. Hüz­nün ge­ri dö­nü­şü­mü yok­tur. Hüz­nü de­ğiş­ti­re­mez ve­ya or­ta­dan kal­dı­ra­ma­yız ama bu­na rağ­men ça­ba gös­te­ri­riz. Bu­nu hü­zün duy­ma ye­te­ne­ği­mi­ze say­gı çer­çe­ve­sin­de yap­tı­ğı­mız için, böy­le dav­ran­ma­mız sağ­lık­sız de­ğil­dir. Bü­tün bun­la­rın ken­di za­man­la­ma­sı ve meş­re­bin­ce ger­çek­leş­me­si­ne izin ver­me­miz ge­re­kir. Ya­ni, bir sü­re hü­zün his­set­mek­ten ka­çın­ma­mız, son­ra ya­vaş ya­vaş his­set­me­ye baş­la­ma­mız ve­ya his­set­ti­ği­miz hüz­nü in­kâr et­me­ye kal­kış­ma­mız müm­kün­dür. Hü­zün du­yar­ken ken­di­mi­ze kar­şı na­zik ol­ma­mız, duy­gu­nun bi­zi yön­len­dir­me­si­ne izin ver­me­miz ve ken­di­mi­zi bir an ön­ce bu duy­gu­dan kur­tul­ma­ya yö­ne­lik bir prog­ra­ma sok­ma­ya ça­lış­ma­ma­mız ge­re­kir. Bu uy­gu­la­ma­da duy­gu­la­rı­mı­zı ve bi­ze bu duy­gu­la­rı ar­ka­mız­da bı­rak­mak­ta yar­dım­cı olan iç­sel de­ği­şim­le­ri­mi­zi dik­ka­te alı­rız. Hü­zün­le il­gi­li aşa­ğı­da­ki de­ğer­len­dir­me­le­ri okur­ken ken­di ha­ya­tı­nız­la ne gi­bi iliş­ki­ler ku­ra­bi­le­ce­ği­ni­ze de bir ba­kın. Eğer bel­li bir pa­rag­raf siz­de bir et­ki ya­rat­tıy­sa, du­run ve gün­lü­ğü­nü­ze duy­gu ve dü­şün­ce­le­ri­ni­zi ya­zın. Hü­zün üç duy­gu­dan olu­şur: Bir şey ka­yıp ol­du­ğu için du­yu­lan ke­der, O şey alın­mış/esir­gen­miş ol­du­ğu için du­yu­lan kız­gın­lık, As­la ye­ri­ne ko­yu­la­ma­ya­ca­ğı için […]

Sunumu kime yapacaksınız? Sunum hazırlığına başlarken ilk yaptığınız şey PowerPoint programını açmak mı? Eğer evet ise, bu ne yazık ki yanlış bir yöntem. Öncesinde hazırlık yapmadan doğrudan sunum programını açmak, bir araba satın almadan önce kar lastiği satın almaya benziyor. Evet, belki en nihayetinde gerekli olacak, ama henüz değil. Onun yerine, sunum hazırlığına 3 önemli soruyu kendinize sorarak başlayın. Birinci Soru: Sunumu kime yapacaksınız? Bu gayet kolay bir soru gibi duruyor, değil mi? “Sunumu yöneticilerime yapıyorum” veya “Bir grup öğrenciye konuşma yapacağım” diyebilirsiniz. İşte bu noktada çok dikkatli olun. Eğer bu sorunun cevabının çok bariz olduğunu düşünüyorsanız, büyük olasılıkla dinleyicileriniz sizi dinlerken sıkılacaklar. Sadece bir kişiye mi sunum yapacaksınız? 10 kişiye mi? 100 kişiye mi? Sizi daha fazla kişi mi dinleyecek? Peki karşınızdaki herkes aynı seviyede mi, yoksa bazıları sizin için diğerlerinden daha önemli mi? Tabii ki 10 kişiye konuşacaksınız, ama belki bunlardan üç tanesi yönetim kurulu üyesi ve onlar sizin anlattıklarınızı gidip kurulun kalan üyelerine aktaracaklar. Siz de onların aktarımları sonucu yıllık projenize bütçe çıkmasını isteyeceksiniz. Demek ki aslında 10 kişiye değil, 3 kişiye konuşuyorsunuz. Aslında sunumu 3 kişiye de yapmıyorsunuz. Sunumu Merve Hanım’a, Anıl Bey’e ve Cengiz Bey’e yapıyorsunuz. Merve Hanım zaten sizin projenizin başarısından şüphe duyuyor. Anıl […]

Önemli olduğunu düşündüğünüz şeylere partneriniz karşı çıksa da, onun desteklediği şeylerdeki olumlu iyiyi arayın. Her birimizin hayatta zor kararlar vermesi gerekiyor. Bu zor kararlar değerlerimizi yansıtıyor: İyi ya da kötüye, doğru ya da yanlışa, haklıya ya da haksıza, mantıklı ya da mantıksız olana karar verdiğimiz kurallar. Değerler, özgürlük, mutluluk, eşitlik, güvenlik, kurtuluş ve aydınlanma gibi hayatta gerçekten önemli olan şeylere ilişkin yargılarımızı içerir. Başka değerler ise yardımsever, yaratıcı, zarif, kibar ve neşeli olmak gibi anlamları -hayattaki bu önemli şeyleri elde etmekte bize yardım edebilecek özellikler- içerir. En nihayetinde samimiyet, doğruluk ve etkili olmak gibi hedeflerimize ulaşmak için benimsediğimiz değerler vardır. Bu değerler duygusal gerçeklerimizi şekillendirir ve duygusal gerçeklerimiz de değerlerimizi şekillendirir. İkisi iç içe geçmiştir. İyi olduğunu düşündüğümüz şeyler çoğu zaman iyi olduğunu düşündüğümüz diğer şeylerle çatışma halindedir. Çocuklarımızın güvende olmasını isteriz, ama aynı zamanda özgür olmasını da isteriz. Tam özgürlük, güvenliklerini riske atabilir. Tamamıyla emniyet içinde olmak ise genellikle özgürlüğe yer bırakmaz. En zor kararlar aslında iki farklı değere verilmesi gereken ağırlık ya da önem arasında yapılan tercihlerdir. Farklı toplumsal iyileri tartmayı gerektiren kararlara değer seçimleri adı verilir. Örneğin ABD’de bugünlerde ulusal güvenlikle özel hayatın mahremiyeti arasındaki dengenin nasıl sağlanacağını tartışıyoruz. Her ikisi de iyi değerler. Belirli bir durumda […]

Sevgili Ben, Sema Baykara Bugün seninle baş başa geçirdiğimiz bilmem kaçıncı gün. Hayat bir anda, beni seninle bu şekilde bir başına kalmaya mecbur bırakıverdi. Ama ben şunu fark ettim. Seninle bu kadar yoğun bir beraberliğe meğer ne kadar ihtiyacım varmış. İyi ki son yıllarımı tamamen seni tanımaya ayırmışım. Zamanımı, emeğimi, paramı  ‘biz’im için harcamışım. Seni olumlu ve olumsuz tüm yanlarınla kabullenebilmek, eskiden hiç sevmediğim hatta belki de nefret ettiğim yanlarınla da barışmak ve bütünleşebilmek için yol almışım. Yoksa diğer türlü, şimdi ortaya çıkabilecek olan seninle yalnız kalma korkularımı, bir başımıza olmanın hazzına nasıl dönüştürebilirdim ki? Hatırlıyorum da bir zamanlar sen ve ben yalnız kalırsak diye ne kadar korkardım ve sana hiç tahammül edemezdim. Sırf seninle yalnız kalmamak için kendimi geç saatlere kadar işime verirdim ya da seninle birlikte olacağıma, sevmediğim kişiler bile olsa başka insanlarla birlikte olmayı, boş sohbetleri yeğlerdim. Eve döner dönmez yaptığım ilk iş, seninle karşılaşmamak için yorganımı kafama çekip uyumak olurdu. Oysa şimdi, bu birlikte geçirdiğimiz corona günlerinin tek bir tanesinde bile sıkıldığımı hatırlamıyorum. Bırak sıkılmayı, zamanın nasıl geçtiğini anlamıyorum desem yeridir. Öyle ya, ne çok şey paylaştık bu son günlerde seninle. Kendimize özel yemekler hazırladık, şimdiye kadar  ‘zaman yok’ mazeretiyle birbirimize gösterme fırsatı bulamadığımız özeni de […]

On binlerce yaşamı geride bıraktım. En ilkelden; İnsan’dan, son formum olan bugünkü varlığıma ulaşabilmek için ne çok biçim değiştirdim. Doğdum, öldüm, yeniden doğdum. Karınca Yiyen’den tutun da, Tarantula’ya kadar bilinen pek çok canlının yaşamını deneyimledim. “Hepsi harika bir tecrübeydi” diyemeyeceğim. Örneğin bundan önceki yaşamımda Kara Sinek’tim ve yaşadığım yer bir atın poposuydu. Timsah olduğumda ise Nil Nehri’nde ya da Miami – Everglades’de değildim. Evcil bir hayvan olmadığımı fark eden sahibim tarafından kanalizasyona atılmıştım ve ömrümü orada tamamladım. Tüm yaşamlarımın en zor deneyimi ise “İnsan” olabilmekti. Bu yüzden onlarca defa Homo Sapien olarak dünyaya geldim. Üst tür yaşamlara geçebilmek için önce “İnsan” olmayı öğrenmek gerekiyordu. Artık olabilecek her yaşam döngüsünü tamamlamıştım. Genel işleyişe göre; bundan böyle sonsuza dek Üstalem’den Amip, Terliksi Hayvan ya da başka bir tür Tek Hücreli olacağımı sanıyordum. Başlangıç ya da son olmadan, tüm alemlerle bir. Binlerce yıllık rüyam gerçekleşmek üzereydi. Oysa son döngüme geldiğimde, yeniden var olduğumu hissettiğim anda bambaşka bir şey olduğumu fark ettim. Başta, içimde tam bir hayal kırıklığı vardı. Bir kere “hücre” değildim. Eksik geldim kendime. Çekirdeğim de dahil pek çok şeyim yoktu. Basitçe RNA ve proteinden ibarettim. Teorik olarak “canlı” bile değildim.  “Dünya Anne bir hata yapmış olmalı” diye düşündüm. Hem de artık […]

Bazı şeyler sadece olgudur ve bizlerin hayatta kalmak için kaygılara, korkulara ve endişelere ihtiyacımız olduğu da bir olgudur. Fakat bu kaygının aleyhimize değil, lehimize çalışmasını sağlamamız gerekir ve bu kitap da bunu yapmanıza yardım edecektir. Kaygılar, korkular ve endişeler genellikle fiziksel veya zihinsel bir zarar vermez. Bizler kaygılar hissedecek şekilde evrimleştik, zihnimiz ve bedenimiz de bu duygularla baş edecek şekilde evrimleşmiştir. Genel anlamda bunlar hayatta kalmamız için büyük öneme sahip ve anlaşılabilir duygulardır. Sadece stres veya tehlike karşısında normal tepkiler verdiğiniz konusunda içinizi rahatlatarak bile daha iyi baş ettiğinizi görebilirsiniz. Kısa bir süre önce karşılaştığım tehditkâr bir duruma normal bir tepki verdim. Açık bir arazide yürürken arkamdan gelen saldırgan bir böğürme sesi duydum. Korktum –bu hiç de dost olmayan bir boğa olabilirdi- ve kaygılanmaya başladım, kalp atışlarım hızlandı ve kaslarım gerildi. Bu son derece normaldi ve nitekim arkamda gerçekten de bir boğa olduğu için son derece hayati bir tepki olduğu sonradan ortaya çıktı. Hemen yoldan çekilmemi sağlayacak enerjiyi bulmam için kaslarımın gerilmesi ve kalbimin kanı hızlı pompalaması gerekiyordu. Son sürat arazinin kenarına koşup bir çitin üstünden diğer tarafa atlarken beni seyredenler pek eğlendi –incelikten yoksun ama etkili bir davranıştı bu! Okul yıllarımdan bu yana bu tür bir atlayış yapmamıştım ve […]

EYLEMDEKİ TAO TİNİ Üç hazinem var. Birincisi, merhamet, İkincisi, ölçülülük, Üçüncüsü, alçakgönüllülük. Tao Te Ching Lao Tzu’nun müritleri yaşadıkları çağdaki şiddete, eşitsizliğe ve sert yasalara rağmen nasıl merhametli, ölçülü ve alçakgönüllü kalabildiler? İlham ve rehberlik almak için onun Tao Te Ching kitabına baktılar. Te sözcüğünün esas anlamı “yükselmek, yukarı çıkmak”tır. Mantak Chia ve Tao Huang’a göre, Te sözcüğü “müşfik edim, erdem, güzellik ve nazik davranış”tır. Diğer çeviriler onu güç, erk veya bütünlük olarak tanımlamaktadır. Bir Çin kültürü bilgini olan Arthur Waley Te’yi “gizli güç”, “huzur ve refah potansiyeli olan” bir edim olarak tanımlıyor. Bütün bu yorumları özetleyerek Te’nin günlük edimlerimizdeki iyilik –bütün varlıkların hayrı için bütünlük içinde hareket etmek- olduğunu söyleyebiliriz. Bu kadim bilgeliğin günümüzde çoğumuza söyleyeceği çok şey var. Tao Te Ching ile Chuang Tzu’nun yazılarını rehberimiz olarak kullanarak ve çigong uygulayıcısı ve hocası olarak kendi deneyimlerimizi de ekleyerek Te’nin temel ilkelerini günlük hayat bazında özetledik. Bunu ilham alacağınız bir model olarak düşünün. Hiç birimiz mükemmel değiliz; bizler ilerleme halindeki bir süreciz. Mantak Chia’nın söylemeyi sevdiği gibi, günah yoktur, cehennem yoktur; hepimiz yavaş yavaş kendi cennetimize doğru ilerliyoruz. Nezaket ve Şefkat Bilge kişiler insanlara ihtimam göstermekte iyidir, Asla dönmezler sırtlarını kimseye. İyi insanlar henüz iyi olmayanlara öğretirler; Daha az iyi olanda […]

“OLANAK” VE “OLUMLU BEKLENTİ” DİLİNİ KULLANIN Sorunlardan söz ederken geçmiş zaman kullanın; mutlak söz ve ifadelerden kaçının; kimseden problemmiş gibi söz etmeyin. Daha iyi bir gelecek hissi yaratma ve çözüm öngörmede beklentilerden yararlanın. Gelecekten Yararlanmak, İkinci Yöntem: Mış Gibi Yaşamak – İnandırıcı Bir Gelecek Yaratın ya da Çağırın Umutluysanız elbette harekete geçebilirsiniz. Mucize ise fazla bir umut duymasanız da kendinizi harekete geçmeye ittiğinizde gerçekleşir. Belki sizi umuda döndüren eylem sonucu canlanan beyindir. Neden işe yaradığını bilmiyorum. Bütün bildiğim işe yaradığı.                                                                                                      -Shari Lewis, Haham Maurice Lamm’in                                                                                                       Umudun Gücü adlı kitabında alıntılanmış   Olanaklarla dolu bir gelecek yaratmanın diğer bir yolu problemin […]

Ya­ra­la­rı sa­rı­la­ma­ya­cak iliş­ki­niz yok­tur. Her iliş­ki çok gü­zel ola­bi­lir ama yo­la ko­yul­mak si­ze dü­şü­yor. Ger­çek’ten ya­rar­lan­ma, ken­di­ni­ze ger­çe­ğin di­liy­le ses­le­nir­ken bü­tü­nüy­le dü­rüst ol­ma ce­sa­re­ti­ni gös­ter­me­niz ge­re­ki­yor. Bü­tün dün­ya­ya kar­şı dü­rüst ola­ma­sa­nız da ken­di ken­di­ni­ze kar­şı ola­bi­lir­si­niz. Çev­re­niz­de olup bi­te­ne siz ka­rar ve­re­me­se­niz de ken­di tep­ki­le­ri­ni­zi be­lir­le­ye­bi­lir­si­niz. Tep­ki­le­ri­niz ya­şa­mı­nı­zın dü­şü­ne, ki­şi­sel dü­şü­nü­ze yol gös­te­re­cek­tir. Si­zi mut­lu ya da mut­suz kı­lan tep­ki­le­ri­niz­dir. Ola­ğa­nüs­tü bir ya­şam sür­dür­me­nin anah­ta­rı­dır tep­ki­le­ri­niz. Ken­di tep­ki­le­ri­ni­zi kont­rol al­tı­na al­ma­yı ba­şa­rır­sa­nız alış­kan­lık­la­rı­nı­zı, ora­dan da ya­şa­mı­nı­zı de­ğiş­ti­re­bi­lir­si­niz. Yap­tı­ğı­nız, dü­şü­nüp söy­le­di­ği­niz her şe­yin so­nuç­la­rın­dan siz so­rum­lu­su­nuz. Han­gi ey­lem­le­ri­ni­zin ne so­nuç ver­di­ği­ni, na­sıl dü­şün­ce­le­re, duy­gu­la­ra yol aç­tı­ğı­nı gör­mek gü­cü­nü­ze gi­di­yor ola­bi­lir ama ha­re­ket­le­ri­ni­zin do­ğur­du­ğu so­nuç­la­rı duy­du­ğu­nuz acı ya da mut­lu­luk­ta gö­re­bi­lir­si­niz. Ki­şi­sel dü­şü­nü­zü yap­tı­ğı­nız se­çim­ler­le be­lir­ler­si­niz. Se­çim­le­ri­ni­zin so­nuç­la­rın­dan hoş­la­nıp hoş­lan­ma­ya­ca­ğı­nı­zı dü­şün­me­niz ge­re­kir. Si­ze mut­lu­luk ve­re­cek bir so­nuç do­ğu­ra­cak ey­le­mi­ni­zi sür­dü­rün. Ama ha­re­ke­ti­ni­zin ya­şa­mı­nız­da yol aç­tı­ğı de­ği­şik­lik ve ya­şa­dı­ğı­nız düş zevk ver­mek­ten uzak­sa ho­şu­nu­za git­me­yen so­nuç­la­ra ne­yin yol aç­tı­ğı­nı bul­ma­ya ça­lı­şın. Dü­şü­nü­zü dö­nüş­tür­me­nin yo­lu bu­dur. Ya­şa­mı­nız ki­şi­sel dü­şü­nü­zün ifa­de­si­dir. Ki­şi­sel dü­şü­nü­zün prog­ra­mı­nı dö­nüş­tü­re­bi­lir­se­niz bir düş us­ta­sı ha­li­ne ge­le­bi­lir­si­niz. Düş us­ta­sı ya­şa­mın­dan bir baş ya­pıt ya­ra­tan­dır. Ama in­san­lar ken­di düş­le­ri­nin kö­le­si ha­li­ne gel­di­ği için düş­ler­de us­ta­laş­mak son de­re­ce zor­lu bir iş­tir. Düş­le­me­yi öğ­ren­me yo­lu­muz bir uyar­la­ma so­ru­nu­dur. Hiç­bir şe­yin ola­sı ol­ma­dı­ğı­na duy­du­ğu­muz güç­lü inanç […]

Dostları ve Çalışma Arkadaşlarını Dinleyebilme En iyi dinleyiciler dostlardır, arkadaşlardır. Belki bizi ailelerimiz kadar çok sevmiyor ve bizden çok şey istemiyor da olabilirler ama bu ancak onları daha iyi bir dinleyici yapar, o kadar. Arkadaşlarımızla ne kadar yakın olursak olalım, onları kontrol etme ya da kendimizi koruma ihtiyacı duymaksızın onları dinlememize izin veren emin olduğumuz bir özgürlüğü sürdürürüz. Neden En İyi Dinleyiciler Arkadaşlardır? Sandy arkadaşı Roberta ile öğle yemeği için buluştuğunda lise öğrencilerine rehberlik hizmeti konulu bir çalıştaydan yeni çıkmıştı. Roberta’nın desteğine bu kadar güvenmeseydi, belki de ona sık sık birlikte öğle yemeği yeme programlarının sonu olacak bir şey düşündüğünü söylemekte tereddüt edebilirdi. İkisi de aynı okulda tam dokuz yıldır Fransızca öğretmenliği yapıyorlardı ve Sandy rehberlik alanında lisansüstü yapmaya karar vermişti. Bu onun için hem korkutucu hem de heyecan verici büyük bir karardı ve bunu biriyle konuşmaya ihtiyacı vardı. Roberta, Sandy’nin planını duyunca çok şaşırdı. Kadrodan vazgeçmek ve okula geri dönmek riskli gözüküyordu. Hem bakalım rehberlik yapmaktan hoşlanacağını nereden biliyordu? Kendini büyük bir riske atmıyor muydu? Ayrıca, Roberta arkadaşı olmadan o işyerinde çalışmayı düşünemiyordu. Sandy, oradaki aklı başında tek insandı. O giderse, çok fena olurdu. Ancak Roberta bunların hiçbirini söylemedi. Sandy’nin kararını ne kadar sorgularsa da, onun kararıydı ve Roberta bu […]

Seçimlerimiz davranışlarımızı, davranışlarımız alışkanlıklarımızı, alışkanlıklarımız yaşam tarzımızı yaratıyor. Hayatımızın her alanındaki seçimlerimizle oluşan yaşam tarzımız, hayatımızın kalitesini belirliyor. Hangi alanlarda sorun yaşıyorsak, o alanlar seçimlerimizin, yaşam tarzımızın sorumluluğunu almadığımız alanlar oluyor. Şimdi hayatımızın kalitesini belirleyen temel altı alana bir göz atalım. Bireysel Gelişim Bireysel gelişim alanı, senin birey olarak gelişiminle ilgilidir. Kendini ve yeteneklerini geliştirmek hayatının genel kalitesini arttırması açısından önemlidir. Bireysel gelişim, insanın değerlilik ve yeterlilik duygularının gelişimiyle artan özsaygının kazanılması, daha insanca, daha etik kendine ve bütüne daha yararlı bir yaşam sürebilmek anlamına gelir. Yani her gün, düne göre kendinin daha iyi versiyonu olabilme yolculuğudur bireysel gelişim. Zihinsel gelişim sürekli üzerinde çalışmamız gereken bir boyutumuz. Zihnimiz de kas gibidir. Kullanılmazsa, egzersiz yapılmazsa gevşer. Zihinsel kası güçlendirmek için her gün okuma alışkanlığı kazanmak önemlidir. Şu anda evinde satın almış olduğun ama henüz okumadığın kitaplarla işe başla. Belki haftada bir belki ayda bir kitap okumayı amaçlıyorsun ama önce her gün iki-üç sayfa okuyarak okuma alışkanlığını kazan. İster Kürk Mantolu Madonna oku, ister Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı, yeter ki oku. Yazmaya da zaman ayır. Bazı alanlar üzerine odaklan. O alanla ilgili aklına gelenleri kâğıda dök. Sana ne kadar saçma gibi görünürse görünsün bu uygulama seni fikir üretme alışkanlığına hazırlayacaktır. Duygusal gelişim, […]

Ben Bay Muhteşem… Size nasıl yaşam mimarı olduğumu anlatmak için buradayım. Aslında çok uzun bir zaman Bay Fındıkkıran’ın esareti altında yaşadım. Bay Fındıkkıran duvar ustasıydı. Zor bir hayatı olduğunu söylerdi ama hayatı kendine zorlaştıran da oydu aslında. Yetenekleri olmasına rağmen onları görmezden gelirdi. Kendine yeterince sevgi ve saygı göstermezdi. Dışarıdan bakıldığı zaman bu pek hissedilmezdi ancak onu yakından tanıyanlar mutsuzluğunu ve savruluşlarını anlarlardı. Ben Bay Fındıkkıran’ın yanına küçük yaşta çırak olarak girdim. Annem Babam mı götürdü yoksa ben mi duvarcı olmak istiyordum inanın hatırlamıyorum. Duvarcılık o zamanın moda mesleklerindendi. Tüm aileler çocuklarının duvarcılık becerileriyle övünür, onların ne kalın duvarlar ördüklerini anlatır dururlardı. Hatta bununla ilgili bir söz bile vardı: “iyi kaşar Kars’tan, iyi duvar harçtan çıkar”. Bay Fındıkkıran bana nasıl duvar ustası olunacağını çok iyi öğretti. Hiç unutmam, aynen şöyle derdi: “Duvarları çabuk ör, araya insan nefesi girmesin, meret öyle bir şeydir ki harcı bile eritir. Duvarları kalın ör ki sana adam desinler.” Çocukluğum bu sözleri duyarak geçti. Günlerden bir gün yine hararetle duvar örerken, yanıma iki yabancı yaklaştı. İkisi birden ne yaptığımı sordular. Kendimden emin cevapladım: – Duvar örüyorum. – Neden? – Neden mi? Benim işim bu! Bay Fındıkkıran bana bu işi öğretti. Devamlı duvar örmem lazım. Benim dünyaya […]

YA O/ YA BU DİYARINDA YAŞAMAK Konu annenizle ilişkiniz olduğu zaman, bu size genellikle ya hep/ ya hiç, ya o/ ya bu meselesi gibi mi geliyor ? Belki de, ya konuşmalarınızı yüzeysel ve sığ tutmanız ya da duygusal derinliklere inmeniz gerektiğini hissediyorsunuzdur konu annenizle ilişkiniz olduğu zaman, bu size genellikle ya hep/ ya hiç, ya o/ ya bu meselesi gibi mi geliyor? Belki ya kendinizi savunmanız, korumanız ve direnmeniz gerektiğini ya da bunun yerine sadece teslim olup onun istediğini yapmasına ve söylemesine izin vermek zorunda olduğunuzu hissediyorsunuzdur. Ayrıca, ya onu hayatınızdan ilelebet çıkartmanız ya da sonsuza dek ağına takılıp kalmanız gerektiğini düşündüğünüz zamanlar vardır. Bu seçeneklerden hiçbiri size iyi gelmez. Aslına bakarsanız, bunları düşünmek bile sizi yorar. Annemle ilişkimde bunları hissederdim ve diğer kadınlarla çalışırken bu şekilde hissetmenin düşünebileceğinizden daha yaygın olduğunu gördüm. En hafif haliyle, bu biraz rahatsız edici ve sınırlayıcıdır. En kötü haliyle de yoğun bir duygudur ve çaresiz bir öfke gibi sizi güçten düşürdüğünü hissedebilirsiniz. Ve bütün bunların altında üzüntü veya dile getirilmeyen bir acı yatıyordur Ben yıllarımı ya o/ ya bu diyarında geçirdim. O zamanlar eğer biri bana bunun böyle olması gerekmediğini söyleseydi sadece “sen benim annemi bilmiyorsun” derdim. Bunu tatmin edici bir çözümü olmayan, kontrol edilmesi […]

Hayat okulunda hangi sınıfta olduğumuzu bilincimizin seviyesi belirliyor. Hayat denilen illüzyonun içinde ne kadar kaybolmuş durumdayız, ne kadar farkındalıkla yaşıyoruz? Ne yazık ki insanlığın yüzde 85’i henüz anaokulunda varlığını sürdürüyor. Bu da dünyamızın neden bu halde olduğunu Homo Sapiens denilen türün çoğunluğunun neden henüz insanlaşamadığını açıklıyor. Anaokulunda olanlar hiç bedel ödemeden, emek vermeden, bedelsiz mutluluğu ve huzuru arar. Hayatın ona borçlu olduğuna inanır. Bencildir. Narsist yapıdadır. Çevresindeki insanlardan sürekli kendisi için bir şeyler yapmalarını bekler. Sorumluluk kavramını hiç bilmez ve ilgilenmez. Bazen suçlayıcıdır, bazen kurbandır ama asla sorumlu değildir. Kin ve öfke doludur. Ezik gibi de görünse, saldırgan tavır içinde de olsa, fırsat eline geçtiğinde yok edici ve gaddardır. Ayrımcıdır. Herhangi bir şeyin fanatiği olmaya yatkındır. Kesin inançlıdır. Doğuştan gelen ırk, milliyet, cinsiyet gibi özellikleriyle övünmeyi sever. Çevresine hiçbir yararı olmayan hatta zararlı bir varoluş biçimi sürer. Sürekli “almaya” odaklıdır. İlkokulda olanlar, kendilerini mutsuz etme ustasıdır. Hayatlarında kronik üzüntü, depresyon, gözyaşı eksik olmaz. Endişe bağımlısıdır. Yeterince acı çekerse bir gün mutluluğun ona sunulacağını umut eder. Hayatı “eğer”lerle ve “keşke”lerle yaşar. Şansa ve şanssızlığa inanır. Suçlama ve mazeret bulma ustasıdır. Ortaokulda olanlar, mutluluğun ve huzurun bir bedeli olduğunu hissetmeye başlar ama bunun için risk almayı hiç mi hiç sevmez. Talepkârdır, kızgındır, […]

ÖFKE Çoğu insanın doğru ve etkili bir şekilde ifade etmekte sorun yaşadığı bir duygudur. Çigong ve GÇT öfke kategorisine şu türevleri de dahil eder: kırgınlık, hiddet, kıskançlık, hüsran ve stres. Dikbaşlılık ve aşırı eleştiri de bununla yakından bağlantılıdır. Öfke ve Türevlerinin Değerli Mesajları Öfke kendimiz veya önem verdiğimiz insanlar bağlamında istenmeyen bir durum veya etkileşime verilen doğal bir tepkidir. O ayrıca dünyadaki diğer insanlara veya gruplara yönelik adaletsizliğe verilen doğal bir tepki de olabilir. Eğer bedenimizi öfkeye alıştırırsak giderek güçlü bir tedirginlik veya rahatsızlık hissine yol açar. Öfkemizi ifade edene, ona neden olan koşullar değişene veya onu alevlendiren kişi veya kişileri bağışlayana dek kendimizi dengesiz hissederiz. Maalesef, pek çok insan öfkesiyle veya bedeninin verdiği sinyalle temas halinde değildir. Onlara öfkelerini açığa vurmanın yanlış ve zararlı olduğu öğretilmiştir. Bundan utanırlar ve korkarlar. Bunun için de öfkelerini görmezden gelir, inkâr eder veya bastırırlar. Daha önce de söylediğimiz gibi, öfke kendiliğinden kaybolmaz; sadece işlevini gizlice sürdürür ve fiziksel ve duygusal halimizi olumsuz etkiler, bozar. Öte yandan, öfkemizi veya hiddetimizi karşımızdaki kişiye sözel veya fiziksel saldırıda bulunarak ifade etmek genellikle her şeyi daha kötüleştirir: her iki tarafın da birbirine daha çok karşı olmasına yol açar. Tatsız bir sözel saldırı bir ilişkiyi ilelebet bitirebilir. Şiddetli bir […]

Farkındalık, otomatik düşünce kalıplarının sizi uyuşturmasından uyanmaktır. Genel bir tanımlama ile söylersek kinesiyoloji, kas aktivitesi bilimidir. Kasların testi, bilinçaltımızla iletişim kurma yoludur. Kinesiyolojide varlığınızın bütünüyle bir iletişim yolu olarak kullanılan kas testi, kendinizi kandırmanızı imkansız kılar. Kaslarımızdaki enerji akışı olumlu ya da olumsuz düşüncelerimize, inançlarımıza, duygularımıza göre değişir. Kinesiyoloji aynı zamanda bir biyobilgisayar olarak da tanımlayabiliriz. Kaslarda dolaşan yaşam enerjisinin gücü değişik duygu hallerinde, olumlu ve olumsuz inançlarda, hoşlandığımız  hoşlanmadığımız şeyleri hissettiğimizde, doğru ya da yalan söylediğimizde farklı farklıdır. Bu, kendimize söylediğimiz bir yalan olsa da. Kaslardan aldığımız tepki ile kendimizle, bilinçaltımızdaki inançlarla ilgili test yapabilir, sorunlarımızın kök nedenlerini bulabiliriz. Kinesiyoloji teknikleri ile bizi sabote eden bilinçaltı programlarımızı keşfedip bize destek olacak şekilde değiştirebiliriz. Kinesiyoloji, Dr.John Goodheart’ın 1964 yılında başlattığı Uygulamalı Kinesiyoloji çalışmalarını temel alarak geliştirilen yöntemlerle o günden bugüne birçok alanda kullanılıyor. Yepyeni alanlara uygulanabilmesi için hâlâ araştırmalar yapılıyor. Birçok uygulamacı zaman içinde kendi tekniğini yarattı ve geliştirdi, böylece kinesiyolojinin bir çok dalı oluştu. Dünyada alternatif yaklaşımlara açık birçok insan kinesiyolojinin günümüzde en gelişkin ve doğal iyileştirici teknik olduğunu düşünüyor. Kinesiyoloji bilinçaltı inançlarını test etmenin yanı sıra bedenin değişik maddelerden, çevresel faktörlerden nasıl etkilendiğini, fiziksel sorunları, duygusal dengesizlikleri, öğrenme blokajlarını, bireysel ve ruhsal gelişimi engelleyen tıkanmaları test etmek, dengelemek ve düzeltmek […]

İlişkiyi temelden değiştirmek için karşınızdaki insanı baştan yaratmanız gerekmediğini akıldan çıkarmayın. Siz sadece kendi sessiz anlaşmalarınızın size getirdiği koşul ve kısıtlamaları görüp tanımakla başlayabilirsiniz. Bu yaklaşım sessiz anlaşmalarınızı tanıyıp altlarında yatan yalanları – bunlar temeldeki korku ve arzuları da içine alabilir- keşfetmenizi sağlayacak dört eleman ya da aşama içeriyor. Bu elemanlar sürecin başlangıcı için bir çerçeve sunmakta. Biz dördünün de ele alınması gerektiğine inanıyoruz ama hangi sırayla yaklaşacağınız değişebilir. Sessiz anlaşmalarınız üzerinde çalışmak için gereken değerleriniz yerli yerinde olabilir fakat lütfen başlamadan önce sessiz anlaşma partnerinizle kullandığınız dilin değişmesi gerektiğini bilin. Aşağıda, sessiz anlaşmalarınızı değiştirirken üzerinizden geçeceğiniz dört aşamayı –ele almanız gereken dört elemanı- göreceksiniz. İlk Aşama: Temel Değerler Olan Empati, Güven ve Saygıdan Yararlanmak Birbirimizden ne kadar farklı olursak olalım, güven ve saygı her sağlıklı ilişkinin özüdür. Bu sürece diğerine saygı ve iyi niyetine güven ile adım atarsanız harika bir başlangıç yapmış olursunuz. Yapılması gereken işin birer parçası ve eşit güç sahibi olduğunuzu anlamak bu sürecin etkin bir şekilde ilerlemesini sağlayan bir karşılıklılık yaratacaktır. Sorunları çözmeye geldiniz, o halde en iyi yanınızı işe koşmaya akdedin. İlişkilerinizdeki karşılıklılık ilkesinin bir kez ayırtına vardıktan sonra siz ve değer verdiklerinizin nerede ters düştüğünü görecek donanıma sahip olacak ve meseleleri birlikte ve yargılayıp […]

“Aslında hepimiz birer Biobilgisayarız. Nasıl ve hangi koşullarda yaşadığımız, seçimlerimiz, ilişkilerimiz, davranışlarımız, sürekli tekrarlayan sorunlarımız, hatta hastalıklarımız, kısacası beğenelim ya da beğenmeyelim şu an sahip olduğumuz realite kodlarımızdan geliyor. Ve bu kodlar 0-6 yaş aralığı ve öncesindeki anne karnı döneminde yazıldı.” Yukarıdaki cümleler ilk okuduğunuzda bir bilim-kurgu repliği gibi gelebilir ancak tamamı gerçek. 0-6 yaş döneminde olanı biteni Teta Durumu’nda öğreniriz. Gördüğümüz, duyduğumuz, hissettiğimiz, kokladığımız, öğrendiğimiz adeta sünger gibi emilir; doğru, yanlış her şey kayda geçer. Teta Durumu, yetişkinlikte ancak derin hipnoz altında yaşanır ve bu durumda her söylenen kesin telkindir. Kimini bilinçli zihnimizde hatırlarız ancak kayıtların çoğu bilinçaltındadır. Yaşamımızın çoğunu farkında olmadan bebeklik çağımızda edindiğimiz bilinçaltı kayıtlarıyla sürdürürüz. Ruh, zihin ve beden sağlığının kısacası bütünsel sağlığın ve doyumlu bir yaşamın temellerinin de bu yaşlarda atıldığı net bir gerçektir. Bunun yolu ise Özsaygı’dan geçer. Özsaygı’yı oluşturan iki temel duygudan ilki olan değerlilik duygusu 0-2 yaş aralığında anne ya da anne yerine geçen kişiden kazanılır. Değerlilik duygusunu hiçbir koşula bağlanmadan, sadece var oluşumuzun onayını hissederek, sevilerek öğreniriz. Kız ya da erkek çocuk beklentisiyle mi dünyaya geldik? İstenmeyen, kaza kurşunu bir bebek miydik? Gelecek garantisi bir proje miydik? Duygularımıza yeterince saygı gösterildi mi? İnsanı tüm canlılardan ayıran, yaratıcılığın temeli, en özel yanımız […]

Sunum hazırlığına başlarken ilk yaptığınız şey PowerPoint programını açmak mı? Eğer evet ise, bu ne yazık ki yanlış bir yöntem. Öncesinde hazırlık yapmadan doğrudan sunum programını açmak, bir araba satın almadan önce kar lastiği satın almaya benziyor. Evet, belki en nihayetinde gerekli olacak, ama henüz değil. Onun yerine, sunum hazırlığına 3 önemli soruyu kendinize sorarak başlayın. Birinci Soru: Sunumu kime yapacaksınız? Bu gayet kolay bir soru gibi duruyor, değil mi? “Sunumu yöneticilerime yapıyorum” veya “Bir grup öğrenciye konuşma yapacağım” diyebilirsiniz. İşte bu noktada çok dikkatli olun. Eğer bu sorunun cevabının çok bariz olduğunu düşünüyorsanız, büyük olasılıkla dinleyicileriniz sizi dinlerken sıkılacaklar. Sadece bir kişiye mi sunum yapacaksınız? 10 kişiye mi? 100 kişiye mi? Sizi daha fazla kişi mi dinleyecek? Peki karşınızdaki herkes aynı seviyede mi, yoksa bazıları sizin için diğerlerinden daha önemli mi? Tabii ki 10 kişiye konuşacaksınız, ama belki bunlardan üç tanesi yönetim kurulu üyesi ve onlar sizin anlattıklarınızı gidip kurulun kalan üyelerine aktaracaklar. Siz de onların aktarımları sonucu yıllık projenize bütçe çıkmasını isteyeceksiniz. Demek ki aslında 10 kişiye değil, 3 kişiye konuşuyorsunuz. Aslında sunumu 3 kişiye de yapmıyorsunuz. Sunumu Merve Hanım’a, Anıl Bey’e ve Cengiz Bey’e yapıyorsunuz. Merve Hanım zaten sizin projenizin başarısından şüphe duyuyor. Anıl Bey sizin fikirlerinize […]

Olağanüstü liderler çalışanlarının Özsaygısını yükseltmek için her şeyi yaparlar. İnsanların kendilerine inandıklarında neleri yapabileceklerine şaşarsınız. Sam Walton 1. ÖZSEVGİ Olduğumuz gibi kabul görmemizle kazandığımız bir duygudur. Anne babamız ya da anne baba yerine geçen kişiler tarafından doğduğumuz andan itibaren kabul görüp sevildiğimizi hissetmemiz, bizim de kendimizi sevmemizi, böylece özsevgimizin gelişmesini sağlar. Örneğin; erkek çocuk beklediği halde kız çocuk doğuran bir annenin çocuğunu olduğu gibi kabullenmesi zordur. Annenin (ve tabii babanın) yaşadığı hayal kırıklığını çocuk hisseder. Hatta bazen endazeyi kaçıran ve kız çocuğunu erkek, erkek çocuğunu kız gibi yetiştiren ebeveynler vardır. Kimi çocuk istenmeyen bir hamileliğin ürünüdür. Kimisi evliliği kurtarma “nesnesi” olarak dünyaya gelmiştir. Kimi çocuk, annesinin evliliği içindeki yalnızlığını gidermek için dünyaya gelir; sahibinin (annesinin) sevgisi garantili oyuncak bebeğidir adeta. Kimisi ise anne ve babasının yaşlılık günlerinin garantisi olmak üzere dünyaya gelmiştir. Anne babalarına ebediyen borçlu ve minnettar olma telkinleriyle büyür bu çocuklar. “Senin için saçımı süpürge ettim” annelerinin çocuklarıdır bunlar. Bu çocuklarda onaylanma ihtiyacı çok daha fazladır. Yetişkinliğinde bilinçli bir çabayla özsevgisini geliştiremediyse yaşamını onay dilenciliğiyle sürdürür. Burada kastettiğimiz onay, pratik onay değil, sosyal onaydır. Pratik onay, en gelişkin kişilerin bile ihtiyaç duydukları onaydır. Yaptığımız şeyleri bizden daha iyi yapan birileri her zaman vardır ve biz onların onayına ihtiyaç […]

Ebeveynlere: Yaratma dürtüsü tüm çocuklarda eşit ölçüde güçlüdür. Erkeklerde de kızlarda da. Önemli olan hayal gücüdür. Beceri değil. Aklınıza gelen herhangi bir şeyi, dilediğiniz şekilde inşa edersiniz. Bir yatak ya da kamyon. Bebek evi ya da uzay gemisi. Birçok erkek çocuk bebek evlerini sever. Uzay gemilerinden daha insancıldırlar. Birçok kız uzay gemisini sever. Bebek evlerinden daha heyecan vericidirler. En önemli şey, ellerine doğru malzemeyi vermek ve hoşlarına giden herhangi bir şeyi yaratmalarına izin vermektir. Yıllar içinde, Lego kutunun üstünde bitmiş ürünün resminin yer aldığı önceden tasarlanmış takımlar sunarak bu hayal gücü övgüsüne son verdi. Lego mühendislerinin tasarladığı müthiş uzay gemisini ya da korsan gemisini gören çocukların hayal güçleri engelleniyor ve onlar da uslu uslu talimatlara uyuyorlardı. Bu Lego açısından muhteşem bir iş kararı olabilirdi ama açık uçlu hayal gücü fırsatını kaçıran milyonlarca çocuk açısından ağır bir darbeydi. Hayal gücü sadece çocuk oyuncağı değildir. Hayal gücümüzü kendi hayatımızın genel görünümünü zihnimizde canlandırmak için kullanırız. Ne kadar hayalperestsek olası yolların genel görünümünü o kadar canlı şekilde yaratabiliriz. Sınırlı bir hayal gücüyle, artımlı düşünceye mahkûm olur, sadece sınırlı değişikliklerle diğer herkesle aynı şeyi yaparız. Sağlam bir hayal gücü olağanüstü başarılara ortam hazırlar. Amazon’un kurucusu ve CEO’su Jeff Bezos’u düşünün. 1995’te şirketi kurduğunda küresel […]

Daoist pratikte dört ana nefes tekniği olduğu söylenir; Doğal nefes Günlük yaşamda aldığımız nefes gibidir. Yani, nefes alırken diyaframın karın boşluğuna doğru açılması ve nefes verirken tekrar eski durumuna gelmesidir. Nefes, yavaş, derin, burundan, düzenli ve yumuşak alınmalıdır. Ters nefes Bu teknik, ağır bir şey kaldırırken farkında olmadan (ya da olarak) kullandığımız ve birçok yönüyle doğal nefesin tam tersi bir uygulamadır. Soluk alırken diyaframın karın boşluğuna doğru açılmasına karın bölgesi kasılarak izin verilmez ve soluk akciğerin üst bölgelerine yönlenir. Bir anlamda üst solunum yapılır. Soluk verirken ise karın dışarı doğru itilir.  Nefes âdeta bir pompa gibi yukarı aşağı hareket eder. Ancak bu teknikte nefes horizontal yani öne ve arkaya doğru da hareket eder ki bunu kolaylıkla fark edersiniz. Ancak altını kalınca çizmeliyim ki bu teknik asla doğal nefes formunuza dönüşmemelidir. Meditasyon öncesinde 1-2 dakikalık uygulama fayda sağlar ancak hipertansiyon, gastro özefageal reflü, hemoroid gibi sorunu olanlara önerilmez. Dantien nefesi Bedende üst, orta ve alt olmak üzere üç ana dantien bulunsa da burada kastedilen alt dantiendir. Bu teknikte, derin nefes alırken bel bölgesine de yoğunlaşılarak çok önemli bir aku noktası uyarılmaya çalışılır. Bu, yönetici meridyenin (Du mai) 4. noktasıdır ki yaşam kapısı olarak da bilinir (gate of life). Göğüs kafesinde hareket […]

Doğum süreci depresyonunu (DSD) anlamak kolay değildir. Bu konuyu incelerken önce bazı şehir efsanelerini çürütmeme izin verin. Bunun ne olmadığını çözdükten sonra ne olduğuna bakabiliriz. DSD hakkında on bir efsane Buna hormon dengesizliği neden olur. Bu teori hâlâ toplumumuzda çok güçlü bir şekilde kabul görmektedir. Bize, her kadının, doğumdan sonra üç gün kadar hormonları büyük bir değişiklik geçirirken kendini üzgün ve ağlamaklı hissetmeyi beklemesi gerektiği söyleniyor. Bu, toplumumuzda kadınların hormonlarının onları delirttiğine dair uzun süredir hâkim olan varsayımın bir yansımasıdır. İster adet öncesi semptomlar olsun, ister gebelikte ruh halindeki dalgalanmalar veya menopoz sorunları olsun, kadınların hormonları cinsel döngülerinde hep sorun sayılmıştır. Kadınların duygusal durumlarının hormonlarını her zaman altüst ettiğine inanan bir toplumda kadınlığın doğasındaki bu zayıflığın kadınlığımızın en güçlü tezahürü sırasında –bir insan yarattığımız ve sadece kendi bedenimizle onu tek başımıza taşıdığımız zaman- daha da artacağını varsaymak akla uygundur. Ne var ki, bu teorinin artık tutar tarafı kalmadı. Kadınların hormonlarını daha iyi anlamaya başladıkça, hormonlarımızın öfke, umutsuzluk ve duygusal değişkenlik kadar neşe, huzur, bağ ve sevgiden de sorumlu olduğunu görmeye başlıyoruz. Kadınlar hormon döngülerini kutlamaya ve bazen onlara eşlik edebilen yılgınlık ve gözyaşları kadar bu hormon değişiklikleriyle bağlantılı olabilen neşe ve sevginin de farkına varmaya başlıyorlar. Pek çok hormon değişikliğinin […]

Önceleri başkalarının beni takdir etmesi için bir kedi misali gözlerinin içine bakardım. Beni takdir et, beni onayla diyemezdim ama iki dudağının arasından çıkacak iyi birkaç sözü hevesle beklerdim. Eğer dileğim gerçekleşirse önce kendimi göklere çıkarır sonra hiçbir şey olmamışçasına zaten basit bir işti bu kadar da büyütmeye gerek yok diyerek tüm yapılanları ve çabaları değersizleştirip görünmez hale getirirdim. Bir o kadar tatminsiz, başarısız, değersiz hissettiğim işe yaramayan birçok anıyı da aklıma getirip kendime hakaretler yağdırırken; insanların tesellileri belki anlık iyi hissettirirdi ama genel durum tam bir yıpranmışlık olurdu. Geçenlerde son birkaç yılım gözlerimin önünden geçti. Şöyle bir durdum geriye baktım ve dedim ki, ya ben ne güzel işler başarmışım ve hâlâ başarmaya devam ediyorum. İşin en güzel yanı ise; aklıma gelenlerin hiçbiri çalıştığım meslek veya işyeri ile ilgili değil. Yakınlarıma anlatırken buldum kendimi ama bu sefer, yaptıklarımı değil kendimle duyduğum gururu ve hissettiklerimi anlatıyordum yani mutluluğumu paylaşıyorum. Artık ne düşündüler bilmiyorum ama ben fark ettim ki başkalarına olan onay bağımlılığımdan epey uzaklaşmışım. Kendi iyi yanlarımı, çabalarımı görüyorum, başarılarımın farkındayım, takdir ediyorum ve hatta kendime ödül bile alıyorum bu duyguyu hatırlamak için.  En güzeli de bunları hissetmek ya da fark etmek için bir başkasına ihtiyacım yok. Ünlü oyuncu Sally Field’ın dediği […]

Eskiden otomobiller yerine atlar ve atlı arabalar vardı. Taşlık bir yoldan geçerken, atın tırnakları kayar dengesini sağlamakta zorlanırdı. Kaymayan, ufacık bir yer, tırnağını geçirecek bir toprak parçası bulduğunda o an için dengesini sağlar ve “buldum!” dercesine kişnerdi. Şimdilerde de, altyapısı yeterince sağlam olmayan kişiler, ezberleri ile örtüşen bir “bilgi”ye rastladıklarında, ona sıkı sıkıya tutunuyorlar. Tutundukları yerin, sandıkları kadar sağlam olmadığının farkında değiller. Toprak sanıp tırnaklarını geçirdikleri şeyin balçık olduğunun farkında değiller. Tırnaklarınız, çok kısa bir süre tutarmış gibi olur ama yavaş yavaş kayar ve balçık size fark ettirmeden ayaklarınızdan tutup sizi aşağıya, içine doğru çeker. Sizi içine doğru çeken bu bataklık; “her duyduğu hakkında ucundan bilgi sahibi olduğu şeyi bildiğini zannetme” bataklığıdır. Zira bir şeyi gerçekten bilmek, bildiğini bir başkasına etraflıca anlatabilmeyi gerektirir. Örneğin kişi, yıllardır yağın zararlarını dinlemiş. Kolesterolü hep yüksek çıkmasına rağmen, yağlı yemekten geri duramamış, tansiyon hapları ile yaşamı geçiştirirken, bir diplomalı sağlıkçı çıkıyor ve “Kolesterol hücrenin temel yapı taşıdır, zararsızdır” türünden şeyler söyleyerek imdadına yetişiyor. Kişi tırnağının tutacağı bir yer buldu ya; ‘Eureka!’ diyen Archimedes misali seviniyor, ama bu sevinci pek uzun sürmüyor. Yağlı yemeye hatta belki özellikle yağ yemeye devam ettiği için tansiyonu bir türlü düşmüyor. Tansiyon ilaçlarına devam. Tam kafası karışmışken, aynı diplomalı sağlıkçı […]

Elime Nil Gün’ün “Küçük Şifa Kitabı” ilk defa geçtiğinde; tüm hastalıkların duygusal travmalardan kaynaklandığı gerçeğini yadsımak için elimden geleni yapıyordum. Sol beynini daha etkin kullanan bir insan olarak aksini kanıtlamak adına bugüne kadar başıma gelen bütün hastalıkların bir listesini ilk tespit edildiği zamanı içerecek şekilde hazırladım. Her birinin yanına kitapta okuduğum duygusal travma karşılıklarını da yazdığımda gördüklerime inanamadım. Listenin sol tarafından hastalık çeşitliliğine göre sağ taraf neredeyse aynı idi. “Öfke, kendini ve başkalarını suçlama”. Kitabı tekrar kontrol ettim ki her hastalığa aynı şeyi mi yazmışlar diye. Ne yazık ki türlü türlü hastalığın türlü türlü sebebi var. Ama benim başıma gelenler sadece kronik durumu gösteriyor. Gerçeği kabul etmenin ve pes etmenin vaktinin geldiğini anladım. Bu şok ve kabullenişle; öfke duygusunun sebebi olan herkesi (buna kendim de dahil) suçlarken buldum kendimi… Ne kadar tanıdık ve aşina bir yaklaşım, değil mi? Sonra bir de henüz başıma gelmemiş ancak öfke ve suçlama nedeniyle oluşabilecek diğer hastalıklara baktım ki acaba kurduğum temeller geleceğimi nasıl şekillendirebilir diye. Söyleyerek dillendirmek istemediğim, aile büyüklerimizde mevcut ve sağlam acı çektirebilecek bir sürü hastalığın sırasını beklediğini gördüm. Bu gerçekle yüzleştikten sonra 2 seçenek vardı: Ya beni acılarımla bırakın melankolik dramı ya da öfke ve suçlama alışkanlığımdan özgürleşmek. Tabii zor, çetrefilli […]

“Hiçbir tür yüzyıl gibi bir sürede, zaman sınavını geçmiş anne-bebek ilişkisini, hiçbir sonuca yol açmadan değiştiremez. Kısa vadede azalan temas bebeklerin olması gerektiğinden daha az huzurlu, annelerin de daha sıkıntılı olmasına yol açıyor. Uzun vadeli sonuçları kolayca saptamak çok mümkün olmasa da, yalnızlık politikamız, yakınlık kurmada çektiğimiz zorluklar, vücutlarımızla sıkıntılı ilişkilerimiz büyük olasılıkla en başından itibaren anne bebek kopukluğunu ve yakın insani temasların azalmasını destekleyen kültürümüzle ilgilidir; en şefkatli ebeveyn-bebek ilişkilerinde bile yakın temas bebeğin bir gününün çoğu zaman çok küçük bir dilimine karşılık gelmektedir.” Sharon Heller, Vital Touch Neden bebeklerimizi taşımak önemli? Teknolojinin her zorluğa çözüm bulduğu, mühendislik sayesinde her şeyin olabildiğince kolay ve basit hale getirildiği modern ve hızlı dünyamızda bebeklerimizi taşımak gerçekten o kadar önemli olabilir mi? Batı kültürümüz yenilikleriyle, yer ve zaman kazandıran çözümleriyle, organizasyon becerisi ve üretkenliğiyle gurur duyuyor. Bebek ve çocuk ürünlerine adanmış başlı başına bir sanayi var: Amacı küçük yavrularımızı güvende tutmak, taşınmalarını kolaylaştırmak, öğrenmelerini hızlandırmak ve meşgul etmek. Medya ve içinde yaşadığımız kültür, ebeveynler olarak bebeklerin erkenden kendine yetecek hale gelmesini ve anne babadan hızlı bir şekilde ayrılmasını hedeflememiz gerektiğini düşünmeye sevk ediyor. Bu bağlamda çocuklarımızı taşımak ve bebek giyme uygulaması son derece önemlidir. Aslında içinde yaşadığımız Batılı toplum ve kültürümüzdeki değişimlerin […]

Adım Virgo. Dünyaya en yakın yıldız olan Proxima Centauri’ye bağlı küçük bir gezegenden geliyorum. Bugün yıldızımın ışığı olarak görebildiğim yansıma, dört yıl önceye ait. Jülyen takvimiyle yüz yirmi yıl önce, Homo Sapiens’i evrendeki her canlıdan farklı ve özgün kılan özelliği olan duygularını bir “duygu bilimci” olarak incelemek üzere Evren Konsey’i tarafından Dünya’ya gönderildim. İnsan dışında duygu çeşitliliği bu denli fazla bir canlı evrende yok. Benim gezegenimde de ne yazık ki hiçbir canlı duygu hissetmiyor. Yakında gezegenime döneceğim bildirildi. Son görevim türün kendini Robot’a çevirmesi konusunda bir rapor hazırlamak olacak. Gerçekten çok üzgünüm. Üzgün oluşumun ilk nedeni İnsan’ın kendisini nasıl tükettiğini görmek, diğer sebep ise artık benim de duyguları hissediyor olmam. Zaten bu yüzden “üzgünüm” diyebiliyorum. Bu gezegene gelene kadar duygu diye bir kavramdan sadece haberdardım. Şimdi ise ne demek olduğunu anlayabiliyorum. Onlarla iç içeyken pek çok şey öğrendim: aşkı, korkuyu, hazzı, nefreti, hüznü, coşkuyu, merakı… Ben hissedebilmek için bu kadar çabalarken, onların duyguları yok etmeye çabalamasını anlamak benim için imkansız. Kullandıkları en yaygın, yasal ve teşvik edilen yöntemlerden biri antidepresan kullanımı. Olumsuz denen bazı duyguları hissetmemek için icat etmişler. Oysa antidepresanlar duyguları bastırırken olumlu ya da olumsuz ayırt etmiyor. Öfkeyi, kızgınlığı, depresyonu hissetmeyi engelliyor ama aşkı, huzuru, coşkuyu da insandan […]

Üniversite sınavına girerken, hele bir puan gelsin de ona göre tercihlere bakacağım, düşüncesinden sonra gelen puana göre okul ve bölüm tercihi yapan öğrencilerin, üniversite hayatları boyunca, okul bitsin de bakarız, işi o zaman düşünürüz, yaklaşımı ve bunu destekleyen sınav sistemi her yıl on binlerce amaçsız gencin topluma “kazandırılmasında” önemli rol oynuyor. Üzücü olan ise bu durum ile iş arama sürecinde yüzleşmeleri ancak ne yapacaklarını bilmemeleri nedeniyle rüzgâra daha fazla kapılmaları ve başarısızlıklarla dolu kayıp yıllar… Tabii ki her öğrenci için durum aynı değildir ancak ben gösterdiğim örneğe aşina olan arkadaşlarıma seslenmek istiyorum. Fizikten nefret ederken puanın yetti diye mühendislik yazmanı senden kim istedi? Peki, neden hayır demedin? Sevmediğin bu fizik nedeniyle kaç dersten kaldın? Hayatın boyunca bu mesleği yaparken fizikten ne kadar kaçabileceksin? Elde ettiğin seni mutlu edecek mi? Puanın yetti diye öğretmenlik seçmeni senden kim istedi? Yoksa puanın ancak öğretmenliğe yettiği için okumak durumunda mı kaldın? Peki, çocuklarla ilgilenmeyi seviyor musun? Yoksa bu sürekli bağırıp çağıran, ağlayan, gürültücü, tutarsız yaramazlar seni tüketiyor mu? Kaç yıl onlara katlanabilirsin? Ne kadar verimli olabilirsin? Kendi hayatına ne kattın? O çocukların hayatına ne katabilirsin? Başarılı bir sınav geçirdin ve puanın çok iyi geldi. Baban tıp oku diyor sen elektronik mühendisliği istiyorsun. Hadi babanın […]

Altını 21. Yüzyılın kürkü olarak ayıplar dünyasına sokmaya ne dersin? Çocukluğumda altın dişli erkekler, kadınlar görürdüm.  Bazılarının altın dolgu yaptırdığını bazılarının da sağlam dişlerini söktürüp yerine altın diş yaptırdıklarını duyardım. Altın zenginliğin ve gösterişin sembollerinden biriydi, hâlâ da öyle. Parmağında yüzükler, kolunda bilezikler… Kendimi bildim bileli değerli takılar bana çekici gelmemiştir. Ama bir arkadaşımın bebeği olduğunda, düğünde, doğum günlerinde yerine göre çeyrek altın, yarım altın, tam altın ya da altın takı hediye etmişliğim olmuştur. Bundan böyle asla! Bu hediyelerimin Doğa’ya verdiği zararı bugüne kadar hiç sorgulamamıştım. Kazdağı katliamı, bu davranışımı sorgulamama yol açtı.  Tıpkı 70’li yıllarda bilinçsizce kürk giydiğim gibi. Kürkün nereden geldiğini ve nasıl elde edildiğini sorgulamak aklıma bile gelmemişti o yıllarda.  Kanlı elmasların da nereden geldiğini sorgulamıyordu kimseler o yıllarda. Farkındalık yoktu. Bugün kürk giymeyi ve elmas takı takmayı kendi adıma mümkünü olmayan utanç verici bir davranış olarak algılıyorum. Bana ayıp geliyor. Bundan böyle altın almak ve altın takı kullanmak da ayıplarım arasına girdi. Artık talebimle arzı kışkırtanlardan olmak istemiyorum. Çünkü Kazdağları’nda yapılan katliamda dünya vatandaşı olarak benim de sorumluluğum olduğunu düşünüyorum. Altın takı alan, altın hediye alan, altına yatırım yapan herkesin sorumluluğu var. Satın aldığın her şeye onay vermiş oluyorsun. Eğer hiç kimse altın takı almasaydı,  altın […]

Bebek beslenmesi üzerine yapılan tartışmalar temelden hatalı; çünkü bu tartışmalar emzirmenin bebeğin büyümesi ve gelişimi için besin vermekten ibaret olduğu varsayımına dayanıyor. Bu bağlamda aynı ya da benzer besin değerlerini taşıyan başka gıdalar varken emzirmenin neden önemli olduğu sorulabilir. Emzirmenin “faydalarını” sıralamanın ötesine geçip bebek beslenmesini nadiren derinlemesine ele alsak da, aslında emzirmeyle ilgili bilinmesi gereken çok fazla gerçek var. Öğrenilmiş emme/İçgüdüsel emme Emzirmek, bebekler için biyolojik bir normdur. Yeni doğanları çoğu zaman güçsüz ve yardıma muhtaç olarak görsek de, sağlıklı bir bebek anestetik ilaç etkisi altında olmadığı sürece kendisini besleyebilmek için gerekli reflekslerle donatılmıştır. Annenin karın bölgesine yerleştirildiğinde yeni doğan genellikle “memeye emeklemek” adı verilen refleksle yavaş yavaş memeye doğru hareket eder; koku, görme, tatma ve dokunma duyularını kullanarak meme ucunun yerini belirler ve memeyi kavrayarak emmeye başlar. Doğumdaki müdahalelerle çoğu zaman engellenebilen memeye emekleme doğal bir davranıştır. Emmeyi de kapsayan bu içgüdüsel reflekslerin kaynağı merkezi sinir sistemidir ve bebek büyüdükçe bu reflekslerin bazıları kaybolur, bazıları da benimsenir. Emme içgüdüsü, bebeğin içgüdüsel olarak dudaklarının ya da ağız tavanının değdiği her şeyi emmesi anlamına gelir; bu da bebeğin başarılı bir biçimde beslenmesini kolaylaştırmaya yardımcı olur. Ancak bu refleks –bebeklerinin giysi yakalarını, yanaklarını ya da burunları emdiğini fark eden birçok ebeveynin […]

Güvenmek bize bilinçsiz korkularımızı ve geçmişte birine güvenip de kandırıldığımız, elden düşme anılarımızı anımsatabilir. Yediğimiz kazıklar ve uğradığımız ihanetler yüzünden güvenmeyi ve başkaları tarafından incitilmeyi birbiriyle bağdaştırırız. Şu anda hissettiğimiz bilinçli güven geçmişin bilinçsiz bağdaştırmalarını da beraberinde getirir. Üstelik şimdi bunları gerçek gibi hissederiz. Bu, özellikle de birine yeni âşık olduğumuzda, sahip olabileceğimiz oldukça önemli bir psikolojik bilgidir. Niçin kaygılandığımızı merak ederiz. Bu basit bir etki ve tepki durumu olabilir. Güvenmek, bunun geçmişte nasıl da acı çekmemize sebep olduğuyla ilgili hatıralarımızı tetikleyen etkidir. Yeni deneyim eski örüntüyü anımsatır. Güvenimizin hiçe sayıldığı geçmiş deneyimler bizde travma sonrası izler bırakır. Şu anda bize köstek olan güven deneyimimizden ziyade ona verdiğimiz donup kalma tepkisidir. Zaman durur ve geçmiş şimdiyi sekteye uğratır. Travma terapisi, yaşamımızın başında maruz kaldığımız istismardan kaynaklanan stres tepkimizin üstesinden gelmek için bedenimizin nasıl bir kaynak olabileceğini gösteriyor. Bunu, yaşamış olduğumuz gerçekleri küçümseyerek değil, onlarla kurduğumuz ilişkiyi yeniden şekillendirerek gerçekleştiririz. Hayat öykümüzü yeni baştan yazamayız ama beynimizi yeniden yapılandırabiliriz. Bunu bütün anılarımızı güvenme yeteneğimizi hasara uğratabilen duygusal yükten arındırıp bozulmamış hale getirerek gerçekleştirebiliriz ancak. Bu gibi hasarlar yetişkinler arasındaki ilişkilerde yakınlık, bağlanma ve özellikle de güvenme korkusu olarak gösterir kendini. Travma üzerine eğilen terapi anlatımlarımızı bütünlememize yardımcı olabilir, böylece artık bu […]

Toplumumuzda şöyle bir inanç var: “Affetmek Allah’a mahsustur.” Hâlbuki affetmemek, kin gütmek, nefret etmek insanı yoran, gün gün bitiren, varlığından ve kendinden alan duygular.  Affetmemek insanın önce kendini sonra başkalarını cezalandırması. Ama en büyük cezayı kendimize kesiyoruz. Kinin, nefretin, öfkenin içimizi ilmik ilmik işlemesine, bir süre sonra da hayatımızı ele geçirmesine izin vermiş oluyoruz. O istemediğimiz insanların yaşamımıza hükmettiğinin bile farkında olmuyoruz. Varsa yoksa bize acı çektirenler, yanlış yapanlar, hayatımıza huzursuzluk getirenler… Hâlbuki bu hayatı böyle yaşama kararını kendimiz vermişiz. Huzursuzluğu hayatımıza sokan biziz. Farkında olmadan kendi hayatımızı eksiltmişiz. Yaşamımızda ne kadar kin duyduğumuz, öfke beslediğimiz, kızdığımız insan varsa ve bu insanları ne kadar sık hatırlıyorsak, onları hayatımızın merkezine yerleştirmiş, en önemli konularımız yapmışız. Çünkü bizi çok yaralamışlardır. Belki onları her gün görmek zorunda da olabiliriz. Bu bize daha da acı verir ve öfkemizi besleyicidir. Konuşmayı seviyorsak ve biraz da agresif yapıdaysak, sohbetlerimizin baş mimarı, tartışmaların kaynağı olurlar sayemizde. Duygularımızı bastırıyorsak, konuşmaz kendi içimizi kanatır, yaralarız. İçinde öfkesini, kızgınlığını canlı tutan insanın hem kendini hem de başkalarını sevmesi güçtür. Kendini ve çevresindekileri sevgiden yoksun bırakabilir. İçimizde beslediğimiz öfke bedenimizde dolanır durur. Hayatımızı yeşillendiren, renklendiren, sevgiye yer açan affetmeyi seçebiliriz. Onları affederek yaşadığımız yıkıcı olayların etkisinden çıkabiliriz. Yaşamımızda daha çok sevgiye […]

Spiritüel baypas kozmolojisinde öfke ağır bir yüktür, negatif bir yüktür, sevgiyle aydınlık içinde yaşamaktan çok ama çok uzaktır. Spiritüel olarak ileri seviyeye ulaşmış kişilerin ifade etmeyeceği  veya açığa çıkarmayacağı bir şeydir. Açık açık öfkelenmek spiritüel olarak yanlış bir şey olarak değerlendiriliyor birçok çevrede. Hatta bazılarında öfke bir engel veya saflığı bozan şey olarak görülüyor (pek çok Budist öğretilerinde böyledir mesela). Bu görüşe göre öfke saldırganlıktan, düşmanca bir tepkiden başka bir şey değil; daha “iyi” bir hale mesela şefkate, merhamete dönüştürülmesi gerekir. Ama aslında öfke ve merhamet bir arada var olurlar; öfke katılmış merhamet zıtlıkların birleşimi değildir. Meditasyon yapan pek çok kişi öfke dahil “hastalıklı” durumlarının bir hal çaresine bakmak için çaba harcıyor. Ama bu durumların üstünü örttüklerinin, bu durumlarını karanlığa gömdüklerinin farkında değiller. Bastırılan duygular, biz spiritüel olduk diye yok olmaz! Doğrusunu isterseniz, daha da kötü bir hal alırlar. Bastırılan öfke hâlâ oradadır ve ne kadar mülayim bakarsak bakalım, su yüzüne çıkacaktır. Öfkelerini ifade ederken aşırıya kaçanları en yumuşak, en nazik tavrımızla yargılamak da öfkenin açığa çıkmış halidir. Bu yargılama çok yumuşak bir şekilde, kibarca veya mantıklı bir şekilde dile getirilebilir gerçeği yargılayışımızı daha az eleştirel ya da daha az utandırıcı bir şey yapmaz. Nasıl ifade edersek edelim sonuçta karşımızdakini […]

Son zamanlarda aldığım bireysel gelişim eğitimleri sayesinde birçok yol ve yöntem keşfetmiş olmama ve bunların birçoğunu uygulamama rağmen bana yapılan bir eleştiri sonrasında duygularımı ve kişisine göre verdiğim tepkilerimi kontrol etmekte hâlâ zorlandığımı fark ettim. Her ne kadar çoğunlukla ağzımdan “teşekkür ederim” çıksa da;  “bunu bana söylerken acaba kendisi uyguluyor mu?” diye sormadan sessiz kalma çabası gerçekten çok yorucu. Peki, sırf eleştiri almamak adına verdiğim çabaya ne demeli? Yoğun bir hazırlık süreci, didik didik düşünceler, konuşmadan önce bütün kelimelerimi seçmiş olma ve her şeyin kitabına uygun, planlı yapılması… Tüm bunların benden alıp götürdüğü ise; girişimcilik ruhumun zedelenmesi, stres kaynaklı rahatsızlıklar, sürekli gergin olarak önce kendime ve sonra etrafıma negatif enerji yayıyor olmam ve en önemlisi tüm bu uğraşlarla zamanımı kalitesiz kullanmam… Kimin hangi eleştirisini engelleyebilirsin? Binlerce görüş, binlerce düşünce ve deneyim. Ayrıca bu eleştiri yapacak insanlar her yerde ve herkes olabilir. Hangi birine hazırlık yapabilirsin? Tabii ki tüm bu çabaların sonunda yapılan bir eleştiriye gösterdiğim az da olsa (!) bir kibirle “sen kendine bak!” görüşü bence gayet beklenen düzeyde. Ben ki neleri düşünerek hazırlık yapmışım sen hâlâ eksik var diyorsun! “Benim kusurlarımı yüzüme vuruyorsun”! Eleştiri ve bendeki etkileri üzerinde mücadele etmek istemiyorum artık. Bu nedenle geçmişten farklı olarak bu sefer […]

Her birimiz gerçekten çok özel ve özgün insanlarız. Birçoğumuz varlığımızın en güzel yıllarını; belki de tabulardan, bize ait olmayan öğrenilmiş inançlardan dolayı azap içerisinde geçirdik ya da geçiriyoruz. Bu tabulardan dolayı, aile ve toplum baskısını üzerimizde hissediyor ve bir süre sonra bu katı kuralları kendi doğrularımız olarak kabul ediyoruz. Farkında olmadan kendi kendimizin en büyük düşmanı oluveriyoruz. Bilinçli bir şekilde kabul etmediğimiz tabuların baskısını her daim hissederek suçluluk ve utanç içerisinde yaşıyoruz; hayatımızı ne istediğimiz gibi yaşayabiliyor ne de tat alabiliyoruz. Kimi zaman bu inanç ve tabular, hayatımızın en güzel doyumunu verebilecek deneyimlerden tamamıyla mahrum kalmamıza dahi sebep olabiliyor. Kendi ceza hâkimimiz olup; bireyselliğimizden, özümüzden ya da özgürlüğümüzden bizi yoksun bırakabilecek türlü türlü cezaları kendimize veriyoruz. Çoğu zaman kendimize karşı çok acımasız olabiliyoruz. Bu öğrenilmiş inançların yeni inançlarla değiştirilmesi elzemdir. Sadece her birimizin değil, gelecek kuşakların yaşamını da olumlu yönde etkileyebilecek önemdedir. Neden zorunluluk olarak görüyorum? Çünkü bu öğrenilmiş katı inançların hepsi epigenetik yolla kazanılmış bilgilerdir ve gelecek nesillere aktarımı olur. Bu da şuan yaşayan her bir insanın çevresinden öğrendiği bilgilere, kendi taşıdıklarını da ekleyerek kendi çocuklarına aktaracağını kanıtlıyor. Yaşamımızı biz belirliyoruz. Taşıdığımız inançları yeni inançlarla değiştirdiğimizde, hem kendimize çizdiğimiz yaşam haritamızı, hem de gelecek nesillerin yaşamlarını bütünüyle değiştirebiliriz. Bu […]

Bu iki engel; Parlak Obje Sendromu ile Battı Balık Yan Gider Sendromudur. Parlak Obje Sendromu Bir şeye başlamışken yarım bırakıp, daha ilginç olan yeni bir şeye mi başlıyorsun? Sürekli yeni projeler üretip, her seferinde heyecanlanıyor, sonra bu heyecan geçiyor ve yerini yeni bir projeye mi bırakıyor? Projeden projeye koşuyor, sıra uygulamaya, hayata geçirmeye gelince heyecanını yitiriyor musun? Kazanmaya çalıştığımız alışkanlıklarımızı sürdüremememizin bir nedeni de çoğu insanın “Parlak Obje Sendromu”ndan mustarip olmasıdır. Bir şeye ilgi duyuyor, belki iki hafta kadar uyguluyorsun. Ama sonra motivasyonunu yitiriyor ve daha yeni ve daha ilginç gelen bir şeye mi yöneliyorsun? O zaman sen de ‘Parlak Obje Sendromu’ hastalığından (!) mustaripsin. Uzmanlar her davranışın, her duygu durumunun, arkasına bir “sendrom” ya da “bozukluğu” sözcüğünü yapıştırmaya meraklılar. Böylece her durum bir hastalığa dönüşüyor ve tıbbileşiyor. Oysa ‘Parlak Obje Sendromu’ denilen şey, amaçlarını ertelemenin bir çeşidi. Sabırsızlığın, her şeyin kolayca olmasını istemenin bir başka dışa vurum hali. Bu davranış, bir çocuğun ya da bir evcil hayvanın parlak, ışıltılı, renkli bir objeyi uzaktan fark edip ona yönelmesi ama objeye ulaştığında ilgisini kaybetmesine benzediği için Parlak Obje Sendromu olarak adlandırılıyor. Parlaklık azaldıkça, objeye ilgi de azalıyor. Bu nedenle her sene birkaç yeni diyet ortaya çıkıyor, yeni egzersizler moda oluyor, her […]

Bilmemek Ayıp Değil, Öğrenmemek Ayıp: 3 Haziran günü İkizler burcunda yeniay gerçekleşiyor. Yeniay haritasının yükseleni Başak burcu. Hem İkizler burcunun hem de Başak burcunun yönetici gezegeni ise retrolarıyla nam salmış olan Merkür! Bu da demek oluyor ki Mayıs ayının son günleri ve Haziran ayı boyunca Merkür konularını bolca yaşayacağız. O halde, bir ay boyunca gündemimizde olabilecek Merkür konuları nelermiş, bir bakalım: İletişim, haberleşme, eğitim, ticaret, ticaret yolları, köprüler, medya, öğrenciler, öğretmenler, yazarlar, kılavuzlar, seçim yapmak, karar vermek, hesaplama yapmak, düşünmek, analiz etmek, sahtecilik ve dolandırıcılık. Şimdi, daha önemli olan nokta ise bu konuları nasıl yaşayacağımız: • Eksik bilgiyle yola çıkmak yarı yolda bırakabilir • Yanlış hesaplar Bağdat’tan dönebilir • Yeni olana adım atmakta cesaret eksikliği olabilir • Yapılan seçimlerde kalıcılık ve istikrar olması için daha fazla çaba gerekebilir • Yeni eğitim fırsatları doğabilir • Yeni anlaşma ve sözleşmeler düzenlenebilir • Boş konuşanın ipliği pazara çıkabilir • Doğru bilinen yanlışlar açığa çıkabilir • İhtiyaç duyulan bilgi ve belgelere ulaşılabilir Kendimizi zihinsel olarak kuşatılmış hissetsek de düşüncelerimizi ifade etme ihtiyacımızın artacağı bir yeniay olacak. Elbette Merkür devredeyken ifade ve iletişim becerisinin her zamankinden daha da önemli olduğunu söylemek isterim. Sorun çözerken kullanılacak iletişim becerisi, sonrasında doğabilecek aksaklıkların da önüne geçecektir. Bilgi ve […]

Her gün yürüdüğümüz, geçtiğimiz yollarda çevremizin ne kadar farkındayız? Ne kadarını görüyoruz, duyuyoruz? Her sabah yanından geçtiğim binalarda asılı duran pembe, mor ve yeşil renkli saksılardaki kırmızı sardunyaları, geç budanmış dut ağacının umut veren yeni filizlenmiş yaprakları, göknar ağacının patlattığı yeni sürgünleri, mor salkımların eşsiz güzel kokusu tatlı bir huzur veriyor. Ne kadar yaşadığımız cennet güzeli doğanın bilincindeyiz ve onunla bütünüz? Hep, şunu yapayım, bunu alayım ya da şuna sahip olayım derdi içindeyiz. Peki ya sonra elde ettiğimiz doyum ne kadar sürüyor? Bu hedeflere odaklandığımızda, anda günümüzü yaşayabiliyor, hakkını verebiliyor muyuz? Kaçımız kuşların melodisine kendini bırakıp, keyifle sokaklarda yürüyor ya da oturduğu yerde dinliyor ve o ahengi hissedebiliyor? Gözleriniz bağlanmış, kulaklarınız kapatılmış şekilde küçük bir odada bir süreliğine yaşadığınızı, inzivaya çekildiğinizi düşünün! Seslerden, görüntülerden, çevrenizde olup bitenlerden habersiz hayatınızı idame ettirdiğinizi hayal edin. Düşüncesi bile bana ürkütücü geliyor. Buna rağmen, çoğumuz böyle yaşıyoruz. Çevremizdeki güzelliklere kapalı bir hayat sürüyor ve kendimizi dünya güzelliklerinden –cennette yaşamaktan- yoksun bırakıyoruz. Şimdi bir anda görüyor ve duyuyor olduğunuzu, özgürce istediğiniz yere gidebildiğinizi hayal edin! Ne hissedersiniz ya da nasıl yaşamak istersiniz? Büyük şehirlerin kalabalığının içinde etrafımızda o kadar çok uyaran var ki, farkında olmadan zihnimiz her bir detayı kaydediyor. Ne kadar kaos varsa o […]

Dünya’ya geldiğinde; etrafındaki tüm kadınlar ona buruk gözlerle bakıyordu. “Allah çirkin talihi versin.” “Allah iyilerle karşılaştırsın.” En hüzünlü söylenen ise; “Allah bahtını açık etsin”di. Tüm kadınların kendi bahtını sorguladığı o an… Ben çektim o çekmesin dediği o an… Toplumun örgün eğitim “düzeyi” zorunlu olarak önceki yıllara göre artmış olmasına rağmen; kültürel eğitim düzeyi maalesef gerilemekte olup, halen toplumsal inançlarımızla hayatımızı şekillendiriyor ve bunu fark etmiyoruz bile. Hele bir de kadın olarak bu toplumun bir parçası iseniz; neredeyse ölünceye kadar birileri kendi inançları doğrultusunda sizi yönetiyor. Kendi hayatınızdaki etkinliğinizi zaman içerisinde kaybediyor, edilgenliği normal kabul ediyorsunuz. Bu yazıyı buraya kadar okusam; “söylenenlerin benimle ilgisi yok” diyebilirim.  Bakalım, belki de ilgisi yoktur… Şehirli, meslek sahibi, iki yabancı dil bilen, modern görünümlü bir kadının doğumundan orta yaşlarına kadar yaşamına bir ayna tutalım. Doğumu sırasında erkek olmadığını öğrenen anne babasının hayal kırıklığını içinde yıllarca hissedip; kendisine baktıkları ve hatta okuttukları için hayatı boyunca minnet duyması sonucu yaşlılıklarında tüm bakımlarını üstlenmesi kendi gelecek hedefinin bir parçası mı? Aynı istek erkek kardeşinde de var mı? Namusunu koruma güdüsüyle daha küçük yaşlardan itibaren oturma şekli, kıyafet tarzı, gülüşü, saçı, makyajı, eve giriş çıkış saati sınırlandırılmış olmasına rağmen başına gelen tüm kötülükler söz dinlememekten gelmiş ve hak etmiştir. […]

Gece memeden kesmek bebeğin daha iyi uyumasını sağlar mı? Pek çok insan buna inanır. Davranış teorisine dayanarak uyku konusunda tavsiyelerde bulunanlar ebeveynlerin gece süt vererek “bebeği ödüllendirmemesi” gerektiğini öne sürmektedir. Bebeğin süt yüzünden uyandığını ima ederler. Bu saf ve dar bir bakış açısıdır. Daha evvel de gördüğümüz gibi, bebeklerin gece pek çok defa uyanması normaldir. Aslında, çoklu uyku döngüleri bunun tam tersini gerektirdiği için, “deliksiz uyumaları” mümkün değildir. Tıpkı yetişkinler gibi, bebeklerin de geceleri pek çok defa uyanması biyolojik bir olgudur. Burada asıl mesele, bebeğin ebeveyninin müdahalesi olmadan yeni bir uyku döngüsüne girip giremediğidir. Bebekler geceleri süt istedikleri için uyanmazlar, bir uyku döngüsünü tamamladıkları için uyanırlar. Bu döngünün sonunda daha uyanık hale geldikleri zaman acıktıklarını veya susadıklarını hissedebilir ve beslenmek için ağlayabilirler. Bu midelerinin küçük ve özellikle tek besin kaynaklarının süt olduğu ilk aylarda yaygındır. Bebekler büyüyüp bir yaşlarına yaklaştıkça beslenme ihtiyacı duymadan uyku döngüleri arasında geçiş yapmaları daha olası hale gelir. Gece beslemesi yüzünden bebeklerin uyandığı varsayımının saflığı, bebeklerin bazen uyku döngüleri arasında geçiş yapmak için neden ebeveynlerinin yardımına ihtiyaç duyduğunu gerçekten bilmediğimizde yatmaktadır. Ağlayarak ebeveynlerini çağıran bütün bebekler aç değildir. Aslında aç olanların oranı, bebeğin ilk yılının ikinci yarısında muhtemelen pek çok insanın düşündüğünden daha düşüktür. Gerçek şu […]

Kalp, İç Sesler, Mesuliyet Spiritüel baypas genellikle çarpık bir sorumluluk duygusu olarak ortaya çıkar. Bu çarpık duyguyla hep kendi kendimizi yargılarız. Bu çarpık duygu hissettiklerimize, davranışlarımıza daha dengeli açık bir yaklaşım göstermemizi engeller. Bu durumda sorumluluk duygusunu suçluluk ile karıştırırız. Kendimizi ve başkalarını neredeyse göremeyecek hale geliriz. Kör edici spiritüellik gözlüğü gözümüzde hedefimiz haline getirdiğimiz kişiyi bile pek umursamayız. Sorumluluk bizi genişleterek, güçlü kılarken suçluluk bizi büzer, zayıflatır. Sorumluluk almak bizi güçlendirir, suçluluk ise içimizdeki yargıcı. Sorumluluk almak yakınlaşmayı arttırır; suçluluk ise yakınlaşmaya ket vurur, engeller. Suçlamakla meşgulken sevgiden, şefkatten, merhametten yoksunuzdur. Durumumuzu duygusal mahkeme salonunda daracık odalarda karanlığa mahkûm ederiz. Kendimizi suçluyorsak şüpheli davranışımız üzerine yoğunlaşır, kendimizi suçluluk ile şişler sıkıca üstümüzü örteriz. Kendimizi büzer, karanlıkta tutarız. ister başkasına ister kendimize yönelik olsun suçlamanın yüreği yoktur, ne kadar spiritüel bir şekilde dile getirilirse getirilsin. Suçluluk duygumuz öyle gelişir ki kendi elimizle kendi ellerimize ahlak zabıtalarının kelepçesini takarız. O zaman da suçluluk ile kınama vicdan maskesi takarak nöbetleşe görev yapar. Kendi kendimizin gerçek sorumluluğunu anlamak hiç de kolay bir şey değildir. Gerçek sorumluluk yürek ister ama aşırı duygusallıkla pelteleşmiş, mazeret üreten bir yürek değil. Diyelim ki sizi kırdım, incittim. Bu durumda üzerime düşen görev kendimi cezalandırmadan, paspas yapmadan veya kendimi […]

“Sahip olduklarına şükretmeyi bilmeyenin, kaybettiklerine isyan etme hakkı yoktur.” Mevlana Bugün bir kez daha insan evladının ne kadar vefasız olabileceğini kendimde gördüm. Aslında kendime doğrudan bu etiketi yapıştırarak haksızlık etmek istemiyorum ancak hayatımdan sahip olduklarımın değerini daha fazla düşünmeye ihtiyacım olduğunu görüyorum. Dünyadaki nüfusun yaklaşık üçte biri yoksulluk içinde yaşamını sürdürüyor. Sadece çatışmalar ve felaketler nedeniyle 2017 yılında uluslararası yardıma ihtiyaç duyan insanların sayısı 200 milyonu geçti. Milyonlarca insan çeşitli sağlık sorunlarıyla yaşamlarını sürdürürken, ben bir kez daha ne kadar şanslı olduğumu görüyorum. Nefes alabiliyorum hem de derin kocaman nefesler… Adım atabiliyorum hem de saatlerce, yoruluncaya kadar… Görebiliyorum hem de çok uzaklardaki dağların zirvelerindeki erimemiş karları veya bir yeşil şişenin üstündeki 4 farklı yeşili… Kızımın neşeli sesini duyabiliyorum; tozlu, çocuk kokan kafasını koklayabiliyorum, öpebiliyorum. Yazları çadırda ihtiyaçtan değil keyfimden kalıyorum, keyfime göre yaşıyorum. İhtiyaçlarımı karşılayabilecek ve hatta biraz da şımarıklık yapabilecek kazanca sahibim. O kadar sağlıklıyım ki nezle olduğumda dünyanın en büyük hastalığını geçirdiğimi zannedebiliyorum. Yaşamımı ve yaşadıklarımı idrak edebiliyorum! Dans etmek, şarkı söylemek, yazı yazmak, resim yapmak konusunda yetenekliyim. Çabuk öğreniyorum, öğrendiklerimi uzun bir süre unutmayacak kadar kuvvetli bir hafızaya sahibim ve hayatıma geçirebilecek kadar kararlı ve iradeliyim. Ve tüm bu saydıklarımı her şeye rağmen yaşayabileceğim özgür bir ülkenin […]

Öncelikle kısaca “kişi” ve “birey” farkına değinmek istiyorum. Dünyamızda bugün sekiz milyar kişi yaşıyor. Peki, kaç birey yaşıyor acaba? Bu sekiz milyar kişinin kaçı birey olabilmiştir? Ne yazık ki sadece yüzde 2’si… Bu nedenle “kişisel gelişim” ve “bireysel gelişim” birbirinden farklıdır. Kişisel gelişim, karşımıza çıkan zorluklarla baş edebilme yetisini geliştirmekle yani “yapmak”la ilgilidir. Bireysel gelişim ise hem karşımıza çıkan zorluklarla baş edebilme yetisini geliştirmek, hem de olumlu özellikleri bünyesine katmakla, yani “hem yapmak hem olmak’la” ilgilidir. Her birimizin kodlarında yaşam yolculuğunu birey olarak sürdürmek gibi bir amaç vardır. Zihnimizde çok net olarak tanımlanmamış olsa da bilinçaltımızda güçlü bir istek olarak vardır birey olma arzusu. Bu arzu, doğamızda var olan bir olgu. istediğimiz zaman görünmez olabilmek, zihnimizden geçen şeylerin anında gerçeğe dönüşmesi, olağanüstü yeteneklere sahip olmak gibi çocukluk hayallerimizin içinde bile gizlenmiştir güçlü bir birey olma arzusu. Ama ne yazık ki çoğu insanın bu arzusu gerçeğe dönüşmeden sadece bir arzu olarak kalır ve yaşlılık dönemine kadar uzanır. Yani çoğu insan çocukluktan doğrudan yaşlılığa geçer. Yetişkin olamamış ama yaş almış ne çok yaşlı çocuk var şu dünyada. Birey Alışkanlıklarının Mimarıdır, Kişi Alışkanlıklarının Kurbanıdır Hiçbir şey yapmasak da belli bir fiziksel olgunluğa ulaştığımızda doğa bizi fiziksel boyutta yetişkin kılıyor. Her birimiz on sekiz […]

Hep bir ağızdan bağırış çağırış isyan ediyorlardı.Yeter artık, bıktık, şu saygısızlığa bak, nankör (!) Hücrelerinin birbirleriyle anlaşmazlıkları yoktu aslında, sorun Sevim’i ikna edememekti. İçlerinden biri çıktı ve bir konuşma yapmak istediğini söyledi. Diğerleri kabul etti ve sessizce dinlemeye başladılar: “Derdimiz şudur ki; yıllardır yaptığımız tüm uyumlu çalışmalar, emekler takdir görmüyor, üstelik çalışmalarımızı devam ettirebilmemiz için ihtiyacını duyduğumuz besinler uzun bir süredir sağlanamıyor. Yıllardır bitmeyen öfkesi ve olumsuz düşünceleri üzerimize kara bulut gibi çöktü. İhtiyaçlarımızla alakalı kaslara bilgi verdik. Ama Sevim’ in bu kaslarıyla daha önce hiç iletişime geçmediği ve onların uyarılarını tanımadığı bilgisini aldık. Beyne gerekli bilgilendirmeyi sürekli yapıyoruz ancak Sevim’ i bir türlü ikna edemediğini, artık bizimle ilgili konularda bütün iletişim kanallarının kapalı olduğunu söylemiş. Yani sesimizi artık duyuramıyoruz! Acil bir önlem almazsak; varlığımızı sürdüremeyeceğiz.” Herkes endişe içinde moralleri bozuk dinlemeyi sürdürüyordu. “Yine de her şey bitmiş değil ve hâlâ bir şansımız var” dedi konuşmacı. Diğer hücreler meraklandı ve “Anlat her şeye razıyız” dediler.  “Beynin dikkatini üzerimize çekebilirsek, Sevim’i sert bir dille ikna edebilir diye düşünüyoruz.  Ancak bu çetin bir savaş anlamına geliyor, bir kısmımızı kaybedebiliriz, bir kısmımız da dönüşüme uğrayabilir. Ancak savaş bittiğinde büyük bir kısmımız varlığını bir süre daha devam ettirecektir” dedi. “Peki, bu savaşa rağmen Sevim’i […]

Astroloji denince ilk akla gelen güneş burcudur, yükselenler genelde ihmal edilir. Oysaki yükselen burç hayata bakışımızı, kendimizi dış dünyaya yansıtma şeklimizi gösterir. Bununla birlikte ilişkilerimizle ilgili de önemli ipuçları barındırır. Yükselen burcumuzu doğru analiz etmek nelerin gölge yön, nelerin aydınlık yön olduğunu tespit etmemizi sağlar. Şimdi bu bilgiler ışığında yükselen burçları genel olarak tanıyalım. Yükselen Koç: Hayatı savaş alanı olarak görür, mücadeleci ve rekabetçidir. Bilinçli olarak savaşacağı, mücadele edeceği alanlar seçmezse gölge yön agresif, yıkıcı olabilir. Yükselen Boğa: Hayatı güzelliklerin, güvenli alanın, huzurun, keyfin tesis edilmesi gereken yer olarak görür. Tüm bunları üretmek ve sürdürmek yükselen boğa için önemlidir. Ancak, mevcut durumu kıyasıya korumak, tembellik, değişimden korkmak gölge yönlerdir. Yükselen İkizler: Hayatı öğrenme, öğretme ve iletişim arenası olarak görür. Öğretmek için bilgiye, sağlıklı bir iletişim için ise dinleme ihtiyacı vardır. Bunlar karşılanmadığında alaycılık, sabırsızlık, anlamama ve anlaşılamama gibi gölge yönler ortaya çıkar. Yükselen Yengeç: Hayatı duygusal ihtiyaçların doyurulması gereken bir yer olarak görür. Bu yüzden de öncelikle kendi duygusal ihtiyaçlarını fark etmesi gerekir. Aksi durumda işkolik olmak, bağımlı ilişkiler geliştirmek gibi gölge yönler ortaya çıkabilir. Yükselen Aslan: Hayatı bir sahnedir ve artık yetenekleri gösterme zamanıdır. Sahnedeki insan alkış bekler ancak, alkış kaygısı ile hareket edilirse gölge yön devreye girer ve […]

Hayatım boyunca ne kadar gelişkin bir sorumluluk duygum olduğu ile övünürdüm. Aileme karşı sorumluyum, sık sık arar hal hatır sorarım, haftada bir ziyaretlerine giderim. Çocuğuma karşı sorumluyum; ödevlerini, gelişimini takip ederim, uygun kurslar bulurum, okulunda veli toplantılarına katılırım, öğretmeninin kontak kişisi benimdir, bakıcısını koordine ederim, kılık kıyafet, her şeyi benden sorulur. Eşime, eşimin ailesine ve akrabalarına karşı sorumluyumdur; eşimi kendi ailesine ve akrabalarına ziyarete gitmemiz için teşvik ederim, onun arkadaşlarına karşı sorumluyum; sevmesem de kırılmasınlar diye mutlaka görüşürüm. Arkadaşlarıma, müdürlerime, çalışanlarıma, işyerinde kaptanı olduğum takıma karşı sorumluyum… derken liste uzayıp gidiyor. Hatta bir gün hiç unutmam, yaptığım işi tarif ederken şöyle ifade etmiştim: İşim beni çok yoruyor olsa da “sorumluluk alma ihtiyacımı” fazlasıyla karşılıyor. Ben bu işi bırakıp başka bir işe atılsam yine tüm sorumluluğu üzerime alıp en iyisini ve en olması gerektiği gibi yapacağım ve tabii çok yorulacağım. Bu birçok insanın yapamadığı övünülecek bir özellikti bana göre, ta ki kendimi tükenmişliğin ortasında buluncaya kadar… Sorumluluk almamalı mıyım? İnsanlar sorumluluklarını yerine getirmediğinde kim iyi bir ebeveyn, kim iyi bir eş, kim iyi bir yönetici olabilir ki? Ve ben sorumluluklarımı yerine getiremeyecek kadar güçsüz, kırılgan bir insan mıyım? Eğer bunları yapamıyorsam benim bu dünyada işim nedir? Bu soruların kafamı kurcaladığı dönemde […]

Besleyici davranışsal döngüler: Rahatlık arayışı Davranış sorunları çoğunlukla üzüldüğümüz zaman rahatlamak istediğimiz olgusuyla açıklanır –bu kadar basit. Rahatlama arayışında olmak her zaman kötü bir şey değildir ama bazen yaptıklarımız geri teper ve durumları daha da kötüleştirir. Sakınmak ve kaçmak Tehlikede olduğumuza inandığımız zaman doğal olarak verdiğimiz tepki ondan kaçmaktır. Eğer bu bizi gerçek tehlikeden uzaklaştırırsa kısa vadede rahatlatıcı ve faydalıdır fakat gerçekten tehlikeli olmayan durumlardan sakınmak ve kaçmak sadece korkumuzu besler, çünkü bizim baş edebileceğimizi öğrenmemizi engeller. Okula gitmekten korkan ve bu yüzden evde ders alan bir çocuk okulun güvenli bir yer olabileceğini hiçbir zaman öğrenemez; kapalı bir alanda olmakla başa çıkamayacağını öngördüğü için uçmaktan kaçınan bir adam nasıl baş edeceğini öğrenme şansını hiç bulamaz; otoyolda araba kullanmaktan sakınan bir kadın ana yollarda araba sürmek için gerekli beceriye sahip olduğunu hiçbir zaman öğrenemez… Herhalde konuyu anladınız. Sakınmak ve kaçmak çok açık veya gizli biçimde olabilir: Açık sakınma ve kaçma: Bunları görmek kolaydır. Korkutucu bir alışveriş merkezine asla gitmeyen veya sadece içeri girip hemen dışarı kaçan kişi gibi. Gizli sakınma: Bunu saptamak zordur, çünkü kişi korkularıyla yüzleşiyor gibi görünür ama bunu sadece bir “koltuk değneğinin” yardımıyla yapar, bu da onu nasıl baş edeceğini öğrenmekten alıkoyar. Mesela Steve alışveriş merkezlerini kullanır ama […]

Güne Başlarken; Sabah 06.20 saat çalsın, uyan. Sabah olduğunu anladığın an bir hayal kırıklığı kaplasın içini. Uflayarak yataktan kalk. Saatin sinir bozucu alarmını kapat. Offf oda buz gibi, hava hâlâ aydınlanmamış. Tuvalete gir, telefonunu aç… Mailler, facebook, Instagram. Saat 22.00 de tavuk gibi yatmışken sen, millet âlemlere akmış. Tuvalette oturduğun yerden izle onları, saat olmuş 06.35. Hemen kalk toparlan, dişini fırçala. Düşün düşün düşün bugün hangi toplantılarım vardı, ne giymeliyim? Saat 06.40 olmuş. 06:45’te çıkmam lazım, hadi hadi hadi nerde bu kazak; dışarıda kar, yağmur var mı? Hangi botları giysem, bu pantolona kırmızı spor montum uymuyor, uzun siyahı giyeyim, ay çantam kahverengi kaldı. Al çantanı çabuk içindekileri diğerine aktar, uff saat kaç? Eyvah (!) şimdi de telefonumu bulamıyorum? Saat kaç, saat kaç? Hah buldum tuvalette kalmış. Al çabuk şu telefonu saat 46 geçiyor. Giy botunu çık evden. Koş koş koş servise yetişmeliyim. Güm güm güm (!) (merdivenlerden gelen ses). Evin köşesini dön, ayyy servis çoktan gelmiş, beni bekliyor. Koş çabuk milleti bekletme. Servisin kapısı açılır ve ben binerim koşar adımlarla nefes nefese, huuuhhhhh! Taşikardimi düşürmeye çalışırken gözlerim kapanır. 45 dakika motor sesi, trafik ışıkları, fren-gaz mışıl mışıl rahat bir uyku çek bakalım şimdi.   Sevimli Bir Gün; Servis yanaşır ana […]

“Bir türün kendine bunu yapabildiğine inanamıyorum. Bir üste evrilemediği için yok olanları gördük. İklimle, doğayla, farklı yaşam biçimleriyle ya da zamanla başa çıkamayıp soyu tükenenleri. Ancak ilk kez bu tür üst yaşam formundan, alt bir forma üstelik kendi yarattığı teknolojiyle dönüşüyor. Çok ilginç”. Evrenin her köşesinden konsey üyeleri şaşkındı. Dünya adındaki minik ve güzel gezegeni binlerce yıldır inceliyorduk. Homo sapiens dışındaki tüm canlıların uyum ve hayranlık verici bir iş birliği içinde yaşadıkları; rengarenk, cıvıl cıvıl bir gökcismiydi Dünya. Homo sapiens, evrendeki neredeyse tüm Tür bilimcilerin hayretle izledikleri yaratıktı. 200.000 yıl önce sıradan, ilkel ve zayıf bir tür olmasına rağmen bir şekilde soyunu devam ettirmeyi başarmış; özellikle son 50.000 yılda geçirdiği hızlı evrimle kendini tüm dünyanın efendisi ilan etmişti. Saldırganlıkları, bencillikleri ve yayılmacılıkları bizi dehşete düşürse de onları aynı zamanda hayranlıkla izliyorduk. Olağanüstü yapılar inşa ettiler. Babil’in Asma Bahçeleri, piramitler, şehirler, tapınaklar, köprüler. Sabırla ve başlarda yeterli teknolojileri olmamasına rağmen şaşılacak mühendislik becerileri geliştirip, estetiği ve sanatı birleştirdiler. Öyle heykeller, resimler, eserler yaptılar ki; Dünya’ya gidip görebilmek için birbiriyle yarışıyordu Bilimciler. Asıl öyle bir şey vardı ki; evrende sadece bu ilkel tür yapabiliyordu: Müzik. Nasıl olur da o kadar üst tür yapamazken, Homo Sapiens müzik yapmayı başarabildi? Binlerce yıl araştırdık. Sadece […]

Sekiz yılı aşkın bir süredir Danshari yöntemi hakkında seminerler düzenliyorum. Karşılaştığım bütün o atmayı beceremeyen –ve evleri tam bir çöplüğe dönmüş- insanlar sayesinde üç çeşit biriktirici belirledim. Elbette herkesin durumu farklı olduğundan bu herkes için geçerli olmamakla birlikte, çoğunuz bu kategorilerden birini kendinize uygun bulabilirisiniz. Kendinize objektif bir gözle bakın ve hangi kategoriye daha fazla eğiliminiz olduğunu görün. Gerçeklerden kaçma: Çok meşgulsünüz ve evde kalıp objeleri elemeye veya düzenlemeye vaktiniz yok. Eviniz en büyük tatminsizlik nedeniniz. Gerçekte çok meşgul olduğunuz için evde kalmıyor değilsiniz, aslında evde kalmak istemediğiniz için kendinize sürekli meşguliyet yaratıyorsunuz. Pek çok durumda asıl neden budur. Bu bir kısır döngüdür: evinizde ne kadar az zaman geçirirseniz eviniz o kadar dağınık olur ve eviniz ne kadar dağınıksa evinizde o kadar az vakit geçirmek istersiniz. Geçmişe çok fazla bağlı olma: Geçmişten gelen ve şu an hiçbir şekilde işinize yaramayan şeyleri biriktirme eğilimindesiniz. Gelecek kuşaklara bırakmak amacıyla eski fotoğraf albümlerini veya madalyaları saklıyorsunuz. Bu biriktiricilerin çoğu geçmişteki mutlu dönemlere takıntılarını gizlemeye çalışırlar. Gerçekle yüzleşmekte zorlanıyorsunuz. Bu kategorideki kişiler bazen gerçeklerden kaçma kategorisine de girebilirler. Gelecek kaygısı: Gelecekte olabilecek şeylere duyduğunuz kaygı yüzünden objelere yatırım yapıyorsunuz. Bu kategorideki kişilerin bir özelliği ölçüsüz miktarda günlük ihtiyaç maddeleri – örneğin kâğıt mendil gibi- […]

Beyni çalışan kadını sevmeyen erkek aslında kadın sevmiyordur. Sıradan erkek, güzel kadını zeki kadına tercih eder. Çünkü görme yetisi zihin yetisinden daha gelişkindir. Zeki erkekse zeki kadından hoşlanır ve zeki kadını güzel bulur. Tarih boyunca teknolojiyi geliştiren erkek, uygarlığı geliştiren kadın olmuştur. Kadınların ezildiği, aşağılandığı toplumlar uygarlık açısından geri kalmaya mahkûm olmuştur. Uygar insan, bilinç seviyesi gelişkin insandır. Bilinçlendikçe İNSANLAŞIRIZ. Toplumların gelişkinlik seviyesi kadına verdiği değer ve saygıyla ölçülür. “Cinsiyet eşitliği olmaksızın insanlığın gerçek dönüşümü mümkün olamaz. Kadın ve erkek arasındaki ilişki, insan deneyimi için öylesine temel bir ilişkidir ki, erkek egemen anlayıştan eşit partner ilişkisine geçiş, insanlığın uyum ve dengeli bir yaşam kurma potansiyeli için temel yapıtaşını oluşturur. Cinsiyet eşitliği insanlığın evrimi için bir lüks değil, ön koşuldur.” Bu sözleri Geleceği Hatırlamak kitabımdan alıntıladım. Bu eşitlikle birlikte erkeğin kadın üzerinde kurduğu hâkimiyet, ezen/ezilen ilişkisine dayanan ilkel toplumsal düzen sona erer. Bu eşitlikle birlikte kadınlar erkek egemen dünyada erkek gibi davranarak, erkek kurallarıyla oynayarak bir konuma gelme ihtiyacı duymaz. Kadın olmanın gücünü ve hazzını özgürce ifade eden kadınların erkeklerle el ele yürüdüğü bir dünyada, insanlığın gerçek liderlik, yaratıcılık ve bilgelik potansiyeli ortaya çıkar. Günümüz dünyasında sosyo-kültürel boyutta geri kalmış toplumlar ile gelişkin toplumların kadın- erkek eşitliği seviyelerine bakın. Bir toplumun uygarlık seviyesini […]

Chiron, on sekiz şubat günü balık burcundaki seyahatini tamamlayıp koç burcuna geçiş yaptı. Chiron’un 2027 yılına kadar sürecek bu koç burcu seyahatinin bizlere etkilerini anlamak için öncelikle bu “Yaralı Şifacı”yı bir tanıyalım. Mitolojide Chiron, zamanın tanrısı Satürn’ün peri Philyra ile gizli ilişkisinden doğan çocuğudur. Yarı at yarı insan görünümlü doğan Chiron, çirkin olduğu için annesi ve babası tarafından kabul görmez ve terk edilir. Bir gün müziğin, sanatın tanrısı Apollo Chiron’u bulur ve ona bir nevi üvey babalık yapar. Chiron’u her konuda eğitir ve artık Chiron Olimpos’da iyi bir hoca olarak nam salar. Bir gün yakını tarafından yanlışlıkla yaralanır. Bacağındaki bu yara için uzun süre şifa arar ama bulamaz. Bu dinmeyen acıdan kurtulmak için ölümsüzlükten vazgeçer ve bir fani olur. Bu mitolojik hikayeden de anlaşılacağı üzere Chiron, derinlerdeki yaramızı iyileştirmek için çıktığımız yolda nasıl bir şifacıya, uzmana dönüştüğümüzü anlatır. Chiron, koç burcu seyahatinde ise, özellikle 2011 yılından bu yana, sorunlarımıza çözüm aramak için çıktığımız yolda edindiklerimizle ışık tutma zamanının geldiğini söylüyor. Birey olmanın önündeki engellerin artık daha net görüleceğine, bu engelleri aşmak için danışmanlık hizmetlerinden daha fazla faydalanılabileceğine işaret ediyor. Her astrolojik göstergede olduğu gibi Chiron’un da hem aydınlık hem karanlık yönleri vardır. Birey olmanın önündeki engelleri aşmak, destek almak, toplumsal […]

Lap lap, lap lap…Tuhaf hışırtılarla birlikte duyduğum ilk sesler. Henüz hiçbir şey görmediğim halde, karanlıkta olduğumuzu hissediyorum. Daha önce olmadığımın, varlığımın az önce başladığını bildiğim gibi. Yanımda kimse yok ama tek başıma değilim. O seslerin, sıcaklığın ve tüm hissettiklerimin aslında birlikte olduğumuz varlığa ait olduğunu biliyorum. Ondan farklıyım ama sanki o ve ben bir bütünün parçasıyız. İki ayrı bedende tek bir varlık… Şu anda uyuyor. Birazdan uyanacağını hissediyorum çünkü çişi geldi. Komik de bir rüya görüyor, kıkırdadı.   Uyandığında ışığı, renkleri, her şeyi ilk defa onun gözleriyle görüyorum. Korkunç, zırlayan bir sesle sıçrayarak uyandığı için mutlu değil. Daha fazla uyumak istiyor ama kalkması gerek. Yanında bir adam yatıyor. Uyurken hep onu seyrediyor ve sevdiğini hissediyorum. Ben de adamı çok seviyorum.   Ne çok duygu yaşıyor bütün gün. Hepsini ben de hissediyorum, öğreniyorum. O mutluyken ben de mutluyum, üzgünken ben de üzgün. Korku, öfke, endişe, huzur, aşk, coşku bunları tanıyorum artık. Yediğinin, içtiğinin tadı bile hep bende.   Epeydir beraberiz onunla. Henüz zaman bilincim yok ama defalarca uyudu, uyandı ve defalarca karanlık oldu, aydınlık oldu. O, benim varlığımı ancak bugün öğrendi. Önce şaşırdı, galiba beklemiyormuş beni. Sonra oturdu, ağladı. Endişeli çünkü çocuk büyütmek çok zormuş. Çok üzgün. Beni istemiyor. Yanında yatan […]

Doğru şeyler için endişelen… Sorun aramaktan vazgeç… Neyi kontrol edebileceğini anla… Doktorunu dinle, komşunu değil…………Hiçbir şey yapmamaya razı ol. Sağlığımızı korumak konusuna takmış bir halde geldi Barnaby bir çarşamba sabahı toplantımıza. Malum mikrop olayı. İki küçük çocuğu var çünkü. Aile bireylerinden biri mikrobu alır sonra ötekine verir, o da diğerine; bu döngü böylece uzun süre devam eder. Anaokuluna giden çocukları olan anne babalar bunu çok iyi bilir. “Hasta olmaya zamanım yok!” dedi, yoğun insanların kaygısını yansıtıyordu. Hastalık (büyük, küçük) elimizde olmayan kötü bir talihsizlik olarak görünür. Kırk beş yaşında incecik bir kadınla tanıştığımı; maratonlar koşmuş, hiç sigara içmemiş kadına ileri evre akciğer kanseri teşhisi konduğunu anlattım Barnaby’e. fiok edici bir şeydi bu, aynı zamanda tesadüftü. Nasıl açıklanabilirdi ki bu? Evet, bunu açıklamanın bir yolu var muhakkak; araştırmacılar hastalığın temelinde yatan genetik, biyolojik faktörleri sürekli gün ışığına çıkarmaya devam ediyor. Ancak bilim bu konuya tamamıyla hâkim olana kadar biz de hastalığın rastgele vurmasından korkacağız galiba. Sigara içmeyen sağlıklı bir insan kanser mi oluyor? Kontrol edilemez görünen kötü şansı nasıl engelleyebilirsiniz? Hastalıkların bilinmeyen nedenlerine baktığımızda insanların havada uçuşan “tohumlardan” hastalandığını düşünen Romalı şair Lucretius’tan veya insan bedenindeki dört sıvının dengesizliğini sorumlu tutan Hipokrates’ten fazla öteye gidememişiz gibi görünüyor. Çinli eski doktorların bazıları […]

İletişim becerileri özgüvenle doğrudan ilişkilidir ve özgüveni geliştirmenin en iyi yollarından biri iletişim becerilerini geliştirmektir. Kendi ihtiyaçlarınızı, duygularınızı, beklentilerinizi dürüstçe tanımlayabildiğiniz ölçüde; kendi iç dünyanızla gerçekten ilişkide olduğunuz ölçüde sağlıklı iletişim kurarsınız. Bununla birlikte sadece ne istediğinizi bilmeniz de yeterli değildir; ne istediğinizi başkalarına net bir şekilde anlatabilmeniz gerekir. İletişim becerilerimizi geliştirmenin yolu, tıpkı yaşam sanatını becerebilmek gibi kendimizi tanımaktan geçiyor. Kendimizi anladığımız ölçüde başkalarını anlayabiliriz ve kendimizi net bir biçimde anlatabiliriz. İletişim, sadece teknik değildir. Evet, iletişim adı altında teknik öğreten kitaplar ve eğitimler var ama iletişimin ruhu olmazsa, teknik tek başına bir işe yaramaz. Bu kitapta sizinle iletişimin ruhunu paylaşmaya çalışacağım. Çünkü iletişimi doğal ve etkili hale getiren, sıcak ve samimi kılan ruhtur. İletişimde anlayışı ve doğru anlaşılmayı sağlayan ruhtur. Ancak ruhunu anladığımızda iletişimde ustalaşabiliriz. Sadece anladığımız bir şeye anlam verebiliriz. Anlamadığımız bir şeyin boşluğunu ise anladığımız bir şeylerle doldurmaya çalışırız. Yanlış anlaşılmalar işte böyle ortaya çıkar. Sorunlarımız da. Özgüveni yüksek birinin konuşmasıyla, özgüveni düşük birinin konuşması arasındaki farkı hepimiz biliriz. Sesin tokluğunda bile büyük fark vardır. Özgüvenin yüksekliği, kişinin kendisini tanımasıyla; değerli ve yeterli görmesiyle doğrudan bağlantılıdır. Bu nedenle başkalarıyla iletişimin temelinde kendimizle iletişim kurma becerisi yatar. Kendisini tanımayan kişinin başkasını tanıması ve anlaması ne kadar mümkün […]

İletişim konusunda faydalı bir genel kural asla konuşan kişinin ne kastettiğini ondan daha iyi bildiğinizi varsaymamaktır ! Eğer şüphe duyarsanız açıklamasını isteyin. İyi sözel iletişim hepimizin bazen yetersiz kaldığı bir şeydir fakat bu insan etkileşiminin temelidir – onsuz çok kafa karıştıran  bir dünyada yaşardık.Çiftlerin iletişim kurarken uygulamaları gereken  birkaç basit kural vardır. İyi Sözel İletişimin Kuralları • Kısa ve öz konuşun. Bir cümlede çok şeyden ziyade az şey söylemek daha iyidir ve sonra eşinizin ortaya konulan husus hakkında yanıt verebilmesi için bir ara vermeniz gerekir. • Sık sık ara verin. Bu eşinize yanıt verme şansı verir. Monologlar iyi ilişki kurmaya katkıda bulunmaz. ‹yi iletişim genellikle yanıt olasılığına yer bırakır. • Olumlu olun. “Bana hep köstek oluyorsun” (olumsuz ve eleştirel) ifadesi ile alternatif “Her zaman benimle hemfikir olmasan da bana destek olmanı isterim” (bir yardım talebi) ifadesi arasında dünya kadar fark vardır. • Olumsuz bir şey söyleseniz de lafınızı her zaman olumlu bir ifadeyle bitirin. Bu söylenen olumlu bir şeyin ardından hemen eleştirel bir sözün geldiği “sonunda bir iğnelemeyle biten” konuşmalardan uzak durmayı gerektirir. Burada püf noktası bu “iğnelemeyle biten” sözü olumlu bir şekilde sonlanan bir ifadeye dönüştürmektir. Böylece “Şimdi çaba gösteriyorsun ama uzun zamandır çok huysuzdun” (iyi başlayıp iğnelemeyle son […]

“Hep silgim, kalemimden önce tükendi” demiş, merhum Oğuz Atay, “kendi doğrularımı yazmak yerine, başkalarının yanlışlarını sildim”. Bu söz, dipten vurdu beni. Oğuz Atay’ı, üniversitede öğrencilik yıllarımda aldığım seçmeli “Bilimin İnsancıl Yönü” dersinde okuduğum ve efsane mühendis Prof. Dr. Mustafa İnan’ın hayatını anlattığı “Bir Bilim Adamının Romanı” kitabı ile tanımıştım. Keşke Oğuz Atay’ı daha çok okuyup, bu farkındalığı daha önce yaşasa idim. Çocuklarım da dâhil, yakın ilişkide olduğum insanların yanlışlarını silmek yerine, kendi doğrularımı anlatmaya ve onları motive etmeye odaklanırdım. En azından bundan sonra “keşke!” dememek için, bundan böyle kendi doğrularımı yazmayı ve yaşamayı seçiyorum. Yukarıdaki paragrafı kendi kişisel sayfamda yayınladım ve bir arkadaşım bunun üzerine; “Kim ne derse desin veya demesin her zaman doğrularımızı yaşamalıyız gibi geliyor bana da. Fakaaat, hep iç içe, yan yana olduğumuz güruhun yanlışlarını nasıl görmezden geleceğiz bunu bilemiyorum” diye bir soru sordu, bana. Ona verdiğim yanıt ise şöyle oldu: Görmezden gelmeyeceğiz, o geribildirime hazır olduğu zaman bildireceğiz, onun kendi hatasını sadece kendinin silmesine izin vereceğiz. Yazmak istediğimizi de yazacağız, o yazdığımızı ister okur, ister bakar geçer. Sözlük anlamıyla “sürü” ya da güruh, kendisine biçilen rolü yaşar ve de öyle düşünür. Yaşadığı şekilde düşünür yani. Düşünceleri, duygularını; duyguları, davranışlarını; davranışları alışkanlıklarını belirler. Bizi de en çok […]

Bir tavus kuşunu neden hayranlıkla seyrederiz?  Hele kuyruğunu tüm haşmetiyle açtığında? O rengârenk güzelliğin amacı erkek tavus kuşunun dişiyi kendine çekmek istemesi ve genlerini aktarma arzusu değil mi? Her türde canlının kendisini tür içindeki rakiplerine göre avantajlı kılabilmesi için bazı özelliklerini öne çıkarma çabası vardır. Peki biz Homo sapienslerde durum ne? Bizim tavus kuşları gibi parlak kuyruklarımız yok. Ama dişi insanda da erkek insanda da kendisine en uygun eşi, en kaliteli gen taşıyan partneri çekme arzusu güdülerinde vardır. Dünyanın her yerinde ve her çağdaki insan toplulukları kendi toplumlarında kültür ve sanat geliştirmiştir. Peki, neden?  Sanatın, artistik yaratıcılığın insanın varoluşu için yararı ne? Sanat eserlerinin insan denen türün varlığını sürdürebilmesine katkısı var mı? “Beyindeki Fil” kitabının yazarı Kevin Simler’ e göre artistik ya da müzikal yeteneğimiz ve zekâmızı kullanma tarzımız tıpkı tavus kuşunun kuyruğu gibi potansiyel eşi kendimize çekebilmek için bize avantaj sağlayan bir boyutumuz olabilir. Kültür ve sanata olan sevgimiz sadece tür içi yarışmada kendimize üstünlük ağlamakla kalmıyor, zekâmızı da geliştiriyor olabilir. Kültür ve sanat yeteneklerimizi geliştirmemiz bizi tür içi rakiplerimize göre daha değerli ve çekici kılıyor olabilir. Nat Geo kanalında Deha: Picasso dizisini izlerken bunları sorgulamaktan kendimi alamadım. Üzerinde düşünülecek bir konu. Siz ne düşünüyorsunuz? Sevgiyle hoşça olun. Nil […]

Hedef Koy! İnisiyatif Al! Ahlaklı Ol! Sorumluluk Al! Satürn, astrolojik açıdan en büyük “kötücül” gezegen olarak kabul edilir. Sınırlanma, kısıtlanma, engellenme, depresyon, yapılandırma, sorumluluk alma gibi deneyimlerin altında büyük ölçüde Satürn’ün parmağı vardır. Bu zorlanmaların hangi konularda yaşanacağını anlamak için Satürn’ün hangi burçta seyahat ettiğine bakmak lazım. Satürn 20 Aralık 2017 itibariyle Yay burcundaki 3 yıllık yolculuğunu bitirip yöneticisi olduğu Oğlak burcuna geçiş yapmıştı. Bu 3 yıllık Yay yolculuğu boyunca yaşattığı zorluklar ile “evrenle, insanlıkla ilgili yeni bilgiler edinmeyi” “sınırlayıcı zihinsel, psikolojik, kültürel tutumlardan özgürleşmeyi” öğretmeye çalıştı. Aslında bir nevi ezber bozdu! Oğlak burcunda başlayan seyahati ile de bizleri (özellikle 2015-2016-2017 yıllarında) yaşanan acı ve zorlukları damıtıp, kristalize edip, bu malzemelerle yeni bir gelecek inşa etmeye zorlayacak. Satürn 2018 boyunca hayatlarımızda kariyer, aile, prestij konularında seçim yapmaya zorladı. 2019’’da bu baskısı daha da artacak gibi görünüyor. Büyük zamanın yöneticisi Satürn, toplumsal bir burç olan Oğlak’ta ilerlerken bütüne, insanlığa katkı sağlayacak hedefler koymak gerektiğinin de altını çiziyor. Özetle Satürn, tüm kısıtlamalara rağmen 2019’da gelinen noktanın ve duyguların sorumluluğunu almayı; hem kişisel hem de bütüne katkı sağlayan hedefler koymayı; hedefe, sabırla etik yollarla ilerlemeyi; gerektiğinde inisiyatif alabilmeyi zorlayarak da olsa öğretmeye çalışacak! Bu bağlamlarda esnek olan, sorumluluk alan daha az zorlanacaktır. Işık […]

Yeni yıla gülerek girmek iyidir.  Gülmeniz için eski bir yazımı  güncelleyerek paylaşıyorum. İşte kararlarını uygulamaya geçiremeyen birinin geçmiş kararlarını değerlendirmesi ve bu kez kesinlikle uygulayabileceği yeni yıl kararları: GEÇMİŞ KARARLARIMI DEĞERLENDİRİYORUM Kararım 2013: Yılda en az 20 kitap okuyacağım. 2014: Yılda en az 10 kitap okuyacağım. 2015: Bu yıl 5 kitap okuyacağım. 2016: “Güven Duygusu” kitabını bu sene bitireceğim. 2017: Bu yıl her gün bir gazete okuyacağım. 2018: Bu yıl Pazar günleri gazeteyi baştan sona okuyacağım. 2019: Bu yıl Pazar günleri internetten gazete okuyacağım. Kararım 2013: 60 kiloya ineceğim. 2014: 65 kiloya inene kadar yediklerime dikkat edeceğim. 2015: 70 kiloya inene kadar katı rejim yapacağım. 2016: Bu yıl kilomu koruyacağım. 75 kilomun üzerine bir gram bile almayacağım. 2017: Haftada 5 gün egzersiz yapacağım. 2018: Haftada 3 gün egzersiz yapacağım. 2019: Haftada 1 gün egzersiz yapmaya çalışacağım. Kararım 2013:Paramı gereksiz yere harcamayacağım. 2014: Kredi kartı borcumu sıfırlayacağım. 2015: Kredi kartı borcumu sıfırlayacağım. 2016: Kredi kartı borcumun yarısını ödeyeceğim. 2017: Kredi kartı borcumu ödemek için aldığım borcu ödeyeceğim. 2018: Aldığım borcu ödemek için aldığım borcu ödeyeceğim. Evimi ipotekten kurtaracağım. 2019: Başka bir ülkeye kaçma planları yapacağım. YENİ YIL KARARLARIM Aşağıdaki kuralları bu yıl kesinlikle uygulayacağıma söz veriyorum. Artık yeni yıl kararları almayacağım. […]

Yeni yılda her birinize, hayatınıza yeni girecek insanlar arasında minnet duyacağınız ve size minnet duyacak kimse olmamasını ama vefa duyacağınız ve size vefa duyacak olan çok sayıda insan olmasını diliyorum. Çoğu insan minnet ve vefa duygusunun aynı şey olduğunu sanır.  Workshoplarda minnet ile vefa arasındaki fark birçok katılımcı tarafından sorulduğu için eski bir yazımı yeniden paylaşıyorum sizlerle. MİNNET duygusu ego’nun duygusudur; tehlikelidir ve çoğu kez zarar vericidir, hem duyana hem duyulana.  Minnet duygusu değer bilmez. Minnet, vefasızdır. Minnet duymak, gelişimine, bugünkü sen olmana destek vermiş, senin üzerinde emeği olan kişilere karşı hissettiğin BORÇLULUK duygusudur.  Sana emek veren kişilerden yararlandığın sürece onlara belki geçici bir “minnet sevgisi(!)” duyarsın. Yani kendini borçlu hissedersin; kişinin desteğinden yararlandığın ve almaya devam ettiğin sürece belki kendini pek rahatsız hissetmezsin ama alacağını aldıktan sonra, artık o kişinin desteğine, yardımlarına ihtiyaç duymadığına kanaat getirdiğinde ya da destek artık istediğin gibi gelmediğinde minnet sevgisi (!), ezikliğe, öfkeye hatta nefrete dönüşebilir. Minnet duygusunun altında yatan ve yüzleşmekten kaçınılan gerçek, kişinin kendisini değersiz hissetmesi ve bu desteğe gerçek anlamda kendisini layık görmemesidir. Kişi belki düşünsel anlamda her türlü desteği hak ettiğine kendisini inandırır ama içten içe kendisini bu desteğe layık görmez. Kişi, kendisine verilen ele karşı hissettiği borçlu olmak duygusunun […]

Sabahın köründe çalan telefonun sesiyle yataktan fırladım. Suna’nın aklına estiği anda yaptığı her zamanki aramalardan biriydi. Sevgilisiyle kavga etmiş, tek tatil günüm olan Pazar sabahı saat 8’de benimle dertleşmeye karar vermişti. Cevap vermemeyi düşünsem de kırılmasını istemiyordum. 30 dakika boyunca anlattı, ağladı, bağırdı, içini döktüğü için kendini artık çok iyi hissettiğini söyledi ve nihayet telefonu kapadı. Uykum tamamen kaçtı. İçimden hem daha geç bir saatte aramayı akıl edemediği için Suna’ya kızıyordum, hem de buna izin verdiğim için kendime. Neyse ki aylardır hayalini kurduğum bir masaj randevum vardı. ‘Keyifli bir kahvaltı ve ardından masaj. Yaşasın!’ diye düşünürken kapı çaldı. Erkek arkadaşım “harika bir sürpriz” yapmış ve öğleden sonra görüşmeye karar vermemize rağmen erkenden çıkıp gelmişti. Aylarca hayalini kurduğum ve tavlamak için bin bir takla attığım adama tabii ki “hayır!” diyemezdim. Görüşmeye başlayalı ancak birkaç hafta olmuştu. Nasıl olsa haftaya Pazar tekrar tatil olacaktı ve ben masajımı erteleyebilirdim. Akşamın ne kadar çabuk olduğunu düşündüm. Her tatil günü gibi, bu sefer de hiçbir şey benim planladığım gibi gitmemişti. Dün de annem aramış, amcamları yemeğe çağırdığını ve yardıma ihtiyacı olduğunu söylemişti. Elbette ki kıramamıştım. Hem ona yardım etmeliydim hem de uzun zamandır görmediğim akrabalarımı görmeliydim. Evden çıkmak üzereyken telefonum çaldı. Arayan temizlik malzemeleri satan […]

“Kader yolun tamamını değil, sadece yol ayrımlarını verir. Güzergâh bellidir ama tüm dönemeç ve sapaklar yolcuya aittir. Öyleyse ne hayatın hâkimisin ne de hayat karşısında çaresizsin.” (Şems-i Tebriz). İşte bu dönemeç ve sapaklarda, inisiyatif alıp kullanabilmemize yardımcı olan enstrümanlardan biri de astrolojidir. Şimdi astrolojinin rehberliğinde zamanda yolculuğa çıkıp son 8 yılımızı anlayıp, önümüzdeki 8 yıla ışık tutalım. Bu genel bakış için özgürlüğün, farklılığın devrimin gezegeni Uranüs’e başvuracağız. Uranüs bir burçta ortalama 8 yıl kalıyor ve hangi burçtaysa o burçla ilgili tüm insanlığa deneyimler yaşatıyor. Şu anda Uranüs koç burcunda. Ancak 2019 Mart ayında boğa burcuna geçecek. Peki, bu ne anlama geliyor? Uranüs’ün hem toplumsal hem de bireysel düzlemde güçlü değişim etkisi var. Önce bütüne etkisine bakalım. Uranüs en son 1935- 1941 yıllarında boğa burcunda seyahat etmişti. O dönemde insanlık henüz Birinci Dünya Savaşı’nın yaralarını saramamıştı. 1929 ekonomik buhranının etkisi devam ediyordu ki İkinci Dünya Savaşı başladı! Tüm bu yaşananlar, boğa burcunda seyahat eden Uranüs’ün işaret ettiği değişimleri getirdi. Yeni üretim ve ticaret modelleri, ülkelerin sınırlarında değişim, zayıflayan kurum ve süreçlerin yıkılması, göç, kadının hayatın her alanındaki yerinin yeniden tanımlanması gibi köklü değişimlerdi bunlar. Şimdi yine benzer bir dönemdeyiz. 2017’nin ikinci yarısında bu etki başladı. Tarım sektöründe, çiftçilikte, demografik dağılımda, para […]

Başarıyı nasıl tanımlarsak tanımlayalım, aslında istediğimiz, başarılı olmanın bizde yaratacağı duygulardır. Gerçek başarı, duygu boyutunda kendimizi yönetebilmektir. Hissetmek istediğimiz duyguları istediğimiz anda yaratabilme yeteneğini kazanmaktır başarılı olmak. • Sonuç: Önce ne istediğimizi bilmek önemli. Nereye varmak istediğimizi bilmiyorsak, rotası olmayan rüzgar nereye eserse oraya savrulan gemiye benzeriz. Almak istediğimiz sonuç nedir? • İsabetli algılamak: Gittiğimiz yol, bizi hedefimize yaklaştırıyor mu? Tüm duyularımız açık olduğunda isabetli algılama yeteneğimiz güçlenir. Farkındalık ne tür tepkiler aldığımızı bize anında feedback olarak sunar. Feedback, seçimlerimizin kişiler, olaylar, sonuçlar üzerindeki etkisini bize ayna olarak gösteren mekanizmadır. Suçlama çerçevesinden bakan kişi aynada gördüklerini beğenmediğinde ya kendisini, ya aynayı (başkalarını) suçlayarak mazeret üretir. NLP çerçevesinde ise aynada gördüklerimizin sorumluluğunun kendimize ait olduğunu biliriz -beğensek de beğenmesek de. İsabetli algılıyor muyuz? • Esneklik: İstediğimiz amaca ulaşana kadar, peyniri bulana kadar değişik tünelleri denemeyi göze alacak kadar esnek miyiz? Nil Gün ”NLP Zihninizi Kullanma Kılavuzu”

Kaçıncı yaşamım hatırlayamıyorum artık ama biliyorum ki her ruh gibi ilk kez bir bedende var oluşum homo sapiens adındaki en ilkel yaşam formu olarak başladı. Binlerce formda sürecek Yaşam Döngüsü’nün en büyük sınavıdır İNSAN olabilmek. Homo sapiens,  tüm canlıların nefret ettiği en yırtıcı, en hastalıklı, en tuhaf türdür. Ne zaman İNSAN olmayı başarırsanız yani Ruh’u, saf sevgiye dönüştürebilirseniz sonraki yaşamınızda bir üst formda doğmayı hak etmişsinizdir. O zamana kadar bir insanımsı (homo sapiens) olarak defalarca başka bedenlerde tekrar tekrar hayata gelirsiniz. İkinci yaşam formum olan Tarla Faresi’ne dönüşebilmem için yüzlerce kez homo sapiens olarak doğdum ve öldüm. Zaten homo sapiens’ten sonrası kolay. Her deneyimin kendine göre zorlukları olsa da mutlusunuzdur. Homo sapiens dışında hiçbir canlı diğerine zulmetmez, tecavüz etmez, sadece sevmediği için kötülük yapmaz. Karnını doyurabilmek için avlanır. Yerleşim alanını, sürüsünü ve hayatını korumak için mücadele eder. Doğadaki her şeyin kıymetini bilir. Hiçbir şeyi israf etmez, kirletmez, açgözlülük yapmaz. Aç kaldığı gün bile sabırlı ve şükran doludur. Heyecanla son döngüme yaklaşıyorum. Sanırım dönüşmem gereken elli kadar form kaldı. Bu defa bir kelebek olarak can buldum. En çok istediğim bedenlerden biri. Aslında en az yedi, sekiz kez kelebek olarak yaşama gelebilmek için çabaladım. Kiminde yumurta iken rüzgâr savurdu, büyümek için uygun […]

Neye değer verdiğimiz, neyi önemli saydığımız, neyi dikkate almadığımız, neyi “mış” gibi yaptığımız, neyin üstünü örttüğümüz; neyi görmezden geldiğimiz temel eğitimdeki öğretmenlerimizin ölçme değerlendirme yaparken, ne kadar öznel ya da nesnel davrandıkları ile doğrudan ilintili. Karnenin sol tarafında yer alan yeterlilikle ilgili derslerdeki başarıyı değerlendirirken gösterdiğimiz özeni, karnenin sağında yer alan; davranış, tutum, duyarlılık, uyum, dayanışma, dürüstlük, açıklık gibi değerlerin değerlendirilmesinde göstermediğimiz için bunları yaşıyor ve çelişkiye şaşırıyoruz. Aslında ne ekersek onu biçiyoruz. Tutum ve davranış bozukluğu içinde olan bir öğrenciye “geçer” davranış notu verdiğimizde, çocuğun ya da gencin bilinçaltına ya “davranış pek de önemli değil, sen yeterliliğe odaklan” ya da “sen sorunlu birisin ama ben bunu görmezden geliyorum, sana kıyak çekiyorum, seni kolluyorum” mesajı vermiş oluyoruz. Bu, bir öğrenim hayatı boyunca yinelene yinelene pekişiyor. Bu genç büyüdüğünde de, moral/ahlaki değerleri pek de önemsemiyor. Ondan sonra başlıyoruz sormaya; nüfusunun yüzde bilmem kaçı Müslüman, çoğunluğu dindar olan, ilkokuldan başlayarak liseyi bitirene kadar sürekli din kültürü dersi alan bu toplumda, nasıl bu kadar yolsuzluk, adam kayırma, kollama, diğerini ötekileştirme, baskı, yıldırma, zor kullanma ve hatta cinayetler olabiliyor? İşte bu yüzden oluyor, karnenin sağ tarafını baştan savdığımız için… Nasıl Yaklaşmalı? Karne sözcüğü Fransızcadan dilimize geçmiş olup, değerlendirme, durum tespiti anlamına geliyor. Eğitim Bilimi […]

“Gökkuşağının ötesinde, mavi kuşlar uçar ve düşlediğin hayaller bir gün gerçekten gerçekleşir”. Oz Büyücüsü filminin unutulmaz şarkısıdır: Somewhere Over The Rainbow. Masalda kendine bir kalp arayan Teneke Adam’ın, zeki olmak isteyen Korkuluk’un, cesarete muhtaç Aslan’ın ve evininin yolunu kaybeden Dorothy’nin tesadüflerle bir araya gelmeleri ve aradıklarını kendilerine verebilecek kişi olan Oz Büyücüsü’nü bulmak için yaptıkları serüven anlatılır. Masalın sonuna gelindiğinde Oz Büyücüsü’nün bir şarlatan olduğunu (gerçekte güçlerinin olmadığını) öğrenirler. Ancak yolculukları sırasında öyle zorlukları, başarıyla atlatırlar ki Korkuluk aslında ne kadar zeki olduğunu, Aslan başından beri cesaretin kendi içinde olduğunu fark eder, Dorothy ise dostlarının yardımıyla evine döner. Teneke Adam’ın “Artık bir kalbim olduğunu biliyorum, çünkü kırıldı” sözleri, masalın ne demek istediğini bize fazlasıyla anlatır. Aslında istedikleri her şeye sahiptirler ve ihtiyaçları olan tek şey “bilmek”tir. Tıpkı biz insanlar gibi. Sevgi isteriz, aşk isteriz; kendimizi sevmeyi bilmeden. Şefkat isteriz, kendimizi affetmeden. Anlayış bekleriz, kendimizi yargılamayı, suçlamayı bitirmeden. Bilge olmak isteriz, bildiğimizi içimize işlemeden. Akıl versinler isteriz, Öz’de, ihtiyaç duyduğumuz her şeye sahip olduğumuzun farkında olmadan. Özetle; kendimize vermediklerimizi başkalarından bekleriz.   Oysa gerçek büyücü, Öz Büyücü, kendini tanıyandır. Cesurla korkak arasındaki farkı bilir ve korkularına rağmen adım atar. O özsorumluluk, özdisiplin, özgüven sahibidir. İlhamı kendinde bulan ve Yol’u olandır. Hayal […]

Jung, doğal çocuğa mucize çocuk der. Doğal çocuk, hayatın ilk iki yılı olan narsistik dönemde, anne ile ilişkisinde sevilmeye layık olduğunu ve sevildiğini hisseden çocuktur. Bu dönemde umut ve güven ihtiyacı karşılanmadığı takdirde çocuk, hayatın ve çevresinin ona sunduğu koşullara adapte olur. Adapte olmuş çocuk ise yaralı çocuktur. Hayatın ilk iki yılı, bakılmaya, ilgiye, korunmaya en muhtaç, yaralanmaya en açık olduğumuz dönemdir. Bir bebek gerçekten mucizedir. Bir çocuk odaya girdiğinde odaya canlılık dolar. Bebeğinizin mucize çocukluğunun özelliklerini yazarken, akrostiş yazarak eğleniyorum. Meraklı. Çocuk her şeye merakla bakar, dokunur, tadar, koklar. Her şeyi keşfetmeye çalışır. Hayatı böyle öğrenmeye başlar. Çocuk ağzına zararlı, pis ya da yenilmemesi gereken bir şeyi götürdüğünde, siz çığlık çığlığa bağırarak onu elinden alırsanız, çocuğa yeni şeyler denemekten korkmasını öğretirsiniz. Merak duygusunu köreltirsiniz. Yapılacak şey: Sakince o maddeyi elinden alıp, çocuğun dikkatini başka bir şeye yöneltmektir. Tabii, öncelikle etraftaki tehlikeleri mümkün olduğunca ortadan kaldırmayı ihmal etmeden. Uyumlu. Çocuk yaşamın doğasıyla uyumludur. Kendi doğasıyla uyumludur. Bu uyum içinde her şeyin doğal akışına güvenir. Kendisini kimseyle kıyaslamaz. Çünkü eşsiz, benzersiz ve özgün olduğunu içgüdüsel olarak bilir. Ama kardeşleriyle, başkalarıyla kıyaslanmaya başlandığında, kendisini yeterince “iyi” görmemeye başlar. Bu da onu doğal çocuk olmaktan çıkarıp, muhtaç olduğu ilgi, sevgi, onay, kabul, şefkat […]

Sabah kalkar kalkmaz başlamıştı yine: “Geç kalmak üzeresin. Madem kalkmayacaktın neden alarmı 7’ye kurdun? Tam dört kere erteledin. Kahvaltı yapmana zaman kalmadı. Bugün de bilmem kaç kalori olan poğaçadan yemek zorundasın. Haline bak. Günden güne kilo alıyorsun, popon kocaman oldu” diye söylendi acımasızlıkla. “Yeter! Başladın gene sabah sabah” dedim. Ona uzun uzadıya cevap vermemeyi öğrenmiştim çünkü karşılığı misliyle gelirdi. Usanmadan eleştirirdi, yargılardı. Bazen o kadar canım yanardı ki, hıçkırıklara boğulurdum. O gene de şefkat duymazdı ama aslında benim iyiliğimi düşündüğünü biliyordum. “Bir duş al en azından, yüzün de çok soluk adeta ceset gibisin. Biraz makyaj yap. Bu arada ‘duygu ifadesi çizgilerin’ fazla derinleşmiş, kırışmışsın yani” dedi alayla. “Ha ha ha! Çok komik” derken aslında haklı olduğunun farkındaydım. Sorumsuzluğumun, tembelliğimin, beceriksizliğimin ve pek çok şeyin yanına bir de ‘yıllar’ ekleniyordu. “Sunumu da aklından geçir. Yeterince hazır olmadığının farkındasın değil mi? Hani erken kalkıp, son bir kez gözden geçirecektin? Onun yerine yarım saat daha geç kalktın.” Kızgınlığım; çaresizliğe ve kendime acımaya dönüşüyordu. Durmadan kendimi savunuyordum: “Çok yorgunum ve biliyorsun sevdiğim adamdan ayrılalı henüz bir hafta oldu. Birazcık sevecen, anlayışlı, şefkatli olamaz mısın? İnsanım sonuçta!” Dudaklarım titremeye başlamıştı ancak ağlamayı göze alamazdım. Şiş gözlerle giremezdim toplantıya. Hem berbat görünürdüm hem de zayıf düştüğümü […]

İlk öpüşte prense dönüştüremese de kurbağasını, bıkıp usanmadan öpmeye devam eder. Zaman ilerledikçe umudu azalsa da ömür boyu aynı kurbağayı öpmeye devam eden o kadar çok kadın vardır ki. Bazıları farklı kurbağa dener; ama sonuç aynıdır çünkü kurbağalar sadece masal dünyasında prenslere dönüşür. Kendi kıstırılmış hayatlarını genişletmenin bir yoludur biraz da bu; ideal bir partner mutluluğun ilacıdır. Kendisini mutlu edecek birini aramak, kendisini kurtaracak prens aramaktan farksızdır. İki anlayış da mutluluğu dışarıda arar. Kadınların kurbağalara tahammül etmesinin nedeni, kendisini kurbağaya layık görmesidir. Zaten küçüklükten itibaren erkeklerden daha değersiz olduğu bilinçaltının derinliklerine kazınmıştır. Çocukluğunda annesi tavuğun budunu erkek kardeşiyle babasına verirken, kendisine derisiyle gerisini layık görmüştür. Kadın, ilişkinin başlarında erkeğin kurbağalığını görse bile zaman içinde değişeceğini umar. Kendiliğinden değişmediğini gördüğünde değiştirmek için uğraşır. Kurbağalar kurbağalığından memnunsa yapılacak bir şey yoktur. ÖĞRENİLMİŞ ACİZLİK Mutluluğunun sorumluluğunu almayan kişinin işi şansa kalmıştır. Onun ne kadar mutlu ya da mutsuz olacağına başkaları karar verir. Gönülsüzce de olsa kaderine boyun eğer. Çoğunlukla istemediği bir hayatı yaşamak zorunda kalır. Bu, tıpkı suyun altında yaşamaya benzer. Oksijensiz kaldığında başını çıkarıp biraz hava aldıktan sonra tekrar suya dalmak gibi bir şey… Belki kimse ona, başını suyun altında tutmak zorundasın, dememiştir ama o bunu daha çocukluğunda öğrenir ve kendisine biçilmiş […]

Ürik asidin vücuttan atılmasını sağlayan temizleme işlemleri. Bu işlemler osteoporoz, gut hastalığı, kronik romatizma, safrakesesi ve böbrek taşları, kansızlık, bazı nörolojik rahatsızlıklar, şeker hastalığı, şişmanlık, yüksek tansiyon, gastrit ve karaciğer rahatsızlıklarına karşı kullanılabilir. Zehirli ürik asidi vücudumuzdan atmak için en iyi yöntem düzenli limon suyu tüketimidir. Bu tedavi yöntemi, kronik romatizma durumunda sık sık tavsiye edildiği gibi iklimi farklı bir yere gitmeyi gerektirmez. Görece ucuz bir tedavidir ve olağanüstü sonuçlar elde edilmesini sağlar. Bütün ihtiyacınız, bildiğimiz limondur. Tercihan ince kabuklu olanları seçin çünkü bunlar daha sulu olurlar. Taze limon suyu, havayla temas edip gün ışığına maruz kaldığında bileşimini hızlı bir şekilde değiştirir. Bu nedenle limonu önceden değil, kullanacağınız zaman sıkmalısınız. Özellikle ekşiyi sevmeyenlerde, fazla limon tüketmenin mideyi rahatsız edeceği gibi genel bir yargı var. Sindirim sisteminde gerçekleşen fizyolojik işlemleri kavradığımız takdirde, bu tür endişelerin çok yersiz olduğunu kolayca anlayabiliriz. Limon suyu, daha ağzımızdayken, enzimlerin etkisiyle tatlılaşır. Midemize giden sitrik ve askorbik asitler, mide sıvısında bulunan hidroklorik aside kıyasla çok daha zayıftır. Dolayısıyla, midemizi kaplayan mukozaya herhangi bir zarar vermeleri söz konusu bile değildir. Tam tersine, gastrit ya da ülserden mustarip kişiler limon tedavisinden genellikle fayda görürler. Limon suyu C vitamini, mikroelementler ve hormonlar bakımından zengindir. Çözülemez tuzların ve sümüksü maddelerin vücudumuzdan etkili bir […]

Evlilikte olumluluk peşinde olmaya – ve “mutlu beyinlerimizi” ahenk içinde işletmeye İnce ve yakışıklı kocama teşekkür etmeyi öğrenişime Onca yılın ardından bir evliliğin daha iyiye gidebilmesine şükran duyuyorum. Şükran dolu yaşama yılımı tasarlarken daha olumlu bir yaklaşım isteyen bir numaralı konunun evliliğim olduğuna karar vermiştim. Kâğıt üzerinde yuvamda şükran duyacağım birçok şey olduğunu biliyordum. Kocam yakışıklı, zekiydi, ben de bulaşıkları yıkamayı dert etmiyordum. Zach ve Matt adında iki harika çocuğumuz, Connecticut kırsalında güzel bir evimiz vardı. Hepimiz sağlıklıydık, birbirimizi seviyorduk. Birlikte gülüyor, dağlarda yürüyüşlere çıkıyor, kıyıda hayranlıkla günbatımlarını seyrediyorduk. Ama bir de gündelik yaşam vardı ki doğru bakış açısını tutturmak zordu. Psikologlar buna “alışmak” diyor. Bir şeyin – eş, ev, pırıl pırıl yeni bir araba- varlığına alışır, ardından gözümüze ilkten neden öyle özel görünmüş olduğunu unuturuz. Beyin taramaları, bir şeye tepkimizin onuncu kez gördüğümüzde ilk görüşümüzden ne kadar farklı olduğunu gösteriyor. Fransız romancı Marcel Proust gerçek keşif yolculuğunun “yeni manzaralar aramada değil, yeni gözlerle bakmada olduğunu” söylemişti. O yeni gözleri yatağımı, şakalarımı, banka hesabımı paylaştığım adama doğrultmanın zamanı geldiğini görmüştüm. İlk düşüncem günlüğümün ilk birkaç notunu evliliğime ayırarak her gece kocamın varlığına şükran duyacak en az bir şey yazmak oldu. Ama ilişkimiz üzerinde bir etki tasarlıyorsam şükranımı günlükte ifade etmekle kalmamalıydım. Gerçekleştirdiğim ve Today […]

Bu kitap, yalnızca bir kişinin bile ilk uyuşturucu “ikramına” “HAYIR!” demesini sağlarsa amacına ulaşmış olacaktır. Eğer herhangi bir uyuşturucuyla bir süredir flört ediyorsanız (henüz bağımlı hale gelmemiş olsanız bile), Adsız Narkotikler’in toplantılarına mutlaka katılın. Orada sizin geleceğinizi yaşamış olan birçok güzel insanla tanışacaksınız. Ve geleceğinizi kendinizin yönlendirdiğinizi göreceksiniz. Farklı bir “gelecek” seçimi yapmak “ŞİMDİ” elinizde. Uyuşturucu batağının en dibinde bile olsanız, birçok hastane ve cezaevi deneyimleriniz bile olsa… hâlâ yaşıyorsunuz! Yalnızca ölüm farklı bir gelecek seçimini imkânsız kılar. Eroini on iki yıl önce bırakmış olan Füraye’nin söylediklerine kulak verin: “Eroini çok kez bırakmaya çalışmıştım ama her defasında geri dönmüştüm. Eroin yüzünden ailemden kalan büyük bir mirası tükettim. Cezaevine düştüm, hastanelerde defalarca tedavi gördüm. Hiçbiri beni eroinden koparamadı. Çünkü maddenin benden güçlü olduğuna inanıyordum. On iki yıl önce ilk kez yaşamımın sorumluluğunun bana ait olduğu gerçeğiyle yüzleştim. Bir anda karar verdim: Ben maddeden daha güçlüydüm. Maddeye gücü veren bendim. Düşüncemi değiştirdim… Karar verdim… İSTEDİM… BIRAKTIM. Hastanesiz, ilaçsız, yardımsız. Başarı tümüyle bana ait.” Daha önce çok kez kaymış olabilirsiniz ama bu kez başarabilirsiniz. Çünkü siz de Füraye gibi maddeden daha güçlüsünüz. Yeter ki bunu bilin! Düşünce maddeye hükmeder. Düşünce maddeden güçlüdür. Düşüncenizi değiştirin! Karar verin! İsteyin! Bırakın! Füraye gibi; Türkiye’de ve dünyada […]

Eroin bağımlılığı tesadüfen olmaz. Aslında kişi eroini kullanmadan önce de bağımlıdır: kişilere, kumara, alkole, esrara, sekse, sigaraya, aktivitelere ya da eğlenceye. Bağımlılığın her türünün ortak özelliği maddenin, kişinin ya da aktivitenin yaşamında başrol oynamasının olmazsa olmaz olduğuna inanmasıdır. O kişi olmazsa yaşayamam; sekssiz yaşayamam; alkolsüz bir hayat düşünemem; başarı için günde on altı saat çalışmam gerekir vb. Kabul etmek gerekir ki günümüz toplumu bağımlı bir toplum. O çok meşgul işadamının/kadınının, o çok çalışkan öğrencinin, o çok seksi güzel kadının, o çok güçlü görünen yakışıklı maço erkeğin, o kendi halinde bir köşede içi içini yiyen masum genç kızın, o gittiği her partiye hayat veren delikanlının iç dünyasına inildiğinde kocaman bir boşluk görülür: sevgisizlik. Timur beş senedir eroini bırakmış bir genç. Şu anda iyi bir işte çalışıyor. Her gün de Adsız Narkotikler toplantısına katılıyor. Defalarca kaymasına (uyuşturucuya yeniden başlamasına) rağmen şimdi kararlı görünüyor. Göğüs ve karın bölgesinde geniş bir daire çizerek, “Şuramda kocaman bir delik vardı. O deliği doldurmaya çalışıyordum” diyor. “Deliği alkolle, haplarla, kokainle, LSD ile ya da eroin ile doldurmam fark etmiyordu. Yeter ki o boşluğun acısını duymayayım. Aldığım şeyin isminin önemi yoktu, geçici de olsa yeter ki deliği kapatsın.” Ne yazık ki son yıllarda, eroin satıcıları gençlerin karşısına her […]

İnançlarını Değiştirdiğinde Hayatın Değişir. Özdeşleştiğin inançlarından özgürleştiğinde düşüncenin yaratıcılık fonksiyonu devreye girer. Evren, bizim inançlarımızla ve algılamalarımızla sınırlı değildir. Ama bizim anlayışımız genişleyerek evrenin sınırsızlığına ulaşacak potansiyele sahiptir. Hayatımız da öyle. Bizi kısıtlayan, sabote eden inançlarımızla hayatımızın ne kadar zengin olabileceğinin farkına varmıyoruz. Alışkanlıklar inanç ve algılamalarımızın kendi kendisini besleyen döngüleridir. Bütünsel Kinesiyoloji (PiKi), iradenin ve pozitif düşüncenin ötesinde bir inanç değiştirme(k) sistemidir. Bireysel gelişimin hızını artıran bir uygulamadır. Bireylere uygulanabilen, gruplara öğretilebilen, kolaylıkla hayata geçirilebilen bir sistemdir. Realitemizi “inançlarımızla” inşa ediyoruz. Bilinçaltı inançlar, bilinçaltı programlarını oluşturuyor. Tıpkı bilgisayardaki software gibi. Bu çekirdek inançlar ana rahmine düştüğümüz andan itibaren altı yaşına kadar oluşuyor. Yani altı yıl artı dokuz ay. Bu inançların filtrelerinden hayatı ve kendimizi algılıyoruz. Bu algılarımızla davranışlarımızı oluşturuyoruz. Değiştirmek istediğimiz davranışları sadece afirmasyonlarla, pozitif düşünceyle ve iradeyle değiştiremememizin nedeni, bu inançların programlarının bizim bilinçli isteklerimizle uyum içinde olmamasından kaynaklanıyor. Bilinçaltı programımız, irademizin gücüne daima galip geliyor. Çünkü kendince bizi “değişimin tehlikelerinden” korumaya çalışıyor. Çoğu insanın bilinçaltı programlamasında özdeğer, özsaygı, sağlık, kilo, ilişkiler, özgüven, kariyer ve maddi bolluk gibi konularda kendisini sınırlayıcı inançlar yer alır. Bizi sabote eden inançların ne olduğunu bilirsek bunları değiştirmek de mümkün olur. Nil Gün Bütünsel Kinesiyoloji (PİKİ)

Sadece doktor Bob değil, birçok insan da yasal ilaçlarla uyuşturucu dünyasına adım atıyor. Turgay, ellili yaşlarda bir morfinman ve kanser. Bir devlet kuruluşunda çalışıyor. Şehirden uzak, açık arazilerde çalışmak zorunda kaldığı bir işi var. Kuruluş, bu tür işi yapan elemanlarına gece uykusuz kalmamaları için Diazem veriyor. Turgay, on altı yıl boyunca sürekli her türlü hapı kullandığı halde, bağımlı olduğunu aklına bile getirmiyor. Yasal ilaçların da bağımlılık yaptığını bilmiyor ki. Geceleri iş arkadaşlarıyla birlikte hapla beraber alkol de alıyor. 1992 yılında kanser teşhisiyle birlikte doktor, Turgay’a altı aylık ömrü kaldığını söylüyor. Turgay, ölüm korkusuyla alkolü bırakıyor ama bu kez tek başına hapların yetersiz kaldığını fark ediyor. “Hapsız duramadığım için, Akineton, Diazem, Novalgine gibi ağrı kesici ne varsa alıyordum” diyor. Kemoterapinin yanı sıra doktorlar ona MST denilen morfin hapı, morfin sülfat ve morfin HCL de veriyor. Turgay bu kez de morfin bağımlısı oluyor. “Yasal olarak on beş günde bir hastaneden morfin ihtiyacımı karşılıyor ama iki günde bitiriyordum. Sonra doktor doktor dolaşıp, değişik isimler altında morfin reçeteleri yazdırıyordum. Parasız kaldığımda bir akşamda dört devlet hastanesinin acil servisini dolaşıyor kendime iğne yaptırıyordum. Acilde yapılan iğneler sigorta defterine hiçbir zaman işlenmez. Sağlık ocaklarında nöbetçi doktorlar kırmızı reçete yazabildikleri için onları da kullanıyordum. Kanser de olsam, […]

Eroinin öldürücü tutkusunu komedyen Larry Young şöyle tarif ediyor: “Biliyorum genç öleceğim ama Tanrıyla öpüşmek gibi bir şey bu.” İşte bu bir anlık “Tanrıyla öpüşmek” uğruna eroin cehenneminde yaşamlarını yakan gençlerin sayısı dudak uçuklatacak rakamlarda geziyor. Araştırmalarım sırasında on bir yaşında eroin bağımlısı olmuş gençlerle de tanıştım, kırk yaşında eroine başlamış orta yaşlılarla da, altmış beş yaşında eroinle tanışmış bugün yetmiş yaşında olan bir kadınla da… Bu insanların çoğu zeki, iyi tahsilli, orta ve zengin sosyal sınıf ailelere mensuptu. Elvan kırk üç yaşında Amerika’da işletme üzerine mastır yapmış, üç çocuklu, boşanmış bir kadın. Çocukluk ve gençlik yılları babasının mesleki konumundan dolayı değişik ülkelerde geçmiş, birkaç dili anadili gibi biliyor. Elvan on senedir eroin bağımlısı ve halen kullanmayı sürdürüyor. On yedi yaşındaki çocuğu esrara başlamış bile. En küçük çocuğu da potansiyel bir eroinman. Çünkü Elvan hamileliği boyunca da eroin almış. Elvan birkaç kez hastanede iki kez de hapiste yatmış. Günde altı yedi gram gibi çok yüksek miktarda eroin kullanıyor. Vücudu, iğnelerden dolayı cılk yara içinde. Artık iğne yapacak damar kalmadığı için bugünlerde eroini yine burundan alıyor. “Ben bu zıkkımı kullandıktan yedi sene sonra ne yaptığımı anladım. Ama bütün sistemimi ele geçirmişti artık. Eroinin başlangıçta en çekici yönü, çağımızın hastalığı olan can […]

Eroinin balayı dönemi çekicidir. Vücudun doğal morfini olan endorfin (mutluluk hormonu) salgısının üzerine dışarıdan bir de yapay “mutluluk” ilacı olan eroin eklendiğinde kişi doğal olarak kendisini olağanüstü mutlu hissedecektir. Eroini çekici kılan da budur; özellikle doyumsuz gençler için. Zaten gençlerin hangisi doyumlu ki? Kendini güçlü, üstün, radikal, evrensel hissetme duygusu kimi çekmez ki? On sekiz yaşında ya da elli sekiz yaşındaki kişi bu üstün ve farklı olma açlığını bir şekilde tatmin etmeye çalışmıyor mu? Eroin ne de “kolay” bir yol! Her insan hem toplumda onay görmek ve herkes gibi olmak hem de farklı, özgün ve üstün olmak ister. Tıpkı; “İçimde doyumsuzluk yaşıyordum. Karşıma eroinin çıkması bir tesadüf, şimdi düşünüyorum da ne çıkarsa çıksın aslında kendimden kaçmak istiyordum.” diyen Rahmi gibi. Rahmi’yi toplum boyunduruğu altına alamamıştı ama eroin çok kolay köleleştirmişti. Otoriter babasının ve toplumun köleliğinden eroinin köleliğine geçmişti. Nejat ise kendisiyle tanıştığımda henüz bir günlük “temiz”di. (Eroinmanlar eroin almadıkları her günü temiz olarak nitelendiriyorlar.) Hastaneden yeni çıkmıştı. Daha önce altı kez Amatem’de tedavi görmüştü. Cezaevinde gördüğü “tedavi”lerin sayısını ise o bile hatırlamıyor. Bu kez, eroini bırakmaya kararlı olduğunu söylüyor. “Neden kararlısın?” diye soruyorum. “Çünkü mal bulamıyorum. Kanallarımı kaybettim (kanalları hapisteymiş) ve para yetiştiremiyorum” diye üç neden sayıyor. Kanal, uyuşturucu dilinde […]

Her insan içinde var olan potansiyeli, yetenekleri, gücü kullanabilme şansına(!) erişmek ister, en azından erişmek istediğini söyler parmağını oynatmak için çaba göstermese de. Kişinin NLP denilen büyülü yöntemi öğrenmesi ve uygulaması ise yaşamını şans ve tesadüflere bırakmak yerine, kendi istediği biçimde yaratma ve inşa etmeyi seçmesi yani kendi yaşamının sorumluluğunu üstlenmesi anlamına gelir. Neuro-Linguistic Programming sözcüklerinin baş harfleriyle anılan NLP’yi Duyu-Dil Programlaması olarak çevirebiliriz. NLP hem bilimdir, hem sanattır. NLP bilimdir. Bilim nesnel deneyimlerin sistematik doğasını inceler. NLP öznel deneyimlerin sistematik doğasını inceler. Her birimiz özgün bireyler olsak da, iç dünyamızda olup bitenlerin dış dünyamıza yansımaları farklı farklı olsa da, içsel oluşumun basamakları harika bir sistemin işleyişiyle gerçekleşir. Tıpkı, hiçbirimizin diğeriyle tıpa tıp aynı olmamasına rağmen, hepimizin anne rahmine düştüğümüzden itibaren, doğana kadar aynı oluşum sürecinden geçmemiz gibi. NLP sanattır. Sanat insanın yeteneklerini ve yaratıcılığını kullanarak, iç dünyasının renklerini, müziğini, duygularını en estetik bir sunuşla ifade etme ve başkalarına aktarabilme gücüdür. NLP, insanın “kendisinin en iyi versiyonu olabilme” sanatıdır, içsel ve dışsal başarının uyumlu ve dengeli bir biçimde ifade bulduğu bir yaşam sanatı. Düşünce, duygu ve davranışlarımız birlikte çalışarak yaşam deneyimlerimizi yaratır. Çoğu zaman bu deneyimleri bilinçsizce yaratırız. Robotlaşan düşünceler, dondurulmuş ya da bastırılmış duygular ve otomatik davranışlarla yaratılan yaşam […]

Otuz iki yaşında bir Anadolu çocuğu olan Rahmi dokuz çocuklu bir ailenin en küçüğü. Çocukluğu ve ilk gençliği dindar bir ağa olan otoriter babasının egemenliği altında geçiyor. On dokuz yaşında üniversiteye gitmek üzere İstanbul’a geliyor. Yirmi yaşına kadar içki bile içmeden “tertemiz” kalıyor. Yirmi yaşında, başka bir üniversitede okuyan genç bir kızla tanışıyor. Rahmi, ilk cinsel deneyimini bu genç kızla yaşıyor; ilk eroinini de… Rahmi’nin ailesinden gelen bol paranın rahatlığıyla iki sevgili birlikte yaşamaya başlıyor. Birlikte yaşamlarının daha ilk günü genç kız, aynanın üzerinde iki çizik şeklinde hazırlamış olduğu tozu Rahmi’yle paylaşıyor. Tozun esrar olduğunu söylüyor. İstanbul’un ve kadın olgusunun büyüsüne kapılmış Rahmi esrarın neye benzediğini bile bilmiyor ama sevgilisinin baskısı karşısında erkekliğinden ödün vermemek için tozu burnuna çekiyor. Ohh! Büyük rahatlama. Gerçi ilk çekişinde kusuyor ama kusmanın hemen ardından gelen rahatlığı Rahmi “orgazm ötesi” olarak tarif ediyor. Gam da keder de kalmıyor. “Dünyanın en büyük sakinleştiricisi bu olsa gerek” diye düşünüyor. “Esrar” içerek baba otoritesine karşı çıkmanın hazzını da yaşıyor. Üç ay boyunca genç çift her gün tozu çekiyor. Ve tüm dertlerinden arınıyor.   Eroini Esrar Sanmıştı Rahmi, ne esrar sandığı şeyin eroin olduğunu biliyor ne de sevgilisinin, ailesine kan davası güden düşman ailenin kiraladığı uyuşturucu bağımlısı bir zavallı […]

Tarih, inatçı bir öğretmen gibi dersi öğretene kadar, bıkmadan usanmadan  tekrar eder. Çocuk, sorumluluk taşımaz, sadece ister. Sorumsuz ama özgür olmak ister. Yaptığının, ettiğinin sorumluluğunu almak istemez. Onaylanmayan bir şey yaptığında, sorumlu diğer çocuklar ya da koşullardır. Her olaya bir mazereti vardır.  Yetişkin, olumlu ya da olumsuz, yaptığı şeyin sorumluluğunu alır. Çünkü güç ondadır, soruna çözüm üretebilme  gücü ve sorumluluğu vardır. Hatasını kabul eder ve hatadan ders çıkarır. Çıkarmadığında benzer durumlarla karşılaşacağını bilir. Hatayı tekrar ettiğinde farkına varır ve sağlam bir ders çıkarır. Tekrar etmeyi terk ettikçe de gelişir, ilerler. Çocuk toplumlar da çocuklara benzerler. Yaptıklarından ders almazlar. Sorumlu hep başkalarıdır ve hep başkaları olacaktır. Yaptıklarının sorumluluğunu almayı gerektirdiği için, ‘büyümek’ onlara zor gelir. Çocuk kalmak, mazeretlere sığınmak ve dış koşulları, dış güçleri sorumlu tutmak, zahmetsiz bir iştir. Bu durumda da ‘belirleyici’ olan ‘sorumlu’ tutarak gücünü aktardığı dış güçlerdir. Sorumluluğu alıp, büyümeye karar vermediği sürece de, suçlamaya devam edecek, hep mazeretlere sığınacaktır. Bir de çocuk toplumlar, masallara, destanlara bayılırlar; dini, tarihi, mitolojik… Büyümeyi seçen çocuklar veya yetişkinliğe geçmeyi seçen ergenler  misali; büyümeyi, gelişmeyi, dönüşmeyi seçen toplumlar da çocukluktan kurtulmayı seçmişlerdir. Çocuk kalmakta direnen toplumunsa, kendisi gibi çocuk kalmayı seçen, diğer suçlayıcı toplumlardan başka çocuk arkadaşları kalmayacaktır, etrafında. Etrafındaki çocuk toplumlar  […]

Çocuğunuzun sizden en çok ne istediğini düşünüyorsunuz? Son çıkan iPhone? Yeni ayakkabılar, özel tasarım giysiler? Disneyland’a gezi?

MADDE BAĞIMLILIĞI BİR “İNKÂR HASTALIĞI”DIR Yeni aldıkları kanepeye daha ilk gününde bir sigara yanığı kondurmayı başarmıştı Sedat. Eşi bas bas bağırıyordu: “Evde üzerinde sigara yanığı olmayan hiçbir şey bırakmadın. Bıktım senin şu sigarandan. Bize ve çocuklarına acımıyorsan, kendine acı.” “Atın ölümü arpadan olsun” sözü dilinden düşmeyen Sedat, zehirli “arpa”sının aynı havayı soluyan ailesini de zehirlediğini düşünmüyordu. Madde bağımlıları bencil olur. Sedat sigaranın sağlığa hiç de abartıldığı kadar zararlı olmadığını savunuyor. Yirmi beş yıldır sigara içtiği halde sağlığının iyi olduğunu, sigara öksürüğüne bile sahip olmadığını söylüyor. Sedat’ın “sağlığımda bir sorun yok” demesi, gökdelenin tepesinden düşen insanın yirmi beşinci katın hizasına geldiğinde, “şimdilik iyiyim, henüz bir sakatlık yok” demesine benziyor. Gerçi daha geçen hafta araba kullanırken sigarasını yakmak için gözünü bir an yoldan ayırdığında geçirdiği kaza sağlığına çok zararlı olabilirdi ama o sayılmazdı! Evde olduğu gibi, araba kullanırken kaç kez koltuklara sigaranın ateşini düşürmüş, bir yandan direksiyon hâkimiyetini kaybetmemeye dikkat ederken, diğer yandan da ateşi bulup söndürmeye çalışmıştı. Ama sağlığına henüz bu da kalıcı bir zarar vermemişti! Sigara bağımlıları tıpkı Sedat gibi, öksürmüyorlarsa ve henüz ölmemişlerse sigaranın onlara zarar vermediğini düşünür. Sigaranın bazı insanlara zarar verip bazılarına vermediğini sanırlar. Kendileri hep zarar görmeyen gruba dâhildir. Öksürük, sigaranın ciğerlere verdiği zararının had safhada […]

“YA SİGARA YA KİLOLAR” MI? Sigarayı bıraktıktan sonra bir ayda beş kilo aldığını söyleyen Elvan, hemen yeniden sigara içmeye başladığını belirtiyor. Sigara içen kişiler, özellikle kadınlar, sigarayı bıraktıklarında kilo almaktan korkuyor. Alınan kiloların, sigarayı bırakmanın bedeli olduğu düşünülüyor. En azından bu, sigaraya yenik düşmenin utancını örten geçerli bir neden olarak ileri sürülüyor. Bu nedenle sigaraya yeniden başlayan çok insan var. Genellikle, sigara içerken de fazla kilolarıyla “savaşan” bu kişiler birkaç ekstra kilo daha almaktansa, sigarayla mezara gitmeyi tercih ediyorlar. İnsanlar asla sigara yüzünden öleceklerini akıllarına getirmezler. Zaten ölüm nedeni hanesine “sigara” yazılmış bir ölüm belgesi de yoktur. Şu anda hâlâ yaşıyor olduğu için, ölüm sigara içen insana uzak gelir. Feryal sigarayı bıraktıktan sonra hiç kilo almadı. Çünkü sigaranın ağzında yarattığı boşluğu abur cuburla doldurmadı. Sigara içmek “ağzı meşgul etmek” ihtiyacından kaynaklanmaz. Ağız sadece nikotini beyne ulaştırmak için kullandığımız bir araçtır. Kokain bağımlısının burnuna kokain yerine pudra şekeri çekerek, bağımlılığını yenmeye çalışmasını komik bulursunuz değil mi? Çünkü kokainmanın sorunu “burnu meşgul etmek ihtiyacı” değildir. Peki nikotin bağımlısının ağzına sigara yerine yiyecek koyarak bağımlılığını yenmeye çalışmasını da komik bulmak gerekmez mi? Sigara yerine yiyeceği koymak el-ağız alışkanlığını kırmanızı engellediği gibi, istemediğiniz kiloları da çabucak almanıza yol açar. Sigara iştah kesici olarak bilinir. […]

‘’ Sana vadedebileceğim tek şey gerçek. Fazlası değil “ dedi Morpheus. Kırmızı hap Neo’yu tavşan deliğinden çıkarıp, harikalar diyarına götürür ya da mavi hapı seçip her zamanki hayata devam edebilir. İşte “farkındalık” budur: Hapı yutmak, kırmızı olanından. “O” ne kadar şaşkınlık verici, ne kadar güzel, ne kadar korkutucu, heyecanlı, ürkütücü, karanlık, aydınlık, acı, tatlı, siyah, beyaz, baş döndürücü, mide bulandırıcı, zorlaştıran, kolaylaştıran, ittiren, durduran, ağlatan, güldüren, anlamlandıran, anlamsızlaştıran, ilerleten, vazgeçiren, doğru, yanlış, iyi, kötü bana dair ne varsa. Kısaca BEN… Bir yola çıktım sonunu bilmeden; başında ise yolu bilmeden. Kimi zaman sezgilerimi unuttum, kimi zaman aklımı. Bilgiyi çıkartırken beynimden, duygularımı düşürmüşüm kalbimden. Geri gittim, bir bir topladım huzuru, öfkeyi, coşkuyu, hüznü, kızgınlığı, cesareti, nicesini… Tamamlandım derken bakmışım ki birbirlerine girmişler. Hiç kolay olmadı kavgayı bitirmek. Eksik hissettim kendimi. Oysaki kalbimde sevgi; kafamda bilgi ve akıl. Bende olmayan ne? Oturdum yolda kocaman bir kayaya. Gözlerimi kapadım. Ne duydum, ne gördüm, ne dokundum. Yol’u düşündüm sadece. Yarenim olur mu bir ara? Hangi diyarlara giderim? Kimleri tanırım? Ne serüvenler yaşarım? Üç gözlü devi görür müyüm? Tavşanın peşinden gidersem Alice’le tanışır mıyım? Kaç günde devr-i alem yaparım? Eksik parçamı gördüm sonunda: Hayal gücü. “İyi de, ben bunu nasıl kullanacağım” diye sordum kendime? Ağlayan sesler […]

DÜŞÜNCELERİN VE SÖZLERİN GÜCÜ Sigara bağımlıları sigaranın çok yönlü zararlarını anlatan yazıları, istatistikleri görmezden gelmekte ustadır. Sigaranın en kötü yanı sağlığa ve cüzdana verdiği zarar değil, insanda yarattığı psikolojik etkidir. Sigarayı bırakamamayı “irade zayıflığı” olarak algılayan bağımlı, iradesinin zayıf olduğunu itiraf etmek yerine sigara içmeyi sürdürebilmek için akla gelebilecek her türlü açıklamayı yapar. Çoğu insanın, günde üç paket sigara içen ve seksen yaşına kadar yaşamış bir tanıdığı vardır. Bu, sigaranın hiç de söylendiği kadar zararlı olmadığının bir kanıtı olarak algılanır. Kimse, o tanıdığın sigara içmeseydi belki yüz on yaşına kadar yaşayacağını aklına bile getirmez. Çocuğumuzun sigarayla ilişkisi ilk gençlik yıllarında başlar ve onunla “aramızda” duygusal bir bağımlılık oluşur. Sigara bizi uyarır, sigara bizi sakinleştirir. Endişeli olduğumuzda güven verir, yalnızlığımıza arkadaşlık eder. Kızgın olduğumuzda rahatlatır, canımız sıkıldığında oyalar, yorgun olduğumuzda enerji verir. Zaten duygusal bağımlılık, ihtiyacımız olan şeyleri verdiğine inandığımız nesnelere karşı oluşur. Bağımlılık “nesnemiz” âşık olduğumuzu sandığımız bir insan da olabilir, sigara da. Bütün bağımlılar gibi sigara bağımlıları da maddenin uyarıcı ya da rahatlatıcı etkisi olmaksızın yaşamla yüzleşmekten kaçınır. Madde olmazsa, duygusal acılarla, stresle, çaresizlikleriyle, hayal kırıklıklarıyla, hatta coşkularıyla nasıl baş edeceklerini bilemezler. Sigarayı bırakmış nice kişi, stresle, üzüntüyle ya da yaşadığı herhangi bir duyguyla başa çıkacak kadar kendini güçlü […]

İçimde kopanı yazayım derken her zaman olduğu gibi şarkılara sığındım. Zülfü Livaneli ilham oldu bu upuzun gecede. “Dünyayı güzellik kurtaracak. Bir insanı sevmekle başlayacak her şey.” Ufak bir değişiklikle “kendimi sevmekle” başladı her şey. Kendimi hayatımın merkezine koydum ve Ben’i eksiklerimle, fazlalarımla koşulsuz sevdim. İşimde, tüm ilişkilerimde, kısacası hayatımın her alanında zevk’e odaklandım. Tutkularımı yazdım defterime ve özgüvenle yürüdüm yolumda. Kimi zaman düştüm, kanayan yaralarımı sevgiyle, şefkatle sardım. Kimi zaman uçtum yıldızlara, başarının coşkusuyla bir martı kadar özgür; ancak İkarus gibi insan olduğumu unutup, kanatlarımı kaybetmeden. Kendim de dahil herkese dürüst davranmayı seçtim. Seçimlerimin sorumluğunu üstüme aldım ama onların herkesin seçimi olmadığını kabul ederek. Yolcuyu değil, yolu düşünerek devam ettim Halil Cibran gibi özcesaretimle. “… Çünkü doğru yol, özakıl sahiplerinin yoludur. Göğsüne yüreğinden başka muska takma. Akıl kılavuzun, iman sermayen, amel azığın, sevgi yakıtın, ahlak karakterin, edep aksesuarın, merhamet sıfatın, şeref ve izzet adın olsun.” “… Vahim olan yolcunun, yolsuz olmasıdır; yolsuz, hedefsiz, amaçsız, şaşkın, hercai ve seyyal.” Bazen herkesle, bazen de herkese rağmen devam ettim Yol’a. Belki de tek başıma, yüreğimde özsaygımla. BETÜL VAROL    

İçinizdeki Canavarı Öldürün Metin büyük bir şirketin genel müdürü. Katıldığı iş toplantısı uzadıkça Metin’in gerginliği ve sinirliliği artıyor. Dikkatini bir türlü konuşulanlara yoğunlaştıramıyor. Gittikçe artan huzursuzluğa dayanamayarak toplantı odasını hızla terk ediyor. Koşar adımlarla terasa çıkan Metin cebinden bir kutu çıkarıyor. Kutunun içinden bir kereye mahsus, kullanılıp atılan küçük beyaz “şırıngalardan” birini çıkarıp ağzına dayıyor. Şırınganın içindeki maddeyi yakarak duman haline getiriyor ve kendi bedenine ağızdan zerk ediyor. Oh! Birkaç saniye içinde Metin’in gerginliğinden, huzursuzluğundan eser kalmıyor. Artık rahatlamış bir şekilde toplantı odasına geri dönebilir. Metin bir madde bağımlısı. Kullandığı maddeyi uyanık olduğu zaman diliminde her yirmi-kırk dakikada bir almak zorunda. Bir nedenle maddesini almadığında yoksunluk krizine giriyor Metin. Can, henüz on dokuz yaşında bir delikanlı ve madde bağımlısı. Kullandığı maddeyi alabilmek için annesinin cebinden para aşırmak zorunda. Ailesi Can’ın madde bağımlısı olduğunu bilmiyor. Kendisi de! Can, bağımlı olduğu maddeden günde otuz doz alma ihtiyacı duyacak kadar tolerans geliştirmiş. Nermin, otuz sekiz yaşında bir doktor. Madde bağımlısı hastalarına madde kullanmayı yasaklıyor. Ama hocanın verdiği talkım örneği, kendisi günde on beş yirmi kez salkımı yutuyor. Ve Nermin zayıflık olarak düşündüğü bu bağımlılığından utanç duyuyor. Süheyla orta yaşı çoktan geride bırakmış bir sosyete kadını. Bir elinde cımbız, bir elinde ayna; yüzünde gittikçe […]

Yeterince kitap okumuştu, artık yazmak da istiyordu. İmlasını daha da geliştirmeliydi, bu yüzden ‘belki de konuşmakla başlamalı’ diye düşündü. Okuduğu kitaplar hakkında, okuduklarının kendinde oluşturduğu düşünce ve inançlar hakkında, belki daha sonra yazacakları hakkında. Aslında “yazacakları” gibi yuvarlak sözcükler yerine  ‘yazacağı kitap’ gibi daha net şeyler söylemek ya da yazmak istiyordu içinden, daha da ötesi “yazacağı kitaplar” demeyi arzu ediyordu. Evrene güzel mesajlar vermesi gerektiğini duymuş, inanmış ve hatta deneyimlemeye başlamıştı bile. Hatta daha güzel olmasının yanında daha net, daha anlaşılır, daha doğru da olmalıydı. Hani eskilerin “efradını cami, ağyarını mani” dedikleri cinsten olmalıydı mesajlar. ‘Mesajlar’ sözcüğünü yazarken bile, kendini sürekli frenlemek isteyen inançların hala içinde var olduğunu bir kez daha deneyimleyerek fark etti. İçindeki “kıtlık bilinci”, azla idare etmelisin, o yüzden isterken de, hayal ederken de, azla yetinmelisin, diyordu sürekli. Değiştirmeliydi bu kıtlık bilincini. Yazıyı yazarken bile ‘acaba ipin ucunu kaçırıyor muyum?’ diye düşündü, ya zaman yetmezse, ya gereksiz ayrıntıya girersem, ya toparlayamazsam, diyordu bir taraftan. ‘Ya hu, dostum! sen kendi başına yazıyorsun, kendinle bile sohbet ederken bu kadar kısıtlamakendini, zaman bol, hayal alemi geniş, evren sınırsız, rahat ol, huzurlu ol ki , ol ki yaradan gücün ortaya çıkabilsin. Durdu üç derin nefes aldı burnundan, ağzından boşalttı, hazırdı, yazmaya başladı: Ne diyorduk? Evrene net […]

Şu anda apartmanınızda yaşayan altı aileden biri alkolizmden etkileniyor. Köprü altı türü alkolikler, alkol bağımlılarının yalnızca yüzde üçünü teşkil ediyor. Diğerleri ev kadınları, sporcular, doktorlar, politikacılar, TV yıldızları, fabrika işçileri, profesörler, memurlar, patronlar… Yani herkes. Çoğu insan alkolizmin ne olduğunu bilmiyor. Çünkü kimi alkol bağımlısı her gün içiyor, kimi ayda bir körkütük olana kadar içiyor. Kimi alkol bağımlısı sadece bira içiyor, kimi viski. Kimi alkol bağımlısı on beş yaşında, kimi altmış. Bu ailelerin içinde çocuklar büyüyor. Bu çocukların yüzde altmış yetmişi de büyüdüklerinde alkol bağımlısı oluyor. Alkolizm nesilden nesle aktarılan bir bağımlılıktır; genetik olarak da ortam olarak da. Alkolizmin ailelerde beş nesil hüküm sürdüğü söyleniyor yani alkol bağımlısı bir aileden gelen sonraki dört nesil içmese bile beşinci nesilde alkolizm yine kendini gösterebiliyor. Araştırmalar, alkol bağımlısı çocuklarının alkol bağımlısı olma ya da alkolik biriyle evlenme olasılığının yüksek olduğunu gösteriyor. Bu olmasa bile çocuklarda duygusal ve psikolojik sorunlara mutlaka rastlanıyor. Bu tür çocuklar duygularını belirlemekte ve ifade etmekte güçlük çekiyor. Kimi çok katı ve kontrolcü oluyor, kimi başkalarına aşırı derecede bağımlı. Yaşamlarında korku ve suçluluk duygusu hâkim olan bu çocuklarda depresyon, aşırı kilo, yakınlık kuramama sıklıkla görülüyor. Bu insanlar çocukluk döneminde her çocuğun ihtiyaç duyduğu sevgi, yardım ve desteği alkolik aile ortamında […]

Bir okur, bana başlıkta gördüğünüz soruyu yöneltti. Ben de şu soruyu sorayım. Bebeklerin nefes almaları için ağlamaya ihtiyaçları var mı? Ağlamadan da nefes alabilirler mi? Bebeğin doğar doğmaz ayaklarından tutularak baş aşağı çevrildiği ve doktorun poposuna attığı şaplakla avazı çıktığı kadar ağlamasının normal ve gerekli kabul edildiği bir resim vardır çoğumuzun zihninde. Çocuğun ağlaması, nefes aldığının delili olarak görülür. Bebeğin ağlamasının annesini güldürdüğü tek ağlama sesidir bu. İnsan mutluluktan da mutsuzluktan da ağlayabilen bir varlıktır. Yeni doğan bebeğin mutluluktan ağladığını söyleyemeyeceğimize göre,  ağlama nedeninin ilk nefesini almasından dolayı değil, şaplağın ve pozisyonun verdiği rahatsızlıktan da olabileceğini de düşünebiliriz..  Siz baş aşağı tutularak poponuza şaplak vurulduğunu hayal edin. Hiç mutlu olmazdınız, bu çaresiz durumunuzu bağırarak protesto ederdiniz değil mi? Bu tür uygulamaların bebeğe hiç de “dünyaya hoş geldin” mesajı vermediği ortada. Düşünsenize, ilk hissettiğiniz dokunuş, ilk  ten teması… bir şaplak. Bebeğin doğar doğmaz hayatında ilk deneyimlediği şeyin şaplaklı “şiddet” olması epey stresli olmalı. BÜTÜN BEBEKLER AĞLIYOR MU? Hayır! Doğar doğmaz ilk nefesini alan bütün bebekler ağlamıyor.  Sadece ilk hava ciğerlerine dolduğunda sadece bir iki saniye süren hafif bir viyak sesi çıkarıyor, o kadar. Oysa doğar doğmaz birkaç saniye içinde annesiyle ten teması yaşamayan, annesine hemen kavuşamayan bütün bebekler ağlıyor. 1980’li yılların […]

Haziran ayında çıkan UYKU ve UYKUSUZLUK SORUNLARI kitabıyla birlikte Ekim 2016’da yayımlamaya başladığımız Üstesinden Gelmek Dizisi on altıncı kitabına geldi. Son yıllarda Britanya’da yayımlanmakta olan ve büyük ilgi gören bu diziden birkaç kitap daha inceliyoruz. Belki önümüzdeki aylarda bu kitaplar da çıkabilir ama şimdiye kadar çıkardığımız on altı kitap beklediğimiz ilgiyi görüyor ve gerçekten de bunu hak ettiğini söylemeliyiz. Britanya’da bu dizinin kitapları otuz beşin üzerinde ve sadece Depresyon kitabının bugüne kadar 200 binden fazla satıldığını belirtirsek nasıl bir ilgi gördüğü anlaşılmış olur. Bu diziden bizim yayımladığımız kitapların da çoğu yeni baskılar yapıyor ve gerek sağlık alanında gerekse akademik dünyada ilgi ve dikkat çekiyor. Hem doğrudan hastalarla yüz yüze olan hekimler hem de akademik uzmanların işbirliğiyle ve tümüyle bilimsel bir temelde hazırlanan bu kitaplar Bilişsel Davranış Terapisi (BDT) adıyla bilinen tedavi yaklaşımını etraflıca tanıtmak ve anlatmakla kalmıyor; aynı zamanda çeşitli nedenlerle hekime, sağlık kuruluşlarına gitmekten uzak duran ve fakat çeşitli psikolojik sorunlardan muzdarip olanların BDT’yi kullanmasına yardımcı oluyor, hatta doğrudan BDT’yi kullanımlarına sunuyor. Yani insanlar bu kitaplar aracılığıyla tedavi oluyorlar; kitaplarda aktarılan yaşanmış örnekleri inceliyor, önerilen pratik yöntemleri uyguluyor ve egzersizleri yapıyor ve sonuçta da dertlerine derman buluyorlar. Panik atak ve agorafobiden stres ve depresyona, mükemmeliyetçilikten anksiyete ve obsesif kompulsif […]

Uzaklarda,doğuda bir kasabada buldum, pembe yanaklı bebeği. Çoktan yarım asır bitmiş, unutulmuş. Kucakladım, gözlerine baktım baktım… Bağrıma bastım. Kıvır kıvır saçları, meraklı bakışlarıyla küçük bir kız, taaa İskeçe’de çıktı karşıma. Gözlerine baktım baktım… Elinden tuttum. Van’dan, Ankara’dan yeniyetmeliğimizi aldık kolumuza hep beraber, zehir zemberek hüzünleri, kırgınlıkları terk ettik. Affedince derin, gönülden; anne baba olduk birbirimize, neşeye,sevince dolandık. Her uzun yol bir adımla başlarmış; yeniden, bir daha hayata sevdalandık. Teşekkürler   KURALDIŞI Teşekkürler    Kuraldışı Dostları ! Mücella Kubilay (Derin Affediş Eğitimi sonrası yazılmıştır.)  

Bahçenize bir bitki ektiğinizde, köklerinin boyunu ölçmek için onu her gün topraktan ayırmamak daha hayırlı olur…

Uykusuzluk çeken insanların anlaşılmadıklarını hissetmeleri az görülen bir durum değildir.İyi uyuyan biri için uyku konusunda karmaşık bir şey yoktur, onun için anlayamazlar ve ne önereceklerini bilemezler. Bu onların duygularınızı paylaşmayacağı anlamına gelmez. Herkesin ara sıra bunun ne berbat bir deneyim olduğunu bilecek kadar kötü uyuduğu geceler olmuştur. Fakat doktorlar da genellikle ne önereceklerini bilmezler. Uykusuzluk çeken insanlar çoğunlukla bununla birlikte yaşamaları gerektiğini hissederler. Bazen depresyonda olabilecekleri öne sürülür ve bu bazen doğrudur. Bazen uykusuzluk onun ne olmadığıyla tanımlanır. Örneğin, “Depresyonda olduğunuzu sanmıyorum” veya “Uyku apneniz olduğunu sanmıyorum” diyerek sizin durumunuzun sadece başka bir şey –muhtemelen zaten bildiğiniz “uykusuzluk” denilen başka bir şey- olduğunu ifade etmek gibi. Burada sinik olmaya çalışmıyorum. Sadece zaman zaman duyduklarımı iletiyorum. Fakat söylediklerimde bir düzeltme yapmama izin verin. Bence doktorlar dirençli uykusuzluk hakkında tavsiye verecekleri zaman işleri olağanüstü zorlaşıyor. Doktorların ikilemi şu: onlar genellikle etkili bir tedavisini bilmedikleri dirençli bir şikâyeti olan sıkıntılı insanlarla karşı karşıya kalıyorlar. Geleneksel olarak, doktorlar uykusuzluk için ilaç reçete ederler. Ne var ki uyku hapları dirençli uykusuzluk için değil, sadece kısa süreli uykusuzluk için salık verilir ve bu hapları, vücutları ilaçların içindeki kimyasal maddeleri daha yavaş parçalayan yaşlılara verme konusunda çekinceler vardır. Bütün bu sözde “hipnotik” ilaçların yararlılığı uzun vadede ispatlanmamıştır, […]

Bebeğiniz erken doğduysa onun sağlıklı gelişimi için çok şey yapabilirsiniz. 1977 yılında perinatal psikolog Dr. Ruth Rice, günlük dokunma seanslarının erken doğan bebekler üzerindeki etkisini araştırdı. Erken doğan bölümündeki bebekler iki gruba ayrıldı. Deney grubundaki bebeklerin, bütün beden masajı için alt bezleri dahil bütün giysileri çıkarıldı. 28 gün boyunca her gün minik bedenlerine anneleri tarafından her biri on dakika olmak üzere günde dört kez masaj yapıldı. Masajın sonunda beş dakika boyunca anneleri onları kollarında salladı ve sımsıkı kucaklandılar. Masaj yaparken ve kucaklanırken anne bebeğiyle mümkün olduğunca çok göz kontağı kurdu.Kontrol grubuna ise her zamanki rutin hastane bakımı verildi; tabii ki masajsız ve sarılmasız. Dört ayın sonunda (kontrol grubundaki bebeklere göre) deney grubundaki bebekler, hem genel gelişimlerinde hem zihinsel gelişimlerinde hızlı ilerleme göstermişlerdi. Nörolojik gelişimleri ise açık ara öndeydi. Kilo artışı da günde 26 gram daha fazla oluyordu. Ve bu artış daha beşinci günde başlamıştı. Ayrıca, deney grubundaki bebekler birbirleriyle de daha ilgiliydiler.Bu araştırmadan sonra Dr.Rice ilk bilimsel masaj programını geliştirdi. Türkiye’de uygulanıyor mu bilmiyorum ama “Rice Bebek Duyusal Motor Uyarısı” adı verilen bu program bugün erken doğan ünitelerinde yaygınca uygulanıyor. Manzaralı Rahim Antropolog Ashley Montagu, bebek “manzaralı rahim” beklentisiyle dünyaya gelir, der. Erken doğan, gelişim için dokunulmaya, ritme, basınca ihtiyaç […]

Her şeyinin tam olduğunu düşündüğün halde, Anlamsızca boşluğunu hissettiğin şey; Aslında, Yitirdiğin kendinsin. Kendince çok şeyler görüp, geçirmişsin, Oysa şu an bir yönden, Çocukluğundan da gerisin. Erse de başın göğe, Yetse de gücün çok şeye, Akıl erdiremezsin bir türlü, Sol göğüs çaprazında Hissettiğin eksiğe. Giderken alıp başını, çaresiz. Gidemezsin, Gitmek istemezsin ardından, O senden habersiz, O içinden gidenin. Zira engeldir, aranızda, O kendini bilmez, O baş döndürücü kibrin. Değerin, kerametinle menkul, Sevgin sanki sadaka, Tavan da yapsa ‘kendi’ne güvenin, İltifatı-ı muhtelif’lerden sari, Belki de yer ile yeksandır, ‘Öz’üne olan güvenin. İstediğin kadar kaç, Yettiğin kadar kovala, En fersah eriştiğin mesafede, Karşına aldığındır aslında, ‘O’ dediğin ‘ben’liğin. Dikme başını öyle yukarı, Esse de kavak yelleri, bazı bazı; Eğil, kalk, dön, bak, Dön, bak, sarıl baştan, Şah damarından da yakındır, zira, Uzak sandığın gençliğin. Var farkına farkındalığın, Hatırla önemine binaen, Yaşamda yitirsen de her şeyini, Başlayabilmen için yeniden. Kim olduğunu, Nereden geldiğini, Nereye ait, Neredeyken özgün, Nasılken ‘özgür’ olduğunu, Emin ol, en iyi sen bilirsin. Olmak istersen daha da emin; Bak yeniden, ara, bul, yarat, Ne yap, ne et, eyle, Dön; Sor, yitirdiğin kendine, O bilir. Neyi nerede unuttuğunu, Yanlış yollar tuttuğunu, Nereyi eksik ördüğünü, Nasıl da yanlış gördüğünü, Aslında kendi defterini, […]

Kendini önemli bulan insan, diğer insanlara da önem verir. Onların söylediklerini dikkatle dinler, yazdıklarını dikkatlice okur, taleplerine özenle karşılık verir. Kendine/özüne önem vermeyen kişi, hayatı sallapati yaşar, eleştirileri dikkate almaz, geçiştirir; dinlerken de, okurken de, yazarken de, konuşurken de özensizdir. Sosyal medyada beğendiğimiz bir yazıyı gerçekten satır satır okuyarak, anlayarak, ulaştırmak istediği mesajı anlayarak mı okuyor, değerlendiriyor ve beğeniyoruz; yoksa, “hadi hatırı kalmasın” diye mi beğen düğmesine tıklıyoruz? Belki yazıyı sonuna kadar okumadan, o an ilgimizi çeken kısmından ötürü böyle yapıyoruz. Belki yazıdaki bir paragraf ilgimizi çekiyor ve yakınlarımızın bundan haberdar olması için elimiz ‘paylaş’ düğmesine gidiveriyor. Sonra, sanalda paylaştığımız o bilgi ile ilgili olarak gerçek hayatta karşılaştığımız bir arkadaşımız bize şöyle sorabiliyor;- hani geçenlerde paylaştığın o yazıdaki şu tanımlamayı anlayamadım, açıklarsan sevinirim. Biz de;-Hangi yazıydı? Haa şeyy..ya da -Öyle mi yapmışım? hatırlayamadım şimdi? gibi cevaplar vermek zorunda kalabiliyoruz. Yazıyı okumadaki özensizlik, hem paylaşıma, hem gelen talebe karşılık verdiğimiz cevaba yansıyor. Sonuçta hem muhataplarımıza, hem kendimize özensiz davranmış oluyoruz. Kendimizi özen gösterilmeye değmeyecek kadar önemsiz hissedebiliyoruz. Sonunda da, ne onlar, ne de biz tam anlamıyla mutlu olabiliyoruz. Halbuki; muhatabımızı biraz daha özen ve dikkatle dinlesek, yazdıklarını satır satır dikkatle ve ne anlatmak istediğine odaklanarak okusak, fazladan birkaç dakikamızı alacak belki ama, daha […]

Ataç’ı Bozun! “…aslında ataç olduğunuz kişi gerçekten kişinin kendisi değildir. Ataç olduğunuz şey, o kişiyle yaşadığınız deneyimler ve sizde yarattığı titreşimlerdir.” İngilizce’de “attachment” diye bir sözcük vardır. Tam tercümesi o kadar zordur ki, duruma ve koşula göre kullanmak gerekir. Zira bir yandan bağlılılık, bağımlılık anlamına gelir; bir yandan üzerinize yapışan şey anlamına, diğer yandan omuzlarınızdaki yük anlamına dahi gelebilir. Bundan sonra bu hale Ataç Olma hali diyelim. Hayat bazen tam bir eziyet, çile haline gelebilir. Bunun baş nedeni ise tatminsizliktir. Tatminsizizdir çünkü gerçek anlamıyla etrafımızda olan bitenin doğasını anlayabilmiş değilizdir. Bunun nedeni ise evrende var olan her şeyin birbirine bağlı oluşunu idrak edemeyişimizdir. Her şeyden ayrı ve farklı tuttuğumuz ve varlığına inandığımız bir “BEN” vardır ve bu Ben’e olan inanış iki ayrı sebep daha doğurur. Kendimizin diğer şeylerden ayrı olduğu inancı beraberinde ataç olduğumuz, bağlandığımız, bağımlılık haline getirdiğimiz, tutunduğumuz, bel bağladığımız, yapışıp kaldığımız ya da üzerimize yapışıp kalmasına izin verdiğimiz şeyi getirir. Ya da tam tersi ayrılığı, ötekileştirmeyi, nefreti ve uzak durmayı… Eziyet çekmemek ise elimizdedir. Hayatı eziyet haline dönüştüren bağlılık ve ayrılığın yanılgı ve cehaletinden kendimizi kurtarabilirsek, o zaman herkesin ağzına sakız ettiği Nirvana’ya ulaşabiliriz. Eğer “ataç olma” hayatı tatminsiz duruma sokuyorsa, o zaman “ataçı bozma” hayatı tatminkâr hale […]

Dinlemeyi biliyor muyuz? Aktif dinleye-biliyor muyuz? Dinlemeden bilmek mümkün mü? Bilerek dinlemek ne demek? Dinlerken ağzımız dolu ise karşımızdakini duyamıyoruz. Konuşacağımız şeye odaklıysak karşımızdakini dinleyemiyoruz. Karşımızdakinin anlattığı şeyle ilgili daha önceden ezber bir bilgimiz varsa, aynı şeyleri söyleyecek sanabiliyor ve aktif olarak dinlemeyebiliyoruz. Aktif dinleme nedir? Aktif dinleme öncelikle görsel, işitsel, kinestetik olarak orada ve o anda olmayı gerektirir. O anda bedenimiz orada ama zihnimiz başka yerde ise, bedenimiz orada ama zihnimiz anlatılanla değil, başka şeyle meşgulse, bedenimiz orada ama gözümüz başka şeye bakıyorsa, bedenimiz orada, gözümüz anlatıcıya bakıyor ama kulağımız çevredeki diğer seslerle ilgili ise aktif olarak dinlemiyoruz demektir. Aktif dinlemenin ilk şartı, bedensel ve zihinsel olarak orada olmaktır. İkinci şartı anda olmaktır. An sözcüğü bir süreci, bir çizgiyi değil; bir hali, bir noktayı belirtir. Anda olur ve aktif dinlersek an-larız. Anladığımız şeyi de ileride kolaylıkla hatırlar, anı-larız. Anlamak sözcüğünün İngilizcesi ‘understand’, ‘altında-durmak’ anlamına gelir. Bunun anlamı, dur ve dinle, anda ol ki anlayasın. ‘An’ sözcüğünün İngilizcesi ‘present’, aynı zamanda ‘hediye’ demek. Ancak anda olduğumuzda anlatılanın içindeki hediyeyi alabiliriz. Andan koptuğumuzda ya geçmişe takılırız ya da geleceğe tutunuruz. Anın hediyesi de elimizden kayar gider. Sonra bir bakarız ellerimiz boş. Anlamsız bir sohbet olmuş. Sohbete ilk oturduğumuzda ne halde isek, […]

Bebeğin hayatının ilk saati en önemli olmak üzere özellikle ilk dokuz ay anneden ayrılmaması, gelişimi için kritik önem taşıyor.

Sevmek için çok şey var. -Tibet Kabadayı Anneciğim, okuldan döndüğümde seni görünce çok iyi hissediyorum. En çok yanaklarını seviyorum. Öpülüyor. Yüzünü ve ellerini de çok seviyorum. Ellerin her şeyi tutuyor. Bacaklarını da çok seviyorum. Onlar seni yürütüyor. Omuzlarını ve sırtını da çok seviyorum. Onlarla beni taşıyorsun. Kahkahanı seviyorum çünkü o zaman komik oluyorum. Eğleniyorsun. Başkalarının tatlılıklarını fark edelim. -Nazım Soydan Annem sevginin pek çok şekilde ifade edilebildiğini söylüyor. Başkalarına sevgimizi göstermek için boya kalemlerindeki renkler kadar çok yol olduğunu söylüyor. Bunu düşününce şunları buldum: Bugün çekmeceden temiz bir bluz alıyorsam, birisi onu benim için sevgiyle yıkadığındandır. Ütülemiş bile olabilirler. Susadığımda buzdolabında süt ya da meyve suyu oluyor, çünkü birileri alışverişe gidecek kadar beni seviyor. Bir arkadaşım telefon ettiğinde annem gelip haber veriyor, bu kadar küçük bir şey bile çok sevecen bir hareket. Her insan senin öğretmenindir. -Rüzgar Kaya Annenin, hayatındaki herkesin çok özel olduğunu sana hiç hatırlatması gerekti mi? Bazen kız kardeşimi hiç sevmiyorum. Keşke hiç doğmasaydı dediğim bile oldu. Sonra bunu dilediğim için gerçekten korktum. Bu senin başına geldi mi hiç? Tam lazım olduğu anda saç fırçamı kırdığında ya da en sevdiğim kalemlerimi aldığında, özel olduğunu hatırlaması biraz güç oluyor. Annem, her birimizin Tanrı için çok özel olduğunu, bunun […]

“Sadece bir rüya” ya da “sadece bir tesadüf” veya “sadece bir hayal” dediğiniz olmuştur mutlaka. Ama sözünü ettiğiniz şeyler gerçekten “sadece” o kadar mıydı? Bunlardan ibaret miydi? Üç eşsiz güç: Rüyalar, tesadüfler, hayaller… Bunlardan gelen mesajları kullanmaya karar verdiğimizde olağanüstü rehberlik, şifa ve enerji kaynaklarıyla bağlantı kurmaya başlarız. Ayrıca iki dünyanın vatandaşı oluruz. Günlük hayatın hayhuyunda telaştan, stresten, başkalarının beklenti ya da plan programına göre yaşamaktan daha derindeki anlamıyla bağlantımızı yitiririz. O anki düşünüş ve oluş seviyemizde çözülemeyen sorunlarla çevrilir etrafımız. Olayların gizli düzenini kavrayamayız. Derindeki gerçekliğe ulaşma ve oradan olağan dünyaya armağanlar getirme sanatı olan sihre yabancılaşırız. En kötüsü de kim olduğumuzu unuturuz. Çeşitli listelerde ve özgeçmişlerde yazanın ötesinde nereden geldiğimizi, nereye gittiğimizi bilmeyiz. Yaşamlarımızın daha derin bir amacı olabileceğini, daha büyük bir hikayenin bir parçası olabileceğimiz hatırlamayız. Rüyalar, tesadüfler ve hayaller yoluyla, görünen dünyanın ötesinde bir dünyanın var olduğunu, kimliğimize ve kim olacağımıza yeniden uyandığımız yerin orası olduğunu hatırlamaya başları. O dünyaya yeniden uyanmak siyah beyaz yaşadıktan sonra renkleri keşfetmek gibidir. O dünya aslında bizim üç boyutlu gerçekliğimizin içinde salındığı çok boyutlu evrendir. Bilim o dünyanın orada olduğunu biliyor ve oradaki fiziksel duyular dünyamızda meydana gelecek olan tüm olayların gizli kaynağı olabilir. Üç eşsiz güç aracılığıyla yaratıcı yaşamın […]

“7 yaşındaki Defne, en küçükleri birkaç aylık olan dört çocuklu bir ailenin ikinci çocuğu. Babası kısa süre önce evi terk etmiş. Defne bu gidişten pek etkilenmiş görünmüyor; gel gelelim o zamana kadar parlak olan notları dibe vurmuş. Defne, serbest konulu çok hoş bir resim çizmiş: Bir evin etrafındaki çiçekler, ağaçlar, çayırlar, kuşlar ve kuş yavrularıyla oldukça uyumlu pastoral bir sahne. Daha iyisi hayal edilemez, parıltılı renkler güzel, mavi, bulutsuz bir göğün altında birbirlerine geçiyor… Daha dikkatli baktığımızda, bazı ayrıntılar bu sükûnet ve yumuşaklık izlenimini kırmaya başlıyor: Kelebeklerden biri ikiye ayrılmış, bir kanadı kırmızı diğeri sarı; ev sanki kendi içine kapanmış gibi, duvarlar ve çatıdaki ikişer çizgiyle belli edilmiş; kuşların yuvası ağacın ucunda dengesiz bir halde; mavi kuşun (yavruların annesi?) ve yavru kuşların kanatlarının kenarları siyah. Defne o kadar büyük bir sıkıntı içinde ki neşeli bir pastoral sahneyi bile sıkıntısını ifade etme aracı olarak kullanıyor. Sorun oluşturan şeyleri siyahla çevrelemesine veya ikişer çizgiyle belli etmesine bakılırsa Defne, tüm enerjisini yas tutmaya sevk etmiş. Derinden incindiği halde güçlü karakterinin etkisiyle tüm enerjisini bu durumu gizlemek için sarf ettiğini ve okuldaki başarısını ikinci plana ittiğini görebiliyoruz.” Sizin çocuğunuzun resimleri ne anlatıyor? Psikologların çocuğu daha iyi tanımak ve kişiliğini değerlendirmek için başvurduğu yöntemler (oyunlar, […]

Kızım Audrey yedi yaşına geldiğinde masal kitabı almak üzere onu semtimizdeki kitapçıya götürmüştüm. Çocuk kitapları bölümüne yürürken babamın kitabı Dört Anlaşma’yı fark ettim. “Kitapevimizin Seçtikleri” rafında dikkat çekici bir şekilde sergilenmişti. Gülümsedim, gurur ve sevinçle baktım kitaba ve ilk yayımlanışı üzerinden geçen bunca yılın ardından insanlara hâlâ hitap etmesini hem hayret hem de hayranlıkla karşıladım. İlk çıktığında kitabevlerinde aradığımı hatırlıyorum, hiçbirinde bulamamıştım. Birkaç ay boyunca çeşitli dükkanlara baktım, hepsinden de elim boş çıkmıştım. Şimdi tuhaf gelebilir ama o vakitler günün birinde herkesin göreceği şekilde raflarda yer aldığını görür müyüm diye merak ediyordum. Yayımlandıktan bir yıl sonra kitaba ilk kez Berkeley, California’da bir kitapevinde rastladım. Öyle sevinmiştim ki, yüzüme yerleşen gülümseme birkaç saat boyunca silinmedi. Babamın son birkaç yılda yaptığı yolculuğa hatırlayınca Audrey’ye dönüp, “Büyükbabanın öğüdünü almak ya da onunla bağlantı kurmak istersen tatlım” dedim, “o da çok uzaklarda olursa, her zaman bir kitapçı ya da kütüphaneye gidip onu bulabilirsin. Yaşam ve sevgiye dair ne biliyorsa kitaplarının sayfalarında seninle paylaşacaktır; sana yardımcı olmak üzere hep orada olacaktır.” Bunu söyleyebilmek çok güzeldi, ailemizin kuşaklar boyu paylaştığı sözlü gelenek hâlâ yaşıyordu ve çocuklarım da dahil, yardım isteyen herkes için oracıktaydı. Bir yandan da, babamın bilgeliğinde kitaplarına aktarabildiğinden fazlasının olduğunu biliyordum. O anda günün […]

Doğum sadece bebek yapmakla ilgili bir şey değildir. Aynı zamanda kendine güvenen, içindeki güce inanan sağlam, yetkin ve kabiliyetli anneler yapmakla ilgilidir. Barbara Karz Rothman Annelik yolculuğu ile Feng Shui’nin ne alakası var? Nedir bu terimin anlamı? Feng Shui (‘‘feng şui” diye okunur) eski bir Çin felsefesidir. İnsanların çevre ile uyumunu konu alır. Doğa, içinde yaşadığımız fiziksel ortam dahil, gözle görülmez bir enerjiyle –çi, diğer bir değişle yaşam gücüyle – canlıdır fikri Feng Shui’nin temelidir. Bu kitapta Feng Shui kavramı fiziksel ortamın ötesinde bir alanı, zihinsel ve ruhsal ortamınızın ve tüm bunlarla birlikte canlı olan yaşam enerjinizin onurlandırıldığı bir hayatı kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Feng Shui Annesi isimli kitabım, hayatınızdaki üç temel alanda –fiziksel, zihinsel ve ruhsal alanlarda- hareket halindeki enerjiyi nasıl besleyeceğiniz ve nasıl dengeleyeceğiniz konusunda destek sunuyor. Böylelikle doğuma ve anneliğe doğru daha dengeli, daha güçlü, daha sakin bir yolculuk yapmanıza yardımcı olmayı hedefliyor. Ayrıca bu enerjinin dengesi bozulduğunda tekrar dengeyi yakalamak için neler yapacağınızı da öğreneceksiniz. İşte budur Feng Shui Annesi olmak; varoluşunuzun bütün alanlarında akan dengeli ve uyumlu yaşam enerjisine sahip olmanın nasıl bir his olduğunu ve bu enerjiden uzaklaştığında tekrar akışı yakalamayı bilmektir. Feng Shui Annesi Feng Shui’nin Beş Elementini Nasıl İfade Eder? Feng Shui felsefesi […]

Kışın renkleri birer birer siliniyor, bahara özgü cesur renkler çiçekler aracılığıyla orada burada karşımıza çıkıyor. Balkonlar, bahçeler, ağaçlar, kaldırım kenarları, sokaklar…  Baharın çağrısını duyan kulak veren herkes, küçücük metrekarelerde bile olsa, saksılarına bir şeyler ekme hevesinde. Emeklerimizin eseri olacak canlıları yetiştirme içgüdümüzü görmezden gelmeyip ruhumuzu doyuracak “toprak terapisine” daha çok zaman ayırdığımızda şifalı bir şey yapmış, toprağın sihirli iletişimine kapımızı açmış oluyoruz… Düşünün bir: Yaşamı anlatmak için tohum diyoruz, cenneti anlatırken “bahçe” diyoruz, az önce yediğimiz meyvenin çekirdeğinde gizlenen bir hayat faaliyeti olmasına “mucize” diyoruz. Peyzaj mimarı Tülay Oran, emeklerinizin eseri olacak canlıları saksılarınızda, bahçelerinizde veya pencere önlerinde yetiştirirken bilmeniz gereken püf noktalarını anlattı. Sevginizi ve ilginizi eksik etmeyeceğiniz bahçelerinizi düzenlerken bu bilgileri aklınızda tutsanız iyi olur. Buyurun okumaya: Ekim, dikim işleri ne zaman başlar? Cemreler düştü, soğuklar bitti. Kısacası toprak dikim ve ekim işlerine hazır hale geldi. Çiçek marketler, pazarlar, seralar rengarenk çiçeklerle doldu. Size tavsiyem, seçiminizi yaparken balkon bahçe veya terasınızın güneş ve gölge durumunu göz ardı etmemeniz. Peki, tohumlar? Türüne göre değişir ama genel olarak şubat-mart ayları diyebiliriz. İçinde bulunduğumuz Nisan ayı içerisinde Zinnia, kadife çiçeği, kosmos gibi iri tohumlu bitkileri hazırlamış olduğunuz çiçek tarhlarına serpiştirin. Üzerini ince bir toprak tabakası ile örtüp yağmurlama yöntemi ile sulayın. […]

Hayatınızı belirleyen ağzınızdan çıkan değildir; en güçlüsü kendinize fısıldadığınızdır. -ROBERT KIYOSAKI Kendimizle savaşmaya, didişmeye son vermek yaralarımızı iyileştirmenin ve yüreğimizi dünyaya açmanın anahtarıdır. Ancak silahlarımızı bırakmak ve kendi varlığımızı sevmeyi öğrenmek hayatta karşılaştığımız en büyük sınav olabilir. Yargılama ve eleştirinin iç sesi susmak bilmeyebilir ve bizi gerçeğin bu olduğuna acı verici bir biçimde ikna edebilir. Romancı Anne Lamott’un ifadesiyle, “Zihniniz tek başınıza girmekten çekindiğiniz tekinsiz bir semt olarak kalabilir.” İçinize bakmaya başladığınızda ne görüyorsunuz? Kendinize karşı ne kadar cezalandırıcı olduğunuzu. Zaaf ve güvensizlikleriniz karşısında ne kadar acımasız, olduğunuzu. Söylediğiniz, yaptığınız her şey konusunda ne kadar yargılayıcı olduğunuzu. Yeni bir şeye girişecek olduğunuzda daha başından kusursuz olmak gibi akıldışı bir beklentiye girdiğinizi. Bir şeyleri öğrenirken hata yapmak ve kargaşa ortasında kalmak gibi olağan durumlar karşısında kendinizi haşince hırpaladığınızı. İçinizdeki eleştirmenin hayatınızı perişan ettiğini…. Tüm bunlara odaklanmayı sürdürecek olursanız kendinizi umutsuz, öfkeli, değersiz ve depresif hissetmeye devam edeceksiniz. Nokta. Bugünden itibaren önünüze koyduğunuz gerçekleştirilmesi imkânsız standartları kökünden sökme sürecine koyulmanız gerekiyor. İçsel eleştirmenin saldırılarından daha az etkilenmelisiniz. Bunun yöntemleri var. Nasıl olacağını kitabımda açıkladığım araç ve teknikler size gösterecek. İşte size kitaptaki onlarca uygulamadan sadece biri: UYGULAMA İyi Tarafından Bakmak Halka açık bir yerde oturup beş dakika boyunca etrafınıza bakın ve hoşlanmadığınız, […]

Kış Kitabı’yla başlayan wimmel serimiz, Bahar Kitabı’yla devam ediyor. “Bir buluş” olarak nitelendirilen bu kitaplar yıllardır tüm dünyada o kadar çok talep görüyor ve tavsiye ediliyor ki, Türkiyeli okurlar da bu hayranlığı paylaşarak bu “ilginç” kitapları bir şekilde yurtdışından bulup getirtti ve yıllarca evlerinin baş köşesinde tuttu. Evet, wimmel kitaplarının en büyük özelliklerinden bir tanesi rafa kalkmamaları! Şimdi güzel bir haber daha: Artık bu kitaplar Türkiye’deki her kitapçıda bulunuyor! Peki Wimmel Ne Demek? Almanca wimmel kelimesi “bol olmak, kaynamak” olarak çevrilebilir. Bu nedenle wimmelbuch, yoğun resimli bir bolluk kitabıdır. Popülerliği nedeniyle bu terim son yıllarda bir markaya dönüşmüş, wimmel olarak nitelendirilmeyecek kitaplar bu başlıkla sunulmaya başlamıştır. Karakterin çokluğuna ve bitmez tükenmez zengin materyal, bir derecede düzensizlik ve kaosa da işaret eden kitaplardır. Wimmel kitapları tipik oyun kitapları kategorisinde sınıflandırılmaz çünkü açık kuralları ve talimatları yoktur. Dört mevsim ve bir yaz gecesinden geçen wimmel kitaplarından her biri, aynı şehirde aynı rotada geçer ve şehrin sakinlerinin faaliyetlerini anlatır. Mekan sekansları seri boyunca aynıdır. Fakat karakterlerin farklı etkinliklerde bir araya gelip tanışmalarına yer verilir. Kimileri sayfaların akışı içinde, kolaylıkla fark edilmelerini sağlayan kısmen istikrarlı bir yol izler ve böylece devamlılık sağlarken, kimileri arka plandan ön plana çıkar, kaybolur veya belirir. Wimmel kitaplarını tek […]

İyi çocuk kitabı, yeryüzünün şeffaf ve gerçek dünyasına aydınlık pencereler açar. Kalbinin bir köşesinde tuttuğun o kitapları bir düşün. Sen, o kitaplardan açılan pencereler yardımıyla, “yaşamın gizlediği güzelliklerle” tanıştın; bütün karmaşıklığı, sadeliği, evrenselliğiyle insanı ve doğayı anladın. Kalbin ve aklın sağgörü kazandı. Bugün de hazine bulmuşçasına evine götürdüğün o kitabı çocuğuna okumanı sağlayan şey aynı: içindeki çocukla iletişimini sürdüren bir yetişkin. Yetişkinlerin unuttuğu çocuk ruhunu, dilini, duygularını, düşünme biçimini anımsayan bir yazar… “Görmüş geçirmiş” ancak özüne küsmemiş bir yaşı büyükle; henüz yolun başındaki şaşkın, meraklı, heyecanlı, delidolu, ışıltılı bir yaşı küçüğün muhteşem iletişimi, oyunu… Çocuk kitabı, çocuğun aileden gördüğü sevgiye eşlik eden en güzel araçlardan biridir. Kitaptan bir el uzanır ve bizi bir düşe, bir oyuna çağırır. Ve muhteşem dostluk o an başlar… Hayal gücünün sınırsızlığında süregiden bir dostluk. 20. yüzyılın Andersen’i olarak ün salmış Yunan yazar Eugene Trivizas, hayal gücünün yaratıcılık üzerindeki etkisine ilişkin bir konuşmasında şöyle diyor; “Atina’da, kitap kahramanlarımdan oluşan bir sergi hazırladık ve kahramanlardan ‘Görünmez Yeşil Kanguru’nun sergilendiği kapalı camekânın önüne ‘Görünmez Yeşil Kanguru. Dokunmayın!’ yazdık. Yazıyı gören çocukların çok eğlendiğini gözlemledim. Ancak birkaç yetişkin, yanıma gelip ‘Bu nasıl bir şey, Bay Trivizas. Görünmez Yeşil Kanguru nerede!!’ dedi. Kuşkusuz, Trivizas’ın en çok şaşırdığı şey, büyüdükçe yiten […]

Diyet yaptığınız bir dönem eşiniz sizi bir kutu pastayı yerken yakalıyor ve bir daha pastaneye gidememeniz için arabanızın anahtarlarına el koyuyor. Nasıl hissedersiniz? Ya da bir arkadaşınızla çıkacağınız öğlen yemeğine geç kaldığınız için arkadaşınız en sevdiğiniz takınızı ona vermenizi istiyor. Şimdi nasıl hissediyorsunuz? Disiplin” olarak düşündüğümüz şey, yıkıcıdır Amacımız çocuğumuzu eğitmekse, disiplin eğitimin düşmanıdır. Eşanlamlı olmak şöyle dursun, hemen herkesin inandığının tersine, disiplin ve eğitim farklı dünyalara aittir. Buna örnek olarak çocukken odanıza gönderildiğinizde, en sevdiğiniz televizyon programı kapatıldığında, cezalandırılıp arkadaşlarınızı göremediğinizde, telefonunuz elinizden alındığında, azar işittiğinizde ya da tokatlandığınızda ne hissettiğinizi düşünün. İyi hissettiniz mi? Size öğretilmesi amaçlanan şeyi kendiliğinizden yapmaya başladınız mı? Hayır, “Ebeveynlerimin dediği olur, o yüzden onları kızdırmamalıyım” diye düşünmeyi öğrendiniz. Büyük olasılıkla ebeveynlerinizin diğer yetişkinlere, iş arkadaşlarına ve hatta ev hayvanlarına bile sizden daha fazla saygı gösterdiğini de öğrendiniz. Disiplin, akla yatkın olmayıp daha çok ebeveynlerin kaprisleriyle ilgili göründüğünden çocuklarda her zaman içerlemeye neden olur. Zorunda bırakıldıkları için isteklerimizi yerine getirseler de taleplerimize, ama en fazla da mesajı ileten bizlere karşı içten içe bir direnç geliştirirler. Dirençleri ya da en iyi olasılıkla gönülsüzlükleri ebeveynin kontrol ihtiyacını yoğunlaştırır; çünkü ebeveyn çocuğunu sıkı tuttuğu ölçüde terbiye vereceğine inanıp çocuğun üstünde baskı uygular. İşte bu direnç, öğrenmenin, gelişmenin ve […]

Yıllarca kilo vermenin tüm sorunlarımın yanıtı olduğuna emindim. O elbiseye ya da kot pantolona sığdığımda, mutlu olacak, kariyerimde yükselecek ve sevgili bulacaktım. Ama ancak kilo verdikten sonra. Ancak artık böyle görünmediğimde. O zamana kadar, biri resmimi çektiğinde, panikleyip ellerimi stratejik şekilde nefret ettiğim yerlerime koymaya gayret ederdim. Ya da ellerim o yerleri kapatacak kadar büyük değilse, resmi sadece yüzümün görüneceği şekilde kırpardım. Duygusal açıdan ufalarak insanların kendimi fiziksel açıdan ne kadar büyük hissettiğimi fark etmemesini sağlardım. Kilo vermekle ilgili kitaplar, egzersiz ekipmanları ve diyet gıdaları almaya devam ederdim. Tanıdık geliyor mu? Kilo vermek, milyar dolarlık bir sektöre dönüşmesinden de açıkça görülebileceği gibi, kültürel bir saplantıya dönüştü. Tahminlerime göre, bu kitabı seçtiyseniz, muhtemelen kilo vermenize yardım edecek bir şey için ilk kez para ödemiyorsunuz. Bu kitabı yazmam ilk istendiğinde, mutfağımda yere oturup hıçkırarak ağladım. Yolculuğu böylesine alenen paylaşma fikri beni şoka uğrattı. Ayrıca kilo verme sektörünün bir parçası olarak görünmek istemiyordum. Ben böyle biri değilim ve böyle bir kariyer istemiyorum. En sonunda yazmayı kabul etmemin nedeni, paylaşmak istediklerimin standart bir kilo verme kitabında bulacağınız şeyler olmadığını bilmemdi. Diyet yapmaya İNANMIYORUM ve sizin için izleyeceğiniz bir egzersiz planım yok. Bunların yerine, kadınları benim de yaptığım ve binlerce danışan ve öğrenciye rehberlik ettiğim […]

İkigai, hayatın zevklerini ve anlamlarını ifade eden Japonca bir sözcük; “İki” (yaşamak) ve “gai” (neden) sözcüklerinden oluşuyor. Japon dilinde ikigai farklı bağlamlarda kullanılır, ufak, gündelik şeyler kadar büyük hedef ve başarılara da uygulanabilir. O kadar yaygındır ki, insanlar özel anlamını düşünmeden gündelik hayatta kullanır. En önemlisi, ikigai, mesleki yaşamınızda başarılı olmanızı şart koşmaz. Bu bakımdan, yaşamın çeşitliliğini kucaklayan son derece demokratik bir kavramdır. İkigai sahibi olmak başarı getirebilir, doğrudur ama başarı ikigai sahibi olmak için gerekli bir koşul değildir. O hepimize açıktır. İkigai küçük şeyler âleminde yer alır. Sabah serinliği, bir fincan çay, ışık huzmesi, balkon bahçenizdeki çiçeklerle ilgilenmek… Yalnızca tüm bu yelpazenin zenginliğini görebilenler onu gerçekten takdir edip tadına varabilir. Bu önemli bir ikigai dersidir. İnsan olarak değerimizin ve özdeğerimizin öncelikle başarımızla ölçüldüğü bir dünyada, birçok kişi gereksiz bir baskı altındadır. Sahip olduğunuz değerler sistemi ancak somut başarıya –bir terfi ya da kârlı bir yatırım gibi- dönüşürse onun değerli ve yerinde olduğu duygusunu taşıyabilirsiniz İkigai, “sabah yataktan kalkma nedeni” olarak da ifade edilir. Yaşamaya sizi sürekli teşvik edendir. Her yeni günü karşılamaya can attığınız bir yaşam iştahının kaynağı da diyebilirsiniz. Kitabımızda göreceğimiz gibi, Japonların yola devam etmek için pek öyle debdebeli motivasyonlara ihtiyaçları yoktur, daha çok gündelik yaşamları içindeki […]

Bir psikoterapist olarak işimin esaslı bir kısmını (bana geldiklerinde geçmişlerinin bugünkü ilişkilerinde ne denli canlı bir biçimde yer aldığını fark eden) danışanlarıma rehberlik etmek oluşturuyor. Çoğumuz geçmişi arkamızda bırakıp ilerlemek istememize rağmen, hayatımızı ebeveynlerimizin veya aramızda çözümlenmemiş sorunların olduğu başka önemli kişilerin rollerini yeni insanlara vermeye devam ederek sürdürürüz. Freud bu olguya “aktarım” (transferans) adını vermişti. Aktarım yaptığımızda; geçmişte hissettiklerimiz ve inandıklarımız şimdi kurduğumuz ilişkilerde yeniden ortaya çıkar. Aktarım bilinçsizdir; esasen, kişiliklerin karıştırıldığı bir durum yaşadığımızı, şu anda hayatımızda olan birini geçmişte hayatımızda olmuş birinin yerine koyduğumuzu fark etmeyiz. Aktarım örneklerinden biri, doktoruna aşık olan kadın hastadır. Erkek doktor naziktir, anlayışlıdır, güvenilirdir ve kadınla gerçekten ilgilenmektedir. Bütün bunlar, kadının babasında bulunmasını arzu etmiş olduğu özelliklerdir. Hasta daha sonra doktoruyla evlenebilir ve zaman içinde kocasının hayal ettiği adam olmadığını anlayabilir. Bilinçli zihni ve kalbi babasının yerine koyacak birini bulduğuna inanmıştır. Bilinçaltı ise özlemini çektiği babayı bulmak yerine, büyük bir beceriyle babasının yerine geçirecek birini bulmuştur. ilişkinin ilerleyen bölümlerinde, doktor kocanın sonuç olarak babaya benzeyen; hep meşgul ve karşındakini dinleme yeteneğinden yoksun biri olduğu ortaya çıkmıştır. Bağlanma, aktarılan bir umutla başlamıştır ama gerçekte aktarılan geçmişin bir tekrarı olur. Önemli ilişkilerimizin üzerimizde yaptığı kalıcı etki, hayatımız boyunca diğer ilişkilere uyguladığımız bir şablon yaratır. […]

Nil Gün’ün bu yazısı Ocak 2018 Bebeğim ve Biz dergisinde yayınlanmıştır. Dünyamızda bugün sekiz milyar kişi yaşıyor. Peki, kaç birey var acaba?

Nefes almanın fiziksel sağlığımız üzerindeki etkisinin gerçekten farkında mıyız? Yemek yemeden 30 gün, su içmeden 3 gün ama nefes almadan sadece 3 dakika hayatta kalabiliriz. Nefes, bizim en önemli ana yaşam kaynağımız. Amerika’da yapılan araştırmalar, insanların yüzde 90’ının, solunum kapasitelerini sadece yüzde 30 oranında kullandığını gösteriyor. Yani aslında, ölmeyecek kadar az nefes alıyoruz. Nefes = Yaşam ise, “Nasıl nefes alıyorsak öyle yaşıyoruz” diyebiliriz. Dolayısıyla da az nefes alıyorsak az yaşıyoruz. Daha fazla nefes almak bize ne gibi faydalar sağlar; Hücrelerimizdeki oksijen oranını artırır Enerjimizi yükseltir Kan dolaşımını düzenler Bedenimizde akan enerjiyi dengeler Bağımlılıkları azaltır Pek çok rahatsızlığın şifalanmasında etkilidir. Örneğin, Stres, solunum rahatsızlıkları, baş ağrısı, halsizlik, psikosomatik hastalıklar, anaerobik hastalıklar vs. Hayvanlar ve bebekler mükemmel nefes alırlar. Tam bir dalga formu ile diyaframlarını kullanarak nefes alırlar. Nefes alıp vermedikleri hiçbir an yoktur. Yaşama nefesleri ile sımsıkı bağlıdırlar. Fakat 3 yaşından sonra insanlar yaşadıkları sosyal çevre koşullarına bağlı olarak nefeslerini tutmaya ve diyafram kasını atıllaştırıp akciğerlerini kullanarak nefes alma alışkanlığı edinirler. Nefes almak aslında ciğerlerin değil diyaframımızı kullanarak yapılması gereken bir şeydir. Diyafram atıl kalınca vücudun organlar bazında enerji dengesi de değişir.Nefes alışkanlığımızın  nasıl bozulduğunu anlamak için önce zihinsel ve duygusal durumumuz ile nefesimiz arasındaki bağlantıyı net olarak anlamalıyız. Diyaframı kullanmadan […]

Dikkat, kuvvet, denge, tepki hızı, koordinasyon ve esneklik… Bunlar az şey mi? Psiko-motor beceriler, özellikle çocukluk döneminde benlik saygısının gelişiminde ve arkadaşlar arasında belli bir yer edinmede önemli rol oynuyor. Çocukların hareket gereksinmelerini karşılayacak en uygun etkinlikler ise hareketli oyun etkinlikleri. Kulağa ne kadar basit geliyor değil mi? Peki, hem okul öncesi eğitimde en az yer verilen ve hem de ilköğretim çağından itibaren aileler tarafından da en az önemsenen ders ne biliyor musunuz? Beden Eğitimi dersi. Diğer gelişim alanlarına yönelik etkinliklere gösterilen ilgi, ne yazık ki bu gelişim alanına gösterilmiyor. Nedenler muhtelif… Geçmişteki beden eğitimi derslerimizi hatırlayalım yeter. Genç bir Beden Eğitimi öğretmeni olan Devrim Dinçer’e okullardaki bu dersin alameti farikası hakkında konuştuk ve bakışımızı değiştirecek bilgiler aldık. Okullarda niçin beden eğitimi dersleri var? Aslında beden eğitimi dersinin, zaman zaman programlardan kaldırıldığını düşünürsek, bu soruyu “okullarda niye beden eğitimi dersi olmalı?” şeklinde sormamızda yarar var. İnsanın kendi bedeniyle olan ilişkisi, genel eğitimin bir parçası bence. Fiziksel sağlık, zihinsel sağlık ve ruhsal sağlıkta sporun yeri inanılmaz. Dikkatini bir noktada toplayabilme yetisi kazanmak, bir problem çözmek ve bunu bazen bireysel bazen de grup içinde hareket ederek başarmak müthiş geliştirici bir faaliyet. Bu benlik bilinci kazanması demek, özgüven demek. Arkadaşlarına, rakiplerine ve oyun […]

Normal ve sağlıklı göründüğü halde birkaç kilo daha verme arzusu duymayan kadına neredeyse rastlamadım. Hem, “zayıf güzeldir” teröründen hepimiz nasibimizi alıyoruz hem de hazır gıdaların, bol miktarda abur cuburun mutfağımıza girdiği son otuz yılda insanlar eskisine göre daha kilolu. Her yıl yüzlerce yeni diyet kitabı çıkıyor. Moda diyetler oluşuyor. Hayatında hiç diyet yapmamış kadınların sayısı çok az. Buna rağmen kilo artışı insan sağlığını tehdit edecek boyutlara ulaşıyor. Kilo almak, kilo vermek hemen her insanın ilk üç temel sorunu arasında yer alıyor. Medya bize ideal beden diye anoreksik görünümlü gencecik modellerin fotoğraflarını dayatıyor. Biz de dergi kapaklarını süsleyen bu bedenlere özeniyoruz. Eminim, modeller de kendi rötuşlu resimlerine özeniyordur. Bu resimler, gerçeği ve doğal olanı temsil etmiyor. KİLOSUYLA BARIŞIK KAÇ KİŞİ TANIYORSUNUZ? Son yıllarda hormonlar üzerine yapılan yeni araştırmalar, kilo sorunun sadece aldığın/ harcadığın kalori miktarından ibaret olmadığını ortaya koydu. Hormonlarımızı tanıyıp işlevleri hakkında bilgilenmemiz farz oldu. İnsan, ruhu, duyguları olan bir biyolojik sistem. Hızla artan obezite ve şişmanlık sorununa da ancak fiziksel, biyolojik, zihinsel, duygusal ve ruhsal açıdan yani tüm yönleriyle bakmayı başardığımızda kalıcı çözüme ulaşabiliriz. Bilinçaltımızın, bedensel programlarımızın ve hormonlarımızın işleyişini bilirsek onları yeniden doğal dengesine kavuşturabilir ve bizi sağlıklı kilomuza doğru destekleyecek hale getirebiliriz. AÇLIK DUYGUSU SAVAŞILACAK BİR DÜŞMAN […]

Tam da bugünlerde en çok ihtiyaç duyduğunuz kitap! Beynimizde bir ana saat ve onunla uyumlu çalışan 100 küçük saat daha var. Bu saatlerin nasıl çalıştığını anlarsanız,yani Beden Saatinizin sırrını çözerseniz hayatınızda çok büyük değişimler olur. Çünkü sadece neyi, nasıl yapacağınızı değil ne zaman yapacağınızı da anlarsınız! Yeni yapılan biyolojik ve  hormonal araştırmalar zamanlamanın ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Gerçekten de her türlü şeyi yapmanın en uygun bir zamanı daima vardır.  Ama her şeyden önce bu kitaptaki testi yaparak kronotipinizi öğrenmelisiniz; Kurt musunuz, Aslan mı? Yunus musunuz, Ayı mı? Bir göz atın, bayılacaksınız. Test iki kısımdan oluşuyor. Birinci kısımda Doğru ya da Yanlış olarak değerlendirilecek on ifade yer alıyor. İkinci kısımda çoktan seçmeli yirmi soru var. Soruların doğru ya da yanlış cevabı yok. Soruları yanıtlarken olabildiğince dürüst ve objektif olmaya çalışın. (Rahat olun Kurtlar, bu testten puan almayacaksınız. Siz de Aslanlar, bilin ki, mükemmel bir skor yok.) Birinci Kısım Aşağıdaki ifadeleri dikkatle okuyun. İfadenin doğru olduğunu düşünüyorsanız “D” yanlış olduğunu düşünüyorsanız “Y” seçeneğini işaretleyin. 1. En ufak bir ses, ışık olduğunda uyuyamam, uyuyorsam da hemen uyanırım. D Y 2. Yemek benim için büyük bir tutku değil.  D Y 3. Genelde saat çalmadan önce uyanırım. D Y 4. Uçakta doğru dürüst uyuyamam; maske, […]

Serçeler saat dokuzda eline kahve alıp trafikle mücadele ederek işe koşuşturmaz. Somon balıkları gece konsere gitmez. Geyikler de hafta sonu oturup Game of Throns dizisinin bütün bölümlerini arka arkaya izlemez. Bir ev kedisinin toplumsal zaman çizelgesine uygun bir şekilde oynadığını, şekerleme yapıp sabahladığını düşünün. Düşünemezsiniz. Hayvanlar iç saatlerini, diğer bir deyişle beden saatlerini dikkate alırlar. Daha büyük, daha üstün beyne sahip biz insanlar da beden saatimizi göz ardı eder, bedenimizin o anda yapması gerekenin aksine yoğun “sosyal ritmi’ sirkadiyen ritmimize (biyolojik ritmimize) sığdırmaya çalışırız. Edison’dan nefret eden biri değilim. Işıkları söndürün, iPhonunuzu atın, gidin bir mağarada yaşayın demeyeceğim elbet. Bilim ve teknoloji olmasaydı, beden saatinin sağlıklı, üretken bir yaşam açısından ne kadar önemli olduğunu gösteren kanıtlar olmazdı elimizde. Araştırmalardan, teknolojiden yararlanarak hem beden saatimizle mükemmele yakın bir uyum sağlayabiliriz hem de içinde bulunduğumuz topluma uygun sosyal ritmi yakalayabiliriz. İşin güzel tarafı da bu: Beden saatinizin ritmini yakalamak için yaşamınızı baştan sona değiştirmek zorunda değilsiniz. Yaşamınızda köklü değişiklik yapacak basit, yalın bir yöntem; çok fazla çaba harcamadan sizi mutluluğa, başarıya götürecek bir yol ister misiniz? Tabii ki istersiniz! Bu, hiç yerine gelmeyecek bir vaat gibi görünebilir ama hiç de öyle değil. Başarının “ne” olduğu, “nasıl” elde edileceği konusunda çok taktik aldınız, […]

Ilık bir sonbahar günüydü. Kardeşim bizi ziyarete gelmişti; ailemize yeni eklenen yeğeni ile tanışmak, 3,5 yaşındaki diğer yeğeniyle oynamak için hafta sonunu bizimle geçirecekti. Ailemizin en yeni üyesi henüz 1 aylıktı. Hep birlikte biraz hava almak için yürüyüşe çıktık. İlk kızımızın aksine bu bebeğin ne kadar sakin ve biz artık çokça deneyimli ebeveynler olduğumuz için bakımının ne kadar rahat olduğundan bahsediyorduk. Dilimizi ısırmamış olmalıyız ki o sakin bebek gitti, yerine son derece huysuz ve mutsuz bir bebek geldi. Kucağımıza aldık susmadı; bebek arabasına yatırdık susmadı; ne yaptıysak olmadı; bir türlü sakinleşemedi. Kardeşim muhtemelen bizim ne kadar kendini bilmez ebeveynler olduğumuzu düşünerek bebeği kucağına aldı. Ancak dayı kucağı da fayda etmedi; bebeğimiz kısa bir süre sonra tekrar huysuzlandı. Karnı mı açtı, gazı mı vardı, uykusu mu gelmişti ve son olarak bezi mi kirliydi? Listenin sonunda yer alan “Bezi kirli” maddesini baba kişisi hatırladı ve bu bebeğin altını kirletmekten hiç hoşlanmadığı tezini ortaya attı. İki kez anne olmuş biri olarak ona “Bebek bakımını senden öğrenecek değilim!” bakışımı fırlattım. Yani ne düşünüyordu ki acaba?!? Henüz bir aylık bir bebek, nasıl anlayabilirdi altının kirli olduğunu? Üstelik çıkmadan önce yapılacaklar listesinin başında olan bez-değiştirme işini tabii ki ihmal etmemiştik ve çıkalı henüz 10 dakika bile […]

Merhaba dostlar. Sizlere bugün bir pınarın doğuşunu anlatacağım. Hazır mısınız dinlemeye? Hazırsanız diyelim ki size bir varmış ama aynı zamanda bir yokmuş, her şey bir anda yoktan vara dönmüş. Nasıl mı dönmüş? Minik bir su kaynağı aslında hep varmış, ama yerin altında beklermiş. Yerin üstünde kimse onu göremezmiş. Ama su kaynağı artık bulunduğu o yerden sıkılmış, akmak istemiş… Bir gün varlığını yerin üstündeki herkese göstermeye karar vermiş. Önce biraz zıplamış, bakmış ki olmamış… Sonra biraz bağırmış, fakat pek de duyan olmamış. Sağa, sola gidip gelirken yukarıda, başının az üstünde bakmış ki ufacık bir aralık var! “İştee!” demiş. “Bu bana yeter! Ufacık bir başlangıç yerinde durmaktan iyidir!” Hemen o aralıktan dışarı doğru bir hamle yapmış. Sonra ufacık bir darbe daha yukarı doğru… Bir de bakmış ki taşlaR biraz daha aralanmış. Suyun gücüne selam verip “Haydi!” demişler “Biraz daha hareketlen de olacakları gör!!!” Su kendine inanamamış. Hareket etmek için yaptığı başlangıç akarak devam ediyormuş çünkü. Ve su yaşamı boyunca ilk defa akabildiğini fark etmiş. Yerin altındaki sıkıcı yaşantısı boyunca böyle bir yeteneği olduğunun farkında bile değilmiş. Akmııııış, akmış ve de akmış… Coşkuyla yaşama katılmış. Artık aktığının farkında bile değilmiş, sadece coşku, sadece haz ve sadece yaşamla bir olma hali içindeymiş. Ve artık […]

Dünyayı değiştirme gücüne sahip tüm cesur ve güzel insanların ruhlarını içimde yaşatmak istiyorum. Onların en çok da her şeye rağmen gülümsemelerini seviyorum. Meydan okumanın en güzel hali “gülümsemek.” Türkan Saylan’ın bu dünyadan göçmeden sadece birkaç gün önce, başındaki çiçekli yazmasıyla ölüme ve adaletsizliğe el sallayışını yaşıyorum. Dik durmak istediğimde Levent Kırca’nın Fatih Altaylı ile düellosunu seyrediyorum. Gülmekten gözümden yaş gelirken tüm mağduriyetine rağmen sızlanmadan, hakaret etmeden, kinlenmeden yaptığı muhalefete hayran oluyorum. Sonra ölüme iki gün kala yazdığı son mektubunu okuyorum: “İnsan olarak birleşebilmek için uzaylıların istila etmesi mi gerekir?” diyor ve devam ediyor: “…Dik durun, adil olun, sabırlı olun, enerjinizin sirayet etmesine müsaade edin. Daha iyi bir dünyada görüşmek üzere. Atatürk’le kalın. Cumhuriyet’le kalın. Hoşça kalın.” Bazen zamanda daha da uzaklara gidiyorum. Leonardo Da Vinci’yle bakıyorum hayata. Eşcinsel, piç, üstüne çoğu eserini tamamlayamamış. Koltuğunun altında Mona Lisa’sıyla ve transparan elbisesiyle süzüle süzüle gezerken, engizisyonun bile sesini çıkarmadığı dahiyi seyrediyorum. Sonra bir de bakmışım Mozart’ın yanında buluvermişim kendimi. Eserlerini kafasında tamamlayıp, kâğıda geçirişini seyrederken; belki de tüm zamanların en güzel ağıtı, Requiem’i bestelerken Fazıl Say’a akıyorum “İnsan insan”la. Bir yandan yüreğim dağlanıyor, diğer yandan insanın özüne sevgisiyle kendimden geçiyorum Muhyiddin Abdal’ın sözlerinde: İnsan insan derler idi İnsan nedir şimdi bildim. Can […]

Nil Gün’ün bu yazısı Ocak 2018 Bebeğim ve Biz dergisinde yayınlanmıştır. Bebeğimizin beslenmesine, altının temiz olmasına, uykusuna, fiziksel sağlığına dikkat ediyoruz. Peki, ya psikolojik ve ruhsal gelişimine ne kadar özen gösteriyoruz? Ya kendi gelişimimize? Bir ebeveynin çocuğuna verebileceği en büyük armağan özsaygısı yüksek kadın ve erkek örneği olmaktır. Çünkü çocuklar tavsiyelerle, nasihatlerle değil, örneklerle öğrenir. Örneğin abur cuburu, fast food gıdaları sıkça tüketen bir ebeveynin çocuğuna sağlıklı gıdalar vermeye çalışmasının hayatta bir karşılığı yoktur. Çocuk da abur cubur yemek isteyecektir. Bir anne, çocuğuyla birlikte Gandhi’nin yanına gider. Gandhi’den çocuğuna şeker yemeyi bırakmasını söylemesini ister. Gandhi kadına iki hafta sonra yeniden gelmesini söyler. Kadın iki hafta sonra çocuğuyla birlikte geldiğinde Gandhi, çocuğa “Şeker yemeyi bırak” der. Anne kızar, ” Evim uzakta. Buraya zaten bin bir zorlukla geliyorum. Bu söylediğini çocuğuma iki hafta önce de söyleyebilirdin. Niye bana bu zahmeti tekrar çektirdin?” diye söylenir. “Gandhi kadının gözlerinin içine bakarak, “İki hafta önce söyleyemezdim. Çünkü o zaman ben de şeker yiyordum” der. Çocukluk dönemi, özellikle ilk altı yıl Özsaygının yani değerlilik ve yeterlilik duygusunun temelinin atıldığı ve en hızlı geliştiği dönemdir. Daha ileri yaşlarda bunları kişinin kendi çabasıyla kazanması ve kalıcı kılması daha zordur. Yabancı bir dili çocuklukta öğrenmekle sonradan öğrenmek arasındaki fark […]

Kitap Adı : NLP Zihninizi Kullanma Kılavuzu Yazarı      : Nil Gün Baskı        :  45. Baskı / Mart 2017 / 212 Sayfa Kişisel, düşünsel ve kurumsal gelişim; köklü bir değişime öncülük edecekse elbette anlamlıdır. Kişisel gelişim bir bilim dalı değil fakat kişinin gelişmesine destek olan birçok bilim ve sanat alanıyla yakından ilgilidir. Bir öğreti, yöntem ve eğitime destek arayışıdır. Onu dar bir alana hapsetmek, sanırım bir cehalet ya da kötü niyet örneği olsa gerek. Bazı yazar veya yayın organları; popülist yaklaşımla, ve daha çok kazanma hırsıyla, önümüze gereksiz, tekrara düşen ürünler sunabiliyorsa, bunu bütüne genellemek yanlış olur. Benim de okuyup elediğim, yarıda bıraktığım kitaplar var elbette bu konuda. Ama ortalama bir fikir yürütürsek; bu alanda olağanüstü çaba gösterenler; insanlığa mutluluk, huzur, başarı, umut ve pozitif yaşam enerjisi sunmak için uğraşıyorlar. Bunu yaparken de, bir dayatmaları yok, şu dine inanın, bu görüşe inanmayın diye bir ön kabul ile de yola çıkmıyorlar. “Hep aynı frekanstan yayın yapmayın, aynı yoldan gitmeyin, aynı kaynaklardan beslenmeyin, bir de şunları deneyin, yıllardır göremediğiniz, tamamlayamadığınız açıkların kapandığını hissedecek ve kavga, çatışma alanını daraltacaksınız” formunda, gönülden ifade sanatları geliştirmekteler. Gelişim ve değişime karşıysanız öneriniz nedir o zaman, insanları uyuşturup, dondurup, zaman tüneline mı tıkalım? Hangi kişisel gelişim kitabını, kim okumuş, kim delirmiş, kim […]

MS 16.12.2017. Uzaylıların işgali tam 67 yıl önce başladı. Öyle tuhaf bir işgaldi ki, Utopialılar işgal edildiklerini bile anlamadılar. Öncelikle uzaylıların hepsi kendilerine benziyorlardı, hatta aynı dili konuşuyorlardı. Utopialılar daha önce de aynı düşmanın saldırısıyla karşı karşıya kalmışlardı ama o zamanlar o iğrenç, sümüklü, yeşil yaratıklar içlerine karışmayı becerememişlerdi. Nihayet uzaylılar yaptıkları “Kapitalismus” virüsü ile insanların aralarına sızmayı başardılar. Pek çok Gezegenliyi dışları hâlâ insansı da olsa, ruhlarını tamamen değiştirdiler. Dönüşenleri Utopia’ya yönetici olarak atadılar. İşleri gene de kolay değildi. Korku salmak, asmak ve kesmek bile yeterli değildi tamamen ele geçirmek için Utopia’yı. Uzun yıllar sömürmek ve kaynakları gezegenden çıkarabilmek için daha fazlasına ihtiyaç vardı. Öyle bir hale gelmeliydi ki halk sorgulamamalı ve itaat etmeliydi. Bunun en kolay ve etkili yolu insan evladının sahip olduğu en kıymetli hazineleri olan “Gerçek Bilgi” ve “Hayal Gücü”nü çalmaktı. Kitaplardan, dergilerden, gazetelerden ve okullardan yavaş yavaş hazinelerini çaldılar. Sabırla bekledikleri yıllar meyvelerini verdi ve dönüşüm gerçekleşti. Halk tam istedikleri gibi “Zombi”ye dönüşmüştü. Düşünmüyor, sorgulamıyor, okumuyor, daha iyisini istemek aklına gelmiyordu. Tüm kaynaklar hortumlarla uzaylı gemilerine aktarılıp, gezegenlerinden götürülürken seyrediyorlardı. Virüse bağışıklığı olan küçük bir grup ise yılmadan savaşmaya ve “Bilgi” ve “Hayal Gücü” çalınmış halkı çaresizce uyandırmaya çalışıyorlardı. Utopian da bağışıklar arasındaydı ve gezegen, […]

Babam beni kendisinin rol modeli olarak yetiştirdi. Kendi hayatında zorluğunu çektiği şeylere karşı güçlü olmamı isterdi. Babam, hayatı göçlerle, gece gündüz çalışarak ve zorluklarla geçmiş bir insan. Beni de hep zorlukları aşmaya ve başarıya odakladı ve kodladı.  O, benimle, yeniden doğmuşçasına, o zor geçen hayatının “daha kolay versiyonunu” yaşayalım istedi belki de; ama bana çocukken büyük zorluklar yüklediğinin farkına varmadı. O günlerden beri, hayatımın omurgasında hep başarı odağı, başarı korkusu ve geleceğe dönük evham var. Babam farkında olmadan beni başarılı olup kazanmaya o kadar şartlandırmıştı ki, sadece başarma uğruna kendimi bile tehlikeye attığım çokça olay hatırlıyorum. “Ben”i başarı odağımın arkasına koymak, kendimi koşulsuz sevmemi zorlaştırdı. Ben babamı severek değil, ondan korkarak büyüdüm. Kendisi otorite ile büyütülmüş; sıkça dayak da yermiş. Bize de otoriter davranırdı. Bugün onu seviyorum, ama ondan olmasa da, onun dayattığı hayattan zaman zaman korkarak yaşıyorum. Çocukluğumda bana özgüven pompalama adına “Sen kimin oğlusun?” lafını kaç kez duydum bilmiyorum. Çocukluğum Bursa’da geçti. İlkokulun ilk günü tüm öğrencileri okul bahçesinde velileriyle toplayıp bir konuşma yapmışlardı. Sonra “haydi sınıflara” dedi bir ses; çocuklar adeta bir kuzu sürüsü gibi hep birlikte çığlıklar atarak merdivenlerden çıktı ve okula girdi. Bir tek ben annemin yanından ayrılmak istemiyordum. Annem ise beni çimdikliyordu. (“Rezil olduk” […]

İçimde kopanı yazayım derken her zaman olduğu gibi şarkılara sığındım. Zülfü Livaneli ilham oldu bu upuzun gecede. “Dünyayı güzellik kurtaracak. Bir insanı sevmekle başlayacak her şey.” Ufak bir değişiklikle “kendimi sevmekle” başladı her şey. Kendimi hayatımın merkezine koydum ve Ben’i eksiklerimle, fazlalarımla koşulsuz sevdim. İşimde, tüm ilişkilerimde, kısacası hayatımın her alanında zevk’e odaklandım. Tutkularımı yazdım defterime ve özgüvenle yürüdüm yolumda. Kimi zaman düştüm, kanayan yaralarımı sevgiyle, şefkatle sardım. Kimi zaman uçtum yıldızlara, başarının coşkusuyla bir martı kadar özgür; ancak İkarus gibi insan olduğumu unutup, kanatlarımı kaybetmeden. Kendimde dahil herkese dürüst davranmayı seçtim. Seçimlerimin sorumluğunu üstüme aldım ama onların herkesin seçimi olmadığını kabul ederek. Yolcuyu değil, yolu düşünerek devam ettim Halil Cibran gibi özcesaretimle. “… Çünkü doğru yol, özakıl sahiplerinin yoludur. Göğsüne yüreğinden başka muska takma. Akıl kılavuzun, iman sermayen, amel azığın, sevgi yakıtın, ahlak karakterin, edep aksesuarın, merhamet sıfatın, şeref ve izzet adın olsun.” “… Vahim olan yolcunun, yolsuz olmasıdır; yolsuz, hedefsiz, amaçsız, şaşkın, hercai ve seyyal.” Bazen herkesle, bazen de herkese rağmen devam ettim Yol’a. Belki de tek başıma, yüreğimde özsaygımla. Betül Varol

YARALANMA RİSKİNE RAĞMEN SENİ SEVİYORUM Son yıllarda hayatımın vazgeçilmezlerinden biri spor yapmak, özellikle de pilates ve yoga. Hem bedensel olarak hem de ruhen zindeleştiğimi hissediyorum bu sayede. Geçenlerde pilates hareketlerinin kedilerin hareketleri ile nasıl benzerlik gösterdiğini anlatan bir yazıyı okurken, aklıma birbiri ardına birçok soru takıldı. Kediler sırt üstü yattıklarında bu onların kendilerini en güvende hissettikleri an olduğuna göre, bu anın onların aynı zamanda yumuşak karınlarını açarak yaralanmaya en açık oldukları an olması nasıl bir paradokstu? Tam da bunun cevabını merak ederken okuduğum İngilizce kaynaklardan birinde ‘vulnerability’ sözcüğü ile karşılaştım. ‘Fiziksel ya da duygusal olarak yaralanmaya açık olmak’ olarak çevriliyor Türkçeye. Sonu ‘ability’ ile biten kelimelerin bir yeteneği simgelediğinden yola çıkarak bu kez şunu sorguladım: Yaralanmaya açık olmak acaba gerçekten bir yeteneği ifade ediyor olabilir mi? Bu sözcük bazı sözlüklerde ‘güvenlik açığı’ olarak da tercüme ediliyor. Peki, güvenlik açığı yarattıkları nokta kendilerini güvende hissettikleri nokta ile özdeşleşiyorsa, pilates yaparken hareketlerini örnek aldığımız kedilerin bu davranışından da öğrenebileceğimiz bir şeyler var mıdır? Bunun insan yaşamında bir karşılığı ve anlamı var mıdır? İstesen beni incitebilirsin, bana çok büyük zarar verebilirsin, bunu biliyorum ama buna rağmen ben kendimi tamamen açacak kadar sana güveniyorum diyebildiğimiz kişiler ya da durumlar var mıdır? Yoksa asla açık […]

New York’lu yazar Malcolm Gladwell Outliers (Çizginin Dışındakiler) isimli kitabını alışılmadık bir önsözle açmış. Burada başlangıçta tıbbi bir gizem olarak görülen Pensilvanya kırsalındaki bir köyün öyküsü anlatılıyor. 1950’lilerin sonlarında, Pensilvanya’daki Resoto köyünün doktoru, yöre halkından altmış beş yaşın altındaki neredeyse hiçbir erkeğin kalp rahatsızlığı geçirmediğini fark etmiş. O zamanlar da tıpkı şimdi olduğu gibi altmış beş yaş altındaki erkeklerin bir numaralı ölüm nedeni kalp ve damar rahatsızlıklarıydı. Üstelik o sıralarda etkili tedavi yöntemleri henüz pek bilinmiyordu. Başka bir doktor bu durumu incelemeye karar vermiş. Steward Wolf isimli bu doktor ve sosyolog John Bruhn on yıllar boyunca sürecek bir işbirliğine girişmiş. İlk önce, köyde yakın zaman içerisinde elli beş yaşın altındaki hiç kimsenin kalp krizinden ölmediğini keşfetmişler. Erkeklerden hiçbirinin herhangi bir kalp rahatsızlığıyla ilgili şikâyeti yokmuş; ne yüksek kolesterol ne de başka bir şey. Araştırmacıların kontrol grubu olarak seçtiği civar köylerdeki kadar yüksek sigara içiciliği ve sağlıksız beslenme oranlarına sahip olmalarına rağmen, Roseto sakinleri komşu köylerde yaşayanlar kadar kalp ve damar rahatsızlığına yakalanmıyormuş. Altmış beş yaşını geçmiş erkeklerin kalp rahatsızlığı geçirme oranı, ABD ortalamasının yarısı kadarmış. Keza bağımlılık, bunalım, intihar ve suç oranları da ya daha düşük çıkmış ya da bunlara hiç rastlanmamış. Köydeki ölüm oranı da ulusal ortalamadan yüzde otuz-otuz […]

“Bir şekilde hepimize yalan söylendi, hepimiz aldatıldık, faka bastırıldık veya yüzüstü bırakıldık. Ama güvenmek, tartışmasız bir biçimde, önümüzdeki en iyi yol. İlişkilere duyduğumuz güven sayesinde, tepemize ne kadar sert düşseler de, evrene ve bize sunduklarına yönelik çekirdek bir güven oluşturabiliriz.” Evlilik ve aile terapisti Dr. David Richo, Güven Duygusu isimli kitabında, okurunu pek de sakin olmayan sulara yelken açmaya bu cümlelerle çağırıyor.  Yavrusuna olduğu kadar kendine de ebeveynlik yapmak durumunda kalanlar…  Yolunuzun en kısa zamanda kesişmesi gereken bu kitap “çekirdek güven” denen  en önemli hayat kaynağını anlatıyor. Beş Yaşımızdayken Karşılanmamış Sarılma Gereksinimi Hayatımızın Hangi Noktalarında Kendini Gösteriyor? Anne babamızın ya da hayatımızda yer alan herhangi birinin güvenilir olduğunu keşfettiğimizde, dünyanın ve başkalarının gereksinimlerimizi karşılayabileceği güvencesine kavuşuruz. Bireysel deneyimimiz müştereke yönelik tutumumuza yansır. Bu yayılma eğilimi, güvenin değerli niteliklerinden biridir. Sağlıklı güven duygusunu yaşamımızın ilk evrelerinde oturtmak, kimin güvenilir kimin güvenilmez olduğunu ayırt edebilmemizi sağlar. Üstelik, sağlıklı güven duyma yeteneği esnektir. Kandırılırsak -ki bu herkesin başına gelebilir- bu bizim için bir deneyim olur. Başımıza geleni geride bırakıp hayatımıza devam ederiz. Böylece misillemede bulunma ihtiyacı hissetmeyiz. Egoları şişkin, yani yalnızca kendilerini tatmin etme saplantısı olan insanlar arzuları dikkate alınmadığında misillemeye başvurur. Sağlıklı bir egosu olanlarsa anlamaya ve mümkünse uzlaşmaya çalışır. Bu esnek tarz, manevi farkındalık […]

İnsanoğluna yapılan en büyük çakallık, ilahi bir kazık… Olacaklar, olan biten ve olması gerekenler arasındaki mantık köprüsünü; heyecan, özlem, arzu gibi ince ama yoğun bir köprü inşa ederek bertaraf eden, mantık yolunda yapılan savaşları, davulun bile dengi dengiliğini, “olurdu, olmazdı”ları “esamesi okunmaz” kılan duygu. Aşk. Hep bir ebeveyn telaşı, şaşkınlığı, idealizmi ile bakılıp büyütülmesi gereken çocuktur aşk. Hayatta ne eksikse onu bulmaktır. Bulduğunu yitirmemek, yitirince yeniden aramaya gücü olmamaktır. Zordur, deliliğin en güzel çeşididir. Her yere kendini yazdıran, her şarkıda kendini anlattıran, her şiirde kendini okutturan bir hikâyedir. Yasadışıdır, içindeki anarşistler duvarlara sloganlar yazar ve birileri gelir onları kovalar. O ilkel bir acıdır, yaban bir ağrıdır. Gelir ve içimizden o çok eski bir şeye dokunur. Sonra bir perde açılır ve yolculuk başlar. Bu yolculukta artık ne şu anın zincirleri, ne korkular, ne anneler, ne bir başkası… Yükü çok ağırdır, kendiyle buluşmuştur. Hem dışındadır dünyanın, hem de tam ortasında. Attila İlhan’ın Maçka’sında aklı alan bir rüzgârdır. Durdurun atları, geceyi burada geçireceğiz’dir aşk. İlk görüşte olur, masallardaki gibi, çünkü aşk gerçeküstü bir şeydir. Karşısındakine kendinden başka hiçbir şey vermez. Ve kendinden başka hiçbir şeyi de geri almaz. Sizinle konuştu mu inanmazlık edilmez, içinize düştü mü izlemekten geri durulmaz. Kendinizi aşksız yarım kalpli […]

Ülkemizde yetişkin eğitimi veren kurumların bir kısmı, eğitimlerini Bireysel Gelişim adı altında toplarken bir kısmı, Kişisel Gelişim adını tercih ediyor. Sanıyorum bu tercihler bilinçli seçimlerin ürünü değil; çünkü aralarında bir fark görülmüyor. Oysa ciddi bir fark olduğunu söylemeliyim. Eğitim içerikleri açısından bir değerlendirme yaparsak bazı eğitimlerin kişisel gelişimi hedeflediği bir gerçek. Biz Kuraldışı olarak seçimimizi bilerek Bireysel Gelişimden yana yaptık. Çünkü eğitimlerimiz kişisel değil bireysel gelişimi hedefliyor. Peki, nedir aralarındaki fark? Kişi sözcüğü sözlükte, kadın veya erkeğe verilen genel ad, şahıs, zat olarak, birey sözcüğü ise insan topluluklarını oluşturan, insanların benzer yanlarını kendinde taşımakla birlikte, kendine özgü ayırıcı özellikleri de bulunan tek can, fert olarak geçiyor. Görüldüğü gibi kişi, genel ad, birey ise kendine özgü ayırıcı özellikleri olan tek can, fert. Ülke nüfusumuzun yaklaşık yetmiş yedi milyon olduğunu varsayarsak, yetmiş yedi milyon kişiden söz etmiş oluruz ama bu, yetmiş yedi milyon birey anlamına gelmez. Yetmiş yedi milyon kişinin çok azı bireydir. Bir topluluğu oluşturan herkes kişidir ama içlerinde tek bir birey bile olmayabilir. Birey, öz sorumluluğunu üstlenmiş kişidir. Bir başka deyişle, kişi olmak için doğmuş ve yaşıyor olmamız yeterliyken, birey olmamız için kendi sorumluluklarımızı üstlenmiş olmamız gerekir. Birey olamamış kişi, ödünç değerlerle yaşar. Toplumun ona empoze ettiği değerleri kendi değerleri […]

Dünyanın değişik bölgelerinde, birbirinden bambaşka kültürdeki insanların yetiştirdiği çocukları düşünün. Amaç hepimizde ortak: Çocuklarımızın dengeli ve başarılı erişkinler olmasını sağlamak. Yine de her şeyi kontrolümüz altında tutamıyoruz. İşler planladığımız gibi gitmediğinde neler yapıyoruz? Kritik zamanlarda nasıl bir yol haritası izliyoruz? Psikolog Özge Çivci’yle bu ay travmaları konuştuk. Herkesin kendi deneyimleri ve kaygıları ışığında okuyabileceği dopdolu bir sohbet oldu. Günümüzde çocuklarımızın travmatize olmasından fazlasıyla endişelenen aile yapılarına daha çok rastlanır oldu. Her şey mi travmatize eder? Travmadan kaçış yok mu? Çocuğun yaşadığı herhangi bir üzüntü ya da hayal kırıklığı, onun travmaya uğradığı anlamına gelmiyor. Travma çocuk için sağlıklı gelişimsel süreci durduran ya da engelleyen bir durum. Oluş zamanına göre travma bedeni etkileyen, sinir sistemine yerleşen ve gelişimin devamını engelleyen bir şey. Yani temelde en erken anne karnında yaşanan zorluklarla başladığını düşünelim; doğum sürecindeki sorunlar, bebeğin aldığı tıbbi müdahaleler, çocuğun ihmal edilmesi, çocuğun ihlal edilmesi ve sosyal boyutu olan afetler. Çocuk hangi döneminde bu bahsettiğimiz travmaya uğruyorsa, o dönemiyle ilgili bir takılma, bir zorlanma, gelişimsel bir basamak atlama olabiliyor. O yüzden çocukluk döneminde travmayı düşünürken hep geriye dönük düşünmeliyiz. Anne karnından itibaren. Çünkü konu dönüp dolaşıp bağlanmaya geliyor. Travma, anne ile bebek arasında bağlanma sorununa neden oluyor. Annenin bebeğinden ayrı kalması, bebeğin […]

Elon Musk’ın kurucusu olduğu SpaceX şirketi dünyanın en güçlü roketini uzaya fırlattı. ABD‘nin 45 yıl önce gerçekleştirdiği aya giden ilk insanlı uçuştan bu yana ilk kez bu büyüklükte ve güçte bir roket uzaya gönderildi. Elon Musk’ın şirketinin ürettiği Falcon Heavy isimli roketin Tesla Roadster model aracını Mars’ın yörüngesine ulaştırması bekleniyordu fakat işler planlandığı gibi gitmedi… Tesla şu sıralarda Mars ile Jüpiter arasındaki asteroit kuşağına doğru götürecek bir yörüngeye yerleşmiş durumda. Tüm bunlar olurken, dünyanın en ilginç, kafa açıcı ve yaratıcı kitapları arasında gösterilen “Bir Karadeliğe Atlasaydınız” ismiyle Türkçeleştirdiğimiz yeni kitabımız Siz Uçaktayken Pencere Patlasaydı… Büyük Beyaz Balina’nın Saldırısına Uğrasaydınız… Bindiğiniz Asansörün Kablosu Kopsaydı… Niagara Şelalesi’ni Bir Fıçı İçinde Geçseydiniz… Elinizi Parçacık Hızlandırıcısının İçine Soksaydınız… gibi senaryoları gerçeğe bire bir uyacak şekilde anlatıyor. Yani gerilim yazarı Stephen King ile ünlü astrofizikçi Stephen Hawking kol kola vermişler bir kitap yazmışlar gibi. Şimdi sizleri bir Ay yolculuğuna çıkarıyor ve muhtemel senaryoyu dikkatle okumanızı öneriyoruz. Belli mi olur, bir bakmışsınız bir roketle Ay seyahatine çıkmışsınız. GELECEK AY YOLCULUĞU’NDA GÖREV ALSANIZ NE OLURDU? NASA yakın gelecekte Ay’a gidişle ilgilenmediğini açıkladı. Mars’a insanlı seyahat için hazırlık yapılırken, şimdiki plan Ay yerine bir asteroide inmekmiş. Eğer Ay’a gitmek istiyorsanız, en iyisi bu yolculuğu Çinlilerle yapmanızdır. Fakat Mandarince konuşabiliyor bile olsanız, bu konuda […]

Bebek İle Baba Arasındaki Bağ Nasıl Oluşur. Çocuk yetiştirmek deyince akla öncelikle anne geliyor. Peki, baba olmak? Babanın çocuğun hayatında önemi anneden daha mı az?

Her birimiz çocukluk döneminden geçtik ve (hemen) her birimiz bizleri duygusal olgunluğa eriştirecek biçimde nasıl yetiştireceklerinden büyük ölçüde habersiz anne babalar tarafından büyütüldük. Ve şimdi bizler ebeveyn olduk.

Birçoğumuz kendimizi ifade etmek konusunda sıkıntı yaşıyoruz. İletişim engellerinin en başında da bu geliyor.

Bebeğinizle içgüdüsel bağ kurma süreci, anneliğin belki de en keyifli dönemidir.

Konfüçyüs der ki: Müzik, yer ile gök arasındaki uyumdur. Biliyor musunuz, kendini müzikle ifade etmek, mutlaka nota okumayı ya da bir enstürmanı çalmayı öğrenmeyi gerektirmiyor. Tüm varlığıyla bir şarkıyı dinlemek, bir melodi uydurmak, dans etmek, alkışla tempo tutmak, çocuğunuzun seçeceği meslek ya da yaşam tarzı ne olursa olsun yararlanabileceği bir dizi bilişsel ve yaşama ilişkin beceri edinmesine yardımcı oluyor. TRT Radyo 3’teki Arkadaşım Müzik programından tanıdığımız İdil Akçıl’ın çocuklar için yazdığı Modi Çalgıların Peşinde, müzik dinleyerek motive olabildiğimizin, duygularımızı dönüştürebildiğimizin, müzikle ruh halimizi değiştirebildiğimizin güzel bir hatırlatıcısı. Yıla bir müzik kitabıyla veda ederken, İdil Akçıl’la müzik hakkında tatlı tatlı söyleştik. Fonda sevdiğiniz bir şarkı eşliğinde okuyunuz  Biraz senden, biraz da Modi’den bahseder misin? İdil Akçıl ile başlayalım, Modi ile devam edelim. Merhaba! Kitabımın önsözünde de yazdığım gibi ben müziği, sanatı, denizi izlemeyi, ağaçları, hayvanları ve özellikle çocukları çok seven biriyim. Hayatı ise mucizelerle dolu sihirli bir yolculuk olarak görüyorum. Tıpkı Modi gibi oldukça meraklı biri olduğum için kendimi bildim bileli yeteneklerimi keşfetmenin peşindeyim. Kalbimin en çok attığı alanlarda pek çok sanatsal projede çalıştım. Beni en çok mutlu eden şeyin çocuklarla çalışmak olacağını ise -biraz ilginç ama- aslında çocukluğumdan beri biliyordum. Son 12 yıldır çeşitli müzik kursları ve okullarda piyano dersleri veriyor, piyano […]

  Çocuğunuzu zorlayan konular hakkında düşüncelere daldığınız her seferde şunu aklınıza getirin: Her gün hoşlanmadığımız komşuları, geçim derdini, haberlerde seyrettiğimiz kan donduran olayları, trafik keşmekeşini, sinirimizi bozan mesai arkadaşlarımızı veya sürekli zırıldayan komşu çocuklarını kabullenmek zorunda kalıyoruz. Çocuğunuz da bağ kuramadığı öğretmenlerle, derste huzurunu bozan sınıf arkadaşlarıyla, hiçbir şeyi beğenmeyen ebeveynleriyle, tam ders çalışırken gürültü yapan kardeşleriyle uzlaşmak zorunda. Dış dünyadan yansıyan bu gerçekleri değiştiremiyoruz. Öyleyse ne yapacağız? Yanıt açık: Sadece bu tür olaylar karşısındaki duruşumuz üzerinde değişiklik yapacağız. Çocuğunuz: “Canım istemiyor!”,  “Yapamıyorum!’, “Yorgunum!”, “Bunu yapmak zorunda değilim!” dediğinde bunun altında yatan gerçek aslında o esnada yeterince bütünleşememiş olmasıdır. Stres düzeyi, beyninin gereken fonksiyonları kusursuz şekilde yerine getirmesini engelleyecek ölçüde artmıştır. O anda çocuk kendini kapatmıştır! Ağlamaklı ve isteksiz olur, ev ödevleri birer eziyete dönüşür ve siz de bir ebeveyn olarak sağlam sinirlere ihtiyaç duyarsınız. Çocuğunuzun okula isteyerek gitmesi veya “Canım okula gitmek istemiyor!” demesi, sizin yaşananlar karşısında gösterdiğiniz tutuma sıkı sıkıya bağlı. Doğru davranırsanız; okula gitmek, eziyet olmaktan çıkarak merakların giderildiği, arkadaşlarla buluşulan bir yer haline gelir. Kolay Öğrenme Kinesiyoloji egzersizleri tam da böyle anlarda devreye giren büyüleyici bir yardımcıdır. Beyin ve beden arasındaki bağlantıyı düzelterek bedendeki doğal enerji ve hareket akışını tetikledikleri için bütünsel öğrenmeyi destekler. Beden – […]

Annem ne zaman bir şeylere içlense ya da birine hasret kalsa “Ahh, ahh bir kuş olaydım da gökyüzünde olaydım, kanatlarımı çırparak istediğim yere gideydim” derdi. Bu cümleler ağzından dökülürken, kafasını hafifçe yukarıya doğru kaldırır, gözleri ile sanki gökyüzünde bir kuşun süzülüşünü takip ediyormuşçasına bakarak, cümlesini tamamlardı. Sebebini bilmediğim bir şey, annemin hüzün kokan cümlelerini dinlerken beni de hüzünlendirirdi. Küçük yaşlarda şahit olduğum bu sahne kafama kazınmıştı adeta. Aradan yıllar geçip de, ben koca kız olduğumda, annemin ne demek istediğini işte o zaman anlayabilmiştim. Kuşlar anneme özgürlüğü çağrıştırıyorlardı demek. Kanatları vardı, kimsenin yardımına gerek duymaksızın uçuyorlardı. Sadece uçuyorlardı… Kimseden izin de almıyorlardı üstelik annem gibi! Oysa annem, babamın izni olmadan hiçbir yere adım atamıyordu. Sevdiklerine özlem duyuyor ama her seferinde kafası estiğinde gidemiyordu. “Annem evdeki sıkıyönetimden çok bunaldığı anlarda da “Bu ev benim hapishanem” derdi zaman zaman. Pek haksız da sayılmazdı. Babamla evlendiği yıllar, sadece Kürtçe konuşabildiği için, tek kelime Türkçe bilmediğinden hapishanesinde hiç sesini duyuramamış babama. Gerçi Türkçe öğrenip konuşmaya başlayınca da bir şey değişmemiş annemin hapishanesinde. Ta ki aradan kırk yıl geçip de, yaşlılık kapılarına dayanıncaya kadar. Evet kırk a yakın seneyi devirdikten sonra, annem lafını esirgemeden söyleyen bir kadın haline gelmişti ama bu kezde babamın kulakları ağır işitiyordu […]

Adım, soyadım, yaşım. Nerde yaşarım, Uğraşlarım. Sırlarım, hatalarım, utandıklarım. Kendime saklayıp kömür çuvalı, Ömür boyu taşıdıklarım. Kıskanç, öfkeli, alıngan, kibirli… Hayır! Bunlar mı anlatacak beni? Yadsıdıklarım. Dört pencere hayat; Üçü önümüzde, Dördüncü beklenmedik güzelliklere gebe. Paylaşırsın sırları; Düşer kömür çuvalı. Tanıdıkça sen seni, kucaklarsın kendini. Bin bir sevinç başlar o zaman. Tırmandığın dağlara, koştuğun yollara, atıldığın kollara Şaşırıp kalırsın adımlarına.    

İlgimizi çeken şeyler, içinde bizim için bir getirisi olduğunu düşündüğümüz şeylerdir! Evet, bir genelleme yaptığımın farkındayım. Eğer istisnası yoksa böyle bir genelleme yapabiliriz. Üstelik bu genellemeyi hem olaylar, hem nesneler, hem de insanlar için yapabiliriz. Tersi, yani ilgimizi çekmeyen şeyler ise bize herhangi bir getirisi olmadığını düşündüğümüz şeylerdir. Çekildiğimiz insanlara bakalım: Sohbetinden hoşlandığımız, bilgisinden yararlandığımız, bizi eğlendiren, yanlarında zamanımızı keyifli geçirdiğimiz insanlardır; onlardan aldığımız bir şeyler vardır. Çekildiğimiz olaylara bakalım: Bizi eğlendiren, paylaşmanın hazzını yaşatan, tecrübe kazandıran, yeni bir şeyler öğrenmemize katkıda bulunan olaylardır. Çekildiğimiz ortamlara bakalım: Kendimizi huzurlu, mutlu, keyifli vb. hissettiğimiz ortamlardır. Evet, maddi ya da manevi doyum almadığımız şeylerden, ortamlardan ve insanlardan uzak duruyoruz. Hayat, bizi hoşlanmadığımız ortamlarda kalmaya ya da hoşlanmadığımız kişilerle bir arada olmaya zorluyorsa bu duruma katlanıyoruz. Bu yaklaşım size biraz bencilce gelebilir; eğer başkalarının beklentilerini dikkate almıyor ve buna uygun davranmıyorsak, haklısınız; bence de çok bencilce. Her ilişkiye sadece kendi beklentilerimizin karşılanması perspektifinden baktığımızda; her ortama, sadece kendi keyfimizi gözeterek girdiğimizde; her nesneye sadece kendi tatminimiz açısından yaklaştığımızda gerçekten bencilce bir yaşam içine sürükleniriz. Aslında bütün bunları sizinle bir gözlemimi paylaşmak için yazdım. Biliyorsunuz aynı zamanda yayımcıyım. Yıllar içinde okuyucu profili hakkında bir fikir edindim. Kişisel gelişime ilgi duyanlar genellikle tek boyutlu insanlar. […]

İnsanlığın büyük ve muhteşem eseri, bir amaçla yaşamayı bilmektir.                                                                                                          Montaigne Yolumuza bir amaçla devam etmek. Hayatımızda neyin gerekli, neyin gereksiz olduğunu bilmek ve ipleri eline alabilmek… Bunlar, yazıldığı kadar basit olmayan, bütün korkularla ve ödünç düşüncelerle yüzleşmeyi gerektiren bir mükemmellik bilincini şart koşuyor… Yaşamımızı, kaderimizi, geleceğimizi hatta şu anda bulunduğunuz fiziksel ortamı dahi belirleyen o önemli “farkındalığı” kazanmanın yolu, kendimizle yüzleşirken yalnız kalmayı ve bütün dış sesleri susturmayı gerekli kılıyor. İngilizcede “Aim” (Amaç) sözcüğünün “I am” (Ben) sözcüğünün anagramı olduğu söylenir. Ne kadar da sembolik, değil mi? Bu nedenden dolayı, ”Who am I?” (Ben kimim?) varoluşsal sorusuna şu cevabı verebiliriz: “I am my aim” (Ben, amacımım). Bu iki kelimelik cümlenin barındırdığı olgunluk, bütünlük ve sağlık, bizi varlığımızın özüne ve tümüyle insan olmaya yaklaştırır. Bir amaca sahip olmak, kişinin kaderine hâkim olmasıdır. Bu, hayatımızda neyin zaruri olduğunu ve neyin zaruri olmadığını bilmek demektir. Bize dürüstlük bilincini verir. Kişinin kendini, […]

Bebekler konuşamaz ama bu, “dilleri” yok anlamına gelmiyor. Dünyadaki tüm bebeklerin ihtiyaçları aynı.

Her yaşta dokunulmaya ihtiyacımız var. Gelişebilmek için bebeklerin dokunulmaya daha da çok ihtiyacı var.